Diagnostyka próchnicy Flashcards

1
Q

Na jakim etapie rozwoju próchnicy nie można już zatrzymać destrukcji i zniszczone tkanki wymagają odbudowy materiałem?

A

po przekroczeniu połączenia szkliwno-zębinowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jakich warunków wymaga prawidłowa diagnostyka zmian próchnicowych?

A
  • dobrego oświetlenia
  • suchego zęba (każdy kwadrant należy odizolować wałkami przed dostępem śliny)
  • czystego zęba (należy usunąć złogi płytki i kamienia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Dlaczego nie powinno się używać zgłębnika do diagnozowania zmian próchnicowych?

A
  • użyty nawet z niewielką siłą może zniszczyć warstwę powierzchniową w początkowej zmianie próchnicowej i przekształcić ją w zmianę z nieodwracalnym ubytkiem szkliwa
  • przenosi drobnoustroje z jednej zmiany na drugą oraz na jeszcze nieskolonizowane przez bakterie powierzchnie, rozszerzając próchnicę
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Co należy stosować do usunięcia płytki z zagłębień na powierzchni zęba i oceny struktury powierzchni zmiany?

A

tępy, zakończony kuleczką zgłębnik - sondę (zgłębnik WHO 621, sondę CPI)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jaką powierzchnię posiada plama próchnicowa?

A

gładką i twardą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Co może służyć do barwienia tkanek, które uległy procesowi demineralizacji?

A

0,1% roztwór czerwieni metylowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

W jaki sposób barwi się zdemineralizowane tkanki za pomocą czerwieni metylowej?

A

1) usunięcie złogów nazębnych (ulegają wybarwieniu)
2) naniesienie 0,1% roztworu czerwieni metylowej na zęby
3) płukanie jamy ustnej 1% roztworu glukozy
4) ponowne naniesienia barwnika ujawnia czerwono zabarwione miejsca, odpowiadające ogniskom próchniocwym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Dlaczego rozpoznanie próchnicy cementu korzeniowego na powierzchni językowej lub przedsionkowej zwykle nie jest trudne do rozpoznania?

A

ogniska próchnicowe występują w tej okolicy w postaci ograniczonego obszaru, usytuowanego na obnażonym korzeniu poniżej szyjki zęba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Co stanowi wyznacznik czy próchnica jest ostra czy przewlekła?

A

ostra próchnica ma miękką konsystencję

próchnica przewlekła ma twardą powierzchnię

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Co jest pomocne do wykrywania próchnicy korzenia na powierzchniach stycznych przy prawidłowym stanie przyzębia brzeżnego?

A

wykorzystanie metod radiologicznych (zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe i radiowizjografia RVG)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Czym powinna cechować się idealna metoda diagnostyczna próchnicy?

A
  • 100% czułość (sensitivity) = zdolność do wykrycia wszystkich rzeczywistych zmian próchnicowych
  • 100% swoistość (specificity) = wykazywać całkowity brak fałszywie pozytywnych rozpoznań wskazujących na obecność zmiany przy faktycznym jej braku
  • 100% powtarzalność diagnozy dla tej samej osoby oceniającej w trakcie kolejnych badań
  • 100% zgodność diagnozy między różnymi osobami oceniającymi, czyli brak subiektywnej zależności diagnozy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jakie metody diagnostyczne zaliczamy do jakościowych (subiektywnych)?

A
  • wizualno-dotykowa
  • radiologiczna (konwencjonalna i cyfrowa)
  • optyczne (transiluminacja przy użyciu włókien optycznych - FOTI, DI-FOTI)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jakie metody diagnostyczne zaliczamy do ilościowych?

A
  • pomiar wzbudzonej fluorescencji (Diagnodent, QLF)
  • elektyczne (pomiar oporności ECM IV lub impredancji elektrycznej, CarieScan, CarieScan Plus)
  • cyfrowa radiografia subtrakcyjna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Na czym opiera się rozpoznanie jakościowe próchnicy?

A

na subiektywnej wizualnej ocenie barwy, tekstury powierzchni i głębokości zmiany, pozwala na oszacowanie ciężkości objawów, lecz nie zapewnia obiektywnego pomiaru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Na czym opiera się rozpoznanie ilościowe próchnicy?

