6. Wat is wetenschap? Flashcards
Waarom is het belangrijk om in ons publieke en persoonlijke leven een duidelijk onderscheid te maken tussen wetenschappelijke en niet-wetenschappelijke informatie?
1) Gezondheidszorg: evidence-based medicine
2) Milieuzorg: preventieve maatregelen
3) Onderwijs: creationistische of darwinistische biologie?
Wat zijn drie problematische antwoorden op de vraag waarin wetenschap verschilt van pseudowetenschap?
1) Onjuist aangetoond door wetenschappelijk onderzoek: onjuist ≠ pseudowetenschappelijk en juist ≠ wetenschappelijk
2) Niet obv. observatie: maar zwaartekracht en oorzakelijkheid?
3) Niet verifieerbaar: geen empirische techniek om te controleren
Wat was het standpunt van Wiener Kreis op de drie oplossingen?
Ze waren het eens met de derde stelling. Veel leden zijn radicaal tegen metafysica, een mening die niet werd gedeeld door Popper en Wittgenstein.
= groep filosofen en wetenschappers rond Moritz Schlick (1920-38)
Wat is Poppers demarcatiecriterium?
Een theorie is wetenschappelijk indien ze falsifieerbaar is.
- Wetenschappelijke theorieën worden nooit bewezen, enkel bevestigd.
- Wetenschap is een systeem van hypothesen, geen body of knowledge.
- Pseudowetenschappen zijn niet falsifieerbaar.
- Wetenschap gaat vooruit door nieuwe hypothesen waaruit voorspellingen worden afgeleid die weerlegd kunnen worden.
- Corroboratie is voorlopig -> verificatie is dus een utopisch ideaal.
Zijn er problemen met Poppers criterium?
Te streng: falsifeerbaar tov. falsificatie
Tegenintuïtief: verdachte wetenschappen ≠ pseudowetenschappen door falsifieerbaarheid (noodzakelijke, maar onvoldoende vw)
Onrealistisch: enkel een ideaalbeeld (in de praktijk anders)
Heeft Popper gelijk wanneer hij zegt dat het corroberen van een nieuwe voorspelling de oude theorie falsificeert?
Nee, te drastisch en snel besluit:
- Experiment is eigenlijk geen test van theorie die men denkt te testen.
- Foute waarnemingen door apparatuur, misleiding, …
- Aanpassen van achterliggende theorie = ad hoc-hypothese.
Vond Darwin dat er sprake is van vooruitgang in het proces van evolutie door natuurlijke selectie?
1) Het ene dier is niet beter of hoger dan het andere.
2) Er is wel enige vorm van vooruitgang in evolutie, maar enkel tussen voorgangers onderling.
3) Niet zomaar veralgemenen, want lokale vooruitgang impliceert geen globale vooruitgang.
Vond Popper dat er sprake is van vooruitgang in het proces van evolutie door natuurlijke selectie?
1) Er is wel vooruitgang in de natuurlijke wereld, net zoals in de wetenschap: evolutionair proces gehoorzamend aan Darwins principes.
2) Elke wetenschap is een probleemoplossende activiteit: probleem is omgeving met verschillende oplossingen (variatie) -> beste wint, concurrenten overleven door strijd te winnen tegen beste (competitie). Maw er is enkel relatieve waarheid.
3) Kleine wijzigingen in flexibele hypothesen leiden tot stelselmatige verbeteringen = gradualisme. (S. J. Could: punctuated equilibrum)
Als wetenschappers zo sterk vasthouden aan hun paradigma, hoe komt het dan toch tot een einde?
Ontdekking nieuwe feiten -> ad hoc-hypothesen -> anomalie -> crisis -> nieuwe, alternatieve theorie met oplossing -> nieuw paradigma (gebeurt niet bij elke crisis)
In de overgang tussen paradigma’s is er buitengewoon wetenschappelijk onderzoek: probleemoplossend vermogen, retoriek en propaganda bepalen paradigma.
Is er volgens Kuhn vooruitgang in de wetenschap over de verschillende paradigma’s heen?
Nee, want elk paradigma begint vanaf nul; het is een nieuw conceptueel apparaat die zelf problemen verzint waarop het antwoordt.
Kuhn is een relativist: waarde van kennis is relatief tov. paradigma (technologie, interne consistentie, …), maar wel terugkerende standaarden (eenvoud, vruchtbaarheid, …).
Wat is Kuhns oplossing voor het demarcatieprobleem?
Verschillende paradigma’s hebben verschillende demarcatiecriteria. Binnen het huidige paradigma wordt wetenschap bepaalt door problem solving en het opsporen van gebreken. Pseudowetenschappen zoeken geen problemen op, zodat ze ook geen oplossing nodig hebben.
Wat zegt het huidige paradigma en zijn demarcatiecriteria over Intelligent Design?
= Creationisme, maar redelijker: wetenschappelijk en basisprincipes van Darwinisme.
Irredicuble complexity: geen gradueel proces, want als niet alle onderdelen aanwezig zijn, is de eigenschap niet functioneel en bijgevolg ook niet selecteerbaar. Er moet dus een Intelligente Ontwerper bestaan.
Volgens Dennett gaan ID’ers niet op zoek naar verklaringen of oplossingen, waardoor ID geen wetenschap is in het verhaal van Kuhn.
