Smitsjúkdómar Flashcards

(88 cards)

1
Q

Hvaða veirur má finna í nefi/koki sem valda kvefi?

A

Rhinoveirur, coronaveirur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvaða veirur má finna í hálsbólgu?

A

Adenoveirur, inflúensuveirur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hvaða bakteríur má finna í hálsbólgu?

A

S.Pyogenes, C.diphtheriae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hvaða bakteríur má finna í skútabólgu (sinustitis)?

A

S.pneumoniae, H.influenzae, Moraxella

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hvaða veirur má finna í skútabólgu?

A

Rhinoveirur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hvaða sveppi má finna í skútabólgu?

A

Aspergillus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hvaða bakteríur má finna í barkarloksbólgu (epiglottis)?

A

S.pneumoniae, H.influenzae-Hib

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvaða bakteríur má finna í augnslímubólgu? (Conjunctivitis)

A

S.pneumoniae, S.aureus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hvaða veirur má finna í augsnlímubólgu?

A

Adenoveirur, herpesveirur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hvaða bakteríur má finna í eyrnabólgu í miðeyra? (Otitis media)

A

S.pneumoniae, H.influenzae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hvaða veirur má finna í eyrnabólgu í miðeyra?

A

Adenoveirur, RSV (respiratory syncytial virus)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hvaða bakteríur má finna í eyrnabólgu í ytri eyrnagangi? (Otitis externa)

A

Pseudomonas, S.aureus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hvaða sveppi má finna í eyrnabólgu í ytri eyrnagangi?

A

Aspergillus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hvaða veirur má finna í Bráðri berkjubólgu (bronchitis)

A

Inflúensuveirur, PIV 3 (parainfluenza veira 3), RSV

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Er bráð berkjubólga alltaf veirusýking?

A

Nær alltaf veirusýking

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Einkenni bráðrar berkjubólgu:

A

Hósti, +/- uppgangur, +/- hiti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Er langvinn berkjubólga sýking?

A

Ekki sýking en veirur/bakteríur/sveppir geta valdið versnun á einkennum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Einkenni langvinnar berkjubólgu:

A

Hósti, upphangur, mæði

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Hvaða veirur má finna í berkjungabólgu? (Bronchiolitis)

A

RSV (respiratory syncytial virus), PIV 3 (parainfluenza veira 3), hMPV (human metapneumovirus)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hvað einkennir berkjungabólgu?

A

Einkennandi hósti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hvaða bakteríur má finna í samfélagslungnabólgu og berklum?

A

S.pneumoniae, M.pneumoniae, H.influenzae, M.tuberculosis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hvaða veirur má finna í samfélagslungnabólgu og berklum?

A

Inflúensuveirur, adenoveirur, SARS-CoV-2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hvaða sveppi má finna í samfélagslungnabólgu og berklum?

A

Tvíbreytisveppir erlendis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Hvaða bakteríur má finna í spítalalungnabólgu?

