Hormony i farmakologia podwzgórza i przysadki [by MałaMi] Flashcards

1
Q

Hormony podwzgórza

A

GHRH - hormon uwalniający hormon wzrostu
GHIH - hormon hamujący uwalnianie hormonu wzrostu
PRH - hormon uwalniający prolaktynę
PIH - hormon hamujący uwalnianie prolaktyny
TRH - hormon uwalniający tyreotropinę
CRF - hormon uwalniający kortykotropinę
GnRH - hormon uwalniający gonadotropinę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hormony podwzgórza o wspólnym pochodzeniu

A

PIH i GnRH - powstają z tego samego 92-aminokwasowego peptydu prekursorowego pod wpływem proteaz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

działanie GHIH

A

hamuje uwalnianie GH, TSH, PRL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

działanie TRH

A

zwiększa produkcję TSH, PRL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hormony gruczołowej części przysadki

A
GH - hormon wzrostu
TSH - tyreotropina
PRL - prolaktyna
ACTH - kortykotropina
gonadotropiny: 
FSH - hormon stymulujący rozwój pęcherzyków jajnikowych
LH - hormon luteinizujący
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

syntetyczne analogi GHRH

A

SERMORELINA

TESAMORELINA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

SERMORELINA

budowa

A

syntetyczny analog GnRH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

SERMORELINA

zastosowanie

A
  • diagnostyka niedoboru GH

- terapia niedoboru GH z przyczyn podwzgórzowych i kacheksji towarzyszącej AIDS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

diagnostyka niedoboru GH

A

podanie SERMORELINY

  • wzrost produkcji GH: przyczyna niedoboru tkwi w podwzgórzu
  • brak zmian stężenia GH: schorzenie przysadki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

TESAMORELINA

budowa

A

analog GHRH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

TESAMORELINA

zastosowanie

A

zapobieganie lipodystrofii w czasie podawania inhibitorów proteaz w leczeniu AIDS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

GRELINA

mechanizm działania

A

Niezależnie od układu GHRH/GHIH stymuluje uwalnianie GH, za pośrednictwm własnego receptora zlokalizowanego m.in. w przysadce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

SOMATOSTATYNA

budowa

A

14-aminokwasowy peptyd endogenny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

SOMATOSTATYNA

mechanizm działania

A
  • aktywuje 5 podtypów rec. somatostatynowych SSRT1 do SSTR5
  • hamuje produkcję GH przez przysadkę
  • hamuje wydzieanie hormonów jelitowych i trzustkowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

SOMATOSTATYNA

zastosowanie

A
  • MOŻLIWE: blokada wzrostu nowotworów rosnących w postaci guzów litych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

analogi SOMATOSTATYNY

A

OKTREOTYD
LANREOTYD
PAZYREOTYD
WAPREOTYD

Stosowane w leczeniu ze względu na krótki okres półtrwania SOMATOSTATYNY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

analogi SOMATOSTATYNY

zastosowanie

A
  • /jeszcze wymaga badań, ALE/ w leczeniu gruczolaków przysadki, gdy nie ma możliwości przeprowadzenia operacji neurochirurgicznej
  • działają efektywnie w leczeniu nieoperacyjnych guzów neuroendokrynnych przewodu pokarmowego
  • hamują wytwarzanie przez kom. rakowe m.in. VIP i związane z nim objawy zespołu rakowiaka
  • w razie krwawienia z żylaków przełyku /WAPREOTYD/
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

farmakoterapia w leczeniu gruczolaków przysadki

A
  • analogi SOMATOSTATYNY
  • agoniści rec. dopaminowych
  • antagoniści rec. GH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

receptory somatostatynowe zdrowej przysadki

A

SSTR-1
SSTR-2
SSTR-3
SSTR-5

takie same w przypadku gruczolaków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

receptory somatostatynowe nowotworu złośliwego przysadki

A

SSTR-2

SSTR-5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

OKTREOTYD

budowa

A

analog SOMATOSTATYNY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

OKTREOTYD

mechanizm

A

stymuluje głównie rec. SSTR-2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

OKTREOTYD

dawkowanie

A

co 8h w iniekcjach podskórnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

OKTREOTYD LAR

postać i dawkowanie

A
  • lek zamknięty w polimerowych mikrosferach

- wstrzykiwany domięśniowo raz w miesiącu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

LANREOTYD

budowa

A

analog SOMATOSTATYNY

26
Q

LANREOTYD

mechanizm

A

stymuluje głównie rec. SSTR-2

27
Q

LANREOTYD

dawkowanie

A
  • dawniej podawany raz w tygodniu

- obecnie w formie autożelu /wodnego roztworu octanu LANREOTYDU/ stosowany raz w miesiącu

28
Q

PAZREOTYD

budowa

A

analog SOMATOSTATYNY

29
Q

PAZREOTYD

mechanizm

A

Inaczej niż OKTREOTYD, LANREOTYD i PAZYREOTYD!

stymuluje rec. SSTR-1, SSTR-2, SSTR-3, SSTR-5

30
Q

PAZREOTYD

zastosowanie

A

MOŻLIWE że w przypadkach akromegalii opornej na dotychczasowe leki i guzach litych

