Almennar Skurðlækningar

Question 1

Charcot’s triad?

Answer 1

Ascending Cholangitis.

1. Gula
2. RUQ verkur
3. Hiti (kuldahrollur, svo hár hiti)

Question 2

Reynold’s pentad?

Answer 2

Ascending Cholangitis

1. Charcot’s triad
2. Shock (hypotension)
3. Breyting á mental status (confusion)

Question 3

Rovsing’s sign?

Answer 3

Acute appendicitis

Ef palpation í LLQ veldur versnun á verknum í RLQ.

Question 4

Cullen’s sign?

Answer 4

Bjúgur og marblettir á svæðinu í kringum umbilicus.

Þekkt í acute pancreatitis, kemur fram á 24-48 klst, slæmt prognostic sign.

Einnig þekkt í ectopic pregnancy, abdominal trauma, abdominal aneurysma rupture.

Oft samhliða Grey Turner’s sign.

Question 5

Grey Turner’s sign?

Answer 5

Marblettir meðfram síðunni í acute pancreatitis. Getur, líkt og Cullen’s sign, spáð fyrir um að nekrósa eigi sér stað í pancreas samhliða mögulegri retroperitoneal blæðingu.

Question 6

Ranson criteria?

Answer 6

Skali fyrir alvarleika acute pancreatitis:
(bæði til fyrir gallstone og non-gallstone pancreatitis, þetta er non-gallstone):

Við innlögn:
Aldur yfir 55 ára
Hvít yfir 16000
Blóðsykur yfir 10
ASAT yfir 250
LDH yfir 350

Innan 48 klukkustunda:

1. Serum calcium lækkað undir 2mmol (8mg/mL)
2. Lækkun á hematocrit um meira en 10%
3. Súrefnismettun lækkar (mmHg undir 60)
4. BUN hækkar um meira en 1,8 mmol
5. Base deficit > 4 mEq
6. Uppsöfnun á vökva yfir 6L (sequestration = uppsöfnun í interstitial hólf líkamans)

Score 0 to 2 : 2% mortality
Score 3 to 4 : 15% mortality
Score 5 to 6 : 40% mortality
Score 7 to 8 : 100% mortality..

Question 7

Courvoisier’s law?

Answer 7

Gengur út á það að ef gallblaðra er verkjalaus og stækkuð (palpable) í sjúklingi með gulu, eru líkurnar á gallstein litlar og að frekar eigi að pæla í illkynja sjúkdómi í gallblöðru eða brisi.

Question 8

SOCRATES (spurningalisti um sársauka)

Answer 8

Site
Onset
Character
Radiation
Associations (önnur einkenni sem fylgja?)
Time (Pattern á sársaukanum?)
Exacerbating/relieving (e-ð sem gerir hann betri eða verri?)
Severity (1-10)

Question 9

Classic presentation á botnlangabólgu?

Answer 9

1. Periumbilical verkur, intermittent, krampakenndur
2. Ógleði, uppköst
3. Lystarleysi
4. RLQ pain, staðbundinn og intense. yfirleitt innan við 24klst frá onset.

Question 10

Peritoneal erting, einkenni?

Answer 10

Guarding
Vöðvaspasmi
Sleppieymsli
Psoas sign (hip extension með hné í extension)
Low grade fever (high grade = perforation)

Question 11

Diff díagnósur fyrir botnlangabólgu?

Answer 11

Gastroenteritis, cholecystitis, intussuception, volvulus (og fullt fleira).
Í konum! :
Ovarian cysta, ovarian torsion, PelvicID, ectopic þungun, mittelschmerz (spyrja um tíðarhringinn).

Question 12

Blóðprufur ef um óljósa botnlangabólgu er að ræða?

Answer 12

Blóðstatus (ættir að sjá hvít yfir 10000)

Þvagstix, hematuria gæti bent til nýrnasteins.

Question 13

Langtíma afleiðingar ulcerative colitis?

Langtíma plan og eftirfylgd fyrir sjúklinga?

