ARTIKEL AFR GESK

Question 1

Wat moet die gesk van Afr doen?

Answer 1

Almal deel maak wat invloede op Afr gehad het (voorheen net wit mense)

Question 2

Watse universiteit het wat gedoen vir tale?

Answer 2

Randse Afrikaanse Uni (belange van Afr gemeenskap) word ‘n meertalige universiteit, Engels-medium = Univ van Jhb

Question 3

Wanneer word Afr 1 van baie tale?

Answer 3

Na politieke skikking 1994 1 van 11 en later 12 tale

Question 4

Aspekte van Afr en hkm dit nou so is

Answer 4

1. neg gesk
2. groot druk na 1994, hoe afr lyk
3. briewe, koerante, internet geraadpleeg (consulted)

Question 5

2 aspekte v Posisie en status v afr nou

Answer 5

1. hoe afrsprekendes kyk na verlede en om gedeelde verlede te skep
2. toekoms vir afr behels itv politieke verwikkelinge

Question 6

uitgangspunt

Answer 6

sonder versoening is daar geen toekoms

Question 7

verlede van afr (lank)

Answer 7

1. begin 7000 jaar gelede onbekende stamme europa rondtrek
2. nederlands begin vorm
3. tot 1652 afr en nederlands verlede selle
4. nederlands verander in kaap
5. 16de en 17de eeu N nie selle invloed op Afr
6. kry in afrika sy eie vorm en strkt

Question 8

Afrikaans het spesifiek 2 geskiedenisse

Answer 8

1. deur nederlands in europa
2. ontwikkeling en wording van nuwe taal aan suidpunt v afrika

Question 9

Europese gesk v afr

Answer 9

3 fases:
1. fase v oud nederlands
Indo germaanse tale ontwikkel tot Wesnederfrankies (1ste vorm v nederlands)

2. fase van middelnderlands
   dialekte (vlaams, hollands) ryk letterkune
3. fase van Nieu-Nederlands
   strewe na algemende taalvorm
   vertaling v nederlandse bybel

Question 10

hkm is nieu nederlands van besondere belang

Answer 10

1. eerste nedersetters aan kaap hier uit
2. baie dialekte maar begin van algemene taalvorm
   (statenvertaling/nederlandse bybel

Question 11

Nederlandse bybel

Answer 11

Statenvertaling

Question 12

Hoe hulle by Kaap aangekom het

Answer 12

1. Jan v Riebeeck na “Kaap de Goede Hoop”
   3 onstabiele skepies in opdrag van “Here Sewentien” direksie v VOIC
2. ‘n verversingspos aan suidpunt “Kaap van Storms”
3. nie tyd vir taalverfyning (groot taak)
4. onstabiele taal omgewing

Question 13

Hkm in Afrika gevestig

Answer 13

1. plek vir handelsvaardes na ooste vir voorraad
2. hospitaal vir siek seelui rig

Ni eerste keer Nederlandsers in Kaap, gaan langer bly en suidpunt benut, strategeties gelee

Question 14

Afrika gesk van Afrikaans

Answer 14

1, Jan v riebeeck en 60 aankom vir verversingspos (tussen oos en weste) 6 April 1652
2. nooit gedink lei tot nuwe taal, land, kultuur
3. met tyd verwikkel taal v europa maar stewige wortels v afrika en asie
4. amptenare v eerste koloniste: probeer nederlands onder nedersetters vestig
MAAR hule was nie geslaag want 1. amptenare het gewissel en 2. nedersetters was migepla v amptelike nederlandse skryfvorm

hulle bekommer meer oor oorlewing as nog “n taal ver van Europa af

Res v nedersetters was (dies v kompanjie) =matrose en boere
dialek sprekers v vlaams, hollands, Seeuse ens.