31
Q

WAPREOTYD

budowa

A

analog SOMATOSTATYNY

32
Q

WAPREOTYD

zastosowanie

A

Dożylny bolus, a następnie wlew dożylny w leczeniu krwawienia z żylaków przełyku

33
Q

WAPREOTYD

mechanizm

A

pobusza rec. SSTR-2 i SSTR-5, słabiej SSTR-4

34
Q

analogi SOMATOSTATYNY

działania niepożądane

A
  • zaburzenia żołądkowo - jelitowe
  • nasilenie powstawania kamieni żółciowych
  • zahamowanie wydzielania insuliny /sprzyja rozwojowi cukrzycy/
35
Q

receptory dopaminowe w przysadce

A

D2

36
Q

agoniści rec. dopaminowych

A

BROMOKRYPTYNA
KABERGOLINA
CHINAGOLID

37
Q

BROMOKRYPTYNA

A
  • niewybiórczy agonista rec. dopaminowego

- stosowany w terapii akromegalii

38
Q

KABERGOLINA

A
  • wybiórczy agonista rec. dopaminowego D2 długo działający
  • stosowany w terapii akromegalii
  • szczególnie skuteczna w przypadku guzów przysadki wydzielających PRL lub TSH
  • działania niepożądane to nudności, wymioty, zaparcia, zawroty głowy
39
Q

preparaty zwiększające sygnalizację szlakiem dopaminergicznym

A

LIZURYD
PERGOLID
CHINAGOLID
TERGURYD

mniej skuteczne i rzadziej stosowane w terapii akromegalii

40
Q

KABERGOLINA

działania niepożądane

A

niewielkie

  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe
  • zawroty głowy
  • zaburzenia funkcjonowania zastawek sercowych po podaniu wysokich dawek
41
Q

mechanizm działania agonistów dopaminowych

A
  • fizjologicznie stymulują produkcję GH

- hamują produkcję GH w wypadku nadmiernego wydzielania hormonu

42
Q

zalety agonistów dopaminowych

A
  • przyjmowane doustnie

- tańsze

43
Q

PEGWISOMANT

budowa

A

analog GH

44
Q

PEGWISOMANT

mechanizm

A

współzawodniczy z naturalny hormonem o miejsce wiązania na receptorze

45
Q

PEGWISOMANT

dawkowanie

A

codzienne zastrzyki podskórne

46
Q

PEGWISOMANT

zastosowanie

A

u pacjentów z akromegalią, którzy nie reagują na inne leczenie

47
Q

PEGWISOMANT

działania niepożądane

A

lek dobrze tolerowany

  • zaburzenia funkcji wątroby
  • podrażnienia skórne w miejscu podania leku
48
Q

niskorosłość

A
  • z powodu niedoboru GH
  • leczenie SOMATOTROPINĄ /syntetyczny GH/ lub SOMATREMEM
  • leczenie MEKAZERMINĄ /analog IGF/
49
Q

zespół Larona

A

Mutacja unieczynniająca synalizację wewnątrzkomórkową przez rec. dla GH powodująca niewrażliwość na GH

50
Q

MEKAZERMINA

A

syntetyczny IGF-1 /o sekwencji identycznej z naturalnym/ stosowany w leczeniu niskorosłości

51
Q

MEKAZERMINA + IGFBP-3

budowa

A

MEKAZERMINA połączona z IGF-1 i białkiem więżącym 3

52
Q

MEKAZERMINA + IGFBP-3

zastosowanie

A
  • korzystne u pacjentów z przeciwciałami p/c GH i z hipoglikemią po IGF-1
  • nieobecne w sprzedaży do leczenia niskorosłości z powodu praw patentowych
  • do leczenia kacheksji nowotworowej i związanej w AIDS
  • eksperymentalnie w stwardnieniu zanikowym bocznym
  • nie stosować w zespole Larona!
53
Q

PROLAKTYNA

A
  • stymuluje rozwój gruczołu sutkowego i laktację
  • nie stymuluje powstawania hormonów w narządzie obwodowym, na który działa /sutek/ –> brak długiej pętli sprzężenia zwrotnego ujemnego
54
Q

produkcja hormonów przysadki w razie przerwania komunikacji z podwzgórzem

A

zmniejszenie produkcji wszystkich hormonów przysadkowych z wyjątkiem PRL, która się zwiększa

55
Q

produkcja PRL

A
  • toniczny, hamujący wpływ neuronów dopaminergicznych z podwzgórza –> spadek rodukcji hormonu
  • działanie antagonistyczne /np. w czasie leczenia schizofrenii, antagoniści dopaminergiczni/ wywołuje hiperprolaktynemię
56
Q

METOKLOPRAMID

A
  • antagonista rec. D2 i 5-HT3
  • stosowany w przypadku niewystarczającej laktacji i na mdłości podczas ataków migreny
  • wiele działań niepożądanych
57
Q

hiperprolaktynemia

A
  • najczęściej w przypadkach prolactinoma
  • może prowadzić do ucisku na skrzyżowanie nn. wzrokowych i zaburzeń widzenia, spadku libido, zmniejszenia płodności

terapia agonistami receptorów dopaminowych

58
Q

PROTYRELINA

A

Preparat TRH do diagnozowania przyczyny niedoczynności tarczycy, która może tkwić w tarczycy, przysadce lub podwzgórzu.

59
Q

przyszłościowe zastosowanie analogów TRH

A
  • przeciwbólowe
  • przeciwdrgawkowe
  • chroniące układ oddechowy wcześniaków przed wystąpieniem niewydolności oddechowej
  • neuroprotekcyjnie np. w zwyrodnieniu rdzeniowo - móżdżkowym
60
Q

TYREOTROPINA

A

Leczenie pacjentów z rakiem tarczycy i wolem wieloguzkowym. Może być podawana z jodem radioaktywnym I131.