Arrokak

Question 1

Mineraloideak mineral edo arrokak dira?

Answer 1

Ez bat, ez beste. Mineralen antzekoak dira, baina ez dituzte hauen ezaugarri guztiak betetzen.

Question 2

Mineraloidea da

Answer 2

Obsidiana, anbarra eta opaloa, adibidez.

Question 3

Jatorri bolkanikoa duen mineraloidea da

Answer 3

Obsidiana, oso azkar hoztu den beira naturala da. Ez dira kristalak sortzen.

Question 4

Arroka bat da

Answer 4

Lurrazala eratzen duen mineral batez edo gehiagoz osatutako agregatua da.

Question 5

Arroka bat mineral bakarra eratzen denean horrela deitzen zaio

Answer 5

Monominerala

Mono- aurrizkiak bat esan nahi du. Monoziklo eta monokuloaren kasuan bezala.

Question 6

Arroka bat hainbat mineralez eratzen denean horrela esaten zaio.

Answer 6

Poliminerala.

Poli- aurrizkiak asko esan nahi du. Poligono, alde asko eta antzekoetan bezala.

Question 7

Arrokak 3 multzo handitan sailkatzen dira, beraien jatorriaren arabera. Zeintzuk dira?

Answer 7

1. Sedimentarioak: sedimentuen konpaktaziotik sortuak.
2. Magmatiko edo igneoak: Magmaren hozketatik sortzen dira.
3. Metamorfikoak; Aurreko arroken tenperatura eta presio altuen ondoriozko eraldaketatik datoz.

Question 8

Arroka sedimentarioetan azpimultzo hauek ikasiko ditugu:

Answer 8

a) Detritikoak: partikulaz osatuak.
b) Organogenikoak: izaki bizidunek sortuak.
c) Ebaporitikoak: uraren ebaporazioz bertako mineralen prezipitazioz sortuak.

Question 9

1A- Arroka sedimentario detritikoak hauek dira:

Answer 9

a) Buztina edo lutita (partikula oso txikiak, ez dira ikusten)
b) Hareharria (hare tamainako partikulaz osatua)
c) Pudinga edo konglomeratua (harea baino handiagoa den partikulez osatuta)

Question 10

1B- Arroka sedimentario organogenikoak hauek dira:

Answer 10

a) Karehearria (fosilak izaten ditu maiz)

b) Ikatza

Question 11

1C- Arroka sedimentario ebaporitikoak hauek dira:

Answer 11

Ez dauzkagu gure kolekzioan:

a) Kareharria (ebaporazioaren ondorioz prezipitatu daiteke ere)
b) Igeltso-harria
c) Gatzarria

Question 12

2- Arroka magmatikoak bi motatakoak izan daitezke:

Answer 12

a) Bolkanikoak: sumenditik ateratako materialeez osatua.

c) Plutonikoak: Lurrazalaren barruan poliki- poliki hoztutakoak.

Question 13

2A) Arroka magmatiko bolkanikoetan ikusiko ditugu:

Answer 13

Mineralak oso txikiak direnez ez dira ikusiko:

a) Basaltoa (Maiz olibinoarekin asoziazioan ikusiko dugu, elkarrekin tipikoak esan nahi du)
b) Pumita (piedra pomez ere deitua)

c) Obsidiana mineraloidea hauekin agertu ohi da.

Question 14

2B) Arroka magmatiko plutonikoa da:

Answer 14

Granitoa (biotita, kuartzo eta feldespatoz osatua)

Question 15

3) Arroka metamorfikoak bi motatakoak dira:

Answer 15

a) Xaflatuak (P presio altuak sortutako bandak dituztenak)

b) Monomineralak (T tenperatura altuak sortutakoak, baina presiorik gabe)

Question 16

3A) Arroka metamorfiko xaflatuak 3 dira:

Answer 16

a) Arbela
b) Eskistoa
c) Gneisa

Presioa igotzean metamorfismo maila ere handituz doa, txikitik handira.

Question 17

3B) Arroka metamorfiko monomineralak 2 dira:

Answer 17

a) Marmola

b) Kuartzita

Question 18

Nola sailkatu ditzakegu opaloa, ambarra eta obsidiana?

Answer 18

Mineraloideak dira.

Question 19

Zein da arroka magmatiko bolkanikoen ezaugarri nagusia? Basalto eta pumitan agertzen dena?

Answer 19

Porositatea. Magmako gasek ihes egitean sortzen diren zuloenak.

Question 20

Metamorfismoa gertatzean bi faktore aldatzen direlako da:

Answer 20

Presioa (aplastatu egiten dira, xafladura agertzen da) eta tenperatura aldaketa (mineral berrian sortzen dira).