A

na wartości liczbowej (pomiarze) wyrażającej ciężkość choroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jakie metody diagnostyczne najczęściej wykorzystywane są w praktyce klinicznej do rozpoznania próchnicy?

A

metody wizualno-dotykowa i radiologiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Dlaczego rozpoznanie próchnicy w obrębie bruzd jest często utrudnione?

A

próchnica w bruzdach rozpoczyna się zwykle na bocznych jej ścianach (nie można jej rozpoznać w badaniu wzrokiem), jedynie w bruzdach szerokich punktem wyjścia próchnicy jest jej dno

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Czy haczenie w obrębie tkanki zęba zgłębnika jest równoznaczne z obecnością ubytku?

A

nie zawsze (może być spowodowane przez naturalne szczegóły morfologiczne zęba)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Do czego powinien służyć zgłębnik w diagnostyce próchnicy?

A

wyłącznie do usuwania resztek pokarmowych z badanej okolicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Czym charakteryzuje się próchnica występująca na powierzchni żującej i jaką metodę diagnostyczną należałoby w związku z tym stosować?

A

próchnica powierzchni żującej charakteryzuje się występowaniem małej zmiany w obrębie szkliwa z towarzyszącą jej rozległą próchnicą zębiny → należałoby wykonywać rutynowo zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe do oceny próchnicy powierzchni żujących

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Przy jakim naturalnym wyglądzie zębów zdjęcie skrzydłowo-zgryzowej jest znaczące dla oceny obecności próchnicy?

A

w przypadku zębów mających naturalnie matowe, białoszare szkliwo i badanie wzrokiem jest mało skuteczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Czym jest mach band effect na zdjęciu rentgenowskim?

A

= złudzenie optyczne
duża różnica pomiędzy jasnym (szkliwo) i ciemnym (zębina) polem na ocenianym zdjęciu, która daje identyczny obraz RTG jak proces próchnicowy rozpoczynający się w brudach i zagłębieniach szkliwa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Zalety RVG:

A
  • podobna skuteczność w wykrywaniu ognisk próchnicy do tradycyjnych zdjęć RTG
  • mniejsza dawka promieniowania konieczna do wykonania badania
  • możliwość zapisania obrazu w postaci cyfrowej oraz jego przetwarzania (wzmocnienie lub osłabienie kontrastu, powiększanie lub zmniejszanie obrazu, pomiar odległości, wzmocnienie brzeżne)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Co wykorzystuje ECM do oceny stanu szkliwa i zębiny?

A

różnica oporności tkanek zdrowych i zmienionych próchnicowo, w przypadku demineralizacji tkanki następuje zmniejszenie wartości oporu elektrycznego w porównaniu z tkankami zdrowymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Czym jest spowodowane zmniejszenie oporu elektrycznego zdemineralizowanych tkanek?

A

zwiększeniem ilości wody w tkankach zajętych przez próchnicę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Skąd pochodzi skrót ECM?

A

Electrical Conductance Measurment

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Co jest podstawowym zastosowaniem ECM?

A

ocena stanu powierzchni żujących zębów przedtrzonowych i trzonowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Skąd pochodzi skrót LIF?

A

Laser Induced Fluorescence (ocena fluorescencji szkliwa i zębiny wzbudzonej przez promieniowanie laserowe)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Jak działa DIAGNOdent firmy KaVo?

A

wykorzystuje promieniowanie laserowe o długości fali 655 nm, światło emitowane przez laser jest absorbowane przez składniki organiczne i nieorganiczne szkliwa i zębiny, w zależności od stanu naświetlanej tkanki (zdrowa, czy też objęta próchnicą) dochodzi do wzbudzenia fluorescencji o różnym stopniu natężenia, którego wynik jest przedstawiany w postaci liczbowej na monitorze urządzenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Z czego może wynikać zmiana fluorescencji w ognisku próchnicy?

A
  • przez proces demineralizacji

* z obecności metabolitów bakterii próchnicotwórczych (protoporfiryny)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Co umożliwia druga generacja urządzenia - DIAGNOdent Pen?

