transport van bloed en lymfe vindt plaats ten behoeve van
stofwisseling
signaaltransductie
bestrijding ontsteking
aorta - vena cava
elastische arterien - musculeuze arterien - kleine arterien - arteriolen - capillairen - postcapillaire venulen - musculeuze venulen - middelgrote en grote venen
functie musculeuze arterien
regulatie bloeddruk
functie elastische arterien
opslag van energie tijdens systole > bloeddrukverval tussen systole en diastole wordt verkleind
relatie hogere leeftijd en elasticiteit bloedvaten
elasticiteit neemt af > drukverschillen nemen toe
aorta bij geboorte
musculeuze arterie die in de loop van de tijd meer elastisch wordt
waaruit bestaat de vaatwand
tunica intima/media/adventitia
tunica intima
basale lamina: endotheelcellen
subendotheliale laag: gladde spiercellen en vezels
lamina elastica interna
tunica media
gladde spiercellen (circulair)
elastische lamellae/vezels (wisselende hoeveelheden)
extracellulaire vezels afkomstig van gladde spiercellen
lamina elastica externa
tunica adventitia
bindweefsel: collagene longitudinale vezels
vasa vasorum: voorzien grotere vaten van bloed tm buitenste deel media (deel van bloed komt ook door fusie uit andere 2 lagen)
nervi vasculaire: betrokken bij constrictie en dilatatie
arteriële belangrijke functie
bloeddrukregulatie
waaruit bestaat capillair vooral
endotheel
zwarte draden op elastische arterie (histologie)
elastinevezels
3 soorten capillairen + voorbeeld
- continu: impermeabel / bloed-hersenbarriere
- gefenestreerd: filtratie / nier
- sinusoide: extra veel uitwisseling / lever
welke venen hebben kleppen
venen wel, venulen niet
lymfevaten:
functie
dunne of dikke wand
verschil met venen
- overtollig vocht uit weefsel afvoeren
- dunwandig
- niet te onderscheiden
waar eindigen de lymfevaten
ductus thoracic en rechter ductus lymphaticus > bloed
arteriosclerose: wat houdt het in
verharding van de vaatwand
typen arteriosclerose
- excentrisch: nie thelemaar circulair rondom het bloedvat
- concentrisch: circulair rondom het bloedvat
monkebergse media sclerose
- concentrisch of excentrisch
- welk type vat
- wat is er aan de hand
- concentrisch
- musculeuze arterie
- kalk in tunic amedia
arteriolosclerose
- concentrisch of excentrisch
- welk type bloedvat
- welke soorten
- excentrsich
- arteriole
- myeline: lichtroze
- hyperplatisch: donkere schillen
atherosclerose gedurende leven
steeds meer
atherosclerose
vet hoopt op aan endotheellaag > plaque met fibreuze kap eroverheen > tunica media aangedaan
wat gebeurt er als de fibreuze kap scheurt
er ontstaat een trombus > vat afgesloten
waaruit bestaat fibreuze kap
gladde spiercellen vanuit tunica media
gevolg van atherosclerose
- dissectie
- ruptuur
- aneurysma
- hartinfarct
atherosclerose > myocardinfarct
atherosclerose in coronairen (klein en musculair) > instabiele plaque > kap scheurt > endotheel raakt los en gaat kapot > bloedprop > ischemie > myocardinfarct
risicofactoren atherosclerose (7)
- genetisch
- leeftijd
- geslacht: M>F, tot menopause
- hyperlipidaemie
- hypertensie
- roken
- diabetes mellitus
atherosclerose: welke vaten
elastische en musculaire arterien
risicofactoren aneurysma
- atherosclerose: tunica media zet uit, vooral abdominaal
- hypertensie: druk > vat zet uit
- bindweefselziekten: vooral thoracaal
grote risico van aneurysma
dunner > zet meer uit > ruptuur
dissectie van de aorta
kleine scheur in tunica intima > bloedpool in (zwakke) tunica media > ruptuur
risicofactoren dissectie
- hypertensie: tunica media gevoeligst hiervoor
- bindweefselziekten: door zwarte tunica media
- zwangerschap
functie endotheelcellen
- motoriek regelen
- barriére - cellen verbonden met cadherines: regeling doorlaatbaarheid
- bloedstolling: eigenlijk is vaatwand anti-trombotisch (tegen bloedstolling) maar bij beschadiging verdwijnt endotheellaag > bloedplaatjes hechten > stolling
- angiogenese/vaatvorming: uitgroei endotheelcellen in richting waar nieuwe vaten nodig zijn
