Szkliwo Flashcards

1
Q

Szkliwo po lacinie

A

Enamelum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Cechy szkliwa(7):

A
  • Najtwardsza tkanka i najsilniej zmineralizowana tkanka organizmu
  • Twardość odpowiada twardości topazu
  • duża odporność na urazy mechaniczne
  • duża odporność na urazy termiczne
  • odporność do pewnego stopnia na zmiany pH
  • Szkliwo jest najtwardsze na powierzchni zęba i mniej twarde wewnątrz korony.
  • Grubość szkliwa jest o połowę mniejsza w zębach mlecznych niż w zębach stałych.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Powstawanie szkliwa po lacinie

A

amelogeneza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Proces powstania szkliwa:(5)

A
  • Szkliwo produkowane jest przez AMELOBLASTY
  • Powstawanie szkliwa rozpoczyna się w okolicy przylegającej do zębiny. Pierwsza warstwa szkliwa nie tworzy pryzmatów (tzw. szkliwo apryzmatyczne).
  • Amelogeneza rozpoczyna się w 4 miesiącu życia płodowego
  • Produkcja szkliwa trwa do pełnego wykształcenia korony zęba.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Budowa chemiczna szkliwa:

A

Substancje nieorganiczne - 96%

Substancje organiczne - 4%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Substancje nieorganiczne szkliwa:(5)

A
  • 90% stanowi fosforan wapnia w postaci DWUHYDROKSYAPATYTÓW
  • Węglan wapnia
  • Fluorek wapnia
  • Fosforan magnezu
  • 40 innych śladowych pierwiastków
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Dwuhydroksyapatyty - Fluorohydroksyapatyty i fluoroapatyty

A

Do cząsteczki dwuhydroksyapatytów mogą wbudowywać się jony fluorkowe. Tworząc kryształy fluorohydroksyapatytów i fluoroapatytów.
Najczęściej występują fluorohydroksyapatyty.
Fluoroapatyty stanowią największe kryształy, jakie spotyka się w tkankach zmineralizowanych człowieka.
Obecność fluoroapatytów i fluorohydroksyapatytów na powierzchni szkliwa powoduje zwiększenie doskonałości struktury kryształów, wzrost ich wielkości oraz odporności na rozpuszczanie w kwasach.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Odpornosc szkliwa na dzialanie kwasow:

A

DWUHYDROKSYAPATYT
pH krytyczne: 5,5

FLUOROAPATYT
pH krytyczne: 4,0

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Substancje organiczne szkliwa:

A
  • glikoproteiny

- fosfoproteiny.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Szkliwo apryzmatyczne(4)

A
  • Stanowi najbardziej zewnętrzną część szkliwa- przykrywa szkliwo pryzmatyczne
  • Powstaje jako pierwsza warstwa szkliwa produkowanego przez ameloblasty w procesie amelogenezy
  • Składa się tylko z substancji międzypryzmatycznej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Szkilwo pryzmatyczne skada sie z:(2)

A

Składa się z:

  • PRYZMATÓW
  • SUBSTACJI MIĘDZYPRYZMATYCZNEJ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Pryzmaty szkliwa:(6)

A
  • Jednostka strukturalna szkliwa
  • Produkowane są przez ameloblasty
  • Stanowią najbardziej zmineralizowaną część szkliwa
  • Liczba w 1 zębie- od 5-15 mln pryzmatów
  • Maksymalna długość pryzmatu występuje w obrębie guzków korony (2,5 mm) a minimalna w rejonie szyjki zęba- kilkadziesiąt mikrometrów
  • Pryzmaty wykazują poprzeczne prążkowanie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

SUBSTANCJA MIĘDZYPRYZMATYCZNA(3)

A

Tkanka o mniejszej mineralizacji
Wypełnia przestrzenie między pryzmatami
Najwięcej w pobliżu połączenia szkliwno-zębinowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Slabe punkty szkliwa:(4)

A

Blaszki szkliwne
Pęczki szkliwne
Kolby szkliwne
Linie Retziusa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Blaszki szkliwne(4)

A
  • Pasma substancji organicznej o budowie substancji międzypryzmatycznej
  • Znajdują się między pryzmatami
  • W miejscach ich występowania może łatwiej dochodzić do tworzenia się w szkliwie szczelin
  • Sięgają od powierzchni szkliwa w głąb wnikając do zębiny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Peczki szkliwne(4)

A
  • Wiązki słabiej uwapnionych pryzmatów
  • Połączone są dużą ilością substancji międzypryzmatycznej
  • Wyglądem przypominają kępki trawy
  • Biegną od połączenia szkliwno-zębinowego i sięgają w głąb 1/3 w szkliwo
17
Q

Linie Retziusa(1)

A
  • Odzwierciedlenie pojawiających się fazowo spadków procesu wapnienia pryzmatów.
18
Q

Polaczenie cementowo-szkliwne(2)

A
  • Wzajemny układ szkliwa i cementu w szyjkach zębów jest bardzo zmienny
  • W większości przypadków cement i szkliwo stykają się ostrymi końcami, w dalszej kolejności cement zachodzi na szkliwo, zaś najrzadziej występuje bezpośredni kontakt cementu i szkliwa.
19
Q

