OFTALMOLOGIE

Question 1

DD rode oog

Answer 1

PIJNLOOS (“citroen en sinaasappel pijnloos”)
* conjunctivitis (viraal, bacterieel, allergisch, dr irritatie)
* episcleritis
* subconjunctivale bloeding
* pterygium

PIJNLIJK (“droge cornflakes is altijd kei slecht”)
* droge ogen
* cornea-erosie (vb corpus alienum)
* iritis
* acuut gesloten hoek glaucoom
* keratitis (vb dr lagoftalmie, …)
* scleritis (episcleritis: geringe klachten zoals irritatie)

Question 2

S/ conjunctivitis

Answer 2

alg:
- roodheid
- geen echte pijn, branderigheid
- afscheiding (tranen/etter)
- normale visus
- D/ anamnese, evt fluoresceinekleuring

virale conjunctivitis
- S/ oedeem oogleden, chemosis, pijnlijke pre-auriculaire klieren
- begint meestal unilat -> dan vaak uitbreiding nr bilat
- evt in associatie met viraal syndr: verkoudheid, pt kan zich grieperig voelen
- complicatie = adenovirale infectie/conjunctivitis kan zich ontwikkelen tot virale keratoconjunctivitis: S/ traanvloed, lichtschuwheid, pijn, visusdaling! (subepitheliale cornea-infiltraten)

bact conjunctivitis
- S/ pus, dichtgeplakte ogen (meestal zelflimiterend)
- argumenten dat bact conjunctivitits meer wss dan virale: gn eerdere episodes in VG, dichtgeplakte oogleden
- argumenten chlamydia: bilat hardnekkige conjunctivitis met follikelvorming (R/ AB om uitbreiding te vermijden)

allergisch
- acute dermatoconjunctivitis (contactallergie dr allergenen): S/ zwelling en roodheid van huid rondom oog, jeuk
- allergische conjunctivitis (IgE gemedieerde allergische reactie bv op omgevingsfact zoals pollen/huisstofmijt/huisdieren): S/ jeuk, zwelling, tranen, rhinitis; bilateraal
=> zz: lentekataar (keratoconjuctivitis: oa lichtschuwheid) -> giant papillary conjunctivitis (vnl onder bovenste ooglid), meestal ook andere tekens allergie (gras, pollen) // opm: giant papillary conjunctivitis kan ook bij dragers zachte ooglenzen (-> stop)

conjunctivitis dr irritatie
- mechanische prikkeling < stofdeeltjes, contactlens, krassende wimpers (vb. entropion), corpus alienum (cave ° keratitis)
- chemisch < vb zwemmen in chloorhoudend water
- UV licht < vb tijdens skiën / lassen (hoornvlies vol puntjes)

Question 3

R/ conjunctivitis

Answer 3

viraal: topicaal AB (om bact surinfectie te voorkomen)
- geen topicale CS (want risico infectie)
- hygiëne want besmettelijk

bact: geneest meestal zonder anti-bact therapie; spoelen met water
- als blijvende klachten (> 3d) of bij cornea-afwijkingen: wel lokale AB, breedspectrum (vb Chlooramfenicol druppels of zalf)

allergisch:
- acute dermatoconjunctivitis (contactallergie):
stop behandeling / uitlokkende factor
=> allergeen (vb. oogdruppels -> iatrogeen, contactlensvloeistof, cosmetica, haarverzorgingsmiddelen, stoffen onbewust in ogen gewreven)
- allergische conjunctivitis:
antihistaminica oogdruppels, topicale cortisone in acute fase, subconjunctivale injectie cortisone

irritatie: opheffen oorzaak (vb verwijderen corpus alienum, zonnebril, lasbril …), evt oogzalf

Question 4

episcleritis S/ + R/

Answer 4

= milde (auto-immuun) onsteking van oppervlakkige BWlagen (= episclera) grenzend aan de sclera

S/ sectoriële roodheid, eerder irritatie

R/ meestal geen therapie nodig

Question 5

subconjunctivale bloeding: oorzaken en R/

Answer 5

spontaan
na wrijven in oog
hoesten, valsalva
hypertensie
anticoagulantie

//

R/ verdwijnt spontaan (recidiverend: perifeer bloedbeeld aanvragen)

