Nýru 1-100 Flashcards by Sveinbjörn H.

flokkun blóðmigu? (4)

1) macroscopisk
2) microscopic
3) gauklablóðmiga
4) upptök utan gaukla

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hvernig lítur gauklablóðmiga út í smásjá? (3)

1) afmynduð RBK
2) rauðkornaafsteypur
3) oft mikil próteinmiga samfara

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hvernig lítur blóðmiga með upptök utan gaukla út í smásjá?

eðlilega löguð rbk

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

helstu orsakir gauklablóðmigu?

nephritic sjúkdómarnir

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

helstu orsakir blóðmiga með upptök utan gaukla? (9)

1) arfgengur blöðrunýrnasjúkd
2) svampnýru
3) papillary necrosis
4) bráð millivefsnýrnabólga
5) nýrnasteinar
6) kalsíummiga
7) æxli í nýra
8) æðagalli
9) áverki

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

gagnleg teikn við líkamsskoðun ef blóðmiga? (5)

1) háþrýstingur
2) bjúgur
3) eymsli yfr nýrum
4) útbrot
5) liðbólgur

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

gagnlegar rannsóknir við mat á blóðmigu? (5)

1) sýnistaka frá nýra
2) þvagræktun
3) mæling á Caútskilnaði
4) ómskoðun eða TS
5) blöðruspeglun

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hversu margir eru með bráðan nýrnaskaða við innlögn á sjúkrahús?

1-2%

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hversu margir fá AKI á sjúkrahúsi?

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hversu margir fá AKI á gjörgæslu?

2/3

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hversu margir á gjörgæslu þurfa skilunarmeðferð?

5-6%

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hversu margir fá AKI eftir hjartaskurðaðgerð?

5-30%

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hver er dánartíðni sjúklinga sem fá AKI?

25-70%

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hefur AKI áhttu á langvinnum nýrnasjúkdómi?

já

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hverjar eru aðrar orsakir hækkunar úrea heldur en skerðing á GSH? (5)

1) mikil prótínneysla
2) blæðing frá meltingarvegi
3) lítið þvagflæði
4) svæsið katabólískt ástand
5) steragjöf

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hverjar eru aðrar orsakir hækkunar kreatíns heldur en skerðing á GSH? (2)

1) niðurbrot vöðva

2) lyf (trímetóprím, címetidín)

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hvað er trímetóprím?

sýklalyf

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hvað er címetidín?

h2 blokki við magasýru

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

áhættuþættir bráðs nýrnaskaða? (11)

1) hár aldur
2) sýklasótt
3) minnkað vökvarúmmál/lágþrýstingur
4) langvinnur nýrnasjúkd
5) sykursýki
6) háþrýstingur
7) hjartabilun
8) útæðasjúkdómur
9) lifrarsjúkdómur
10) stórar aðgerðir
11) nýrnatoxísk lyf

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

algengustu orsakir bráðs nýrnaskaða? (6)

1) brátt pípludrep 45%
2) blóðflæðisskerðing 21%
3) AKI ofan á langvinnan nýrnasjúkd 13%
4) þvagvegateppa 10%
5) gaukla eða æðabólga 4%
6) bráð millivefsnýrnabólga 2%

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

algengustu orsakir bráðs nýrnaskaða á sjúkrahúsi? (5)

1) sýklasótt
2) stór aðgerð
3) hjartabilun
4) minnkað vökvarúmmál
5) lyf (20%)

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hvað orsakar minnkað blóðrúmmál sem veldur AKI? (5)

1) blæðing
2) uppköst
3) niðurgangur
4) bruni
5) þvagræsilyf
5) nýrnahettubilun

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hvað orsakar minnkað útfall hjarta sem veldur AKI? (5)

1) hjartadrep
2) hjartsláttaróregla
3) hjartavöðvasjúkd
4) lokusjúkd
5) hjartaþröng

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hvað er hjartaþröng?

pericardial tamponade

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

hvað veldur æðavíkkun sem veldur AKI? (3)

1) sýklasótt 2) ofnæmislost 3) lifrar- og nýrnaheilkenni

hverju valda þrengsli í nýrnaslagæðum?

AKI

hvaða lyf valda AKI? (3)

1) NSAIDS 2) ACE hemlar 3) cýklósporín

hvað er cýklósporín?

