Α ΤΕΥΧΟΣ

Question 1

Τι είναι τα μακροµόρια;

Answer 1

Τα μακροµόρια είναι χημικές ενώσεις πολύ μεγάλου μοριακού βάρους που υπάρχουν μέσα στο κύτταρο. Χαρακτηρίζονται και ως πολυμερή, επειδή αποτελούνται από μικρότερες μονάδες, τα μονομερή, που επαναλαμβάνονται πολλές φορές

Question 2

Πόσες κατηγορίες μακρομορίων υπάρχουν;

Answer 2

Πρωτείνες
Πολυσακχαρίτες
Λιπίδια
Νουκλεϊκά οξέα

Question 3

Τι είναι η συμπύκνωση;

Answer 3

Είναι ο μηχανισμός ένωσης δύο μονομερών μεταξύ τους με ομοιοπολικό δεσμό. Κατά την συμπύκνωση το ένα μονομερές προσφέρει ένα άτομο υδρογόνου και το άλλο μια ομάδα υδροξυλίου, με αποτέλεσμα να σχηματίζεται ένα μόριο νερούΤ

Question 4

Τι είναι υδρόλυση;

Answer 4

Είναι η αντίστροφη διαδικασία της συμπύκνωσης, κατά την οποία γίνεται η διάσπαση των μακρομορίων στα μονομερή τους. Απαιτεί την προσθήκη νερού

Question 5

Τι είναι οι πρωτεΐνες;

Answer 5

Είναι το πιο διαδεδομένο και πολυδιάστατο στη μορφή και λειτουργία μακρομόριο του κυττάρου. Ακόμα και στο πιο απλό κύτταρο, όπως είναι το προκαρυωτικό, υπάρχουν εκατοντάδες διαφορετικές πρωτεΐνες, καθεμιά από τις οποίες έχει διαφορετικό ρόλο στη ζωή του κυττάρου. Μια πρωτεΐνη μπορεί να είναι είτε δομικό συστατικό του κυττάρου, είτε να εξυπηρετεί κάποια συγκεκριμένη λειτουργία του

Question 6

Ποια είναι η πρώτη ύλη των πρωτεϊνών;

Answer 6

Οι πρωτεΐνες όλων των οργανισμών οικοδομούνται με βάση την ίδια πρώτη ύλη: ένα σύνολο από 20 διαφορετικά αμινοξέα. Από τα 20 αυτά είδη αμινοξέων, ένας διαφορετικός αριθμός κάθε φορά, συνδεόμενα με διαφορετική αλληλουχία, δίνουν μια τεράστια ποικιλία πρωτεϊνικών μορίων. Ο αριθμός των αμινοξέων, που είναι διαφορετικός για κάθε πρωτεΐνη, μπορεί να ξεπερνά τα 1000

Question 7

Πως γίνεται από 20 αμινοξέα να προκύπτουν τόσες πολλές διαφορετικές πρωτεΐνες;

Answer 7

Τα 20 διαφορετικά αμινοξέα, τοποθετημένα σε διαφορετικούς συνδυασμούς, μπορούν να σχηματίσουν έναν τεράστιο αριθμό διαφορετικών πρωτεϊνικών μορίων. Για μια πολυπεπτιδική αλυσίδα που αποτελείται από ν αμινοξέα, μπορούν να υπάρξουν 20^ν πιθανές διαφορετικές αλληλουχίες αμινοξέων. ΠΧ για ένα πολυπεπτίδιο που αποτελείται από 100 αμινοξέα, μπορούν να υπάρξουν 20^100 διαφορετικές αλληλουχίες αμινοξέων

Question 8

Πόσα διαφορετικά αμινοξέα έχουν ανιχνευθεί και πόσα από αυτά αποτελούν συστατικά πρωτεϊνών;

Answer 8

Έχουν ανιχνευθεί περισσότερα από 170 αμινοξέα, από τα οποία μόνο τα 20 αποτελούν συστατικά των πρωτεϊνών

Question 9

Από τι αποτελείται ένα αμινοξύ;

Answer 9

Κάθε αμινοξύ αποτελείται από δύο τμήματα, ένα σταθερό και ένα μεταβλητό. Το σταθερό τμήμα αποτελείται από ένα άτομο υδρογόνου, μια αμινομάδα και μια καρβοξυλομάδα, ενωμένα σε ένα κοινό άτομο άνθρακα . Το μεταβλητό αποτελείται από μια πλευρική ομάδα R. Η ομάδα αυτή έχει διαφορετική χημική σύσταση για κάθε αμινοξύ. Συνεπώς εάν υπάρχουν 20 διαφορετικά αμινοξέα, είναι γιατί υπάρχουν 20 διαφορετικές πλευρικές ομάδες

