P013 Flashcards

(10 cards)

1
Q

BĀLA KĀṆḌAM
02.28 Anuṣṭubh (Śloka)
सार्धम् ind.

A

सार्धम् ind. == सह == साकम् + INSTR.
sārdham सार्धम् ind. Together with, with, in company with (with instr.); वनं मया सार्धमसि प्रपन्नः R.14.63; Ms.4.43; Bk.6.26; Me.91.
\
DISTINGUISH FROM
अध्यर्ध mf(ā-)n. “having an additional half”, one and a half.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

BĀLA KĀṆḌAM
02.28 Anuṣṭubh (Śloka)
√अन्तर्धा == अन्तर् + √धा III अन्तर्धत्ते PF अन्तर्दधे

A

√अन्तर्धा == अन्तर् + √धा III अन्तर्धत्ते PF अन्तर्दधे == A1. -dhatte-, to place within, deposit ; to receive within ; to hide, conceal, obscure ; to hide one’s self: Passive voice -dhīyate- to be received within, to be absorbed ; to be rendered invisible ; to disappear, vanish ; to cease: Causal -dhāpayati- ; to render invisible, to cause to disappear.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

BĀLA KĀṆḌAM
02.30 Anuṣṭubh (Śloka)
अंश m.

A

A PARTIAL INCARNATION
अंश m. aṃśaḥ अंशः [अंश्-अच्] 1 A share, part, portion, division; member; सकृदंशो निपतति Ms.9.47; तुर्यांशः a fourth part; षष्ठ˚; ममैवांशो जीवलोके जीवभूतः सनातनः Bg.15.7; भुवमंशाविव धर्मयोर्गतौ R.8.16; अंशेन दर्शितानुकूलता K.159 partly. -2 A share in property, inheritance; स्वतों$शतः Ms.8.48; अनंशौ क्लीबपतितौ 9.21; पत्न्यः कार्याः समांशिकाः Y.2.115. -3 the numerator of a fraction; अन्योन्यहाराभिहतौ हरांशौ Līlā.; sometimes used for fraction itself. -4 A degree of latitude (or longitude); अक्षस्यांशाः समाख्याताः षष्टयुत्तरशतत्रयम्; स च अंशः षष्टिकलात्मकः, कला तु षष्टिविकलात्मिका -5 The shoulder (more correctly written as अंस, q. v.). -6 N. of one of the Ādityas; Mb.1.227.25; cf. also the beginning of T. Ā. The senses of ‘party’, ‘a share of booty’, ‘earnest money’, which are said to occur in the Veda are traceable to 1 above. -7 The vital note in a Rāga. -Comp. - अंशः [ष. त.] a secondary incarnation; part of a portion. -अंशि adv. share by share. -अवतारः -तरणम् [ष. त.] descent (on earth) of parts of deities, partial incarnation; ˚तार इव धर्मस्य Dk.153; ˚रमिव कृतान्तस्य K.31; ˚उच्चैःश्रवसः 79; so अंशावतीर्णमिव 18; N. of a sub-parvan covering Adhyāyas 64-67 of Ādiparvan of Mb. Even without the compound अंश means partial incarnation, अंश, आवेश, and अवतार are the three kinds of Lord’s manifestations. -कुण्डली (= नवांशकुण्डली) the horoscope prepared by taking into consideration the nine zodiacal divisions. (1/18th of a राशि = नवांश or नवमांश). -भाज्, -हर, -हारिन् a. [उप. समास] one who takes or has a share, one entitled to a share in the ancestral property, an heir, a co-heir; पिण्डदों?1?1$- शहरश्चैषां पूर्वाभावे परः परः Y.2.132; जातो$पि दास्यां शूद्रेण कामतों$शहरो भवेत् 133. -विवर्तिन् a. [स. त.] slightly turned away, or turned away towards the shoulder; मुखमंशविवर्ति पक्ष्मलाक्ष्याः Ś.3.24. v. l. for अंसविवर्ति. -सवर्णनम् [ष. त.] reduction of fractions to the same denominator (अतुल्यच्छेदयो राश्योः समच्छेदकरणम्) अन्योन्यहाराभिहतौ हरांशौ राश्योः समच्छेदविधानमेवम् Līlā. -स्वरः the keynote.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

BĀLA KĀṆḌAM
02.30 Anuṣṭubh (Śloka)
सहाय m.