ónæmisbælandi lyf

hvernig æðasjúkdómar valda AKI? (2)

1) HUS | 2) TTP

hvernig gauklabólga veldur AKI?

hraðágeng gauklabólga

hvað veldur bráðri millivefsnýnrabólgu sem veldur AKI? (4)

lyf 1) betalaktam sýklalyf 2) NSAIDS 3) súlfalyf 4) cefalósporin

hvað veldur bráðu pípludrepi sem veldur AKI? (2)

1) blóðþurrð | 2) lyf

hvað er foscarnet?

nýrnatokískt herpesveirulyf

hvað er cisplatín?

krabbameinslyf

af hverju fá flestir bata eftir AKI?

því pípluþekjan hefur mikla endurmyndunarhæfni

hvaða vaxtarþættir koma að endurhæfingu pípluþekjunnar? (3)

1) EGF (epidermal growth factor) 2) HGF (hepatocyte growth factor) 3) IGF-1 (insulin like growth factor-1)

hvað veldur teppu í þvagvegum? (4)

1) steinn 2) æxli 3) örvefsmyndun 4) forhúðarþrengsli

hvernig greinir maður milli AKI og langvinns nýrnasjúkdóms? (3)

1) skyndilegt eða hægfara 2) eðlileg eða smá nýru 3) blóðleysi í langvinnum

oliguria á íslensku?

þvagþurrð

skilgr á oliguriu?

<400 ml þvags á sólarhr

skilgr á anuriu?

<50 ml á sólarhr

hvað veldur anuriu? (3)

1) alger teppa 2) svæsið lost 3) svæsin gauklabólga

hvernig lítur þvagskoðun út í AKI vegna blóðflæðisskerðingar? (2)

1) ómarkvert botnfall | 2) hýalínafsteypur

hvernig lítur þvagskoðun út í AKI vegna þvagfæðihindurnar? (4)

1) væg próteinmiga 2) blóðmiga 3) hvítkornamiga 4) kristallar

hvernig lítur þvagskoðun út í AKI vegna bráðs pípludreps? (4)

1) væg próteinmiga 2) pípluþekjufrumur 3) pípluþekjufrumuafsteypur 4) dökkar kornóttar afsteypur

hvernig lítur þvagskoðun út í AKI vegna bráðrar gauklabólgu? (3)

1) meðalsvæsin eða svæsin próteinmiga 2) blóðmiga 3) rbk afsteypur

hvernig lítur þvagskoðun út í AKI vegna bráðrar millivefsnýrnabólgu? (5)

1) væg próteinmiga 2) blóðmiga 3) hbk miga 4) hbk afsteypur 5) rauðkyrningar

fylgikvillar bráðs nýrnaskaða? (6)

1) ofgnótt UFV 2) hyperkalemía 3) metabolic acidosis 4) hyperfosfatemía 5) hypoCalsemía 6) þvageitrunarheilkenni

einkenni og fylgikvillar þvageitrunarheilkennis? (6)

1) ógleði og uppköst 2) pericarditis 3) pleruitis 4) röskun á meðvitund 5) blóðleysi 6) aukin blæðingartilhneingin

meðferð við AKI? (4)

1) viðhalda blóðrás með vökva og æðavirkum lyfjum 2) leiðrétta efnaskiptaraskanir 3) seponera lyfjum ef þarf 4) bara nota þvagræsilyf ef ofgnótt vökva

hvað gerir maður ef mikil vökvasöfnun? (4)

1) takmarka salt 2) takmarka vökva við 1 L á dag 3) þvagræsing 4) blóðsíun ef þarf

hvernig meðhöndlar maður hyperkalemíu? (8)

(í röð eftir alvarleika) 1) kalsíumglúkónat 2) glúkósi 3) insúlín 5) beta2 adrenvrkur örvi 6) natríumbíkarbónat 7) katjónaskiptar 8) blóðskilun

hvernig meðhöndlar maður metabolic acidosis?

með natríumbíkarbónati

hvernig meðhöndlar maður hyperfosfatemíu?

fosfatbindandi lyf (kalsíumkarbónat)

hvað er desmópressín?

vasopressin sem lyf, antidiuretic lyf. Örvar vatnsendurupptöku í nýrum

hefðbunudnar ábendingar fyrir skilun? (4)

1) svæsin ofgnótt UFV með lungnabjúg 2) hyperkalemía 3) svæsin metabolic acidosa 4) þvageiturn sem veldur meðvskerðingu, pericardit eða auknum blæðingum

algengar dánarorsakir veikra AKI sjúklinga? (2)

1) sýkingar | 2) blæðingar

af hverju veldur AKI blæðingum og sýkingum?

er algegnt eða sjaldgæft að einkennalaus prótein eða blóðmiga fylgi focal segmental gn?

algengt

hvað ræður alvarleika gauklabólgu?

