1_CZS

Question 1

grijs

Answer 1

cellichamen

Question 2

diencephalon

Answer 2

thalamus + hypothalamus

Question 3

hersenstam

Answer 3

midbrain
pons
medulla

Question 4

cerebellum

Answer 4

kleine hersenen

Question 5

achterhersenen

Answer 5

hersenstam, cerebellum

Question 6

eindhersenen

Answer 6

diencephalon
limbisch syst
groothersenen
cortex

Question 7

medulla

Answer 7

craniale
organen
kruisen
basale functies
hoofd
vitale functies
reflexen
nervus vagus
eerste station

Question 8

pons

Answer 8

hersenstam-achterhersenen, boven medulla
doorschakelstation
noradrenaline
brug cerebellum + hersenen
-superior olive
-locus coeruleus

Question 9

superior olive

Answer 9

pons
doorschakelstation info oren -> hersenen
auditorische zenuwbanen passeren langs daar

Question 10

locus coeruleus

Answer 10

pons
NT kern => noradrenaline! -> regulatie circuits
arousal-stress-paniek
regulatie trade-off exploreren/exploiteren
adaptief gedrag, bv voedsel (nieuwe mogelijkheden of bij oude manier blijven)
“globale gedragsreg.functies–vaak met NT-syst, globale rol” “noradr -> andere delen beïnvl)

Question 11

exploiteren

Answer 11

vindt gunstige situatie -> in toestand blijven

Question 12

exploreren

Answer 12

bv gedaan met eten -> gedrag omvormen

Question 13

middenhersenen
midbrain (?)

Answer 13

ORIENTATIE door LICHT & GELUID
DOPAMINE
tectum-superieure & inferieure colliculi
tectum : SENSORISCH
tegmentum
reflexmatig

Question 14

superieur

Answer 14

visueel

Question 15

inferieur

Answer 15

auditief
basaal, nog niet echt verwerking
eerder oriëntatie

Question 16

tegmentum

Answer 16

dopaminerge NT (zie Parkinson)
beloning
motoriek
executief functioneren
dop kernen: ventraal tegmentaal gebied (mesolimbisch + mesocorticaal) + substantia nigra (naar basale ganglia)
ook motorische oriëntatiereacties

Question 17

RAS

Answer 17

door (3 delen!) hersenstam
NT kernen: RAPHE NUCLEI
versch plaatsen
serotonine
gemoed, arousal, algemene aandacht, slaap-waakcyclus, depressie,…

Question 18

cerebellum/achterhersenen

Answer 18

precisie & coördinatie/vloeiendheid van motoriek
weinig begrepen
bv. neus aanraken, bal vangen, veter
mentale ROTATIE (ook cognitief), mentaal VERBEELDEN
dus vloeiendheid + coördinatie van mentale processen (laterale delen)
DCD (ook moeite lezen, rekenen..)
* plastisch (???)
voorbeeld miereneter <-> laborat
voorspellingen: mentale processen w met elkaar gecoördineerd
forward models
motorcommando-duplicaat-voorspellen/vergelijken
reden jezelf niet kan kietelen (geen mismatch (?))

Question 19

eindhersenen
diencephalon

Answer 19

thalamus + hypothalamus
zie tekening kleurtjes slides

Question 20

hypothalamus

Answer 20

eronder (let op)
evenwicht, homeostase (vocht enz.)
signaleren, => gedrag in gang zetten
hormonale syst (seksueel, vecht vlucht)
primaire reacties + cognitief gedrag (jas halen)

Question 21

thalamus
opletten: deze vergeet ik functie altijd

Answer 21

stuk sensorisch syst, toegangspoort cortex
doorschakelen sensorisch NAAR cortex
motorisch UIT cortex (zie ook link tectum, tegmentum)
wat in groothersenen terechtkomt: al gesplitst in 2 aspecten : LGN: PVL & MGL
MGN: orangisatie autiditieve input
weer doorschakelstation
voorbereidend werk

Question 22

LGN

Answer 22

laterale geniculate nucleus
visueel syst: laag met..
-grote cellen: magnocellulair (licht)
-kleine cellen: parvocellulair (kleur)
complementair
LGN zorgt voor organisatie van visuele input

Question 23

MGN

Answer 23

medial geniculate nucleus
organisatie van AUDITIEVE input!!
zie link superieure & inferieure colliculi

Question 24

Basale ganglia

Answer 24

Belangrijk SUBCORTICAAL systeem!
verzamelnaam verschillende kernen
subsystemen (caudate nucleus, putamen, globus pallidus, substantia nigra * zie link tegmentum) = gereguleerd door dopamine
FUNCTIONEEL onderscheid
cognitieve, motorische controle, (beloningsgericht) leren
Parkinson: dopamine TOEDIENEN
zie link: weinig beweging, trillen, denk over na -> als stimuleren => wilt beloning => opwekken executief functioneren
risico gokken, hyperseksueel gedrag wanneer teveel
(verslaving)
DEEP BRAIN stimulation: elektrodes

