Begrippen Hoofdstuk 2

Question 1

aflaat

Answer 1

Bewijs van de gelovige dat (een deel van) zijn zondige gedrag was kwijtgescholden.

Question 2

Hervorming

Answer 2

Kritiek binnen de Kerk, gericht op de fouten in de uitleg van het geloof, die leidde tot de stichting van nieuwe Kerken (ook Reformatie genoemd).

Question 3

Reformatie

Answer 3

Kritiek binnen de Kerk, gericht op de fouten in de uitleg van het geloof, die leidde tot de stichting van nieuwe Kerken (ook Hervorming genoemd).

Question 4

kerkhervormers

Answer 4

Kerkhervormers probeerden eerst de katholieke Kerk van binnenuit te verbeteren, maar toen dat niet lukte stichtten zij een nieuwe Kerk (Calvijn en Luther zijn kerkhervormers).

Question 5

protestanten

Answer 5

Aanhangers van de Hervorming.

Question 6

humanisten

Answer 6

Zij plaatsten de mens naar het middelpunt. De mens moet streven naar een zo groot mogelijke kennis en wijsheid om bijgeloof, bruutheid en hebzucht te kunnen zegevieren.

Question 7

predestinatie

Answer 7

De opvatting dat God van te voren de mens aanwijst dei de verlossing deelachtig zullen worden.

Question 8

hagenpreken

Answer 8

illegale preken voor protestanten in de buitenlucht.

Question 9

Beeldenstorm

Answer 9

Actie van de protestanten om beelden en versieringen uit de kerk te verwijderen, ook bedoeld om onderdak te regelen voor protestantse kerkdiensten.

Question 10

Raad van Beroerten

Answer 10

Rechtbank ingesteld door Alva om daders van de Beeldenstorm te veroordelen.

Question 11

Tiende Penning

Answer 11

Belastingdienst ingesteld door Alva. Op elk verkocht product moet 10% belasting betaald worden.

Question 12

Watergeuzen

Answer 12

Opstandelingen die de zee op gevlucht waren. Zij leefden van handel, visserij en kaapvaart.

Question 13

Unie van Atrecht

Answer 13

Katholieke, pro-Spaanse samenwerking van Zuid-Nederlandse gewesten.

Question 14

Unie van Utrecht

Answer 14

Protestantse samenwerking van Noord-Nederlandse gewesten gericht tegen de Spanjaarden.

Question 15

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Answer 15

Ook wel genoemd de Republiek, gewesten:Groningen, Friesland, Gelderland, Overijssel, Utrecht, Holland en Zeeland.

Question 16

republiek

Answer 16

Bestuursvorm waarin de burgers uit hun midden leiders kiezen.

Question 17

Staatse leger

Answer 17

Centrale leger van de Republiek, dat onder Maurits vorm kreeg.

Question 18

raadspensionaris

Answer 18

Belangrijkste ambtenaar in dienst van de Staten van Holland. In de praktijk de belangrijkste politieke bestuurder van de Republiek.

Question 19

landsadvocaat

Answer 19

Belangrijkste ambtenaar in dienst van de Staten van Holland. In de praktijk de belangrijkste politieke bestuurder van de Republiek.

Question 20

stadhouder

Answer 20

Oorspronkelijk de plaatsvervanger van de vorst in een gewest. Tijdens de Opstand tegen Spanje van de Stadhouder de legeraanvoerder in dienst van de Staten-Generaal. De functie bleef bij de familie Van Oranje-Nassau.

Question 21

Rampjaar

Answer 21

In 1672 werd de Republiek aangevallen door Engeland, Frankrijk en de bisdommen van Keulen en Muster. Dit leidde het einde in van de oppermachtige positie van de Nederland.

Question 22

Centralisatie

Answer 22

Streven van Karel V en Filips II om hun landen vanuit een punt te besturen

Question 23

Gewest

Answer 23

Gebied in de Nederlanden met eigen regels van besturen privileges.

Question 24

Gewestelijke staten

Answer 24

Bijeenkomst van vertegenwoordigers van de steden en de adel in een gewest

Question 25

Ketters

Answer 25

Gelovigen die zich niet houden aan de officiële regels van de kerk

Question 26

Landvoogd

Answer 26

Vervanger van de landsheer, verantwoordelijk voor alle gewesten in de Nederlanden

Question 27

Particularisme

Answer 27

Streven van gewesten om oude voorrechten (privileges) te behouden.

Question 28

Plakkaat

Answer 28

Wet

Question 29

Privileges

Answer 29

Speciale voorrechten die een gewest in de Nederlanden kreeg van de landsheer, in ruil voor belasting