wykład 2

Question 1

Jakie są naturalne źródła alkanów?

Answer 1

• gaz ziemny (gaz suchy – metan, gaz mokry – metan + etan, propan i butan)
• ropa naftowa
• hydraty metanu
• łupki bitumiczne

Question 2

Jakie są najważniejsze reakcje dla alkanów?

Answer 2

• spalanie
• substytucja fluorowcami

Question 3

Jakie zastosowania mają alkany?

Answer 3

• uzyskiwanie energii z procesów spalania
• produkcja detergentów i tworzyw sztucznych
• metan - gaz opały, surowiec do syntezy zw. org.

Question 4

Jak otrzymuje się alkeny?

Answer 4

w reakcji eliminacji

Question 5

Jakim reakcjom podlegają alkeny?

Answer 5

• przyłączania/addycji innych cząstek
• polimeryzacji addycyjnej

Question 6

Jakie zastosowanie mają alkeny?

Answer 6

• w syntezach organicznych
• przy produkcji polimerów (etylen -> polietylen)

Question 7

Jakie zastosowanie mają alkiny?

Answer 7

• Etyn stosowany w palnikach acetylenowo-tlenowych do spawania i cięcia metali
• produkcja tworzyw sztucznych

Question 8

Jak otrzymuje się benzen?

Answer 8

z przeróbki ropy naftowej

Question 9

Jakiej reakcji ulega benzen?

Answer 9

substytucji (ma 3 wiązania nienasycone)

Question 10

Jakie zastosowanie ma benzen?

Answer 10

• surowiec w syntezie org. (b. ważny) np. Bisfenol A, fenol, aceton, etylobenzen
• naturalnie występuje w ropie

Question 11

Jakie jest pochodzenie węglowodorów w środowisku?

Answer 11

naturalne
- w. biogenne
- w. diagenetyczne
antropogeniczne:
- w. pirogenne (niecałkowite spalanie paliw)
- w. petrogenne/ropopochodne

Question 12

Jaki jest skład ropy naftowej?

Answer 12

• parafiny - alkany
• olefiny - alkeny i alkiny
• nafteny - nasycone zw. pierścieniowe i zw. aromatyczne

Question 13

Jakie jest główne źródło ropy w morzu?

Answer 13

spływ rzekami

Question 14

Co to WWA?

Answer 14

Wielopierścieniowe Węglowodory Aromatyczne (od 2 do 13 pierścieni)
- słaba rozpuszczalność
- średnia lotność
np. Benzo(a)piren

Question 15

Jakie są źródła WWA?

Answer 15

naturalne:
- wulkany
- synteza przez glony
- proces powstawania ropy

antropogeniczne:
- niepełne spalanie paliw
- przemysł ciężki
- niska emisja (niepełne spalanie w niższych temp. np. w piecach domowych źle regulowanych)
- spalanie w piecach domowych odpadów
- spalanie paliw przez samochody (katalizatory są mało skuteczne wobec WWA)

Question 16

Jaki wpływ na środowisko mają WWA?

Answer 16

• silnie toksyczne
• lipofilowe
• odporne na degradacje
• trwałe
• ich metabolity są rozpuszczalne w H2O i są bardziej reaktywne (mogą przyłączać się do makrocząsteczek i uszkadzać komórki)