A

Gram neikv stafir úr þarmaflóru eða umhverfi, S.aureus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Hvaða veirur má finna í spítalalungnabólgu?
Cytomegaloveira, adenoveirur
26
Hvaða sveppi má finna í spítalalungnabólgum?
Pneumocystis, aspergillus
27
Hver eru helstu merki um lungnabólgu?
Hósti, mæði, uppgangur, takverkur, þreyta, brakhljóð í lungum við hlustun
28
Hvort er alvarlegri sjúkdómur: lungnabólga eða berkjubólga?
Lungnabólga
29
Hvaða bakteríur má finna í sýkingu sem byrjar í húð eða er utan á húð? (Algengustu)
S.aureus, S.pyogenes
30
Hvaða sveppi má finna í sýkingu sem byrjar í húð eða er utan á húð?
Candida, malassezia, húðsveppir
31
Hvaða sníkjudýr má finna í sýkingu sem byrjar í húð eða er utan á húð?
Leishmania, schistosoma, liðfætlur
32
Hvaða veirur má finna í sýkingu sem byrjar í húð eða er utan á húð?
Papilloma veirur, pox veirur
33
Hvaða bakteríur (Sýklar) berast blóðleiðina til húðar?
N.meningtidis, Rickettsia-útbrota-og útbrotataugaveiki, Treponema pallidum-syphilis
34
Hvaða veirur (sýklar) berast blóðleiðina til húðar?
Varicella-zoster veira (hlaupabólaveiran)
35
Hvaða eiturefni (toxín) berast blóðleiðina?
S.aureus, S.pyogenes
36
Hvaða sýklar berast taugaleiðina til húðar?
Herpesveirur
37
Hvað er hárslíðurbólga (folliculitis) og hvaða baktería er þar á ferð?
- Er grunn sýking og byrjar í einu hárslíðri. Þróast svo yfir í greftarkýli og drepkýli. Vaxandi alvarleikastig. - S.aureus
38
Hvað er kossageit (impetigo) og hvaða sýklar eru þar á ferð?
- Berst í smá rispu eða sár á húð og breiðist svo út og myndast bólur og húðroði (oftast börn) - S.aureus, S.pyogenes
39
Hvað er heimakoma (erysipelas) og hvaða sýklar eru þar á ferð?
- stór, rauð hella á húð oftast á ganglimum - S.aureus, S.pyogenes
40
Hvað er netjubólga (cellulitis) og hvaða sýklar eru þar á ferð?
- líkist mjög heimakomu en er dýpri í húðinni en heimakoma - S.aureus, S.pyogenes
41
Hvað er bráð sogæðabólga (lymphangitis) og hvaða sýklar eru þar á ferð?
- bráð bólga í sogæðum sem liggur út frá sýktu svæði og þessi sýking getur breist hratt út og jafnvel komist í blóð - oftast S.pyogenes, stundum S.aureus eða pasteurella multocida
42
Hvað er naglgerðisbólga (paronychia) og hvaða sýklar eru þar á ferð?
- ein algengasta sýkingin á höndum - oft: S.aureus, s.pyogenes og/eða loftfælur ofl bakteríur (candida albicans talin meðvirkandi í að viðhalda bólgu)
43
Hvað eru sárasýkingar?
Öll sár innihalda sýkla (úr húðflóru / annarri líkamsflóru sjúklings, eða frá umhverfi / öðru fólki) en ekki alltaf sýking
44
Hver eru einkenni sárasýkinga?
Roði, bólga, hiti, vessun, vond lykt, verkur
45
Hvað eru dæmi um sárasýkingar?
- skurðsár - slysasár - þrýstingssár (Legusár)
46
Hvaða sveppi má finna í munnholi - vélinda?
Sveppi: candida
47
Hvaða bakteríur má finna í iðrasýkingum?
(Bakteríur) helicobacter, campylobacter, salmonella, EHEC
48
Hvaða veirur má finna í iðrasýkingum?
(Veirur) noroveirur, rota- og astroveirur
49
Hvar er uppruni lífhimnubólgu?
- meltingarvegur, bris og lifur - innir kynfæri - húð (hjá sjúklingum í kviðskilun)
50
Hvaða sýkla má finna í meltingarvegs- og kynfæraflóru?
Loftfælur, E.coli, viridans streptokokkar, candida
51
Hvaða sýkla má finna í húð?
Kóagúlasa neikv. Stafýlíkokka, candida
52
Hver eru merki um lífhimnubólgu?
Hiti, kviðverkir, ógleði/uppköst/niðurgangur, kviður aumur og stífur, lítil/engin garnahljóð
53
Hver eru einkenni blöðrubólgu (cystisis) ?
- særindi við þvaglát, tíð þvaglát - stundum verkur yfir blöðru eða blóðmiga - sjaldan hiti
54
Hver eru einkenni bráðar nýrnasýkingu (acute pyelonephritis)?
Verkur í síðu og/eða bankeymsli yfir nýrum, hiti og oft einkenni blöðrubólgu líka
