3. Teorie stresu Flashcards

1
Q

Zdefiniuj stres psychologiczny

A

Stres jako bodziec, reakcja, transakcja; ujęte w emocjach, działaniach itd.
Stres jako przykra reakcja emocjonalna, dyskomfort.
Definicja zbliżona do potocznego rozumienia stresu (napięcia, zagrożenia lęku).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Dwa nurty badań nad stresem psychologicznym

A
  1. bliższy psychologii klinicznej i psychiatrii
    * lęk = główne źródło patologii w sposobach przystosowania się
    * zaburzenie = następstwo silnego stresu
  2. badanie stresu na poziom wykonania zadań
    * czy stres pomaga? czy stres przeszkadza?
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Jak Janis definiuje stres?

Teoria napięcia emocjonalnego Janisa

A

JAKO REAKCJA
Stres to: taka zmian w otoczeniu, która typowo, tj. u przeciętnej osoby, wywołuje wysoki stopień napięcia emocjonalnego, które przeszkadza w normalnym sposobie reagowania.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jakie dwa aspekty stresu obejmuje teoria Janisa?

A
  1. Sytuację stresową, którą opisuje za pomocą bodźców wywołujących zaburzenia zachowania
  2. Reakcję stresową, czyli wszelkie zmiany w zewnętrznym zachowaniu się, uczuciach, postawach, które wywołane zostały przez sytuację stresową
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Fazy stresu wg Janisa

Teoria napięcia emocjonalnego Janisa

A
  1. Zagrożenie – dostrzeganie symptomów niebezpieczeństwa
  2. Działania niebezpieczeństwa – spostrzeżenie niebezpieczeństwa, którego pokonanie prawdopodobnie wywoła stres
  3. Skutki stresu – konsekwencje stresu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jak Tomaszewski definiuje stres?

A

Stres = trudna sytuacja - rozbieżność między potrzebami/zadaniami a możliwościami ich zaspokojenia/wykonania.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Stres wg Tomaszewskiego jest…

A

…subiektywny!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jak można traktować stres?

Koncepcja stresu Tomaszewskiego

A
  • Zakłócenie (utrudnia realizowanie celów)
  • Przeciążenie (wysokie natężenie stresu powoduje obciążenie)
  • Zagrożenie (możliwość utraty cennych wartości): fizyczne, społeczne
  • Deprywację (niezaspokajanie swoich potrzeb i celów)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Co to jest antycypacja stresu?

Tomaszewski

A

Reakcja stresowa na coś, co ma się dopiero wydarzyć

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jak Reykowski definiuje stres?

A

Stres to czynniki stanowiące zagrożenie i zakłócenie oraz czynniki warunkujące niezaspokojenie potrzeb.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wymień klasyfikację informacji wg Reykowskiego?

A
  • Typu zadanie – zmaganie z realizowaniem celu
  • Ułatwiające
  • Neutralne
  • Typu sukces
  • Typu trudności – informacje o przeszkodach na drodze do celu
  • Typu porażka – informacje o odniesieniu porażki

Pogrubione = mają bezpośrednie połączenie ze stresem!!!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jak stres obciąża system regulacji człowieka?

Reykowski

A
  1. Zmusza do dodatkowej aktywności
  2. Zmusza do reorganizacji oczekiwań i dążeń
  3. Sygnalizuje możliwość deprywacji i/lub straty, dezorganizując tym samym struktury potrzeb, wartości, obraz własnej osoby
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Fazy stresu psychologicznego wg Reykowskiego

A
  1. Faza mobilizacji – przy niewielkim nasileniu stresu ma korzystne działanie mobilizowania (do pewnego progu tolerancji)
  2. Faza rozstrojenia – stopniowe pogorszenie funkcjonowania myślenia, poznawczego, podejmowania decyzji
  3. Faza destrukcji – bezradność wobec stresu; możliwości człowieka do radzenia sobie ze stresem są wyraźnie ograniczone lub żadne (Mogą pojawić się: płacz, agresja, ucieczka…)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jak Strelau definiuje stres?

Interakcyje podejście do stresu

A

Stres odnosi się do stanu, na który składają się silne negatywne emocje oraz towarzyszące im zmiany fizjologiczne i biochemiczne przekraczające normalny (podstawowy) poziom pobudzenia.
Powodem stresu jest zakłócenie równowagi pomiędzy wymaganiami i możliwościami ich spełnienia.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Co może być źródłem stresu wg Strelaua?

