Taak 1 Flashcards
(35 cards)
Dorsaal
Richting de rug, weg van de ventrale buikzijde
Ventraal
Richting de buik, weg van de dorsale rugkant
Anterieur en posterieur
Anterieur: naar de voorkant
Posterieur: naar de achterkant
Lateraal en mediaal
Lateraal: Richting de zijkant, weg van de middelijn
Mediaal: Weg van de zijkant, richting de middelijn
Proximaal en distaal
Proximaal: dichtbij het punt van oorsprong of hechting gelegen
Distaal: ver weg van het punt van oorsprong of hechting gelegen
Ipsilateraal en contralateraal
Ipsilateraal: aan de zelfde kant van het lichaam
Contralateraal: aan de tegenovergestelde kant van het lichaam
Neuronen (soorten en functie)
Motorneuronen: (efferent) de celkern bevindt zich in het ruggenmerg. Het ontvangt prikkels van neuronen door de dendrieten en leidt deze van de axon naar de spier.
Sensorische neuronen: (afferent) gevoelig voor, tast, licht, geluid. Kleine vertakkingen gaan naar het axon. De celkern (soma) bevindt zich in de kleinste vertakking in de belangrijkste stam.
Interneuronen: cellen die volledig binnen een structuur zitten.
3 soorten VORMEN van neuronen
multipolair neuron: heeft 1 axon en meerdere dendritische vertakkingen
unipolair neuron: heeft 1 uitloper: axon
bipolair neuron: heeft 1 dendriet en 2 axonen (2 uitlopers)
Soorten gliacellen (+ kort functie)
microglia (afweer in de hersenen)
astrocyten (nemen ionen op die door axonen worden vrijgelaten en geven ze daarna terug aan de axonen - voorzien het neuron van energie en helpen met het synchroniseren van de activiteit van axonen)
Schwanncellen (zorgt in perifere zenuwstelsel voor myeline rondom de axonen –> dus niet in CZS)
Ependymacel (produceren cerebrospinale vloeistof CSF)
Radiale glia (geleiden de migratie van neuronen en hun axonen en dendrieten tijdens de embryonale ontwikkeling)
Oligodendrocyten (voorzien neuronen van myeline in de hersenen, het ruggenmerg en schwanzcellen in andere delen van het lichaam in de myelineschede)
Centrale zenuwstelsel en perifeer zenuwstelsel
CZS: Hersenen en ruggenmerg
PNS: Somatische deel van het zenuwstelsel, bestaat uit axonen die berichten van zintuigen naar het CZS en van het CZS naar de spieren overbrengen.
PNS (verdere delen)
autonoom zenuwstelsel: controleert processen van het hart, darmen en andere organen. Het heeft enkele van zijn cellichamen in de hersenen of het ruggenmerg en sommige in clusters langs het ruggenmerg
autonoom bestaat uit:
- sympathisch: bereidt organen voor op actie door bijvoorbeeld de hartslag te verhogen en de spijsvertering te verminderen.
- parasympatisch: ook wel het rust- en verteringsstelsel, verlaagd bv. hartslag na activiteit, verhoogd de spijsvertering.
somatische zenuwstelsel: omvat alle ruggenmergszenuwen die van- en naar de sensorische organen, spieren, gewrichten en huid lopen. het produceert beweging en verstuurd binnenkomende sensorische informatie naar het CZS (pijn, temperatuur, aanraking en motoriek)
Ruggenmerg uitgelegd (dorsale wortels) VRAAG over dorsaal en ventraal
Deel van het CZS in de wervelkolom. Communiceert met alle zintuigen en spieren, behalve die van het hoofd. Aan elke kan van zijn structuur heeft het een sensorisch en een motorisch zenuw.
De dorsale wortels (axonbundels) bevatten sensorische informatie
De uitgaande ventrale wortels bevatten motorische informatie
Elk segment van het ruggenmerg stuurt via axonen sensorische informatie naar de hersenen en ontvangen van de hersenen motorische informatie.
Grijze en witte stof
Grijze stof: hierin bevinden zich de cellichamen van motorneuronen. Veel neuronen uit de grijzen stof van het ruggenmerg sturen axonen naar de hersenen of naar andere delen van het ruggenmerg door witte stof.
Witte stof: bestaande uit gemyeliniseerde axonen.
Sulcus
Een groeve, die de ene gyrus van het andere scheidt.