Question 25

Limbisch syst

Answer 25

INTEGRATIE emotie-gerelateerde informatie
te maken met beloning maar meer gevoelsSYST
tot stand komen, reguleren emoties, stellen van emotiegerelateerde handelingen
amygdala = belangrijkste kern
FUNCTIONEEL samenhangen (anterieus cing cortex, hippocampus, thalamus..)
samenwerking, circuit
ook serotonine
*sensorisch (thalamus): bv bedreigend dier
*automatische vreesreacties (hypothalamus & amygdala), bv. amygdala activeren, hypoth mee in gang zetten van reactie, meter uit balans = paniek)
*geheugen (hippocampus): wat heb ik vroeger gedaan
*selectie van aangepaste reacties (cingulate cortex): gepast gedrag bv in hol kruipen
*etc..
SEROTONINE

Question 26

cerebrale cortex
(grote hersenen)

Answer 26

let op verschil temporaal & frontale lob

Question 27

sulci/groeven

Answer 27

onderscheiden lobben
centrale sulcus (Rolandische sulcus) : pariëtaal + frontaal
OF SOMATOSENSORISCH van MOTORISCH
let op: motorisch ligt voor somatosensorisch
*“bv welke, een teveel nr voren, achter, juiste plek”
Laterale fissure (Sylvische fissure) (zie ook zijkant): temporaal + frontaal
GEEN tussen pariëtaal & occipitaal
Longitudinale fissure: 2 hemisferen => zijn niet gelijk

Question 28

gyri/windingen

Answer 28

bedoeling s + g = meer weefsel
specifieke patronen van sulci bij alle mensen!
proces is niet volledig toevallig, maar ook genetisch aangestuurd!! (?) (hoe zit dit bij functionele van Brodmann?)
buiten = grijze stof/cellich: 100 miljard neuronen
1,5 kg
2500 vierkante cm
eronder witte stof: dendr, ax => myeline

Question 29

Brodmann gebieden: cytoarchitectonische gebieden

Answer 29

doorsnede grijze stof
2-4 mm, georganiseerd in 6 tal cellagen
van buitenaf lijken die hetzelfde maar..
is geen homogene massa! er zit differentiatie in
verschillende lobben maar niet zo dat weefsel in alle lobben zelfde
versch reactie kleuring: alle hersengebieden versch samenstelling
FUNCTIONEEL ondersch 47 Brodmann gebieden
geordend bij elkaar
GEEN 1 op 1 mapping, niet zo dat alle neuronen in hetzelfde gebied dezelfde functie hebben!!! er is nog differentatie
overlap
*fissuren enz eerder anatomisch, dit functioneel?
gn op functionele ondersch
wat toont dit nu aan, dat er een overlap is qua functies?
“preciezer beeld”
“allemaal andere samenstelling dus wss ook verschillende functie”
zie onderscheid primaire sensor, assoc, primaire motorische cortex
zelfde cijfer. = zelfde cytoarchit samenstelling
*bedenking: je ziet op tekening dat bv door sulci gescheiden wordt, maar blijkbaar toch enigszins overlap

Question 30

! Primaire Sensorische Gebieden !

Answer 30

1. systematische mapping buitenwereld (bv auditieve info mappen op auditieve cortex)
2. verstoring ifv organisme (belangrijkste info gaat meest corticale info innemen)
3. omkeringen (bv motorisch: rechtse hemisfeer stuurt linkerdeel lichaam aan, of boven onder omkering)

! MAPPING: één map voor de twee ogen. wat dicht bij elkaar ligt in de retina, komt dicht bij elkaar in de cortex !

Question 31

visuele cortex

Answer 31

• van retina naar hersenen
  passeer langs de laterale geniculate nucleus!
  -> linkerdeel visuele veld nr rechterhemisfeer
  nasale deel (links) => RECHTERhemisfeer (optisch chiasme)
  buitenste deel (links) => ipsilateraal LINKERhemisfeer
  -> binnenkanten = contralaterale hemisfeer
  -> zijkant = ipsilaterale hemisfeer
  maar dus wel gemapped tot één corticaal beeld <-> linkse deel binnenkant linkeroog (rechterhemisfeer), buitenkant rechteroog
  zie tekening!
  binnenkant ogen naar andere kant van de hersenen gestuurd

-RETINOtopische organisatie
CALCARINE SULCUS: onderste deel visuele veld wordt bovenaan de calcarine sulcus afgebeeld
-centrale deel gezichtsveld achteraan (linkerdeel naar rechterhemisfeer)
-periferie meer anterieur
-boven -> onder
-LH en RH ifv fovea (centrum)
-boven-onder & links-rechtsomkering
-! renitopische organisatie/mapping ! : wat dichtst bij fovea -> posterieur vs periferie anterieur
de plaatsen dichter bij elkaar op de retina, ook dichter in cortex bij elkaar
donkerrode fovea 1/18 linker visuele veld <-> 1/2 van visuele cortex!
er is een verstoring/uitvergroting van foveale informatie

Quadronopsie, Hemianopsie, Scotoom, far left peripheral visual field deficit
zie cursus p. 26

