Komórki Flashcards
(43 cards)
Komórki macierzyste nabłonków
- w nablonkach jednowarstwowych małe komórki przy blaszce podstawnej
- w nablonkach wielowarstwowych są to niektóre komórki warstwy podstawnej
- niekiedy maja ścisłe określona lokalizacje
Komórki nabłonkowe
Są spolaryzowane, maja powierzchnie szczytowa, boczna j przypodstawna;
- szczytowa - mikrokosmki, rzeski, białka transportowe, stereocylia
- boczna - połączenia międzykomórkowe, kanaliki miedzykomorkowe
- przypodstawna połączenia komórka - substancja miedzykomorkowa, białka transportowe, prążkowanie przypodstawne
Włókna kolagenowe
Zbudowane z kolagenu I (czasem II)
- kwasochlonne
- zbudowane z prążkowanych fibryli
- grube
- tworzą pęczki
- odporne na rozciąganie i rozrywanie
Włókna siateczkowe
- zbudowane z kolagenu III
- barwią się solami srebra
- składają się z prążkowanych fibryli
- cienkie
- tworzą sieci i drobnych oczkach (rusztowanie dla komórek)
Włókna sprężyste
- zbudowane z elastyny (rdzeń) i fibryliny (obwodowe mikrofibryle)
- cienkie
- tworzą sieci lub blaszki
- bardzo rozciągliwe i elastyczne
- wymagają specjalnych barwników
Fibroblasty
-wydłużone, zasadochłonne
-siateczka szorstkiea aparat Golgiego
-egzocytoza konstytutywna
-produkują: kolageny, elastynę, fibryline, glikozoaminoglikany, proteoglikany, białka niekolagenowe, metaloproteazy
W dojrzałej tkance łącznej przekształcają się w słabo aktywne spoczynkowe (cienkie wydłużone + słabo rozwinięte organella)
Makrofagi
Fagocytuja i trawią mikroorganizmy, uszkodzone komórki, szczątki i ciała obce
-wielokształtna (ruch pełzakowaty)
-fałdy i wpuklenia blony
-liczne heterolizosomy (fosfataza kwaśna)
Pochodzenie - monocyty
Produkują substancje regulujące odporność (cytokiny, czynniki pobudzające różnicowanie leukocytów w szpiku, czynniki antybakteryjne - lizozym i wolne rodniki)
Prezentują antygeny
-makrofagi spoczynkowe
-makrofagi wędrujące (aktywowane)
Wyróżniamy makrofagi M1 (prozapalne) i M2 (przeciwzapalne)
Komórki plazmatyczne (plazmocyty)
-produkują immunoglobuliny
-zegarowy układ chromatyny
-zasadochłonne
-siateczka szorstka
-aparat Golgiego
-egzocytoza konstytutywna
Pochodzą z limfocytów B
Mastocyty
Po aktywacji produkują i wydzielają czynniki prozapalne
-liczne, duże zasadochłonne ziarna
-aparat Golgiego
-nieregularne mikrokosmki
-lokalizacja w pobliżu naczyń
Pochodzą ze szpiku krwiotworczego
-produkty magazynowane: histamina, heparyna, proteazy (chymaza tryptaza), siarczan chondroityny, czynniki chemotaktyczne
-produkty doraźne wydzielane od razu: leukotrieny, cytokiny, czynniki aktywujące płytki krwi, wolne rodniki
-mastocyty lacznotkankowe (powszechne w tkance łącznej, maja w ziarnach chymaze i tryptaze)
-błon śluzowych (w ścianach pokarmowego i oddechowych, mniejsze, tylko tryptaza!, nie maja heparyny!)