A
  1. uniwersalne stresory (mają obiektywne właściwości, które są stresujące, np. wojna)
  2. stresory podlegające indywidualnie zróżnicowanej ocenie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jak Lazarus definiuje stres?

Poznawcza koncepcja Lazarusa

A

Określona relacja między jednostką a otoczeniem, która oceniana jest przez nią jako obciążająca lub przekraczająca jej zasoby i zagrażająca jej dobrostanowi.

17
Q

Kiedy występuje stres wg Lazarusa?

A

Stres występuje dopiero wtedy, gdy jednostka nada sytuacji znaczenie stresujące.

18
Q

Według Lazarusa stres jest…

A

…subiektywny! Występuje tylko, gdy osoba oceni sytuację jako stresującą

19
Q

Jak jednostka może ocenić sytuację poznawczo pierwotnie?

wg Lazarus & Folkman

A
  1. bez znaczenia
  2. sprzyjająco-pozytywną
  3. stresującą
20
Q

Czym jest ocena pierwotna?

Lazarus & Folkman

A

Ocena pierwotna: jest osądem o znaczeniu danej transakcji dla dobrostanu człowieka; ocenia on czy jego aktualna konfrontacja z otoczeniem angażuje ważne dla niego wartości lub cele

21
Q

Czym jest ocena wtórna?

Lazarus & Folkman

A

Ocena wtórna: zawiera oszacowanie dostępnych danej osobie strategii radzenia sobie ze stresem ze względu na koszty i prawdopodobieństwo sukcesu

22
Q

Jaka jest relacja między oceną pierwotną a wtórną?

Lazarus & Folkman

A

obydwa procesy przebiegają równocześnie i są ze sobą sprzężone = wzajemnie na siebie wpływają

23
Q

Emocje i ocena poznawcza, co jest pierwsze?

A

ocena poznawcza ma charakter pierwotny, a emocje – wtórny

24
Q

Na co dzieli się ocena poznawcza?

Lazarus & Folkman

A
  1. Ocena sytuacyjna
  2. Ocena dyspozycyjna
25
Q

Czym jest ocena sytuacyjna?

Lazarus & Folkman

A

jest to rodzaj oceny, który uwzględnia zmienność sytuacyjną i jest zależna od aktualnych cech zdarzenia stresowego

26
Q

Czym jest ocena dyspozycyjna?

Lazarus & Folkman

A

jest to ocena, która przejawia się w wielu różnych sytuacjach w podobny sposób i jest wyrazem trwałej skłonności jednostki do oceniania własnych relacji z otoczeniem w określony sposób

27
Q

Jak jednostka ocenia sytuację, jeśli już stwierdzi, że jest stresująca?

Lazarus & Folkman

A

3 rodzaje oceny sytuacyjnej i dyspozycyjnej:
1. ocena krzywdy/straty
2. ocena zagrożenia
3. ocena wyzwania

28
Q

Jakie emocje towarzyszą ocenie sytuacji jako: krzywdy, zagrożenia, wyzwania?

A

Krzywda/strata: żal, smutek, złość
Zagrożenie: lęk, niepokój, strach
Wyzwanie: lęk, nadzieja, zapał, podniecenie

29
Q

Jak Antonovsky definiuje stres?

A

Stresorem jest element wprowadzający do systemu ENTROPIĘ, czyli takie doświadczenie życiowe, którego cechą jest brak spójności (konsekwencji), niedociążenie lub przeciążenie oraz brak udziału w podejmowaniu decyzji

30
Q

Jakie są elementy entropii?

Antonovsky

A
  1. Ocena pierwotna pierwsza (czy bodziec jest stresorem?)
  2. Ocena pierwotna druga, czy stresor jest:
    * zagrażający
    * pozytywny
    * nieszkodliwy
    * obojętny
    Jeśli bodziec jest nieszkodliwy/obojętny to nie trzeba uruchamiać zasobów
    Dotyczy zbierania informacji zwrotnych i modyfikacji działań
31
Q

Przedstawiciele psychologicznych teorii stresu to…

A

Janis, Lazarus, Tomaszewski, Reykowski, Strelau, Hobfoll, Antonovsky