LYRIEK - Inleiding

Question 1

Hoe zijn de Carmina Burana bekend geworden?

Answer 1

Carl Orf maakte in het begin van de 20ste eeuw een selectie van gedichten en componeert er muziek bij

Question 2

Wat is Dies Irae?

Answer 2

• godsdienstig gedicht in viervoetige trocheeën
• zelfde tijd als Carmina Burana
• gaat over laatste dag op aarde, wanneer alle mensen tot leven komen en beoordeeld worden door God; auteur vraagt God om hem bij de goeden te zetten
• tekst werd gezongen in requiem-mis (begrafenis) en Allerzielen
• tot Tweede Vaticaans Concilie het Latijn uit de eucharistie verwijderde

Question 3

Wie was Sappho?

Answer 3

• VII v. Chr., Lesbos
• ‘tiende Muze’, lesbische directrice?
• pleegde zelfmoord uit liefde voor een man

Question 4

Wie was Alkman?

Answer 4

• VII v. Chr., Sparta
• meisjeskoren
• poëzie over natuur

Question 5

Welke panhelleense spelen waren er?

Answer 5

1) Olympia: Olympische, Zeus, olijftakkenkrans, om de 4 jaar
2) Delphi: Pythische, Apollo, laurierkrans, om de 4 jaar
3) Isthmos: Isthmitische, Poseidon, pijnboomtakken, om de 2 jaar
4) Nemea: Nemeïsche, Zeus, selderkrans, om de 2 jaar

Question 6

Wat is een canon?

Answer 6

een selectie van de beste dingen

Question 7

Wat is het verschil in de betekenis van lyriek in de oudheid?

Answer 7

Het was toen een performance met muziekinstrumenten

Question 8

Hoe is de lyriek ontstaan?

Answer 8

bij de Grieken rond 800 v. Chr:
- lyriek bij gewone mensen (= volkslyriek)
- epos bij aristocratie

Question 9

Waarom is monodische lyriek niet noodzakelijk autobiografisch?

Answer 9

gevoelens zijn niet altijd echt

Question 10

Wat is elegische poëzie?

Answer 10

treurige poëzie met elegisch distichon, begeleid met aulos

Question 11

Wie was de eerste Latijnse dichter die persoonlijke gevoelens uitte?

Answer 11

Catullus?

Question 12

Wat is de huidige betekenis van lyriek?

Answer 12

momentopname van meest intieme gevoelens die in iemand opgaan

Question 13

Wie was Quintus Horatius Flaccus?

Answer 13

• °65 v.Chr. - 8 v. Chr., Athene
• gaat mee met Brutus en Cassius
• vecht tegen Octavianus en Marcus Antonius en verliest inslag bij Philippi (42 v.Chr.)
• wordt vergeven door Marcus Antonius en wordt opgenomen door Maecenas, eerste en enige Romeinse lyrische dichter

Question 14

Langs welke wegen zijn de lyrische gedichten uit de oudheid tot bij ons gekomen?

Answer 14

• alexandrijnen verzamelen, bestuderen en bewaren lyrische poëzie
• monniken schrijven over op perkament, selectie
• gedichten liggen onder het zand van Egypte

Question 15

Wie was Alkaios?

Answer 15

• VII v. Chr., Lesbos (Mutilene)
• passioneel, politiek actief
• “Het schip van de staat” (allegorie voor ondergang van politiek van Mutilene)
• drinkliederen

Question 16

Welke werk heeft Horatius geschreven?

Answer 16

Carmina: drie boeken met 88 Oden (23 v. Chr.)

Question 17

Wat is de Carmina Burana?

Answer 17

Carmina Burana / Codex Buranus (Manuscript uit Beieren)
= middeleeuws verzamelhandschrift met seculiere lyriek uit twaalfde eeuw v. Chr. dat in het klooster van Benediktbeueren is gevonden

Question 18

Wat is kunstlyriek?

Answer 18

lyriek die uit volkslyriek is ontstaan en bloeide van 650 - 500 v. Chr. tijdens het syndeipnon / symposion (drinkgelag) als sociaal spel:
- wedstrijd
- initiërend
- erotiserend

Question 19

Wat betekent ‘Flaccus’?

Answer 19

flapoor

Question 20

Wat is jambische poëzie?

Answer 20

spottende poëzie met jambisch ritme

Question 21

Wie schreef de Carmina Burana?

Answer 21

heel lang toegeschreven aan vaganten (middeleeuwse straatartiesten), nu twijfelen we

Question 22

Wat is melische poëzie?

Answer 22

gezongen poëzie met instrument (λυρα) en dans

Question 23

Wie was Pindaros?

Answer 23

• V v. Chr.
• schreef epinikia (overwinningsliederen) voor athleten
• 4 boeken over 4 panhelleense spelen

Question 24

Welke genres zijn er van de lyriek?

Answer 24

• melische poëzie (= lyriek in enge zin)
• jambische poëzie
• elegische poëzie

Question 25

Welke twee soorten Griekse lyrische poëzie waren er?

Answer 25

- de koorlyriek (volks, openbaar gebeuren waarbij koor een performance doet) - de monodische lyriek (solo, 1 persoon aan het woord -> persoonlijk!)

Question 26

Welke Griekse monodische lyrische dichters waren er?

Answer 26

- Alkaios - Sappho

Question 27

Welke Griekse koorlyrische dichters waren er?

Answer 27

- Alkman - Pindaros - Bakchulides

Question 28

Wie was Bakchulides?

Answer 28

- tijdgenoot van Pindaros - papyrusrollen in Egypte

Question 29

Wat is Stabat Mater?

Answer 29

- hymne in viervoetige trocheeën in bepaalde misvieringen - werd gezongen op 15 september: de Zeven Smarten van Maria - tijdelijk verwijderd door Concilie van Trente - op muziek gezet door Pergolesi