Szkliwo

Question 1

Szkliwo po lacinie

Answer 1

Enamelum

Question 2

Cechy szkliwa(7):

Answer 2

• Najtwardsza tkanka i najsilniej zmineralizowana tkanka organizmu
• Twardość odpowiada twardości topazu
• duża odporność na urazy mechaniczne
• duża odporność na urazy termiczne
• odporność do pewnego stopnia na zmiany pH
• Szkliwo jest najtwardsze na powierzchni zęba i mniej twarde wewnątrz korony.
• Grubość szkliwa jest o połowę mniejsza w zębach mlecznych niż w zębach stałych.

Question 3

Powstawanie szkliwa po lacinie

Answer 3

amelogeneza

Question 4

Proces powstania szkliwa:(5)

Answer 4

• Szkliwo produkowane jest przez AMELOBLASTY
• Powstawanie szkliwa rozpoczyna się w okolicy przylegającej do zębiny. Pierwsza warstwa szkliwa nie tworzy pryzmatów (tzw. szkliwo apryzmatyczne).
• Amelogeneza rozpoczyna się w 4 miesiącu życia płodowego
• Produkcja szkliwa trwa do pełnego wykształcenia korony zęba.

Question 5

Budowa chemiczna szkliwa:

Answer 5

Substancje nieorganiczne - 96%

Substancje organiczne - 4%

Question 6

Substancje nieorganiczne szkliwa:(5)

Answer 6

• 90% stanowi fosforan wapnia w postaci DWUHYDROKSYAPATYTÓW
• Węglan wapnia
• Fluorek wapnia
• Fosforan magnezu
• 40 innych śladowych pierwiastków

Question 7

Dwuhydroksyapatyty - Fluorohydroksyapatyty i fluoroapatyty

Answer 7

Do cząsteczki dwuhydroksyapatytów mogą wbudowywać się jony fluorkowe. Tworząc kryształy fluorohydroksyapatytów i fluoroapatytów.
Najczęściej występują fluorohydroksyapatyty.
Fluoroapatyty stanowią największe kryształy, jakie spotyka się w tkankach zmineralizowanych człowieka.
Obecność fluoroapatytów i fluorohydroksyapatytów na powierzchni szkliwa powoduje zwiększenie doskonałości struktury kryształów, wzrost ich wielkości oraz odporności na rozpuszczanie w kwasach.

Question 8

Odpornosc szkliwa na dzialanie kwasow:

Answer 8

DWUHYDROKSYAPATYT
pH krytyczne: 5,5

FLUOROAPATYT
pH krytyczne: 4,0

Question 9

Substancje organiczne szkliwa:

Answer 9

• glikoproteiny

- fosfoproteiny.

Question 10

Szkliwo apryzmatyczne(4)

Answer 10

• Stanowi najbardziej zewnętrzną część szkliwa- przykrywa szkliwo pryzmatyczne
• Powstaje jako pierwsza warstwa szkliwa produkowanego przez ameloblasty w procesie amelogenezy
• Składa się tylko z substancji międzypryzmatycznej

Question 11

Szkilwo pryzmatyczne skada sie z:(2)

Answer 11

Składa się z:

• PRYZMATÓW
• SUBSTACJI MIĘDZYPRYZMATYCZNEJ

Question 12

Pryzmaty szkliwa:(6)

Answer 12

• Jednostka strukturalna szkliwa
• Produkowane są przez ameloblasty
• Stanowią najbardziej zmineralizowaną część szkliwa
• Liczba w 1 zębie- od 5-15 mln pryzmatów
• Maksymalna długość pryzmatu występuje w obrębie guzków korony (2,5 mm) a minimalna w rejonie szyjki zęba- kilkadziesiąt mikrometrów
• Pryzmaty wykazują poprzeczne prążkowanie

Question 13

SUBSTANCJA MIĘDZYPRYZMATYCZNA(3)

Answer 13

Tkanka o mniejszej mineralizacji
Wypełnia przestrzenie między pryzmatami
Najwięcej w pobliżu połączenia szkliwno-zębinowego

Question 14

Slabe punkty szkliwa:(4)

Answer 14

Blaszki szkliwne
Pęczki szkliwne
Kolby szkliwne
Linie Retziusa

Question 15

Blaszki szkliwne(4)

Answer 15

• Pasma substancji organicznej o budowie substancji międzypryzmatycznej
• Znajdują się między pryzmatami
• W miejscach ich występowania może łatwiej dochodzić do tworzenia się w szkliwie szczelin
• Sięgają od powierzchni szkliwa w głąb wnikając do zębiny

Question 16

Peczki szkliwne(4)

Answer 16

• Wiązki słabiej uwapnionych pryzmatów
• Połączone są dużą ilością substancji międzypryzmatycznej
• Wyglądem przypominają kępki trawy
• Biegną od połączenia szkliwno-zębinowego i sięgają w głąb 1/3 w szkliwo

Question 17

Linie Retziusa(1)

Answer 17

• Odzwierciedlenie pojawiających się fazowo spadków procesu wapnienia pryzmatów.

Question 18

Polaczenie cementowo-szkliwne(2)

Answer 18

• Wzajemny układ szkliwa i cementu w szyjkach zębów jest bardzo zmienny
• W większości przypadków cement i szkliwo stykają się ostrymi końcami, w dalszej kolejności cement zachodzi na szkliwo, zaś najrzadziej występuje bezpośredni kontakt cementu i szkliwa.