Gyrus
Een uitsteeksel op het oppervlak van de hersenen (windingen)
Nucleus
Een cluster van neuroncellichamen in het CZS
Fissure
Een lange, diepe sulcus
Achterhersenen (hindbrain - waar bestaat het uit en functie)
Rhombencephalon
- Pons - net als medulla bevat het kernen van verschillende hersenzenuwen. In de pons kruisen axonen van elke hersenhelft naar de andere kant van het ruggenmerg. (linkerhemisfeer bestuurd spierkracht voor rechterkant en andersom).
- Cerebellum- van belang voor balans en coördinatie
- Medulla - hersenzenuwen afkomstig uit de medulla regelen vitale reflexen als ademhaling, hartslag, braken, niezen, hoesten, speekselvloed
Middenhersenen
Mesencephalon - goede werking van de middenhersenen is nodig voor bewuste ervaring.
- Tegmentum - Houdt zich vooral bezig met motorische vaardigheden. Binnenin de middenhersenen zorgen de rode nuclei voor beheersing van lichaamsbeweging. De substania ligra is verbonden met het voorbrein en zorgt met deze verbinding voor beloning en initiëren van beweging.
- Tectum - Colliculi (onderverdelen in superiore colliculi - zicht, en inferieure colliculi - horen
Voorbrein
Prosencehpalon
- Cerebrale cortex
- Hippocampus: opslag van informatie, helpt bij ruimtelijke informatie, en controleren van gedrag dat belangrijk is voor overleven.
- Thalamus: bepaalt welke informatie vanuit je zintuigen doorgegeven moeten worden naar de rest van je hersenen
- Hypothalamus: geeft informatie aan de hypofyse, op basis daarvan geeft de hypofyse hormonen af (regelen voor temperatuur etc.).
- Limbisch systeem:
- Basale ganglia: aanmaak van dopamine
Diencephalon: thalamus, hypothalamus
telencephalon: cerebrale cortex, basale ganglia, limbisch systeem en hippocampus
Basale ganglia (uitleg + schade)
Basale ganglia zijn een noodzaak voor learned skill. deze brein structuur ontwikkeld dus nog verder met hogere ervaring in skill. integreert motivationeel gedrag en emotioneel gedrag. Speelt een rol in controleren en coördineren van bewegingen en niet bij activeren van de spieren.
Speelt ook een rol bij stimulus-respons reactie. Veel van onze acties worden aangestuurd door het reageren op sensorische stimuli zoals de deurklink naar beneden drukken om een deur te openen.
Bestaat uit 3 onderdelen:
- Putamen
- Nucleus caudate: ontvangt projecties vanuit de gebieden in de cortex en stuurt deze projecties door naar de putamen en nucleus caudate.
- Globus pallidus
Mensen met schade op het gebied van basale ganglia hebben moeite met stimulus respons reacties.
Limbisch systeem
Verzamelnaam voor verschillende structuren die in verbinding staan met elkaar. Het vormt een rand om de hersenstam en zorgt voor de regulatie van emoties en geheugen. Limbisch systeem bestaat uit de volgende onderdelen:
- Amygdala: gelegen in de temporale kwab en legt verbanden tussen informatie die afkomstig is van verschillende zintuigen. Daarna koppelt de amygdala de bijbehorende emoties.
- Hippocampus: mediëren van geheugen en ruimtelijke oriëntatie. Zeer gevoelig voor de effecten van stress.
- Cingulate cortex: ligt boven corpus callosum. Betrokken bij vorming en verwerking van emotionele emoties, leren en geheugen. Ook bij uitvoerende functies en ademhaling.
- De olfactory bulb: verantwoordelijk voor het verwerken van geur.
- Hypofyse: hormoonproducerende klier die aan de basis van de hypothalamus is bevestigd.
Neocortex en structuren
Gedeelte van de cerebrale cortex welke uit 6 lagen gerimpelde grijze massa bestaat. Het behelst 80% van ons hersenvolume.
Primaire functie van de neocortex is het creëren van percepties van de wereld en het reageren op deze percepties.
Om duidelijkheid te creëren over de verschillende structuren in de neocortex als volgt een aantal definities:
- Een fissure is een diep dal in het brein die tot aan ventrikels reikt
- Sulci is een ondiep dal in brein
- gyrus is een riggel in het brein
De twee symmetrische hersenhelften in de neocortex worden gespleten door de longitudinale fissure en worden verdeeld in 4 kwabben:
- Frontaalkwab
- Pariëtaalkwab
- Occipitaalkwab
- Temporaalkwab
Functies van de 4 kwabben
- Pariëtaalkwab: lichamelijke sensaties
- Temporaalkwab: auditieve functies (incl. gebied van Wernicke
- Frontaalkwab: motorische functies (incl. centrum van Broca)
- Occipitaalkwab: visuele functie
