3. De synaptische transmissie

Question 1

Wat is synaptische transmissie in 1 zin?

Answer 1

Informatie transfer bij de synaps

Question 2

Hoe heet de eerste neuron (degene die de info doorgeeft)?

Answer 2

presynaptische neuron

Question 3

Hoe heet de neuron die de informatie ontvangt?

Answer 3

Postsynaptische neuron

Question 4

Welke twee soorten synapsen zijn er?

Answer 4

Elektrisch en chemisch

Question 5

Natriumkanalen prikkelen de postsynaptische potentiaal, wat is dit?

Answer 5

Depolarisatie

Question 6

Kalium- en chloridekanalen zorgen voor een remmende postsynaptische potentiaal, hoe wordt dit genoemd?

Answer 6

Hyperpolarisatie

Question 7

Hoe wordt de verbindingspoort tussen pre- en postsynaptische neuron genoemd?

Answer 7

Gap junction

Question 8

Waarvan zijn de poriën van de gap junction gemaakt? (elektrisch)

Answer 8

Connexon

Question 9

Wat is Connexon?

Answer 9

Een verzameling van zes eiwitten of connexis

Question 10

Wat zijn de vijf verschillende typen synapsen in het CNS?

Answer 10

1. Axondendritisch: van axon naar dendriet
2. Axosomatic: axon naar cellichaam
3. Axoaxonic: van axon tot axon
4. axospinous: axon naar dendritische wervelkolom
5. Dendrodentritic: van dendriet op dendriet (=zeldzaam)

Question 11

Geef in 7 stappen het overzicht van een chemisch synaptische transmissie

Answer 11

1. Neurotransmitter synthese
2. Laad neurotransmitter in synaptische vesikels
3. Vesikels fuseren naar presynaptische terminal
4. Neurotransmitter overloopt in synaptische spleet
5. Bindt aan postsynaptische receptoren
6. Biochemische/elektrische respons opgewekt in postsynaptische cel
7. Verwijdering van neurotransmitter uit synaptische spleet

Question 12

Geef drie groepen neurotransmitters

Answer 12

1. Aminozuren
2. Amines
3. Peptides

Question 13

Geef drie aminozuren neurotransmitters

Answer 13

1. Glutamaat (excitatorisch in CZS)
2. Gamma-aminoboterzuur (GABA) (inhibitorisch in CZS)
3. Glycine (inhibitorisch in CZS)

Question 14

Geef vier/vijf voorbeelden van amines neurotransmitters

Answer 14

1. Dopamine
   2/3. (nor)adrenaline
2. Serotonine (5-OH-T)
3. Acetylcholine (neuromusculaire junctie)

Question 15

Geef vier voorbeelden van peptide neurotransmitters

Answer 15

Enkephalines, neuropeptide Y, VIP, CCK

Peptides -> eiwitten
Hebben verder vrij weinig belang voor dit vak

Question 16

Waardoor wordt het proces van exocytose gestimuleerd?

Answer 16

Door intracellulair calcium (Ca2+)

Question 17

Wat gebeurt er met het vesikelmembraan bij axonterminal?

Answer 17

Wordt geïncorporeerd in presynaptisch membraan

Question 18

Wat gebeurt er nadat de vesikelmembraan is geïncorporeerd met de presynaptische membraan?

Answer 18

De neurotransmitter wordt vrijgezet in de synaptische spleet

Question 19

Wat is belangrijk om te weten bij neurotransmitters en receptoren?

Answer 19

Dat vaak een neurotransmitter maar met 1 receptor kan binden, er is maar 1 combinatie NT en receptor mogelijk (sleutel- en slotprincipe)

Question 20

Welke twee soorten receptoren zijn er?

Answer 20

1. Ionotrope receptoren/kanaalgebonden receptoren

2. Metabotrope receptoren (G-proteïne-gekoppelde receptoren)

Question 21

Wat zijn ionotrope of kanaalgebonden receptoren?

Answer 21

Receptoren die een ionkanaal opent n.a.v. een binding tussen neurotransmitter en die receptor
(niet spanningsafhankelijk)

Question 22

Wat is het gevolg van de opening van ionkanalen door een receptor?

Answer 22

Er is een postsynaptische potentiaalverandering

Question 23

Welke twee postsynaptische potentialen zijn er?

Answer 23

1. Exhibitorische postsynaptisch potentiaal (EPSP): depolarisatie (door presynaptishce afgifte vd neurotransmitter)
2. Inhibitorische postsynaptisch potentiaal (IPSP): hyperpolarisatie

Question 24

Hoe wordt EPSP gegenereerd?

Answer 24

Door de influx van positieve ionen zoals Ca+ -> depolarisatie -> als die groot genoeg is krijg je een actiepotentiaal

Question 25

Hoe wordt IPSP gegenereerd?

Answer 25

Wanneer een chloor (negatief ion) ionreceptor wordt geopend, hierdoor wordt de cel steeds negatiever en wordt de drempelwaarde voor actiepotentiaal steeds moeilijker te bereiken
Zo wordt depolarisatie ook opgeheven

Question 26

Wat is G-proteïne?

Answer 26

Een membraanproteïne

Question 27

Waar hebben G-proteïne effect op?

Answer 27

Enzymen die op hun beurt effect hebben op bepaalde eiwitten

Question 28

Wat zijn G-proteïne-gekoppelde receptoren?

Answer 28

Receptoren die een cascade van intracellulaire moleculaire veranderingen veroorzaken via ‘tweede-boodschapper’ systemen.