Question 19

Proces dojrzewania szkliwa(4)

Answer 19

Tzw. dojrzewanie poerupcyjne
Proces fizjologiczny
- Następuje po wyrznięciu się zęba
- Dochodzi do zmniejszenia zawartości wody i części organicznych szkliwa
- Wzrasta zawartość jonów fluoru w powierzchownych warstwach szkliwa
- Pryzmaty ulegają powiększeniu-struktura staje się bardziej gęsta
POWIERZCHNIA SZKLIWA STAJE SIĘ BARDZIEJ ODPORA NA DZIAŁANIE KWASÓW

Question 20

Zmiany w szkliwie zachodzace z wiekiem:(5)

Answer 20

• Szkliwo ulega ścieńczeniu i starciu
• Staje się kruche i łamliwe
• Traci połysk
• Zwiększa się ilość pęknięć
• Staje się przezierne

Question 21

Prochnica szkliwa:(5)

Answer 21

• Klinicznie manifestuje się jako biała plama (macula alba)
• Może uleć przebarwieniu na kolor brązowy wskutek adsorpcji barwników z pokarmu (macula fusca).
• Szkliwo jest twarde, nie nastąpiła jeszcze jego utrata
• Brak zmian na zdjęciu rtg
• Jest procesem odwracalnym na drodze remineralizacji przy eliminacji płytki i dowozie jonów fluorkowych.

Question 22

Warstwy ogniska prochnicowego w szkliwie(4)

Answer 22

We wczesnej zmianie próchnicowej można wyróżnić cztery warstwy:

1) warstwę powierzchowną
2) warstwę centralną
3) warstwę ciemną
4) warstwę przezroczystą

Question 23

Remineralizacja szkliwa:

Answer 23

Szkliwo nie regeneruje się, jednak istnieje możliwość remineralizacji jego powierzchownych warstw, dzięki:
Stałej wymianie jonów między śliną a szkliwem
Miejscowemu stosowaniu preparatów fluorowych- wymiana jonów fosforanowych na jony fluorkowe.

Question 24

Patologie szkliwa:(4)

Answer 24

Hipomineralizacja
Hipoplazja
Aplazja
Perły szkliwne

Question 25

Hipomineralizacja

Answer 25

- Zaburzenie jakościowe szkliwa Polega na nierównomiernym odkładaniu soli mineralnych z powodu zaburzeń przemiany wapniowo-fosforanowej Miejsca słabo zmineralizowanego szkliwa widoczne są jako nieprzezroczyste białe plamy

Question 26

Hipoplazja

Answer 26

Najczęściej spotykana nieprawidłowość szkliwa - Zmiany ilościowe szkliwa - Miejscowy niedorozwój szkliwa Przyczyny: Niepełnowartościowe odżywianie, zaburzenia gospodarki mineralnej ustroju, niedobory witamin, zaburzenia gruczołów wydzielania wewnętrznego, działanie promieniowania jonizującego, przebyte choroby, uszkodzenie zawiązka zęba.

Question 27

Aplazja

Answer 27

- Zaburzenie ilościowe - Całkowity brak szkliwa Zwykle dotyczy pojedynczych zębów Powierzchnie pozbawione szkliwa szybko ulegają przebarwieniu Wynik zaburzeń związanych z tworzeniem substancji podstawowej szkliwa

Question 28

Perly szkliwne

Answer 28

Powstają w wyniku zlokalizowanej aktywności pozostałości nabłonka szkliwotwórczego Umiejscowione są w okolicy szyjki zęba lub rozwidlenia korzeni Zbudowane są z: - tylko ze szkliwa - z zębiny pokrytej szkliwem - ze szkliwa, zębiny i miazgi

Question 29

Amelogenezis imperfecta

Answer 29

- wrodzony niedorozwój szkliwa, jest nieprawidłowością zębów dotyczącą szkliwa zębów mlecznych i stałych. - dziedziczona jest autosomalnie, dominująco lub recesywnie w sprzężeniu z chromosomem X. W praktyce klinicznej wyróżnia się najczęściej 2 postaci: - pierwsza, związana z hipoplazją szkliwa, - druga postać, związana z hipomineralizacją szkliwa

Question 30

Przebieg pryzmatow

Answer 30

- Pryzmaty łączą się w pęczki po 10-20 w jednym pęczku - Biegną od połączenia szkliwno-zębinowego do powierzchni zewnętrznej szkliwa - Układ pryzmatów do osi zęba- zwykle promienisty do wolnej powierzchni zęba

Question 31

Pryzmaty mogą wykazywać także odmienny przebieg na swojej długości:

Answer 31

- Przebieg prosty- szkliwo proste - Przebieg falisty lub spiralny- większa wytrzymałość mechaniczna szkliwa(pow zujace zeba, brzegi sieczne) - Przebieg kręty- szkliwo kręte- pęczek pryzmatów ulega skrętowi wokół swej osi w okolicy (okolica szkliwno-zebinowa - zeby boczne)

Question 32

Kolby szkliwne

Answer 32

Stanowią kanaliki zębiny penetrujące w głąb szkliwa | Występują w największej ilości w obrębie guzków zębów