Aktywowane przez przyłączenie IgE do receptorów
Telocyty
- maja bardzo długie i cienkie wypustki
- łącząc się tworzą sieć
- występują w śródmiąższowej tkance łącznej wielu narządów
- wypustkami kontaktują się z innymi kom
- ,,sieć sygnalizacyjną”
- wydzielają substancje sygnałowe
- koordynuja prace komórek śródmiąższowej tkanki łącznej
Adipocyt wielopecherzykowy
-liczne drobne krople lipidowe
-centralnie położone jądro
-liczne mitochondria
-blaszka podstawną
Mitochondria adipocytow zawierają białko UCP-1 termogenina które wytwarza energię cieplna z gradientu protonowego
Komórki chondrogenne
Komórki mezenchymatyczne zaprogramowane w kierunku roznicowania chrzestnego, przekształcają się w chondroblasty
Chondroblasty
Produkują znaczne ilości składników substancji miedzykomorkowej podczas tworzenia chrząstki, później przekształcają się w chondrocyty
Chondrocyty
Komórki dojrzałej chrząstki, produkują niewielkie ilości składników substancji miedzykomorkowej
Komórki osteogenne
-spłaszczone
-ubogie w organella
-lokalizacja w niedojrzałej kości (nieliczne spoczynkowe w okostnej)
W srodkostnej, w kanałach naczyniowych
Osteoblasty
- owalne zasadochłonne
- szorstka siateczka, Golgiego
- egzocytoza konstytutywna
- aktywność fosfatazy zasadowe
- produkują składniki substancji miedzykom i regulują ich mineralizacje
- zlokalizowane w obszarach nowo tworzonej lub przebudowanej kości; nieaktywne w srodkostnej i kanałach naczyniowych
- kontrolują różnicowanie i rekrutacje osteoklastow przez eksponowanie liganda RANKL (pobudza tworzenie osteoklastow)
Osteocyty
- spłaszczone
- duże jądro
- cienkie wypustki połączone szczelinowy z sasiednimi osteocytami
- zajmują niezmineralizowane przestrzenie w substancji miedzykom - jamki i kanaliki kostne
- system połączonych jamek i kanalików stanowi drogę dla dyfuzji tlenu i substancji odżywczych i metabolitów (dyfuzja możliwa bo osteocyty otoczone są cienka warstwa płynu)
- komunikuje się z przestrzeniami zawierającymi naczynia krwionośne
- osteocyty spoczynkowe (słabo rozw organella)
- wytwórcze (szorstka, golgi, produkują i wydzielają niewielkie ilości substancji miedzykomorkowej)
- resorbcyjny (szorstka, golgi, lizosomy z metaloproteinazami, lokalnie trawią substancje miedzykom i uwalniają jony Ca)
Osteoklasty
- komórki trawiące kości
- bardzo duże wielojadrzaste
- brzeżek koronkowy
- pecherzyki hydrolazowe, endocytotyczne, lizosomy
- pochodzenie ze szpiku krwiotworczego (fuzja komórek o charakterze monocytow)
- lokalnie resorbuja kość przez demineralizacje i trawienie wewnatrz i zewnatrzkomorkowe,
1) zamknięcie przestrzeni między brzezkiem korki nowym a powierzchnia kosci przez pierścień integryn
2) wydzielenie H+
3) wydzielenie enzymów hydrolitycznych (trawienie zewnatrzkom)
4) endocytozę nadtrawionych fragmentów (trawienie wewnatrzkom w lizosomach)
Erytrocyty
- brak jądra, brak organelli, hemoglobina, gruby glikokaliks
- białka transportowe: białko III szczytu, Pompa sodowo-potasowa
- cukrowce glikokaliksu to antygeny AB0
Neutrofile
- segmentowane jądro komórkowe,
- ubogie organella
- ziarnistości
- ruch pełzakowaty
- fagocytoza
- zabijanie bakterii
- produkcja mediatorów reg reakcje immuno
- głównie komórki ostrego stanu zapalnego!
- ziarna azurochlonne (mieloperoksydazy, defenzyny, lizozym)
- ziarna swoiste (katelicydyna, laktoferryna, lizozym)
- ziarna trzeciorzedowe (zelatynaza, metaloproteinazy, lizozym)
- pecherzyki wydzielnicze (albumina, fosfataza zasadowa, rec dla dopełniacza)
Eozynofile
- zabijają larwy pasożytów i współpracują z mastocytami w reakcji alergicznej
- dwusegmentowane jądro
- ubogie organella
- kwasochlonne
- swoiste ziarna zawierajace MBP, ECP, EDN, eozynofilowa peroksydaze, enzymy hydrolityczne i cytokiny
- słaba zdolność do fagocytoza, słabe bakterio i guzobojcze
- immunoregulacyjne
Bazofile
Podobne do mastocytow
- jądro segmentowane lub nie
- zasadochłonne ziarna zawierajace: histaminę, siarczan chondroityny, czynnik chemotaktyczny dla eozynofili,
- receptory dla IgE
Limfocyty
Odpowiadają za reakcje immuno;
- duże kuliste jądro, ubogie organella, nieliczne ziarna azurochlonne
B - humoralna
T - komórkowa
NK - zabijają antygenowo nieprawidłowe komórki
Podobne we krwi do komórek macierzystych
Monocyty
Migrują do tkanek i przekształcają się w makrofagi, komórki prezentujące antygen lub osteoklasty;
- nerkowate jądro,
- dobrze rozwinięte organella,
- ziarna azurochlonne
- lizosomy, zdolność do fagocytoza