Question 15

Hoe die dele van die Kaap begin lyk het

Answer 15

1 kant voorsetting van stedelike nederlands (soos amptenare) ander kant dialektiese nederlands (res v nedersetters)

Question 16

Die inheemse bevolkingsgroep

Answer 16

Khoekhoen (nie altyd positief met koloniste)
sommiges in diens van kompanjie: veewagters
ander trek binneland toe
ondergang van Khoekhoen agv pes siektes bv. pokke en tifus

Later probeer nederlands leer, min sukses

Question 17

Wat met die tale begin gebeur het

Answer 17

1. teen 1960nveranderde nederlands taalvorm aan kaap
2. Slawe vir arbeidstekort (Indie, Ceylon, Batawie en Angola)
3. kon vryheid koop deur nederlands te prt en NG kerk

Nederlands begin verander: slawe v Maleis en Kreools-Portugees word deel v afr

Question 18

Kreoliseringdebat

Answer 18

teen burgers, vreemdetaal sprekers se pogings, wou Nederlands steeds skryftaal bewaar het
Teen 1740 nie meer Europese Nederlands nie
Kaaps-Nederlands

Teen 1795 basies gramatikal strkt v Afr duidelik
Vry verwys na Afr-Hollands (amptelike praat taal maar Nederlands steeds skryftaal

Question 18

Duitsers?

Answer 18

soldate, matrose, onderwysers, predikante, ambagsmanne
Dene en Swede en immagrante aangekom Kaap: nie groot invloed op taal

Al hierdie vreemdetaalsprekers se poging om Nederlands aan te help, taalverandering het momentum opgetel

Question 18

Frans?

Answer 18

Franse Hugenote se invloede verhoed deur boere
Teen 1725 Frans as afsonder taal, nie meer vatbaar

Question 19

Van 1795 kontak met Engelse

Answer 19

Brittanje beset 1795 oorlogsredes
Nie probeer kaap verengels
Eers na 2de besetting 1806
Britse kolonie geword, probeer volwaardige Engelse kolonie maak
Pogings van goeerneurs vorder van ideeal en meer skotse onderwysers en predikante ingevoer
Engels nodig vir werk in staatdiens
inwonders leer taal en ander in opstand, propageer vir nederlandse skole en kerke

nederlands nie meer lewendig maar afr nog nie status vam taal van vol nie

Engelse dienste in nederlandse kerke= nederlands verloor stryd

Question 20

Baie ander ontwikkelinge

Answer 20

1. Boere aan Oosgrens uit ontevredenheidnmet eng regering onvermoe om teen swart stamme beskerm, begin binnelands intrek
2. deur uitwissings van talle swart stamme deur Shaka se magte, boere kon in vakuum intrek
3. boere oor drakensberge natal binnegetrek
   ander in vrystaat en ander transvaal
4. Sommiges soos Louis Trigardt trek tot Mosambiek en ander tot Kenia

=Afr verder in binneland
vdag as oosgrensafr
hierdie variteit wat basis vorm v std afr vdag

Question 21

Nog 2 historiese variteite van afr as (oos grens afrikaans)

Answer 21

1. Kaapse-Afrikaans ( Kaapse skiereiland na wegtrek v boere onder invloed van slawe, nakomelinge)
2. Oranjerivier Afr ( afr sprekendes met stamme van oranjerivier)

Question 22

volk met eie kultuur en taal

Answer 22

Nie-erkenning van Nederlands en verpligte Engels , bewus wording van eie identiteit

Question 23

Ontevredenheid oor Britse regering se houding:

Answer 23

Optrede of gebrek daarvan tydens Basoetoe-oorloe, stryd oor diamantgebied
Miskenning van baie Afrsprekendes
Lei tot bewus wording van politiek en dat hule iets met doen aan hul posisie
Groei in nasionalisme by Afrikaners en taalkwessies speel rol

Question 24

Teen 1870 mense wil hê Afr as taal moet tot sy reg kom:

Answer 24

1. aangehelp deur nederlandssprekers soos Arnoldus en CP Hoogenhout vir vertaling van Nedrlandse Bybel- “woord van God vir bruin mense”
2. Nie net taal, godsdiens
3. Met S.J du Toit “ genootskap vir regte afr” word skryftaal
4. eerste taalbeweging en fase om taal erken
5. patriostiese strewe gekppel aan taal en godsdiesns strewe

Question 25

Belangrike dae vir Afr

Answer 25

1. GRA dag stimmulus vir groei, volle spreektaal en skryf koerante
   1830 skooltaal deur moslems (hoofsaaklik maleirs)
2. boeke in afr-arabies
3. bruingemeesnkap in Broederkerke se publikasie ‘de bode” “De-kinder-vriend”

eerste fase afgehandel 1898
SJ du Toit se politiek verander en hy verloor belangstelling

