VII-4 CZ. 2 Flashcards
B-LAKTAMY CAŁOŚĆ (88 cards)
1
Q
B-laktamy- mechanizm działania
A
- Hamowanie syntezy peptydoglikanu: transpeptydylacja
- Wiązanie z PBP
- Struktura przypomina D-ALA-D-ALA
2
Q
B-laktamy- działanie
A
- Bakteriobójcze (*PENICYLINA G- E.faecais)
- Nie działają w obecności bakteriostatyków
- Efekt zależny od czasu (2-4/dobę)
3
Q
B-laktamy- mechanizm oporności
A
- B-laktamazy (G-): ESBLs, AmpC (P. aeruginosa, Eneterobacter)
- Mutacja PBP: MRSA, oporne paciorkowce, enterokoki
- Zaburzenie przedostawania się leku: Poryna OprD (P. aeruginosa- karbapemy)
- Aktywne wypompowywanie
- Inne: upośledzenie aktywacji holin, autolizyn
4
Q
B-laktamy- podział
A
- Penicyliny
- Cefalosporyny
- Karbapenemy
- Moobaktamy
5
Q
Penicyliny- podział
A
- Penicyliny naturalne
- Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe
- Aminopenicyliny
- Karboksypenicyliny
- Ureidopenicyliny
- Leki: penicyliny+inhibitory B-laktamaz
6
Q
Penicyliny naturalne
A
BENZYLOPENICYLINA (PENICYLINA G)
BENZYLOPENICYLINA PROKAINOWA
BENZYLOPENICYLINA BENZATYNOWA
FENOKSYMETYLOPENICYLINA (PENICYLINA V)
7
Q
PENICYLINA G- podawanie
A
Domięśniowe, dożylne
- Sól sodowa- !niewydolność krążenia
- Sól potasowa- !niewydolność nerek, wolno podawać
8
Q
PENICYLINA G- dystrybucja i metabolizm
A
- Silnie wiąże się z białkami osocza
- Penetruje do tkanek (*OUN, ciecz wodnista, mleko, płód)
- Metabolizm wątroba 40%->kwas
- Metabolity wydalane przez nerki
- t1/2=30 min
9
Q
PENICYLINA G- interakcje
A
- PROBENECYD, NLPZ- hamowanie wydalania przez nerki
- AMINOGLIKOZYDY
- In vitro: inaktywuje
- In vivo: działanie synergistyczne
10
Q
BENZYLOPENICYLINA PROKAINOWA- podawanie
A
- Domięśniowe
- Testy alergiczne
- 2/doba
11
Q
Zespół Hoigne
A
Omyłkowe podanie BENZYLOPENICYLINY PROKAINOWEJ do żyły
Zaczerwienienie, wzrost CTK, niepokój, splątanie, drgawki, objawy ogniskowe
?Zablokowanie małych naczyń OUN przez kryształki leku
Poprawa po benzodiazepinach
12
Q
BENZYLOPENICLINA BENZATYNOWA
A
- Domięśniowe, Raz/2-4 tygodnie
- Profilaktyka choroby reumatycznej dzieci
13
Q
PENICYLINA V
A
- Kwasooporna sól
- Podawanie doustne 2-4/doba
- Wchłanianie z pp niecałkowite
- Płonica, zakażenia GDO
14
Q
Penicyliny naturalne- spektrum
A
Wąski
- Paciorkowce: S. Pyogenes, B C G, wrażliwe pneumokoki
- Actinomyces
- Neisseria meningitidis
- Treponema
- B. Anthracis
- Listeria
- Beztlenowe: Clostridium, bacteroides (*B. fragilis)
15
Q
Penicyliny naturalne- oporność
A
- N. gonorrheae
- Gronkowce
- G-
16
Q
Penicyliny naturalne- zastosowanie
A
- Choroby paciorkowcowe (angina, róża, ropnie, płonica)
- Promienica
- Menigokoki ZOMR
- Niektóre beztlenowe
- Wąglik
- Zatrucie muchomorem- duże dawki
17
Q
Penicyliny naturalne- DN
A
- Uczulenia- osutka, gorączka, stawy, rzadko wstrząs anafilaktyczny
- Niedokrwistość hemolityczna, małopłytkowość- reakcja typ II
- Drgawki- niewydolność nerek, padaczka (hamowanie GABA, pobudzenie NMDA)
- Reakcja Jerisha-Herxheimera- przy kile
- Zespół Nicolau- dzieci, miejcowa zatorowa martwica
- Inne- Hoigne, przeciążenia sód/potas
18
Q
Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe
A
METYCYLINA- oporność bakterii OKSACYLINA KLOKSACYLINA FLUKLOKSACYLINA DIKLOKSACYLINA
19
Q
Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe- spektrum i oporność
A
- Gronkowce wytwarzające B-laktamazy
- Wrażliwe paciorkowce
Oporne: Listeria, MRSA, enterokoki
20
Q
Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe- DN
A
- Reakcje alergiczne- rzadziej niż dla PENICYLINY G
- PP
- Eozynofilia, zapalenie żył, gorączka
- METYCYLINA- śródmiąższowe zapalenie nerek
21
Q
Aminopenicyliny
A
AMOKSYCYLINA
AMPICYLINA
22
Q
Aminopenicyliny- spektrum
A
G+ jak PENICYLINA G
G- bez B-laktamaz (Neisseria, Haemophilus, Enterobacteriacae)
23
Q
Aminopenicyliny- podawanie
A
Doustnie, domięśniowo, dożylnie
AMOKSYCYLINA- większa aktywność, biodostępność po podaniu doustnym
24
Q
Aminopenicyliny- DN
A
- Reakcje uczuleniowe (jak naturalne) rzadziej poważne
- Dysbakteriozy
- Rzekomobłoniaste zapalenie j. grubego- AMPICYLINA
- Osutki plamisto-grudkowe
25
Aminopenicyliny- u kogo najczęściej występują osutki?