Question 29

Waar zijn deze ‘tweede-boodschapper’ systemen handig voor? (G-proteïne-gekoppelde receptoren)

Answer 29

Handig voor leren of geheugen, ze komen voor bij langzamere processen waar je op lange termijn een algemene verandering in wil

Question 30

Geef een kort overzicht hoe metabotrobe receptoren werken

Answer 30

Neurotransmitter op receptor -> gaat door naar G-proteïne -> die opent een ion kanaal of activeert een enzym
Dit enzym kan een andere neurotransmitter activeren)
(metabotrobe zet dus een ketting aan reacties in gang)

Question 31

Wat zijn autoreceptoren?

Answer 31

Presynaptische receptoren die gevoelig zijn voor de neurotransmitters die worden vrijgegeven door de presynaptische terminal

Question 32

Waar kun je receptoren meestal vinden?

Answer 32

In het membraan van presynaptische axonterminal

Question 33

De consequenties van het activeren van autoreceptoren varieert, maar wat is het meest voorkomende effect/functie?

Answer 33

Meestal is het een inhibitorische functie, remming vd afgifte van neurotransmitters

Question 34

Hoe zou je autoreceptoren kunnen beschrijven als je kijkt naar hun functie?

Answer 34

Het lijkt een soort ‘veiligheidsklep’ (zorgt voor afname afgifte neurotransmitters, dus niet overstimuleren?)

Question 35

Leg kort de optie ‘diffusie’ uit nadat de neurotransmitter met een receptor heeft gebonden

Answer 35

Extracellulaire verspreiding (bevindt zich dus niet meer ter hoogte van synaps)
dit is echter een langzaam proces

Question 36

Wat zijn twee actieve processen die gebeuren nadat de neurotransmitter gebonden heeft met receptor? (diffusie=passief)

Answer 36

1. Re-uptake

2. Afbraak in synaptische spleet door bepaalde enzymen

Question 37

Leg het principe van ‘re-uptake’ uit

Answer 37

Heropname door cel d.m.v. transportcellen, die neurotransmitters terug opnemen in de presynaptische cel (ook dit is transmitterspecifiek)

Question 38

Waar zorgt het medicijn prozac voor?

Answer 38

Verhindert de reuptake van serotonine. Zorgt ervoor dat serotonine niet zomaar weer terug de cel in gaat, langer in de synaps blijft en daardoor langer effect heeft (voor vermindering van depressie)

Question 39

Waar zorgt cocaïne voor?

Answer 39

Verhindert de reuptake van dopamine, waardoor dopamine langduriger effect heeft

Question 40

Geef uitleg over het tweede actieve proces dat kan gebeuren nadat een neurotransmitter heeft gebonden met een receptor

Answer 40

Neurotransmitters die worden gedeactiveerd door enzymen, hierdoor wordt de neurotransmitter in stukjes gebroken

Question 41

Waardoor wordt de neurotransmitter acetylcholine bv afgebroken in de synaptische spleet?

Answer 41

Acetylcholinesterase. Medicijnen die de werking van dit enzym stoppen zorgen ervoor dat je acetylcholine kan blijven gebruiken, dit helpt bij de ziekte van alzheimer

Question 42

Wat is een agonist?

Answer 42

Een molecuul die bindt met een receptor en ook de activiteit in de cel veroorzaakt (lichaamsvreemd, heeft hetzelfde effect als natuurlijke neurotransmitter)

Question 43

Wat zijn voorbeelden van agonisten?

Answer 43

• Heroine
• Morfine (opium = opioid receptor agonisten)
• Nicotine: ACh receptor agonist

Question 44

Wat is een antagonist?

Answer 44

Een molecuul die bindt met een receptor maar enkel de receptor blokkeert (in competitie met natuurlijke neurotransmitter)

Question 45

Wat is een voorbeeld van een antagonist?

Answer 45

Haloperidol (= neurolepticum): bindt met (blokkeert) dopamine receptor
Curare: ACh receptor antagonist the spier (spierverlamming)

Question 46

Wat is synaptische integratie?

Answer 46

Proces waarbij meerdere synaptische potentialen worden gecombineerd binnen één postsynaptisch neuron
Meeste CNS neuronen ontvangen input van duizenden synapsen
(neural computation)

Question 47

Wat is de output van de postsynaptische neuron van de geïntegreerde input?

Answer 47

Actiepotentiaal

Question 48

Op welke twee manieren kan synaptische integratie gebeuren?

Answer 48

Spatiale integratie en temporele integratie

Question 49

Wat is spatiale sommatie?

Answer 49

Optellen van input van meerdere axonen: op meerdere plaatsen krijg je postsynaptisch potentiaal: grotere depolarisatie
Wanneer het signaal op hetzelfde moment aankomt, wordt die opgeteld

Question 50

Wat is temporele sommatie?

Answer 50

Het optellen van postsynaptische potentialen van 1 axon die in tijd na elkaar komen
Het optellen van deze verschillende potentialen is temporele (tijd) sommatie

Question 51

Wat is een typische neurotransmitter die voor exhibitie van synapsen zorgt?

Answer 51

Glutamaat

Question 52

Welke neurotransmitter zorgt (vaak) voor inhibitie van synaptische potentiaal?

Answer 52

GABA

Question 53

Waar kan exhibitie of inhibitie worden geclusterd?

Answer 53

Naast clustering bij dendrieten, ook op Soma en dichtbij axonheuvel

Question 54

Waardoor worden vesikels gevormd?

Answer 54

Door membranen