Answer 13

Aukin áhætta á colorectal cancer, áhætta í hlutfalli við tímalengd sjúkdómsins og alvarleika hans.
Ca. 2-3% fyrstu 10 árin en svo +1-2% per ár.
Mælt er með speglun á 1-2 ára fresti eftir að 8. ári er náð með sjúkdóminn. Allar grunsamlegar breytingar eru ábending fyrir sýnatöku. Einnig random sýnatökur, þar sem cancer í UC fylgir ekki alltaf hinni klassísku polyp->cancer meinmynd.
EF alvarleg dysplasia = colorectal brottnám.

Question 14

Hvaða aðgerð er nú helst beitt í UC?

Answer 14

Að fjarlægja colonic og rectal slímhúð = curative.

Nú er ideal aðgerðin total proctocolectómía, myndun á ileal pouch (=fecal reservoir) og að anastomósa pokann við anus.

ReOp rate = 15-25%, failure rate = 5-15% eftir 8 ár.

Question 15

Hvaða complication getur komið upp eftir UC aðgerðina sem tengist ileal pouch og hver er meðhöndlunin?

Answer 15

“Pouchitis”, bólga á þessu reservoiri, af óþekktum orsökum. Í speglun sést blæðing í slímhúð, bjúgur og sáramyndun. Talað um að þetta þekkist í 1/3 af sjúklingum.

Meðhöndlað með flagyl, gengur upp í meirihluta sjúklinga.

Question 16

Lýsing á CU:

Answer 16

Yngri sjúklingar, byrjar distalt í colon & rectum, er samfelldur og nær í proximal colon hjá 50% sjúklinga (backwash ileitis = ileal bólgur). Yfirleitt bara í mucosu. Cryptu-abscessar og upphækkuð sár.

Sama meðhöndlun fyrir CU og Crohn’s: Sterar, sulfasalazine, ónæmisbælandi lyf, sýklalyf. Líftæknilyf.

Question 17

Lýsing á Crohn’s:

Answer 17

Allt GI tract, mouth to anus. Skip lesions, tekur til allra layera í görnum. Alvarlegur perianal sjúkdómur getur fylgt (abscessar og fistulur).

Sama meðhöndlun fyrir CU og Crohn’s: Sterar, sulfasalazine, ónæmisbælandi lyf, sýklalyf. Líftæknilyf.

Question 18

Sjúklingur með nýlega greindan UC kemur á bráðamóttöku með hita, tachycardiu, kviðverk og sögu um blóðugan niðurgang. Kviðurinn er þaninn og viðkvæmur.
Hver er líkleg greining?

Answer 18

Toxic megacolon er grunsamlegt í sjúklingi með UC, kviðverki, hita og blóðugan niðurgang.

Blóðprufur og obstructive myndgreining af kvið til að útiloka perforation eru nauðsynlegar rannsóknir. Mögulega taka CT mynd til að útiloka abscess/perforation. Speglun er möguleg en það þarf að fara mjög varlega.

Ef engin merki eru um perforation eða abscess:

Meðhöndlun = NG tube, fastandi, TPN, IV vökvar og breiðvirk sýkalyf. Mögulega high-dose sterar IV.
Virkar fyrir meira en helming.
Það þarf að fylgjast náið með sjúklingum og að endurmeta kvið með skoðun og myndgreiningu, þar sem perforation á toxic megacolon er gífurlega hátt (27-44%).

Ef frítt loft á CXR:
Beint á skurðstofuna (perforation). Reynt að gera ileostomy, Hartmann pouch of rectum, total colectomy. Seinna má skoða tengingu á rectum eða að fjarlægja hann.

Ef loft sést í veggnum á ristli:
Merki um yfirvofandi perforation. OR = Hartmann’s procedure.

Ef engin breyting er á klínískum status næstu 3-6 daga: Aðgerð.

Question 19

Hvaða æxli einkennist af “dense, central stellate scar” ?

Answer 19

Focal nodular hyperplasia (góðkynja æxli í lifur)