- Z hiperurykemią leczone ALLOPURYNOLEM
- Z przewlekłą białaczką limfatyczną
- Z mononukleozą zakaźną po podaniu AMOKSYCYLINY
26
AMOKSYCYLINA- stosowanie
Dożylnie, domięśniowo, doustnie
1. Ostre zapalenie zatok (I rzut)
2. Zapalenie ucha środkowego (I rzut)
3. Paciorkowcowe zapalenie gardła
4. Pozaszpitalne zapalenie płuc (+MAKROLID)
5. Zaostrzenie POChP
6. ZUM- enterokoki
7. H. Pylori (+METRONIDAZOL, KLARYTROMYCYNA)
27
AMPICYLINA- stosowanie
Dożylnie, doustnie (gorzej niż amoksycylina)
1. Dożylnie- Listeria, enterokoki (+AMINOGLIKOZYDY)
2. Dur brzuszny
28
AMPICYLINA- oporność
- Pseudomonas
- Acinetobacter
- Serratia
- Enterobacter
- Proteus
- Klebsiella
* E. Coli, Salmonella, Shigella
29
Ureidopenicyliny
MEZLOCYLINA
AZLOCYLINA
PIPERACYLINA
30
Ureidopenicyliny- spektrum i oporność
G-: P.aeruginosa, enterokoki (E. faecium)
Oporne: Chlamydia, mikoplazmy
31
Ureidopenicyliny- stosowanie
Domięśniowo, dożylnie (+AMINOGLIKOZYDY, FLUROCHINOLONY)
1. Ciężkie zakażenia szpitalne- P. aeruginosa, K. pneumoniae
(układowe, drogi moczowe, płuca, otrzewna, miednica mniejsza, jama brzuszna)
2. PIPERACYLINA- profilaktyka w chirurgii, ginekologii (zabiegi)
32
Ureidopenicyliny- DN
1. Toksyczność> aminopenicyliny
2. Reakcje miejscowe- ból, zapalenie żył
3. Reakcje nadwrażliwości- osutki, gorączka (!pacjenci z mukowiscydozą)
4. Anafilaksa (rzadziej niż po naturalnych)
5. Hipokaliemia
6. PP- też choestaza, wątroba
7. Uszkodzenie nerek- wzrost kreatyniny/mocznika, śródmiąższowe zap. nerek
8. OUN- bóle, zawroty głowy
9. Krew- przejściowa leukopenia, małopłytkowość, eozynofiia
* 10. Rzadko Stevens-Johnson
33
Karboksypenicyliny
KARBENICYLINA (nie stosowana)
| TYKARCYLINA
34
TYKARCYLINA
1. Pseudomonas, Proteus
| 2. +KWAS KLAWULENOWY: Xanthomonas, H. influenzae, Klebsiella, S. ureus, B. fragilis
35
TYKARCYLINA+KWAS KLAWULENOWY- stosowanie
+AMINOGLIKOZYD
| Leczenie ciężkich zakażeń szitalnych podatnymi bakteriami
36
Karboksypenicyliny- DN
1. Nadwrażliwość
2. Gorączka
3. Eozynofilia, małopłytkowość, neutropenia
4. Zaburzenia K+, Mg2+
5. PP
6. Drgawki- duże dawki
37
Inhibitory B-laktamaz
```
KWAS KLAWULANOWY
SULBAKTAM
TAZOBAKTAM
AWIBAKTAM
RELEBAKTAM
```
38
Inhibitory B-laktamaz- działanie
1. Najsilniej enzymy klasy A: gronkowce, H. influenzae, N. gonorrhoeae, Salmonella, Shigella, E. Coli, K. pneumoniae
2. Słabiej enzymy klasy C: Pseudomonas, Serratia, Enterobacter, Citrobacter
3. Enzymy u Bacteroides i Branhamella
39
KWAS KLAWULANOWY- DN
- Cholestaza
- Uszkodzenie wątroby
- Biegunka
40
Preparaty łączone: penicylina + inhibitor Blaktamaz
AUGMENTIN
TIMENTIN
UNASYN
TAZOBAC
41
AUGMENTIN