Question 10

Πως σχηματίζεται ο πεπτιδικός δεσμός;

Answer 10

Ένα διπεπτίδιο προκύπτει από την ένωση δύο αμινοξέων μέσω της καρβοξυλομάδας του ενός και της αμινομάδας του άλλου με μια αντίδραση συμπύκνωσης Ο δεσμός που σχηματίζεται λέγεται πεπτιδικός

Question 11

Τι είναι τα πολυπεπτίδια;

Answer 11

Τα πεπτίδια στα οποία ο αριθμός των αμινοξέων υπερβαίνει τα 50 ονομάζονται πολυπεπτίδια ή πολυπεπτιδικές αλυσίδες

Question 12

Γιατί είναι απαραίτητη η οργάνωση των πρωτεϊνικών μορίων;

Answer 12

Ένα πολυπεπτίδιο, αμέσως μετά τη σύνθεση του, δεν είναι συνήθως ικανό να εκδηλώσει τον βιολογικό του ρόλο. Η ικανότητα αυτή αποκτάται , όταν η πολυπεπτιδική αλυσίδα πάρει την τελική διαμόρφωση της στον χώρο

Question 13

Ποια επίπεδα οργάνωσης έχουν τα πρωτεϊνικά μόρια;

Answer 13

πρωτοταγής δομή
δευτεροταγής δομή
τριτοταγής δομή
τεταρτοταγής δομή

Question 14

Ποιο είναι το πρώτο επίπεδο οργάνωσης των πρωτεϊνών ;

Answer 14

Το πρώτο επίπεδο είναι η πρωτοταγής δομή, δηλαδή η αλληλουχία των αμινοξέων στην πολυπεπτιδική αλυσίδα

Question 15

Ποιο είναι το δεύτερο επίπεδο οργάνωσης της πρωτεΐνης;

Answer 15

Στο δεύτερο επίπεδο, που αποτελεί τη δευτεροταγή δομή της πρωτεΐνης, η πολυπεπτιδική αλυσίδα αναδιπλώνεται και αποκτά είτε ελικοειδή είτε πτυχωτή μορφή

Question 16

Ποιο είναι το τρίτο επίπεδο οργάνωσης πρωτεϊνών;

Answer 16

Στο τρίτο επίπεδο η πολυπεπτιδική αλυσίδα, πτυχωτή ή ελικοειδής , αναδιπλώνεται στον χώρο, ώστε να αποκτήσει μια καθορισμένη μορφή, την τριτοταγή δομή

Question 17

Έχουν όλες οι πρωτεΐνες 4 στάδια οργάνωσης;

Answer 17

Αν η πρωτεΐνη αποτελείται από μια μόνο πολυπεπτιδική αλυσίδα, το τελικό στάδιο της διαμόρφωσης της είναι η τριτοταγής δομή. Αν όμως αποτελείται από περισσότερες πολυπεπτιδικές αλυσίδες, το τελικό στάδιο είναι η τεταρτοταγής δομή, δηλαδή ο συνδυασμός των επιμέρους πολυπεπτιδικών αλυσίδων σε ένα ενιαίο πρωτεϊνικό μόριο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αιμοσφαιρίνη, η οποία συντίθεται από 4 πολυπεπτιδικές αλυσίδες ανά 2 όμοιες

Question 18

Από τι καθορίζεται η διαμόρφωση και η σταθεροποίηση ενός πρωτεϊνικού μορίου;

Answer 18

Η διαμόρφωση του πρωτεϊνικού μορίου στον χώρο καθορίζεται από την αλληλουχία των αμινοξέων στην πολυπεπτιδική αλυσίδα και σταθεροποιείται από τους δεσμούς που σχηματίζονται ανάμεσα στις πλευρικές ομάδες R των αμινοξέων

Question 19

Πόσες πρωτεΐνες υπάρχουν στον άνθρωπο;

Answer 19

Στο ανθρώπινο σώμα υπάρχουν περισσότερες από 30.000 διαφορετικές πρωτεΐνες. Κάθε μια από αυτές εμφανίζει ένα ιδιαίτερο βιολογικό ρόλο

Question 20

3 παραδείγματα ανθρώπινων + ποιος είναι ο ρόλος τους

Answer 20

α) Η αιμοσφαιρίνη είναι επιφορτισμένη με τη μεταφορά του οξυγόνου και του διοξειδίου του άνθρακα
β) Το κολλαγόνο που είναι δομική πρωτεΐνη ιστών (πχ συνδετικών ιστών)
γ) Τα ένζυμα που επιταχύνουν αντιδράσεις μέσα στο κύτταρο

Question 21

Γιατί είναι σημαντικές οι πρωτεΐνες;

Answer 21

Από την ποικιλία διαφορετικών λειτουργιών που κάνουν οι πρωτεΐνες μπορούμε να αντιληφθούμε τη μεγάλη σημασία τους για τα βιολογικά φαινόμενα. Ο μεταβολισμός, ο πολλαπλασιασμός και οι άλλες λειτουργίες των κυττάρων και κατ’ επέκταση των οργανισμών στηρίζονται στην δράση των εκπληκτικών αυτών “μοριακών εργαλείων”

Question 22

Πως γίνεται οι πρωτεΐνες να εμφανίζουν τόσες διαφορετικές λειτουργίες;

Answer 22

Η διαφορετική αλληλουχία των αμινοξέων, δηλαδή η διαφορετική πρωτοταγής δομή σε συνδυασμό με τις διαφορετικές πλευρικές ομάδες R είναι εκείνο το στοιχείο που διαφοροποιεί τις πρωτεΐνες μεταξύ τους, με συνέπεια αυτές να παρουσιάζουν τόσο διαφορετικές λειτουργίες. Όταν η σειρά των αμινοξέων είναι διαφορετική, η δυνατότητα να σχηματιστούν δεσμοί ανάμεσα στις πλευρικές ομάδες αμινοξέων βρίσκεται σε διαφορετικά σημεία της πεπτιδικής αλυσίδας. Αυτό οδηγεί σε διαφορετική αναδίπλωση του μορίου, που συνεπάγεται σε διαφορετική δευτεροταγή και τριτοταγή δομή, επομένως σε διαφορετική διαμόρφωση στον χώρο

Question 23

Τι καθορίζει την λειτουργία των πρωτεϊνών;

Answer 23

Η τρισδιάστατη δομή μιας πρωτεΐνης καθορίζει την λειτουργία της

Question 24

Τι είναι η μετουσίωση των πρωτεϊνών;

Answer 24

Όταν μια πρωτεΐνη εκτίθεται σε ακραίες τιμές θερμοκρασίας Η ρΗ, τότε σπάζουν οι δεσμοί που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ των πλευρικών ομάδων, καταστρέφεται η τρισδιάστατη δομή της και η πρωτεΐνη χάνει την λειτουργικότητα της

Question 25

Ποιο είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μετουσίωσης;

Answer 25

Η αλλαγή της υφής του ασπραδιού του αυγού κατά την θέρμανση. Από διαυγές διάλυμα πρωτεϊνικών μορίων, γίνεται λευκό, αδιαφανές και συμπαγές Αυτό οφείλεται στο ότι η πρωτεΐνη που περιέχει (αλβουμίνη ) μετουσιώνεται

Question 26

Ποια είναι η χρήση της αλβουμίνης;

Answer 26

Η αλβουμίνη χρησιμεύει ως πηγή αμινοξέων για το αναπτυσσόμενο έμβρυο

Question 27

Πως διακρίνονται οι πρωτεΐνες με κριτήριο την λειτουργία τους;

Answer 27

Στις δομικές, που αποτελούν δομικά συστατικά των κυττάρων και κατ’ επέκταση των οργανισμών και στις λειτουργικές που συμβάλλουν στις διάφορες λειτουργίες

Question 28

Ποιες είναι οι δύο θεωρίες που προσπαθούν να περιγράψουν και να εξηγήσουν την δομή και τις ιδιότητες της ύλης;

Answer 28

Η ατομική θεωρία που αποτελεί την περιγραφή της δομής και των ιδιοτήτων της, για την ύλη γενικά και την κυτταρική θεωρία που βοηθά στην περιγραφή της δομής και των ιδιοτήτων της έμβιας ύλης

Question 29

Τι υποστηρίζει η κυτταρική θεωρία στην σύγχρονη εκδοχή της;

Answer 29

α) Όλοι οι οργανισμοί αποτελούνται από κύτταρα και από κυτταρικά παράγωγα
β) Όλα τα κύτταρα δομούνται με βάση τις ίδιες χημικές ενώσεις και εκδηλώνουν παρόμοιες μεταβολικές διεργασίες
γ) Οι λειτουργία των οργανισμών είναι το αποτέλεσμα της συλλογικής δράσης και αλληλεπίδρασης των κυττάρων που τους αποτελούν
δ) Κάθε κύτταρο προέρχεται από τη διαίρεση προϋπάρχοντος κυττάρου

Question 30

Ποιες είναι η σημαντικότερες θεωρίες που οδήγησαν στην διατύπωση της κυτταρικής θεωρίας;

Answer 30

Οι μελέτες διήρκησαν περισσότερο από 170 χρόνια
α) Το 1665 ο Ρ Χουκ ανέφερε για πρώτη φορά την λέξη κύτταρο παρατηρώντας, με το δικής του κατασκευής μικροσκόπιο, λεπτές τομές φελλού και όχι ζωντανά κύτταρα
β) Το 1838-1839 οι Μ Σλάιντεν και Τ Σβαν διατύπωσαν την κυτταρική θεωρία, υποστηρίζοντας ότι “ η θεμελιώδης δομική και λειτουργική μονάδα όλων των οργανισμών είναι το κύτταρο”. Αυτό σημαίνει ότι το κύτταρο είναι η μικρότερη δομή στη φύση όπου εμφανίζεται το φαινόμενο της ζωής
γ) Το 1885 ο Ρ Βίρχοφ ολοκλήρωσε την κυτταρική θεωρία με την περίφημη θέση του “ κάθε κύτταρο προέρχεται από ένα κύτταρο”

Question 31

Πως και με ποιο κριτήριο χωρίζονται τα κύτταρα;

Answer 31

Τα κύτταρα με κριτήριο την πολυπλοκότητα της κατασκευής τους και κυρίως την ύπαρξη ή όχι μεμβράνης που περιβάλλει το γενετικό τους υλικό, διακρίνονται σε προκαρυωτικά και ευκαρυωτικά. Θεωρείται ότι τα προκαρυωτικά κύτταρα, κατά την εξελικτική διαδικασία, προϋπήρξαν των ευκαρυωτικών

Question 32

Ποια είναι τα ευκαρυωτικά κύτταρα;

Answer 32

Τα ευκαρυωτικά κύτταρα, δηλαδή τα κύτταρα των πολυκύτταρων και ορισμένων μονοκύτταρων οργανισμών έχουν συνθετότερη δομή. Η μεμβράνη που περιβάλλει το γενετικό υλικό σχηματίζει μαζί με αυτό των πυρήνα του κυττάρου

Question 33

Ποια είναι τα προκαρυωτικά κύτταρα;

Answer 33

Τα προκαρυωτικά κύτταρα (βακτήρια και κυανοβακτήρια) είναι απλούστερα. Το γενετικό τους υλικό δεν περιβάλλεται από μεμβράνη και συνεπώς δεν υπάρχει πυρήνας

Question 34

Πόσους πυρήνες έχει το κάθε κύτταρο;

Answer 34

Ό πυρήνας είναι το πιο ευδιάκριτο οργανίδιο των ευκαρυωτικών κυττάρων. Κατά κανόνα υπάρχει ένας πυρήνας σε κάθε κύτταρο. Υπάρχουν όμως
α) κύτταρα με δύο πυρήνες , όπως το κύτταρο του πρωτόζωου Paramecium
β) κύτταρα με πολυάριθμους πυρήνες, όπως ορισμένα μυϊκά κύτταρα
γ) κύτταρα που κατά την διάρκεια της διαφοροποίησης τους χάνουν τον πυρήνα τους, όπως είναι τα ερυθρά αιμοσφαίρια

Question 35

Από που φαίνεται η σημασία του πυρήνα;

Answer 35

Κάτι που δείχνει την μεγάλη σημασία του πυρήνα για την ζωή του κυττάρου είναι το γεγονός ότι τα κύτταρα που έχασαν τον πυρήνα τους κατά την διαφοροποίηση τους ή κύτταρα από τα οποία αφαιρέθηκε τεχνητά ο πυρήνας δεν αναπαράγονται και εμφανίζουν μικρό αριθμό μεταβολικών διεργασιών και περιορισμένη διάρκεια ζωής

Question 36

Ποιο είναι το σχήμα του πυρήνα;

Answer 36

Το σχήμα του πυρήνα είναι συνήθως σφαιρικό ή ωοειδές και η διάμετρος του, αν και ποικίλλει, προσεγγίζει τα 5 μm. Σε μερικά κύτταρα βρίσκεται περίπου στο κέντρο τους, σε άλλα όμως δεν φαίνεται να έχει σταθερή θέση

Question 37

Από τι περιβάλλεται ο πυρήνας;

Answer 37

Περιβάλλεται από τον πυρηνικό φάκελο ή πυρηνική μεμβράνη. Αυτή αποτελείται από δύο στοιχειώδης μεμβράνες, μια εσωτερική και μια εξωτερική. Η παρατήρηση του πυρηνικού φακέλου με το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο δείχνει ότι κατά διαστήματα παρουσιάζει πόρους, που σχηματίζονται από την συνένωση της εσωτερικής με την εξωτερική μεμβράνη. Οι πυρηνικοί πόροι παίζουν σημαντικό ρόλο στην επικοινωνία του πυρήνα με το κυτταρόπλασμα, γιατί ελέγχουν τα μακροµόρια που ανταλλάσσονται μεταξύ τους

Question 38

Τι βρίσκεται στο εσωτερικό του πυρήνα;

Answer 38

Το εσωτερικό του καταλαμβάνεται από το πυρηνόπλασμα. Είναι μια ημίρρευστη ουσία στην οποία περιέχονται το σύνολο σχεδόν του ΔΝΑ του ευκαρυωτικού κυττάρου, ένας ή περισσότεροι πυρηνίσκοι και διάφορες χημικές ενώσεις (νουκλεοτίδια, ένζυμα πρωτεΐνες…). Επιπλέον, στο εσωτερικό του υπάρχουν ένας ή περισσότεροι πυρηνίσκοι. Ο πυρηνίσκος διακρίνεται εύκολα στο μικροσκόπιο από το σφαιρικό σχήμα και την πυκνή υφή του. Αποτελείται κυρίως από ΡΝΑ και ΔΝΑ και δεν περιβάλλεται από στοιχειώδη μεμβράνη . Σε αυτόν συντίθεται το rRNA, που αποτελεί συστατικό των ριβοσωμάτων

Question 39

Ποιος είναι ο ρόλος του πυρήνα ;

Answer 39

α) Φυλάσσει το γενετικό υλικό. Με βάση τις πληροφορίες που είναι καταγεγραμμένες σε αυτό καθορίζονται οι ιδιότητες του κυττάρου και κατ’ επέκταση του οργανισμού, και ελέγχονται όλες οι κυτταρικές δραστηριότητες
β) είναι το οργανίδιο στο οποίο διπλασιάζεται το γενετικό υλικό, με τρόπο που εξασφαλίζει τη μεταβίβαση των γενετικών πληροφοριών , αναλλοίωτων, από κύτταρο σε κύτταρο και από γενιά σε γενιά
γ) είναι το οργανίδιο στο εσωτερικό του οποίου συντίθενται τα διάφορα είδη ΡΝΑ από γενετικές πληροφορίες που φέρει το ΔΝΑ

Question 40

Τι είναι το αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο και τι φέρει στην επιφάνεια του;

Answer 40

Το αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο φέρει στην εξωτερική επιφάνεια των μεμβρανών του ριβοσώματα. Οι πρωτεΐνες που συντίθενται στα ριβοσώματα εισέρχονται στην συνέχει στο εσωτερικό των αγωγών. Εκεί ενδέχεται να υποστούν τροποποιήσεις (πχ προσθήκη σακχάρων)

Question 41

Τι είναι τα ριβοσώματα και που βρίσκονται;

Answer 41

Στα ριβοσώματα γίνεται οι πρωτεϊνοσύνθεση. Ριβοσώματα υπάρχουν όχι μόνο στην επιφάνεια του αδρού ενδοπλασματικού δικτύου, αλλά και ελεύθερα στο κυτταρόπλασμα, καθώς επίσης και στα μιτοχόνδρια και στους χλωροπλάστες. Τα οργανίδια αυτά έχουν την δυνατότητα να συνθέτουν, ανεξάρτητα από το κύτταρο πρωτεΐνες που τους είναι απαραίτητες

Question 42

Πως εξασφαλίζουν τα κύτταρα την ενέργεια τους;

Answer 42

Τα κύτταρα χρειάζονται ενέργεια για να διατηρήσουν την δομή και την λειτουργικότητα τους. Για να εξασφαλίσουν την ενέργεια αυτή απαιτείται
1. η εισαγωγή ενέργεια στα κύτταρα από το περιβάλλον
2. η μετατροπή της ενέργειας σε μορφή τέτοια, που να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα κύτταρα για την παραγωγή έργου από το οποίο εξαρτάται η επιβίωση τους
Τα οργανίδια του ευκαρυωτικού κυττάρου που εξειδικεύονται στην μετατροπή ενέργειας σε αξιοποιήσιμη μορφή είναι τα μιτοχόνδρια και οι χλωροπλάστες

Question 43

Που βρίσκονται οι χλωροπλάστες και σε τι χρησιμέυουν;

Answer 43

Οι χλωροπλάστες υπάρχουν μόνο στα κύτταρα των πράσινων τμημάτων των φυτών. Στα όργανα αυτά γίνεται η φωτοσύνθεση

Question 44

Τι είναι η φωτοσύνθεση ;

Answer 44

Η διαδικασία κατά την οποία η φυτική οργανισμοί δεσμεύουν την ηλιακή ενέργεια και την αξιοποιούν για την παραγωγή γλυκόζης και άλλων υδατανθράκων από απλά ανόργανα μόρια, όπως είναι το διοξείδιο του άνθρακα και το νερό

Question 45

Ποια είναι η δομή των χλωροπλαστών;

Answer 45

Οι χλωροπλάστες περιβάλλονται από διπλή στοιχειώδη μεμβράνη. Στο εσωτερικό τους υπάρχει μια ρευστή μάζα, το στρώμα, στο οποίο περιέχονται πεπλατυσμένα κυστίδια, τα θυλακοειδή, που στοιβάζονται το ένα πάνω στο άλλο, ώστε να σχηματίσουν σωρούς, τα grana, στα οποία περιέχονται μόρια χλωροφύλλης. Υπάρχουν επίσης μεμονωμένες μεμβρανώδεις δομές, τα ελασμάτια ,που συνδέουν τα grana μεταξύ τους

Question 46

Τι βρίσκεται στο στρώμα του χλωροπλάστη ;

Answer 46

βρίσκεται και ΔΝΑ, όπως επίσης ένζυμα και ριβοσώματα, που του επιτρέπουν να διαιρείται και να δίνει θυγατρικά οργανίδια, αλλά και να συνθέτει μερικές από τις πρωτεΐνες του, χωρίς να εξαρτάται ολοκληρωτικά από το γενετικό υλικό του πυρήνα

Question 47

Σε ποια κατηγορία ανήκουν οι χλωροπλάστες;

Answer 47

Οι χλωροπλάστες ανήκουν σε μια ευρύτερη κατηγορία οργανιδίων των φυτικών κυττάρων, που ονομάζονται πλαστίδια. Στα πλαστίδια ανήκουν και οι άχρωμοι αμυλοπλάστες, που βρίσκονται σε κύτταρα των ριζών των φυτών και αποτελούν αποθήκες αμύλου, καθώς επίσης οι χρωμοπλάστες, που περιέχουν χρωστικές και βρίσκονται στα άνθη, στα φύλλα και στους καρπούς

Question 48

Που βρίσκονται τα μιτοχόνδρια και σε τι χρησιμεύουν;

Answer 48

Υπάρχουν σε όλα τα ευκαρυωτικά κύτταρα, με εξαίρεση τα ώριμα ερυθρά αιμοσφαίρια. Είναι τα οργανίδια στα οποία γίνεται, με τη διαδικασία της οξειδωτικής φωσφορυλίωσης, η μετατροπή ενέργειας σε μορφή που μπορεί να αξιοποιηθεί για τις διάφορες λειτουργίες του κυττάρου

Question 49

Τι είναι η οξειδωτική φωσφορυλίωση ;

Answer 49

Είναι το τρίτο στάδιο της κυτταρικής αναπνοής. Με την κυτταρική αναπνοή γίνεται η διάσπαση της γλυκόζης σε διοξείδιο του άνθρακα και νερό, ενώ παράλληλα απελευθερώνεται ενέργεια που χρησιμοποιείται για την κάλυψη αναγκών του κυττάρου

Question 50

Ποιο είναι το σχήμα των μιτοχονδρίων;

Answer 50

Το σχήμα των μιτοχονδρίων ποικίλλει ( επίμηκες, σφαιρικό, ή ωοειδές)

Question 51

Πόσα μιτοχόνδρια έχει κάθε κύτταρο;

Answer 51

Ο αριθμός των μιτοχονδρίων στους διάφορους τύπους κυττάρων ποικίλλει. Γενικώς, κύτταρα που έχουν υψηλές απαιτήσεις σε χημική ενέργεια, όπως τα μυϊκά, έχουν πάρα πολλά μιτοχόνδρια, ενώ κύτταρα με μικρότερες ενεργειακές απαιτήσεις έχουν μικρότερο αριθμό μιτοχονδρίων

Question 52

Ποια είναι η μορφή των μιτοχονδρίων;

Answer 52

Τα μιτοχόνδρια περιβάλλονται (όπως και οι χλωροπλάστες) από διπλή στοιχειώδη μεμβράνη. Η εξωτερική μεμβράνη είναι λεία, ενώ η εσωτερική παρουσιάζει αναδιπλώσεις προς το εσωτερικό του μιτοχονδρίου. Στις αναδιπλώσεις αυτές εντοπίζονται διάφορα ένζυμα (τις οξειδωτικής φωσφορυλίωσης). Ο χώρος μέσα από την εσωτερική μεμβράνη καλύπτεται από παχύρρευστη μάζα, την μήτρα του μιτοχονδρίου. Στην μήτρα του μιτοχονδρίου, όπως και στο στρώμα του χλωροπλάστη υπάρχουν ΔΝΑ ένζυμα και ριβοσώματα

Question 53

Τι είναι η ενέργεια ενεργοποίησης;

Answer 53

Για να πραγματοποιηθούν πολλές από τις χημικές αντιδράσεις, ακόμα και αυτές που τελικά αποδίδουν ενέργεια, πρέπει αρχικά να προσφερθεί ενέργεια στα αντιδρώντα μόρια. Αυτή η ενέργεια ονομάζεται ενέργεια ενεργοποίησης

Question 54

Γιατί οι αντιδράσεις μεταβολισμού δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν στο εργαστήριο με προσφορά θερμότητας;

Answer 54

Στο περιβάλλον η ενέργεια ενεργοποίησης μπορεί να εξασφαλιστεί με προσφορά θερμότητας. Στις αντιδράσεις του μεταβολισμού, αν επιδιώξουμε την πραγματοποίηση τους στο εργαστήριο, έξω από το κύτταρο, προσφέροντας θερμότητα τότε:
1) Το ποσό της θερμότητας που απαιτείται θα ήταν απαγορευτικό για την επιβίωση του κυττάρου
2) Ο χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση των μεταβολικών αντιδράσεων είναι πολύ μεγάλος. Αυτό θα δημιουργούσε επίσης πρόβλημα στους οργανισμούς, των οποίων οι ανάγκες είναι σχεδόν πάντα άμεσες και φυσικά απαιτούν μεγάλη ταχύτητα αντιδράσεων

Question 55

Που χρησιμεύουν τα έζυμα;

Answer 55

Τα κύτταρα για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της ενέργειας ενεργοποίησης, διαθέτουν μηχανισμό μείωσης της ενέργειας ενεργοποίησης των μεταβολικών τους αντιδράσεων, ο οποίος στηρίζεται στην δράση των ενζύμων

Question 56

Τι είναι τα ένζυμα;

Answer 56

Είναι πρωτεΐνες, οι οποίες, γενικά, καταλύουν αντιδράσεις που θα μπορούσαν να γίνουν και χωρίς την παρουσία τους. Με την παρουσία όμως των ενζύμων η ταχύτητα των αντιδράσεων αυξάνεται ακόμη και μέχρι 100 εκατομμύρια φορές. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι αντιδράσεις που πραγματοποιούνται, με την παρουσία ενζύμων, μέσα σε ένα λεπτό, θα χρειάζονταν 32 μήνες για να πραγματοποιηθούν χωρίς αυτά

Question 57

Που οφείλεται η αύξηση της ταχύτητας με τη χρήση ενζύμων;

Answer 57

Η αύξηση ταχύτητας των αντιδράσεων επιτυγχάνεται με τον κατάλληλο προσανατολισμό των αντιδρώντων μορίων ή μορίων υποστρωμάτων. Ο προσανατολισμός των μορίων - υποστρωμάτων γίνεται στο ενεργό κέντρο του ενζύμου, που αποτελεί μια μικρή περιοχή του. Η σύνδεση των αντιδρώντων μορίων με αυτό μοιάζει με το “ ταίριασμα κλειδιού στην κλειδαριά”. Η σύνδεση των υποστρωμάτων με το ένζυμο έχει ως αποτέλεσμα να γίνονται ασταθείς οι δεσμοί των αντιδρώντων μορίων. “Σπάνε” πιο εύκολα, κάτι που αποτελεί προϋπόθεση για τον σχηματισμό των προϊόντων . Σε ορισμένες περιπτώσεις το ενεργό κέντρο των ενζύμων αποκτά σχήμα συμπληρωματικό του σχήματος του υποστρώματος μόνο μετά την πρόσδεση του υποστρώματος στο ενεργό κέντρο

Question 58

Ποιες είναι οι κυριότερες ιδιότητες των ενζύμων;

Answer 58

α) Η καταλυτική τους δράση καθορίζεται από την τριτοταγή δομή του μορίου τους. Η καταλυτική δράση ενός ενζύμου χάνεται όταν η τριτοταγής δομή του πρωτεϊνικού μορίου, για κάποιον λόγο (μετάλλαξη, μετουσίωση) πάψει να υπάρχει
β) Δρουν πολύ γρήγορα
γ) Δεν συμμετέχουν στην αντίδραση που καταλύουν. Τα ένζυμα παραμένουν αναλλοίωτα και μετά το τέλος της αντίδρασης μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν πολλές φορές, ώσπου να καταστραφούν
δ) Εμφανίζουν υψηλό βαθμό εξειδίκευσης
ε) Η δραστικότητα τους επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες

Question 58

Ένα παράδειγμα ενζύμου που δρα πολύ γρήγορα

Answer 58

Ένα μόριο καταλάσης μπορεί να καταλύσει, στην θερμοκρασία του κυττάρου, τη διάσπαση 6 εκατομμυρίων μορίων υπεροξειδίου του υδρογόνου μέσα σε ένα λεπτό
2Η2Ο2 –> 2Η2Ο + Ο2

Question 59

Γιατί τα ένζυμα εμφανίζουν μεγάλο βαθμό εξειδίκευσης; +ΠΧ

Answer 59

Η εξειδίκευση των ενζύμων οφείλεται στην διάταξη τους στον χώρο και στην δυνατότητα σύνδεσης του ενεργού τους κέντρου με το υπόστρωμα. Αυτό σημαίνει ότι δρουν συνήθως σε ένα μόνο συγκεκριμένο υπόστρωμα . Ένα ένζυμο δηλαδή καταλύει συνήθως μια μόνο χημική αντίδραση ή το πολύ μια σειρά από πολύ συγγενικές αντιδράσεις
ΠΧ:
α) Η καταλάση καταλύει μόνο την αντίδραση διάσπασης του υπεροξειδίου του υδρογόνου
β) Η παγκρεατική λιπάση, ένζυμο που εκκρίνεται από το πάγκρεας καταλύει τις αντιδράσεις διάσπασης μια σειράς διαφορετικών λιπιδίων

Question 60

Από ποιους παράγοντες επηρεάζεται η δραστικότητα των ενζύμων;

Answer 60

Θερμοκρασία
ρΗ

Question 61

Πως διακρίνονται τα ένζυμα ;

Answer 61

Ανάλογα με το αν δρουν μέσα στα κύτταρα του οργανισμού ή εκκρίνονται και δρουν έξω από αυτά, σε κοιλότητες όπως το στομάχι, διακρίνονται σε ενδοκυτταρικά και εξωκυτταρικά

Question 62

Που βρίσκονται τα ένζυμα μέσα στο κύτταρο;

Answer 62

Μέσα στο κύτταρο τα ένζυμα βρίσκονται είτε ελεύθερα είτε δεσμευμένα πάνω σε μεμβράνες. Αυτό προσδιορίζει και τον χώρο όπου μπορεί να λαμβάνει χώρα η αντίδραση την οποία κάθε ένζυμο καταλύει

Question 63

Με ποιον τρόπο ονομάζονται τα ένζυμα ;

Answer 63

Τα ένζυμα παίρνουν συνήθως το όνομα του με προσθήκη της κατάληξης -άση στο όνομα του υποστρώματος στο οποίο δρουν ή από τον τύπο της αντίδρασης που καταλύουν πχ η λιπάσες καταλύουν αντιδράσεις διάσπασης λιπιδίων