Question 6

pterygium: wat, S/, R/

Answer 6

als reactie op eenzelfde soort prikkel zoals freq blootst zon / wind

= conjunctivaplooi groei vanuit nasaal in rechting van centrum vd cornea

S/ geen klachten indien klein, indien groeiend kan het leiden tot irritatie of slechter zicht (dr astigmatisme of blokkeren lichtinval van oog)

R/ als voor pupil dan operatieve verwijdering, maar kans op recidief
(recidief tss 5-80%; kleinere kans op recidief met gebruik van conjunctivatransplant)

Question 7

pingueculum: wat, S/, R/

Answer 7

[als reactie op eenzelfde soort prikkel zoals freq blootst zon / wind]

= grijsgele verhevenheid in oogspleet naast limbus (overgang conjunctiva - cornea)

S/ cosmetisch storend, geen visusdaling

R/ geen beh nodig

Question 8

droge ogen: S/, D/, R/

Answer 8

[vb. keratoconjunctivitis sicca, KCS]

S/
- irritatie, branderigheid, jeuk, pijn
- tranende ogen, visusdaling

D/
- schirmer test ( < 10mm / 5min = lage traanproductie), biomicroscopie

R/
- kunsttranen / zalf
- afsluiten traanpunt (punctumplug)

Question 9

cornea erose: wat, R/

Answer 9

= oppervlakkige verwonding cornea

R/ zalf, pijnstilling PO, drukverband (oog afgedekt, geen oogknipperen)

opm recidiverende erosie: epithelialisatie verloopt niet goed (meeste pijn bij ontwaken)

Question 10

iritis oorzaken

Answer 10

endogeen: geassocieerde systeemziekte (30%; vb JIA, ankyloserende spondylitis, IBD, sarcoidose)

exogeen: perforerend trauma / ulcus

Question 11

iritis: wat, S/

Answer 11

= intraoculaire ontsteking, behoort tot uveitis (uvea: iris, corpus ciliaris, choroidea)

roodheid (conjunctivaal, rondom de iris)
pijn
miosis (< kramp m contrictor pupillar, oedeem iris)
visusdaling
fotofobie
heldere cornea, geen etterig secreet

Question 12

D/ en R/ iritis

Answer 12

D/ biomicroscopie = spleetlamp (troebel voorkamervocht, tyndall fenomeen, hypopyon, synechiae)

R/ CS topicaal (collyrium + zalf) + atropine 1% (2x/d)

Question 13

acute iritis: complicaties

Answer 13

secundair glaucoom, cataract

Question 14

oorz + S/ acuut gesloten hoek glaucoom

Answer 14

oorzaak: blokkering van het trabeculum corneosclerale door de basis van de iris

//

prodromen (anamnese: periodes van intermittente oogdrukstijging al eens voorgedaan):
- mistig zicht, halo’s (gekleurde ringen rond lichtbron)

S/
- plotse hevige pijn in/rond oog (< plotse stijging IOD), evt uitstralend nr hoofd
- visusdaling (< oedeem cornea-epitheel)
- nausea, braken (< n vagus irritatie)

objectieve tekens:
- rood oog
- afwezige pupilreflex (lichtstijve pupil)
- oog keihard (50-80 mmHg)
- voorste oogkamer ondiep (< hoge druk; spleetlamp)
- cornea troebel/dof

//

opm: typische elementen
- ouderen + hypermetroop + gezwollen lens (cataract)
- bij schemer (iris in hoek)
- iatrogeen (na pupildilatatie, anti-cholinergica)
-> mydriase = uitlokkende factor

Question 15

R/ acuut gesloten hoek glaucoom

Answer 15

Direct naar spoed + zo snel mog beh! -> risico = blindheid (excavatie oogzenuw)
- geef als HA bij acute aanval bv al timolol druppels en tablet acetazolamide

ACUUT
diamox 500mg IV bolus (acetazolamide)
cornea nt helder -> IV mannitol
pilocarpine kuur (= cholinergica): 30 min na diamox/mannitol -> openen voorkamerhoek
nausea -> litican IV