AMOKSYCYLINA+KWAS KLAWULANOWY
Dodatkowo: Bakterie beztlenowe
- Zakażenia GDO (II rzut)
- Pozaszpitalne zapalenie płuc
- Nawracające zapalenie gardła
- ZUM (III rzut po KOTRIMOKSAZOLU, NITROFURANTOINIE)
- Wrażliwe bakterie
42
TIMENTIN
TYKARCYLINA+KWAS KLAWULANOWY
Dodatkowo: Enterobacteriacae z B-laktamazami
Xanthomonas, B. fragilis
43
UNASYNA
AMPICYLINA+SULBAKTAM
Pozajelitowo, podobnie jak AUGMENTIN
-Szpitalne zakażenia Acinetobacter
44
TAZOBAC
PIPERACYLINA+TAZOBAKTAM
Podobnie jak TIMENTIN
+AMINOGLIKOZYDY
-Ciężkie szpitalne zakażeń DO, dróg moczowych, brzucha (oprócz trzustki)
-U pacjentów z neutropenią
45
Cefamycyny
CEFOKSYTYNA
CEFOTETAN
CETMETAZOL
46
Cefalosporyny- brak aktywności
Listeria
| Enterokoki
47
Cefalosporyny- I generacja
```
CEFADROKSYL
CEFAZOLINA
CEFALEKSYNA
CEFALOTYNA
CEFRADYNA
CEFAPIRYNA
```
48
Cefalosporyny I- spektrum
1. G+ (gronkowce *MRSA, paciorkowce)
2. Słabiej G- (E. Coli, Klebsiella, Proteus)
3. Ziarenkowce beztlenowe (*Bacteroides fragilis)
49
Cefalosporyny I- niska aktywność
1. Pseudomonas
| 2. Indolo+ Proteus, Serratia, Citrobacter, Acinetobacter
50
CEFAZOLINA
I
- Profilaktyka w chirurgii
- S. Aureus
51
CEFRADYNA, CEFALEKSYNA, CEFADROKSYL
I
| -Pozaszpitalne zakażenia GDO, UM, tkanki podskórnej
52
CEFADROKSYL
I
| -Angina paciorkowcowa
53
Cefalosporyny- II generacja
```
CEFAKLOR
CEFPROZYL
CEFUROKSYM
CEFAMANDOL
CEFANICYD
CEFORANID
LORAKARBEF
CEFOTETAN
CEFMETAZOL
CEFFOKSYTYNA
```
54
Cefalosporyny II- spektrum
Jak I generacja +
1. G- (Klebsiella)
2. Bakterie beztlenowe- cefamycyny
55
Cefalosporyny II- brak aktywności
1. Pseudomonas
| 2. Enterokoki
56
CEFOKSYTYNA, CEFMETAZOL, CEFOTETAN
Cefamycyny
| +Bakterie beztlenowe (razem z Bacteroides fragilis)
57
Cefalosporyny II- p.o.
CEFAKLOR
CEFPROZYL
CEFUROKSYM
LORAKARBEF
58
CEFAKLOR, CEFPROZYL
II
| -Pozaszpitalne zakażenia GDO, UM (II rzut)
59
CEFUROKSYM
II
- Ostre zapalenie ucha środkowego (II rzut)
- Ostre zapalenie zatok (II rzut)
- Pozaszpitalne zapalenie płuc
- Zaostrzenie POChP
- ZUM (II rzut)
- Początek boreliozy
60
Cefalosporyny- III generacja
```
CEFOPERAZON
CEFOTAKSYM
CEFTAZYDYM
CEFTRIAKSON
CEFPODOKSYM
CEFIKSYM
CEFTYBUTEN
CEFTYZOKSYM
CEFDYNIR
CEFTYDOREN
MOKSOLAKTAM
```
61
Cefalosporyny III- spektrum
Jak II generacja +
1. Trudne G- (Citrobacter, Serratia)
2. P. aeruginosa- CEFTAZYDYM, CEFOPERAZON
3. B. fragilis- CEFTYZOKSYM, MOKSOLAKTAM
4. Gronkowce, S. pneumoniae- CEFIKSYM, CEFTYBUTEN
62
Cefalosporyny III- P.aeruginosa
CEFTAZYDYM (70%)
| CEFOPERAZON
63
Cefalosporyny III- B. fragilis
MOKSOLAKTAM
| CEFTYZOKSYM
64
Cefalosporyny III- gronkowce, S. pneumoniae
CEFIKSYM
| CEFTYBUTEN
65
Cefalosporyny III- p.o.