Question 32

auditieve cortex

Answer 32

• van cochlea naar hersenen
  trilhaartjes DICHTST bij trommelvlies - HOGE tonen
  verder af - lage tonen
  ZOWEL contralateraal als ipsilateraal
  wat in 1 oor binnenkomt => nr de 2 hemisferen gestuurd
  (verschil met ogen = enkel 1 vd twee)
  *maar: welke is anterieur of posterieur? zie examenvraag
• TONOtopische organisatie = mappen ifv de toonhoogte
  ! dichtbij auditieve cortex gebieden die spraak HERKENNEN !
  LH en RH verschillen in auditieve cortex
  planum temporale - Wernick - groter in de LINKER hemisfeer
  De toonhoogte is bepalend voor de maniere waarop info wordt geprojecteerd op de auditieve cortex.
  Examenvraag: hoogste tonen posterieur en lage anterieur
  zie tekening slide: er is een primaire en secundaire motorische cortex!! let op dus

Question 33

olfactorische en gustatorische cortex

Answer 33

weinig over geweten, minder goed geweten hoe gemapped, weinig ruimte voorzien
beide snel projecties nr limbisch syst ZONDER nr cortex
eerste projecties geur: olfactorisch
smaak: INSULA - orbitofrontaal
1 tot 2 stappen aan amygdala
hippocampus
gelijkaardig georganiseerd

Question 34

somatosensorische cortex: SOMATOtopische organisatie

Answer 34

tastzin, proprioceptie
spieren gewrichten huid
uitvergroting gevoeligste delen
bv mond vingers veel corticale opp
links rechtsomkering EN boven-onderomkering
hoofd onderaan - voeten bovenaan
verschillende banden, bv spieren één band
syst georgan
achter centrale gyrus: POSTCENTRALE gyrus - primaire MOTORISCHE cortex
beschadiging: geen verlies gevoel wel verminderd ONDERSCHEIDEN + KWALITEITSverlies (tweepuntsdiscriminatie)
fantoompijn bv hand - gezicht dicht bij elkaar
weefsel verdwijnt niet maar op andere manier gebruikt
deel overnemen
prikkelen via gezicht

Question 35

Primaire motorische gebied

Answer 35

voor somatosensorische gebieden
anterieur aan centrale sulcus
zelfde manier georganiseerd (maar gescheiden van elkaar)
uitvergroting
ZAL DUS GEEN LANGE WEG MOETEN AFLEGGEN <-> informatieverlies

Question 36

Associatieve gebieden
-frontale lob
-pariëtale lob
-temporale lob

Answer 36

alles wat niet sensorisch of motorisch is

Question 37

frontale lob

Answer 37

orbit, dorsolat, mediaal
prefrontale cortex = ASSOCIATIEF van aard!!!!
executieve functies
wat ga ik doen vandaag, hoe, complexe processen
plannen, aansturen gedrag
Schade:
x organisatie & controle gedrag (ACC, DLPFC)
x oordelen en beslissen (ACC)
acc = anterieur cingulate cortex
x emotioneel functioneren (OFC)
x geheugenfuncties (DLPFC)
x modulatie gedrag (PSYCHOLOGISCHE INERTIE)
*Phineas Gage

Question 38

pariëtale lob

Answer 38

centrale sulcus
-inferieur parietale (zijkant)
*posterieur: angulaire gyrus
*anterieur: supramarginale gyrus
-superieur (bovenkant) parietale lobule
-> gescheiden door intrapariëtale sulcus
zie tekening met kleurtjes, *examenvraag
multimodale INTEGRATIE (versch sensorische gebieden)
zie versch informatie associëren
bv horen, zien, spreken, koppelen geheugen
herkenning, aansturen bv iets grijpen in buitenwereld
koppeling externe vs interne toestand via spatiale aandacht (bv fles nr mond want dorst) = viseomotorische controle
schade: agrafie, alexie, apraxie, dyscalc, visuomot (vastnemen, gebruiken,) hemineglect (aandacht qua spatiaal niveau bv linkerkant), numerotopie

Question 39

temporale lob

Answer 39

?
hippocampus, amygdala
locatie hippocampus helemaal vooraan??
specifieke gebieden die instaan voor:
objectherkenning (IT)
gezichtsherkenning (FFA)
visuele/auditieve agnosie
emotionele verwerking (amygdala) (geef term in in SV om te snappen)
sociaal: empathie, perspectief (STS)
auditieve verwerking
schade: vaak visuele of auditieve AGNOSIE
merk op: geur niet vermeld ?

Question 40

witte stof banen

Answer 40

witte stof ..
dendrieten axonen
taken uitvoeren
georgan in zenuwbanen
bundel zenuwbanen die LH en RH met elkaar verbindt
verbindingen anterieur tot posterieur
“connecties nr. superieur enz.” ?
kwaliteit van connecties = bepalend voor functioneren in mentale taken
bv. onderste connectie = bepalend voor hoe goed iemand kan hoofdrekenen (inferieur longitudinale fasciculus)
tekening corpus callosum maar niet in cursus?