55
Hvað er bakteríumiga? (Bakteriuria)
Bakteríur í þvagi
56
Hvað er einkennalaus bakteríumiga (asymptomatic bacteriuria)?
Bakteríumiga en ekki óþægindi. Meðhöndla ef þungun, nýrnaþegi og fyrir skurðaðgerð á þvagfærum
57
Hvað er marktæk bakteríumiga (significant bacteriuria)?
Því mara magn baktería/mL því meiri líkur á sýkingu (meta hvort sýking út frá aldri, kyni og undirliggjandi þáttum sýkinga)
58
Hjá hvaða hópi fólks falla flóknar þvagfærasýkingar undir?
Hjá körlum, þunguðum konum, börnum, sjúklingum á sjúkrastofnunum
59
Hver er algengasta bakterían í þvagfærasýkingum?
E.coli
60
Hvaða kynsjúkdómar geta sýkt þvagrás?
Klamydía, mycoplasma, trichomonas
61
Hvaða veirur má finna í þvagfærasýkingum?
Adenoveirur
62
Hvaða sveppi má finna í þvagfærasýkingum?
Candida
63
Hvaða sníkjudýr má finna í þvagfærasýkingum?
Schistosoma (ormur)
64
Hvaða sýkla má finna í kynsjúkdómum sem smitast með kynmökum?
- M.gonorrhoeae (lekandi) - C.trachomatis (klamydía) - M.genetalium - Treponema pallidum (veldur sárasótt) - Trichomonas vaginalis - herpes veirur - HIV - Papilloma veirur
65
Hvaða sýkla má finna í kynsjúkdómum sem koma úr eigin flóru?
- candida sveppasýking - skeiðarsýklun
66
Hver eru einkenni bakteríu- og sveppablóðsýkingar?
Hækkun eða lækkun á líkamshita, hraður hjartsláttur og öndun, þreyta, merki frá ýmsum líffærum
67
Hvað á að gera þegar bakteríur/sveppir ræktast úr blóði?
Meta hvort sýkingarvaldar í blóðinu eða húðbakteríur sem hafa mengað blóðið við sýnatökuna (ef húð er ekki nægilega hreinsuð)
68
Bakteríur og sveppir sem teljast alltaf sýkingarvaldar í blóðsýkingum:
S.pyogenes, S.pneumoniae, S.aureus, E.coli, Pseudomonas, Candida
69
Hvaðan kemur uppruni blóðsýkinga?
- úr sýkingum í öðrum líffærum eða innan æðakerfis - úr eðlilegri slímhúðarflóru - gegnum húð
70
Hver er algengur upprunastaður blóðsýkinga frá E.coli og Enterococcus?
- þvagfærasýkingar - meltingarvegur
71
Hver er algengur upprunastaður blóðsýkinga frá S.aureus og S.pyogenes
Húð- og mjúkvefjarsýkingar
72
Hver er algengur upprunastaður blóðsýkinga frá kóagúlasa neikv stafýlókokkar
Íhlutir (t.d. Æðaleggir, gerviliðir)
73
Hver er algengur upprunastaður blóðsýkinga frá S.pneumoniae?
Öndunarfærasýkingar
74
Hver er algengur upprunastaður blóðsýkinga frá candida?
- þvagfærasýkingar - meltingarvegur
75
Hver er algengur upprunastaður blóðsýkinga frá plasmodium (malaría)?
Moskítóflugnabit
76
Hver er algengur upprunastaður blóðsýkinga frá HIV og hepatitis veirum?
- Eitilfrumur (HIV) - Lifur (hepatitis veirur)
77
Hverjar eru smitleiðir sýkinga til beina og liða?
- blóðleiðin (sýklar berast með blóðinu) - aðgerðir og áverkar (geta lita hleypt sýklum inn)
78
Hver er algengasti sýkillinn í beina- og liðasýkingum?
S.aureus
79
Hver eru einkenni liðasýkinga? (Eigin liðir)
Hiti, yfirlið, roði, bólga, verkur
80
Algengustu staðir liðasýkinga (eigin liðir)
Hné, mjaðmaliður í ungum börnum
81
Hver eru einkenni beinsýkinga?
Verkur
82
Algengustu staðir beinsýkinga
- hryggsúla í fullorðnum - löngu beinin í börnum
83
Hvaða sýklar úr nefkoki geta valdið heilahimnubólgu?
N.meningitidis, H.influenzae
84
Hvaða sýklar blóðbornir úr sýkingum í blóði, lungum ofl geta valdið heilahimnubólgu?
S.pneumoniae, Cryptococcus
85
Hvaða sýklar beint frá höfuðholum og öndunarvegsflóru geta valdið heilahimnubólgu?
S.pneumoniae, H.influenzae, S.pyogenes
86
Hvaða veirur geta valdið heilahimnubólgu?
Enteroveirur, herpes simplex 2
87
Hver eru einkenni heilahimnubólgu?
Hiti, höfuðverkur, ógleði/uppköst, minnkuð meðvitund, hnakkastífleiki
88
Hvaða sýklar valda heilasýkingum?
Bakteríur, sveppir, sníkjudýr og veirur