CEFIKSYM
CEFDYNIR
CEFPODOKSYM
CEFTYBUTEN
66
CEFTRIAKSON- penetracja
Do żółci (!kamica)
67
CEFOTAKSYM, CEFTRIAKSON
- Ciężkie pozaszpitalne zapalenia płuc
- Szpitalne zapalenia płuc
- ZOMR
- Rzeżączka
- Posocznica pozaszpitalna
- Bakteryjne zapalenie wsierdzia
- Profilaktyka posocznicy meningokokowej
68
Cefalosporyny- IV generacja
CEFEPIM
| CEFPIROM
69
CEFEPIM, CEFPIROM
IV
- Szerokie spektrum: Pseudomonas, Enterobacter, S.Aureus, S. Pneumoniae, Neisseria, Haemophilus
- Pozajelitowo, penetrują do OUN
- Ciężkie zakażenia szpitalne
70
Cefalosporyny- V generacja
CEFTOBIPROL
CEFTAROLINA
CEFTOLOZAN
71
CEFTOBIPROL, CEFTAKROLINA, CEFTOLOZAN
V
+MRSA, oporne enterokoki
- Pozajelitowo, penetrują do OUN
- Ciężkie zakażenia szpitale
72
Cefalosporyny- DN
- Reakcje uczuleniowe- wysypki
- Reakcja w miejscu wstrzyknięcia (zapalenie żyły)
- Nefrotoksyczność
- Reakcja disulfiramowa
- Hipoprotrombinemia
- Dysbakteriozy
73
Cefalosporyny- hipoprotrombinemia, reakcja disulfiramowa
```
CEFAMANDOL
CEFOTETAN
CEFOPERAZON
CEFMETAZOL
MOKSOLAKTAM
```
74
Profilaktyka- hipoprotrombinemia
FITOMENADION (wit. K)
75
Zerbaxa
CEFTOLOZAN+TAZOBAKTAM
76
Avycaz
CEFTAZYDYM+AWIBAKTAM
77
Cefalosporyny+ inhibitory B-laktamaz- wskazania
1. Powikłane ZUM
2. Powikłane zapalenie jamy brzusznej
3. Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek
4. Szpitalne i pozaszpitalne zapalenie płuc
78
Karbapenemy
```
IMIPENEM
MEROPENEM
ERTAPENEM
FAROPENEM
DORIPENEM
```
79
Karbapenemy- spektrum
G- (np. Pseudomonas)
G+
Bakterie beztlenowe
80
Karbapenemy- oporność
```
E. Faecium
MRSA
C. Difficile
Burkholderia
Xanthomonas
```
81
MEROPENEM
>aktywność IMIPENEM: G-
| aktywność ERTAPENEM: P.aeruginosa, Acinetobacter
82
Karbapenemy- zastosowanie
-Ciężkie zakażenia szpitalne (II, III rzut)
- Skojarzenie z aminoglikozydami
- Penetrują do OUN, wydalane przez nerki
83
IMIPENEM- metabolizm
-Rozkładany przez dihydropeptydazę w nerkach (+CYLASTATYNA)
84
KArbapenemy- DN
- Zaburzenia pp
- Wysypki
- Reakcje po wstrzyknięciu
- Bolesność (ERTAPENEM; +LIDOKAINA)
- Drgawki (IMIPENEM w niewydolności nerek)
85
AZTREONAM- spektrum
Wąskie: G- (Pseudomonas, Serratia)
86
AZTREONAM- brak aktywności
G+, beztlenowe
87
AZTREONAM- stosowanie
1. Dożylnie, domięśniowo, wziewnie (mukowiscydoza)
| 2. +METRONIDAZOL, KLINDAMYCYNA, AMIKACYNA, WANKOMYCYNA, penicyliny
88
AZTREONAM- DN
1. Wysypki skórne
2. ALAT, ASPAT
3. Nudności, wymioty
4. Eozynofilia
* Małopłytkowość, leukopenia, upośledzone krzepnięcie