Proces dojrzewania szkliwa(4)

A

Tzw. dojrzewanie poerupcyjne
Proces fizjologiczny
- Następuje po wyrznięciu się zęba
- Dochodzi do zmniejszenia zawartości wody i części organicznych szkliwa
- Wzrasta zawartość jonów fluoru w powierzchownych warstwach szkliwa
- Pryzmaty ulegają powiększeniu-struktura staje się bardziej gęsta
POWIERZCHNIA SZKLIWA STAJE SIĘ BARDZIEJ ODPORA NA DZIAŁANIE KWASÓW

20
Q

Zmiany w szkliwie zachodzace z wiekiem:(5)

A
  • Szkliwo ulega ścieńczeniu i starciu
  • Staje się kruche i łamliwe
  • Traci połysk
  • Zwiększa się ilość pęknięć
  • Staje się przezierne
21
Q

Prochnica szkliwa:(5)

A
  • Klinicznie manifestuje się jako biała plama (macula alba)
  • Może uleć przebarwieniu na kolor brązowy wskutek adsorpcji barwników z pokarmu (macula fusca).
  • Szkliwo jest twarde, nie nastąpiła jeszcze jego utrata
  • Brak zmian na zdjęciu rtg
  • Jest procesem odwracalnym na drodze remineralizacji przy eliminacji płytki i dowozie jonów fluorkowych.
22
Q

Warstwy ogniska prochnicowego w szkliwie(4)

A

We wczesnej zmianie próchnicowej można wyróżnić cztery warstwy:

1) warstwę powierzchowną
2) warstwę centralną
3) warstwę ciemną
4) warstwę przezroczystą

23
Q

Remineralizacja szkliwa:

A

Szkliwo nie regeneruje się, jednak istnieje możliwość remineralizacji jego powierzchownych warstw, dzięki:
Stałej wymianie jonów między śliną a szkliwem
Miejscowemu stosowaniu preparatów fluorowych- wymiana jonów fosforanowych na jony fluorkowe.

24
Q

Patologie szkliwa:(4)

A

Hipomineralizacja
Hipoplazja
Aplazja
Perły szkliwne

25
Q

Hipomineralizacja

A
  • Zaburzenie jakościowe szkliwa
    Polega na nierównomiernym odkładaniu soli mineralnych z powodu zaburzeń przemiany wapniowo-fosforanowej
    Miejsca słabo zmineralizowanego szkliwa widoczne są jako nieprzezroczyste białe plamy
26
Q

Hipoplazja

A

Najczęściej spotykana nieprawidłowość szkliwa
- Zmiany ilościowe szkliwa
- Miejscowy niedorozwój szkliwa
Przyczyny:
Niepełnowartościowe odżywianie, zaburzenia gospodarki mineralnej ustroju, niedobory witamin, zaburzenia gruczołów wydzielania wewnętrznego, działanie promieniowania jonizującego, przebyte choroby, uszkodzenie zawiązka zęba.

27
Q

Aplazja

A
  • Zaburzenie ilościowe
  • Całkowity brak szkliwa
    Zwykle dotyczy pojedynczych zębów
    Powierzchnie pozbawione szkliwa szybko ulegają przebarwieniu
    Wynik zaburzeń związanych z tworzeniem substancji podstawowej szkliwa
28
Q

Perly szkliwne

A

Powstają w wyniku zlokalizowanej aktywności pozostałości nabłonka szkliwotwórczego
Umiejscowione są w okolicy szyjki zęba lub rozwidlenia korzeni
Zbudowane są z:
- tylko ze szkliwa
- z zębiny pokrytej szkliwem
- ze szkliwa, zębiny i miazgi

29
Q

Amelogenezis imperfecta

A
  • wrodzony niedorozwój szkliwa, jest nieprawidłowością zębów dotyczącą szkliwa zębów mlecznych i stałych.
  • dziedziczona jest autosomalnie, dominująco lub recesywnie w sprzężeniu z chromosomem X.
    W praktyce klinicznej wyróżnia się najczęściej 2 postaci:
  • pierwsza, związana z hipoplazją szkliwa,
  • druga postać, związana z hipomineralizacją szkliwa
30
Q

Przebieg pryzmatow

A
  • Pryzmaty łączą się w pęczki po 10-20 w jednym pęczku
  • Biegną od połączenia szkliwno-zębinowego do powierzchni zewnętrznej szkliwa
  • Układ pryzmatów do osi zęba- zwykle promienisty do wolnej powierzchni zęba
31
Q

Pryzmaty mogą wykazywać także odmienny przebieg na swojej długości:

A
  • Przebieg prosty- szkliwo proste
  • Przebieg falisty lub spiralny- większa wytrzymałość mechaniczna szkliwa(pow zujace zeba, brzegi sieczne)
  • Przebieg kręty- szkliwo kręte- pęczek pryzmatów ulega skrętowi wokół swej osi w okolicy (okolica szkliwno-zebinowa - zeby boczne)
32
Q

Kolby szkliwne

A

Stanowią kanaliki zębiny penetrujące w głąb szkliwa

Występują w największej ilości w obrębie guzków zębów