útbreiðsla bólgu í gauklunum

hvað getur valdið membranoproliferative gn? (3)

1) lupus 2) pericarditis 3) lifrarbólga C (það sem veldur ónæmisfléttumyndun)

hvað getu valdið membranous nephropathy? (3)

1) lupus 2) lifrarbólga B 3) illkynja sjúkdómar

hvernig er gauklasjúkdómum flokkað eftir klínískum heilkennum? (5)

1) einkennalaus prótein eða blóðmiga 2) nephrotic syndrome 3) nephritic sydnrome 4) rapidly progressive gn 5) langvinn gauklabólga

nephritic syndrome á íslneksu?

nýrnabólguheilkenni

min change: nephrotic eða nephritic?

nephrotic

membranous nephropathy: nephrotic eða nephritic?

nephrotic

focal segmental gn: nephrotic eða nephritic ?

oftar nephrotic

Membranoproliferative gn: nephrotic eða nephritic ?

aðeins oftar nephrotic

Proliferative gn: nephrotic eða nephritic?

aðeins oftar nephritic

algengasta tegund gauklabólgu?

IgA

orsök IgA nýrnameins?

óþekkt

3 meinmynduarferli í nephrotic?

1) sköddun á þekjufrumum gaukla 2) útfellingar ónæmisfléttna í subepitheliail space 3) útfellingar sem valda röskun á grunnhimnu gaukla

dæmi um frumkomna nephorit sjúkdóma? (3)

1) focal segmental 2) membranous nephropathy 3) minimal change disease

dæmi um secondary nephrotic sjúkdóma? (4)

1) sykursýkisnýrnamein 2) amyloidosis 3) lupus 4) hepatit b c

Algengasta orsök nýrungaheilkennis af óþekktum toga hjá fullorðnum?

membranous nephropathy (40%)

sjúkdómsgangur í membranous nephropathy? (3)

1) Þriðjungur fær sjálfkrafa rénun 2) Þriðjungur hefur viðvarandi prótínmigu en fær ekki alvarlega nýrnabilun 3) Þriðjungur kominn með lokastigsnýrnabilun eftir 10 ár

meðferð við focal segemetnal gn?

sterar í 4-6 mánuði

geta fullorðnir fengið minimal change?

já 20% af nephrotic hjá full.

meðferð við min chagne?

sterar í 8 vikur

klínísk skilgr sykursýkisnýrnameins? (4)

1) albúmínmiga >300 mg /dag 2) GSH minnkar um 1ml/mín á mánuði 3) HTN 4) engin önnur orsök

hvaða flokkur streptókokka veldur poststrep gn?

flokkur A

hvað er CH50 og C3?

CH50 er próf á virkni complementa. | C3 er komplemnet þáttur, snemma í ferlinu

er hraðágeng gauklabólga meðhöndlanleg?

já þarf tafarlausa meðferð

meðferð við hraðágeng gauklabólgu? (3)

1) sterar í æð og síðan munn 2) cýklófosfamíð 3) blóðvökvaskipti ef and-GBM

hvað er cýklófosfamíð?

ónæmisbælandi og krabbameinslyf

algengi langvinns nýrnasjúkdóms?

5-10%

skilgr á langv nýr? (2)

í 3 mánuði annað hvort: 1) teikn um skemmdir skv þvag eða myndgreiningu 2) gsh <60

Hverjir eru í mestri áhættu á að fá langvinnan nýrnasjúkdóm? (4)

1) sj með sykursýki 2) sj með htn 3) sj með hjarta og æðasjúkd 4) ættinjgar sj með nýrnabilun

Virðist mjög góður mælikvarði á en mæling er mun dýrari en mæling kreatíníns?

cystatín-c

2 einföld próf til að greina langvinnan nýrnasjúkdóm?

1) reiknaður GSH | 2) AKH (oft morgunsýni)

hvað jafngildir prótei´nmigu > 3 g á dag?

AKH>250 mg/mmól

við hvaða gsh í CKD gera fylgikvillar vart við sig?

30-60 ml/mín/1,73m2

áhrif ckd á d vítamín?

það minnkar framleiðsla á d vít í nýrum?

hvað er lsnb?

lokastigs nýrnabilun? (ESRD)

Nýru 1-100 Flashcards

(94 cards)