IBD therapie

Question 1

behandeldoelen

Answer 1

inductie remissie, onderhouden remissie en voorkomen en behandelen complicaties

Question 2

welke therapie kiezen?

Answer 2

Start therapie wordt gebaseerd op type IBD, ernst en uitbreiding van de ziekte, altijd stoppen met roken

Meerdere processen geven toename cytokines dus kiezen: immuunsuppressiva (mesalazine, steroïden, calcineurin inhibitoren, thiopurines, methotrexate)/ anti-TNF/ tofacitnib/ biologicals (vedolizumab, ustekinumab)

pyramide van behandelingen plaatje leren

Question 3

Corticosteroïden

Answer 3

inductiebehandeling crohm en colitis: prednison: oraal/ iv/ zetpil/ klysma

Budesonide: minder toxisch, werkt topicaal, rechtszijdig colon, ileocecaal regio

Veel bijwerkingen: HT, acne, infecties, DM, gewichtstoename, osteoporose

Question 4

Mesalazine

Answer 4

bij colitis: 5-ASA preparaten, voor inductie en onderhoud mild/ matig CU, oraal en lokaal (zetpil/ klysma) dus combi-therapie

Bijwerkingen: hoofdpijn, misselijk, uitslag, pancreatitis, paradoxale opvlamming, interstitiële nefritis

Question 5

Immunosuppressiva

Answer 5

mercaptopurine, azathioprine, methotrexaat,

3 maanden inwerktijd–> onderhoudstherapie

Bijwerkingen thioprutines: beenmergtoxiciteit, pancreatitis, griep, leverontsteking, lymfoom

Bijwerkingen MTX: leverontsteking, kaal, griep, teratogeen

Regelmatig controle bloedwaardes

Question 6

Biologicals

Answer 6

anti-TNF (1999): infiximab (Remicade, IV), adalimumab (Humira, sc), golimumab (Simponi, sc)

Vedolizumab (2014, Entyvio, IV): a4ß7 antagonist

Bijwerkingen: infusie-gerelateerde bijwerkingen, infecties, allergieën, TBC reactivatie, huidmaligniteiten

Question 7

JAK-STAT

Answer 7

JAK eiwitten: JAK1, JAK2, JAK3 en TYK2: signaaltransductie van cytokine receptoren en groeifactoren, cel-proliferatie en -differentiatie.

STAT: 7 transciptie factoren

JAK inhibitie: effectief bij chronische inflammatoire aandoeningen (RA, psoriasis), mogelijk bij IBD

Question 8

Tofacitinib

Answer 8

beoordeling cardiovasculair risico voor start therapie, anemie lijkt weinig voor te komen ondanks niet selectieve remming, herpes zoster–> vaccin, niet i.c.m. thiopurines, na 3 dagen effect

Question 9

behandeling/ medicatie IBD volgorde

Answer 9

1. krachtige ontstekingsremmers (corticosteroïden)
   - -> remmen ontsteking in de darm, meestal kort gegeven bij opvlamming van de ziekte
2. immunosupressiva: thiopurines/ MTC
   - -> afweer onderdrukkende medicatie, remmen afweersysteem–> minder ontstekingen
   - -> bijwerkingen: pancreatitis, beenmergdepressie en lymfoom
3. anti-TNF blokkers: vedolizumab, ustekinumab
4. small molecules
5. antibiotica
   - -> gegevem bij bacteriele overgroei/ infectie

Question 10

chirurgie colitis en crohn

Answer 10

colitis ulcerosa

• chirurgie curatief
• (sub)totale colectomie

m. crohn
- chirurgie palliatief (risico recidief)
- (ileo)colische segmentale resectie