2.3 Longfunctie en hyperreactiviteit

Question 1

Wat zijn de karakteristieke triggers van Astma?

Answer 1

• 5/10 minuten na inspanning duurt 30-60 minuten
• Koud lucht
• (Huis)dieren (allergisch)
• Huisstofmijt, schimmels (allergisch)
• Seizoensgebonden (bomen, gras, kruiden) (allergisch)
• Sigarettenrook
• Baklucht
• Parfum
• Emotie
• Werk gerelateerd

Question 2

Wat is de fenotypering van Astma?

Answer 2

• Early vs. late onset
• Allergische (vaak jonge patiënten en allergisch bepaald) vs. niet-allergische (vaak niet allergisch bepaald)
• Eosinofiel vs. niet-eosinofiel

Astma is een heterogene ziekte

Question 3

Waar zijn de referentiewaarden bij longfunctie onderzoek naar gecorrigeerd?

Answer 3

• Geslacht
• Leeftijd
• Lengte
• Etniciteit

Question 4

Wat is de Tiffeneau-index?

Answer 4

Het zegt iets over de verhouding FEV1/FVC = FER

Bij een obstructie is de FEV1 verlaagd en FVC (Lucht die totaal uitgeblazen kan worden) is normaal

Tiffeneau-index is verlaging van FEV1 t.o.v. IVC

Question 5

Wanneer wordt er gesproken van een obstructie?

Answer 5

Als FEV1/FVC <0,7 (GOLD criteria) of lager dan LLN (NL aangehouden). Onder de LLN betekent dat de longfunctie afwijkend is (lager dan 75% voorspeld)

FVC is normaal
FEV1 is gedaald

FEV1/FVC -> FER

Question 6

Hoe ziet een obstructie eruit bij Astma en bij COPD?

Answer 6

Bij Astma is het bijna altijd reversibel en bij COPD bijna altijd irreversibel

Question 7

Is er bij Astma altijd sprake van een obstructie?

Answer 7

Nee, obstructie is aanwezig ten tijde van een exacerbatie Astma of een periode van instabiliteit/onderbehandeling van de Astma

Als obstructie niet variabel is, is het geen Astma

Question 8

Wanneer is er sprake van reversibiliteit?

Answer 8

Toename FEV1 >12% en >200 ml ten opzichte van baseline na het gebruik van een bronchodilatator

Question 9

Hoe wordt de reversibiliteit gemeten?

Answer 9

Vooraf mot de medicatie gestaakt worden:
- Kortwerkende bronchodilatator >8 uur
- Langwerkende bronchodilatator >12-16 uur

Het wordt gemeten door het uitvoeren van een flow-volume curve of Spirometrie
- Inhalatie van bronchodilatator
- 15-30 minuten inwerktijd
- Herhaling flow-volume curve of Spirometrie
- Abnormaal bij x < -1,64
- Normaal als -1,64 < x < +1,64

Question 10

Wat is PEF?

Answer 10

Peak flow -> Max flow in l/sec

Er is een dagelijkse variabiliteit
- Tussen de dagen >20%
- Binnen de dagen >10%: Ochtend en avond meten, 3x meten en hoogte waarde noteren

Vereiste redenen bij een longfunctie:
- Goede techniek
- Compliante patiënt
- PEF is ‘effort’ afhankelijk

Question 11

Wat is BHR?

Answer 11

Bronchiale Hyperreactiviteit

Een verhoogde prikkelbaarheid van de luchtwegen voor een specifieke (allergische) en aspecifieke (chemische, fysische) prikkels die leiden tot expiratie airflow limitatie

Question 12

Wanneer wordt de BHR gemeten?

Answer 12

Als er geen aantoonbare reversibiliteit is en aantoonbare variabiliteit FEV1/PEF

De BHR wordt gemeten ter bevestiging van de diagnose door middel van een provocatie test

Question 13

Wat is een Directe Provocatie Test?

Answer 13

Directe prikkel van het gladde spierweefsel (bijv. histamine, metacholine)

Bronchoconstructie -> Vb. Histamine, metacholine/acetylcholine

Question 14

Wat is een Indirecte Provocatie Test?

Answer 14

Prikkel is een start van serie prikkels die leiden tot contractie van het spierweefsel en inflammatie

Bijvoorbeeld:
- Inspanningsprovocatie
- Koude/droge lucht
- Mannitol
- Hypertoon zout
- Isocapnische hyperventilatie
- Allergenen

Question 15

Wanneer is er volgens de Directe Provocatie test sprake van BHR?

Answer 15

Positieve Histamine Provocatietest bij 80% van de baseline -> PC20

Wanneer FEV1 onder >20% van de baseline waarde valt

Question 16

Wat is de interpretatie van PC20?

Answer 16

• Ernstige BHR: <1 mg/ml histamine
• Milde BHR: 1-8 mg/ml histamine
• Lage BHR: 8-32 mg/ml histamine
• Normale respons: 32 mg/ml

BHR is niet specifiek voor Astma het is ook positief bij COPD, CF en roken

Question 17

Hoe kan inspanningsastma herkent worden?

Answer 17

Bij klachten na inspanning 5-10 minuten vooral bij droge koude lucht

Met name bij inspanning, koude/droge lucht

Question 18

Wanneer is de Indirecte Provocatietest positief?

Answer 18

Positieve test bij inspanning of Eucapnische hyperventilatie:
- Daling FEV1 >15% ten opzichte van uitgangwaarde

6 minuten lang hyperventileren: 5 % CO2, koude, droge lucht

Hyperventileren met een gewenste AMV: 25-30 * FEV1

Question 19

Wat is de Eucapnische Hyperventilatietest?

Answer 19

Patiënt moet 6 minuten hyperventileren met koude en droge lucht
- Er moet nu 30x de FEV1 worden uitgeademd
- Er is sprake van BHR als de FEV1 meer dan 15% daalt

Question 20

Wat is de definitie van Astma?

Answer 20

Heterogene ziekte gekenmerkt door chronische luchtweg inflammatie

Variabele luchtwegklachten zoals:
- Piepen
- Kortademigheid
- Hoesten & stijfgevoel op de borst

Wisselende expiratoire luchtweg (airflow) obstructie:
- Aantoonbaar in de longfunctie

Question 21

Wat is de reactie cascade dat plaatsvindt als een prikkel in de luchtweg komt?

Answer 21

Prikkels komen naar binnen -> Slijmvlies wordt actief -> Cascade stofproducering -> De eosinofiel of niet-eosinofiele reactie komt op gang -> Samenknijpen van de luchtwegen vormt uiteindelijk de obstructie

Question 22

Waar zorgt de chronische obstructie voor?

Answer 22

Vernauwing van de luchtwegen en benauwdheid

Het is wisselend afwezig en kan zowel reversibel als irreversibel zijn

Question 23

Waar hangt de wisselende expiratoire airflow limitatie van af?

Answer 23

• Obstructie longfunctie al dan niet reversibel na bronchusverwijder
• Variabiliteit van de FEV1 (1 seconde waarde)
• Variabiliteit van de PEF (Peak flow)
• Bronchiale hyperreactiviteit

Question 24

Welke informatie kan er allemaal uit een longfunctie gehaald worden?

Answer 24

• Referentie set
• Dynamische volumes
• Lower Limit of Normal (Z = -1,64)
• Z score

Question 25

Op welke manieren kan een longfunctie eruit zien als het niet goed wordt geblazen?

Answer 25