DAARNA iridotomie (permanente verbinding tss voorste – achterste oogsegment)
- yag laser (herldere cornea) of chirurgisch (wazige cornea)
- ander oog preventieve Yag iridotomie (want 50% risico aanval acuut glaucoom)

Question 16

keratitis: oorz + vss types + S/ + complicaties

Answer 16

= ontsteking vd cornea (< infectieus, contactlenzen, schimmels/amoeben)

types
- acute bacteriële keratitis: marginaal ulcus (visus nl, bv na aansl conjunctivitis) vs centraal ulcus (visusdaling; RF = contactlenzen; tyndall hypopyon, perforatie)
- herpetische keratitis: unilat, minder uitgespr sympt, recidiverend
- zona oftalmica: verminderde corneagevoeligh
- acanthamoeba keratitis (< zachte contactlenzen, subtropisch zwembad): unilat (hevige pijn + roodh), fotofobie, ringvormig cornea abces -> verlittekening

S/
- pijn
- conjunctivale vaatinjectie
- daling gezichtsscherpte
- tranen
- lichtschuwheid
- halo’s

complicaties: blijvende littekens hoornvlies, recidief
(hoornvliesontst kan leiden tot corneaal ulcus)

Question 17

neuroparalytische keratitis: S/ en R/

Answer 17

S/
- geen pijn!
- verminderde corneagevoeligheid
- verminderde knipreflex

R/
- Cornea vochtig houden dmv kunsttranen/ zalf
- Bacteriële infectie -> lokale antibiotica
- Soms blefarorafie (gedeeltelijk sluiten ooglid: chirurgisch, inspuiting botox)

Question 18

legoftalmie: wat + mogelijk gevolg

Answer 18

= onvolledig sluiten vd ogen

=> uitdrogen cornea -> °bacteriële keratitis

Question 19

boomtakvormig epitheeldefect na fluoresceine -> denk aan …

Answer 19

herpeskeratitis

Question 20

R/ keratitis

Answer 20

• acute bacteriële keratitis: lokaal AB
• herpetische keratitis: aciclovir oogzalf
• zona oftalmica: aciclovir IV/PO
• acanthamoeba keratitis gespecialiseerde R/ (vb cornea TX)

Question 21

scleritis: wat, S/, R/

Answer 21

= ontsteking van diepe BWlagen (slera betrokken)

S/ ernstige pijn

R/
- onderzoek nr onderliggende systeemziekte (50% geassocieerd; vb. IBD, SLE, RA, …)
- infectieus: antimicrobiële middelen
- niet-infectieus: lokale CS (evt systemisch CS/immunosupressie) en lokaal/systemisch NSAIDs
- necrotiserend: alkylerende agentia (cyclofosfamide, biologicals)

Question 23

anamnese rood oog

Answer 23

ICE

pijnloos vs pijnlijk
(zeer hevige diepe pijn: acuut geslotenhoekglaucoom = urgentie // CAVE soms alg klachten op voorgrond, dus denk hier aan!)

V: al eerder gehad? al iets geprobeerd?
A: pijn (vb keratitis), jeuk, irritatie, branderigheid
L: unilat vs bilat
T: plots vs geleidelijk, evolutie, na trauma/ iets ih oog gekregen?
I: NRS (cornea erosie: hevig, zanderig gevoel: vreemd VW, …)
S
- pijn bij oogbewegingen (neuritis optica)
- begeleidend: roodheid, tranenvloed, etter / ogen ‘s ochtends dichtgeplakt (bact conjunct), visusdaling (niet bij conjunctivitis, wel bij acuut glaucoom - iritis - keratitis), beperking gezichtsveld, fotofobie, nausea/braken, droge ogen (KCS)

andere oogklachten (dubbel zien, lichtflitsen, …)
andere klachten (rhinitis/eczeem/… ~atopie, …)?

DD hoofdpijn: migraine, clusterhoofdpijn, arteritis temporalis

WAMPLE:
- GM (anticoag!)
- VG oftalmologisch, systeemziekte, allergie
- andere mensen in omgeving ook? (virale conjunct), recent BLWI
- lassen (lasbril), ijzeren hamer/beitel (voorbije maanden), …
- lenzendrager (erosie, allergie)

Question 24

netvliesloslating
glasvochtbloeding
a centralis retinae occlusie
…