A

HERE THIS NOUN IS A COLLECTIVE, like ‘fellowship’ in ‘The Fellowship of the Ring’ -
सहाय m. (ibc.) companionship, assistance (See compound)
AND NOT INDIVIDUAL (SINCE THERE ARE MULTIPLE COMPANIONS)
सहाय m. (in fine compositi or ‘at the end of a compound’ f(ā-).prob. fr. saha-+ aya- see sahāyana-;but according to to some, a Prakrit form of sakhāya-See sakhi-,p.1130)”one who goes along with (another)” , a companion, follower, adherent, ally, assistant, helper in or to (locative case or compound; in fine compositi or ‘at the end of a compound’“having as a companion or assistant, accompanied or supported by”) etc.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

BĀLA KĀṆḌAM
02.30 Anuṣṭubh (Śloka)
सृजध्वं अंशसम्भवान्

A

सृजध्वं अंशसम्भवान् == ‘CREATE YOURSELVES AS BEINGS (AMONG MONKEYS) ARISING FROM PARTIAL INCARNATION’

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

BĀLA KĀṆḌAM
02.31 Anuṣṭubh (Śloka)
समाश्वास्य च मेदिनीम्

A

समाश्वास्य च मेदिनीम् == ‘AND HAVING COMFORTED MOTHER-EARTH’

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

BĀLA KĀṆḌAM
02.31 Anuṣṭubh (Śloka)
मेदिनी f.

A

मेदिनी f. medinī मेदिनी 1 The earth; न मामवति सद्वीपा रत्नसूरपि मेदिनी R.1.65; चञ्चलं वसु नितान्तमुन्नता मेदिनीमपि हरन्त्यरातयः Ki.13. 52; (मधुकैटभयोरासीन्मेदसैव परिप्लुता । तेनेयं मेदिनीनाम्ना सर्वतः परिकीर्तिता ॥). -2 Ground, land, soil. -3 Spot, place. -4 N. of a lexicon (मेदिनीकोश). -Comp. -ईशः, -पतिः a king. -जः the planet Mars. -दिनम् a natural day. -द्रवः dust. -धरः a mountain.
\
FROM
मेद m. fat (equals medas-)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

BĀLA KĀṆḌAM
02.31 Anuṣṭubh (Śloka)
विज्वर adj.

A

विज्वर adj. vijvara विज्वर a. Free from fever, anxiety or distress.
\
vi +
jvara ज्वर a. [ज्वर् भावे थ] 1 Heated, feverish. -2 Excited, inflamed. -रः 1 Fever, feverish heat (in medicine); स्वेद्यमानज्वरं प्राज्ञः को$म्भसा परिषिञ्चति Śi.2.54; also used fig.; दर्पज्वरः, मदनज्वरः, मदज्वरः &c. -2 Fever of the soul, mental pain, affliction, distress, grief, sorrow; व्येतु ते मनसो ज्वरः Rām.; मनसस्तदुपस्थिते ज्वरे R.8.84; Bg.3. 3. -रा Fever. -Comp. -अग्निः the paroxysm of fever. -अङ्कुशः a febrifuge. -अन्तकः Cathartocarpus fistula. -अरिः ‘febrifuge’, cocculus cordifolius. -क्षयः antifebrile. -गण्डः N. of a disease; जलोदरे तृषारोगे ज्वरगण्डे विषूचके Mb.12.33.6. -प्रतीकारः cure of fever, febrifuge. -हन्त्री ‘febrifuge’, Rubia Munjsta. -हर a. febrifuge.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

BĀLA KĀṆḌAM
02.32 Vaṃśastha
धारिन् adj.

A

EXPECTING, AWAITING, MINDFUL OF
धारिन् adj. dhārin धारिन् a. (-णी f.) [धृ-णिनि] 1 Carrying, bearing, sustaining, preserving, having, holding, supporting; पादाम्भोरुहधारि Gīt.12; कर˚ &c. -2 Keeping in one’s memory, possessed of retentive memory; अज्ञेभ्यो ग्रन्थिनः श्रेष्ठा ग्रन्थिभ्यो धारिणो वराः Ms.12.13. -3 Edged, observing, doing; यज्ञधारी च सततम् Mb.12.34.1.
\
हरिरूपधारिन् == MINDFUL OF THE INCARNATION OF HARI
\SEE धारिणो IN PADA B
अज्ञेभ्यो ग्रन्थिनः श्रेष्ठा ग्रन्थिभ्यो धारिणो वराः ।
धारिभ्यो ज्ञानिनः श्रेष्ठा ज्ञानिभ्यो व्यवसायिनः ।।

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

BĀLA KĀṆḌAM
03.01 Anuṣṭubh (Śloka)
परायण n.

A

परायण n. parāyaṇa n. 1. departure; 2. (a½ayana), highest aim, last resort, refuge; chief thing, essence; determining agent (of, g.); a certain work; a. –°ree;, wholly occupied with, intent on, devoted to, engrossed by, exclusively referring to; a. being the last refuge for (g.).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly