ενδοκρινικό σύστημα Flashcards
σε τι χωρίζονται τα συστήματα συντονισμού και ελέγχου
στο νευρικό και ενδοκρινικό σύστημα: τα δύο αυτά συστήματα αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους συνεχώς συντονίζοντας και ρυθμίζοντας κάθε λειτουργία του οργανισμού ώστε να διατηρούνται σταθερές συνθήκες
σε τι χωρίζονται τα μηνύματα συντονισμού και ελέγχου
σε ηλεκτρικά και χημικά μηνύματα
χημικά μηνύματα
είναι διάφορες χημικές ουσίες που έχουν ρυθμιστικό ρόλο στη λειτουργία του οργανισμού χημικά μηνύματα είναι:
-ορμόνες
νευροδιαβιβαστές
-αυτοκρινή και παρακρινή μηνύματα
ορμόνες
είναι χημικά μηνύματα, παράγονται σε μικρές ποσότητες στα εκκριτικά κύτταρα, διοχετεύονται με εξωκυττάρωση στο αίμα, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, φθάνουν σε όλα τα κύτταρα του σώματος
διαφορές ηλεκτρικών και χημικών μηνυμάτων
φύση του μηνύματος: ηλεκτρικό μήνυμα-νευρική ώση, χημικό μήνυμα-χημική ουσία
μέσο μεταφοράς: ηλεκτρικό μήνυμα-νευρώνες, χημικό μήνυμα-αίμα ή λέμφος
ταχύτητα μετάδοσης: ηλεκτρικό μήνυμα-αστραπιαία, χημικό μήνυμα-σχετικά αργή
τόπος δράσης: ηλεκτρικό μήνυμα-περιορισμένος σε συγκεκριμένα κύτταρα(μυϊκά, αδενικά και νευρικά κύτταρα), χημικά-εκτεταμένος σε όλα τα κύτταρα-στόχους εφοδιασμένα με μηχανισμούς αναγνώρισης
αποτέλεσμα δράσης: ηλεκτρικό μήνυμα-μυϊκές συσπάσεις αδενικές συσπάσεις, χημικά μηνύματα-αλλαγές στον μεταβολισμό των κυττάρων λόγω ενζυμικής δράσης
διάρκεια αποτελέσματος: ηλεκτρικό μήνυμα-μικρής διαρκείας, χημικό μήνυμα-σχετικά μακράς διαρκείας
που δρα μια ορμόνη και τι είναι το κύτταρο-στόχος
μια ορμόνη δρα στοχευμένα, μόνο σε κύτταρα-στόχους της ορμόνης
κύτταρο-στόχος: κύτταρο εφοδιασμένο με μηχανισμούς αναγνώρισης μιας ορμόνης-υποδοχείς
που δρα μια ορμόνη και τι είναι το κύτταρο-στόχος
μια ορμόνη δρα στοχευμένα, μόνο σε κύτταρα-στόχους της ορμόνης
κύτταρο-στόχος: κύτταρο εφοδιασμένο με μηχανισμούς αναγνώρισης μιας ορμόνης-υποδοχείς
αποτελέσματα μιας ορμονικής δράσης
-έλεγχος διακίνησης ουσιών διαμέσου της κυτταρικής μεμβράνης
-έλεγχος ταχύτητας χημικών αντιδράσεων στο κύτταρο
-διέγερση της διαφοροποίησης του κυττάρου
-διέγερση πολλαπλασιασμού του κυττάρου
-διέγερση της σύνθεσης και της έκκρισης απο τα κύτταρα-στόχους ουσιών που είναι χρήσιμες για τον οργανισμό
αυτοκρινή και παρακρινή μηνύματα
εκτός απο τις ορμόνες, χημικές ουσίες για ρύθμιση της λειτουργίας των κυττάρων εκκρίνονται και απο άλλα κύτταρα
αυτοκρινή κύτταρα: εκκρίνουν ουσίες για ρύθμιση ομοειδών κυττάρων
παρακρινή κύτταρα: εκκρίνουν ουσίες για ρύθμιση άλλου ιστού στο ίδιο όργανο
δεν θεωρούνται ορμόνες διότι δεν εισέρχονται στο αίμα, δρουν τοπικά
αδένες
εξωκρινείς αδένες: διαθέτουν εκφορητικούς πόρους μέσω των οποίων διοχετεύουν τα εκκρίματα τους σε κοιλότητες του σώματος ή στην επιφάνεια του σώματος
ενδοκρινείς αδένες: δεν διαθέτουν εκφορητικούς πόρους και για αυτό τα εκκρίματα τους που ονομάζονται ορμόνες εκκρίνονται στο αίμα ή στη λέμφο
μικτοί αδένες: διαθέτουν εξωκρινή και ενδοκρινή μοίρα
ποιοί είναι οι αδένες
εξωκρινείς: ιδρωτοποιοί αδένες, σιελογόνοι αδένες, μαστικοί αδένες, ήπαρ, προστάτης
ενδοκρινείς: υπόφυση, επίφυση, θυρεοειδής, παραθυρεοειδείς, επινεφρίδια, θύμος
μικτοί: ωοθήκες, όρχεις, πάγκρεας
υδατοδιαλυτές/ λιποδιαλυτές ορμόνες
υδατοδιαλυτές: δεν μπορούν να εισέλθουν στα κύτταρα-στόχους, γιατί ως πολικά μόρια δεν μπορούν να διαπεράσουν την διπλοστιβάδα των φωσφορολιπιδίων της κυτταρικής μεμβράνης
λιποδιαλυτές: μπορούν εύκολα να διαπεράσουν την διπλοστιβάδα των φωσφορολιπιδίων και να εισέλθουν στα κύτταρα-στόχους
σύμπλοκο λιποδιαλυτής ορμόνης-υποδοχέα
-ενεργοποιεί τη μεταγραφή συγκεκριμένων γονιδίων του DNA σε μόρια mRNA που οδηγούν στην παραγωγή συγκεκριμένων ενζύμων ή άλλων πρωτεϊνών στα ριβοσώματα
-προκαλεί αναστολή της δράσης ορισμένων γονιδίων του DNA που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή άλλων πρωτεϊνών ή ενζύμων
σύμπλοκο υδατοδιαλυτής ορμόνης-υποδοχέα
-ενεργοποιεί ορισμένους πρωτεϊνικούς μεταφορείς η προκαλεί το άνοιγμα συγκεκριμένων πρωτεϊνικών καναλιών της κυτταρικής μεμβράνης με αποτέλεσμα την αλλαγή της συγκέντρωσης συγκεκριμένων ιόντων ή ουσιών στο κυτταρόπλασμα, που επηρεάζει τις μεταβολικές δραστηριότητες του κυττάρου
-μπορεί να προκαλέσει τον σχηματισμό μιας χημικής ουσίας στο κυτταρόπλασμα, που δρα ως δεύτερο χημικό μήνυμα στο εσωτερικό του κυττάρου. Έτσι ενεργοποιείται ένα ενζυμικό σύστημα εντός του κυττάρου και καθορίζεται μια συγκεκριμένη μεταβολική οδός
η εκκριτική λειτουργία των αδενών ρυθμίζεται με μηχανισμό αρνητικής ανάδρασης
ο αδένας τροφοδοτείται συνέχεια με πληροφορίες που αφορούν τα επίπεδα της ορμόνης που εκκρίνει ή το αποτέλεσμα της ορμόνης που εκκρίνει και αντιδρά με τον κατάλληλο τρόπο δηλαδή είτε αυξάνοντας την έκκριση της ορμόνης είτε αναστέλλοντας την έκκριση της ώστε να διατηρούνται οι φυσιολογικές συνθήκες στον οργανισμό