Question 26

Na 2de Vryheidsoorlog (Anglo-Boere-oorlog)

Answer 26

Afr volk verpletter en verslaan
Leiers gebruik strewe na ekenning v eie taal om selrespek herwin-opbloei van nasionalisme
Toesprake en lesings laat Afrikaner besef taal erkenning verdien as taal v land
Afrikaanse koerante en tydskrifte , strewe na eise skole, redes vir parlement
1925 onder Hollands term ook Afrikaans te verstaan
-erkenning as skooltaal
-kerktaal
letterkunde
woordelys spelreels
woordeboek
1933 bybel
vinnig ontwikkel

Vryliks Nedrrlands geleen vir tekorte, nou afgeskud

Question 27

Hoe Afrikaans wen

Answer 27

1. Mei 1961 Afrikaans in nuwe grondwet van Republiek van Suid Afrika naas engels as amptelike taal
   2013 vir alle funksies en letterkunde

het begin as taal van Europa en eindig as taal van Afrika
(penwortel Eu, stewige wortels Afrika en Asië)

Question 28

Afr se rol in Apartheid en NP

Answer 28

1. politieke assosiasie en bewinsoorname van NP
2. Afr taal v nuwe regering
3. onregverdighede in taal teenoor landsgenote
4. om aan 2de WO deel te neem
5. kloof tussen wit en bruin
6. sterker nasionalsime onder Afrikaner maar ander lei daaronder
7. Belange van wit bo ander
8. Rasse voorkeur, verskuiwngs, afsonderlike woonbuurte, aparte skoolstelsels, ontneem v stemreg
9. ontneem van menseregte, mesnwaardigheid, hul was minderwaardig in eie geboorte land
10. verneder, nie liefde oor kleurgrense/taalgrense =katastrofies

Question 29

aftakeling van apartheid

Answer 29

1. land in onrustigheid ma politieke prosesse en nuwe SA 1994
2. Soweto-opstand
3. Afr as taal v bevryding deur United Democratic Front (UDF)
4. opkoms van ANC gewapende stryd (bomme)
5. ontbanning v ANC
6. nuwe grondwet 1993
7. 1ste demokratiese verkiesing 1994
8. nuwe ANC regering Mei 1994

Wanprestasie v nuwe regering blammeer Apartheid.
Sandile Memela sê op hou aparyheid verantw hou vir als wat nou in land verkeerd loop.
Voortgaan om samelewing wat ons soek

Question 30

Taalbeleid na 1994

Answer 30

1. 12 ampetelike tale
2. Negatiewe persepsies v afr
3. meertaligheid in beleid- nie realsities in praktyk
4. nie moontlik almal gelyke status
5. afr verdien nie oorlewing/bewaring (s/b opinie oor skade)
6. afr herinner hul aan lyding en verwerping
7. Demografiese ondersoeke van bruin en swart sprekers v Afr na Eng oorgegaan
8. Afr en Afrika min groei
9. Eng se krag te groot
10. vrede met foute en ongeregtighede van verlede en bydrae tot aanbou v land en inwoners
11. baie suid afrikaners uit land of figuurlik uit land- maar kommentaar oor staat wat verval

Question 31

van verdelende na gedeelde verlede

Answer 31

1. vanaf 1990s onder Afrikaners dat afr in ons hande is (alle rasse)
2. regering vir eng

Question 32

2 aspekte vir verandering

Answer 32

1. volle objektiewe storie van afr (wbs)
2. proses v onderling versoening onder sprekers v Afr vir heling

Question 33

Wat gebeur vir volle storie van Afr

Answer 33

1. taal nie skuld vir foute van sprekers
2. afr onderrig soweto
3. regering siening van afr -gesk
4. woede teenoor afr sprekendes
5. ook afr om SA bevry
   JEUG NB, volle gesk skoolvlak

Question 34

Volgende aksies al geneem

Answer 34

1. materiaal vir gr4-10 nuwe kurrikulum oor afr v 2013
2. onder ATR boek- gesk, inklusiewe prosesse gaan vertaal word
3. gesprek gereel 2011 Stb soweto
4. mense verwerk, nie vergeet

Question 35

Toekoms vir Afr

Answer 35

faktore vir diversiteit maar werk saam vir uitkoms:

1. na kom van taalbepalings in grondwet
2. beskerm tale teen vernietig en dis raamwerk vir bestuur
3. belange van swb
4. nie politieke partye/ klieks ens
5. toe verkenningskommitee aangestel vir “saambreel organisasie” vir taal en kultuur (nie polities)

Question 36

FASE 1: toe verkenningskommitee aangestel vir “saambreel organisasie” vir taal en kultuur (nie polities)
Moes die volgende doen:

Answer 36

1. gee krag vir “versplinterde aksies van magdom afr org”
2. moet “voorspraak vir afr doen en dit versterk”
3. moet “welsyn van deel v afr gemeenskap wat histories benadeel is, bevorder”
4. moet “bondgenootskappe met ander minderhede sluit”
5. klem op “saambindende proses eerder as struktuur”
6. nuwe denke en vertroue tussen Afrsprekendes as deel v burgerlike gemeenskap moes gevestig word om uit verlede te snap
7. inklusiwiteit kern rol in ontwikkeling proses

Question 37

verdere ontwikkeling van afr

Answer 37

Steyn oordeel dat denkverskuiwings na idée van AO eenheid aandui
Los spelers word betrokke
Verskillende mense wil saam beplan vir afr
AO nie sukses
Tydgees nie ryp
Kort na Apartheid en nuwe SA
Begin proses van herposisionering v Afr eerder as resultaat van proses self

Question 38

Faze 2: nasionale strategie vir afr

Answer 38

NTLA substruktuur van PanSAT
aanvanklik min belangstelling
almal ingesluit en standpunte
gemene grond al verskil
wanpersepsies weg te kry

Question 39

Stappe van fase 2

Answer 39

1. simposium onder FAK “groter voetspoor vir Afr” samewerking en groter belang vir SA
2. voorsettingskomittee aanbied van Eerste Nasionale Afrikaanse Taalberaad
3. steeds kleurgrense maar beweeg saam vorentoe
4. Goed genavorsde taalplan
5. Nasionale Forum vir Afr NFA: gesprekke en tyd nodig
6. 2de Nasionale Taalberaad, NFA mandaat gekry het

inklusiwiteit en versoening om voort te gaan

Behoefte aan verteenwoordige liggaam help om onregte v verlede te oorbrug
Totstandkoming van ATR

Question 40

Fase 3 vertrekpunte

Answer 40

1. eindproses is heling in Afr deur versoening
2. versoening albei kante
3. strewe na versoening, inklusiwiteit
4. besef betrokkenes was besig met proses, meer waardevol as produk
5. soveel moontlike organisasies en instutiesies betrokke
   ATR reeds 41 lidorganisasies met 450 000 mense
6. proses neem tyd (seer van verlede)
7. afbreek van wantroue (swb)
8. wedersydse vertrou opgebou word deur gedeelde visies/waardes
9. harde werk
10. geduld en verdraagsaamheid
11. luister en hoor
12. nie vordering sonder toewyding en geduld dat proses sy natuurlike loop
13. pogings, projekte tot samewerking oor grense - bewyse v saamwerk nodig
14. geloof dat afr gemeenskap vermoë het om homself te organiseer
15. deel can gedeelde ervarings
16. bereidwilligheid aanpassings en kompromisse
17. samewerking met breë gemeenskappe
18. deel van bronne, strukture
19. saamvier v suksesse
20. oopstel vir mekaar se menswees
21. ruimte vir verskille
22. gedeelde liefde: afr
23. proses moet lei tot beskerming, bevordering v afr, bemagtiging v sprekers

Proses het tydgeneem maar liggaam het plek in Afr gemeenskap
Groot vordering oor vestiging, versoening in Afr geledere

Question 41

uitdagings

Answer 41

1. tekort aan fondse vir projekte
2. onderlinge verskille
3. nog werk om visie uit te brei
4. nie genoeg organisasies uit b/s geledere

Question 42

samevatting

Answer 42

verlede nie maklik afgeskud, leer om te hanteer CARSTENS 2013
verlede nie vergeet, afrikaanssprekendes uit mekaar
maar aanbeweeg, toekomsvisie
Wag werk vir taalgemeenskap
voorsiening vir al sy sprekers
Inklusiewe benadering, vir hele afr groep
AFR VISIE
kommunikasie, luister, optredes, benadeel, eerlik en opreg vir verskil

Lank en moeilike pad