A

ocenę stanu powierzchni stycznych zębów (jednak konieczne jest uzyskanie dostępu do ewentualnej zmiany od strony przestrzeni międzyzębowej oraz odpowiednie przygotowanie zęba - profesjonalne oczyszczenie powierzchni)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Co może skutkować otrzymaniem fałszywie dodatniego wyniku wykorzystując promieniowanie laserowe do oceny twardych tkanek zęba?

A

obecność próchnicy zatrzymanej, barwników, złogów nazębnych (kamienia i płytki bakteryjnej) i pozostałości past polerujących

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Skąd pochodzi skrót QLF?

A

Quantitative Laser/Light-induced Fluorescence

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Na czym polega metoda QLF?

A

metoda wykorzystująca fluorescencje tkanek zęba na promieniowanie lasera argonowego o długości fali 488 nm, w przypadku obecności ognisk demineralizacji w obrębie szkliwa, po naświetleniu ogniska te widoczne są w postaci ciemnych plam

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Z czego składa się kompletny system QLF?

A
  • źródło światła (laser)
  • kolorowa mikrokamera CCD
  • program komputerowy analizujący obraz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Co umożliwia kompletny system QLF?

A

ilościową ocenę utraconych substancji mineralnych w obrębie szkliwa, uzyskane wyniki nie pozwalają jednak na zróżnicowanie aktywnego procesu próchnicowego od próchnicy zatrzymanej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Czym charakteryzują się metody diagnostyczne oparte na badaniu oporu elektrycznego tkanek twardych zęba i ocenie ich fluorescencji wzbudzonej przez promieniowanie?

A
  • dużą czułością
  • krótkim czasem badania
  • możliwością porównywania wyników uzyskiwanych w określonych odstępach czasu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Dlaczego ocena obecności próchnicy na powierzchni stycznej zęba stanowi trudność?

A

z powodu ograniczonej widoczności spowodowaną przez obecność sąsiedniego zęba, w badaniu wzrokiem ubytek zlokalizowany na tej powierzchni jest rozpoznawany najczęściej, gdy proces próchnicowy jest już zaawansowany i dociera do zębiny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Jak wygląda ubytek na powierzchni stycznej docierający do zębiny?

A

jako białoszary obszar przeświecający przez warstwę szkliwa od strony powierzchni językowej lub przedsionkowej

40
Q

Co służy do stwierdzenia czy w obrębie powierzchni stycznej znajduje się ubytek?

A
  • zgłębnik Briaulta (który często nie może być wykorzystany ze względu na uwarunkowania anatomiczne tej okolicy)
  • zdjęcie skrzydłowo-zgryzowe
  • RVG
  • podświetlenie zęba światłem widzialnym (diafanoskopia, transiluminacja) lub światłem lamp do utwardzania wypełnień (FOTI)
41
Q

Czy przejaśnieniu na radiogramie występującemu w obrębie szkliwa zawsze towarzyszy przejaśnienie w obrębie szkliwa?

A

przejaśnienie w obrębie szkliwa często nie występuje, ponieważ wiązka promieniowania może zostać pochłonięta przez obecną po obu stronach uszkodzenia dużą ilość zdrowego szkliwa

42
Q

Jaki kształt ma przejaśnienie na radiogramie występujące w obrębie zębiny?

A

stożek skierowany podstawą do szkliwa

43
Q

W jaki sposób można przeprowadzić diagnostykę próchnicy podświetlając ząb światłem widzialnym?

A

kierując za pomocą lusterka światło lampy unitu na zęby (ze względu na warunki anatomiczne stosowanie tej metody ograniczone jest do wykrywania próchnicy w zębach przednich) → zmiana próchnicowa uwidacznia się w lusterku jako zaciemnienie określonego obszaru zęba

44
Q

W jaki sposób można przeprowadzić diagnostykę próchnicy metodą FOTI?

A

podświetlając ząb światłem lampy do utwardzania wypełnień, należy pamiętać o wyłączeniu oświetlenia z reflektora stomatologicznego i prostopadłym, w stosunku do zębów ustawienia światłowodu lampy → zdrowy ząb z żywą miazgą ma jednolicie wysycony zarys / obecność ogniska próchnicowego objawia się wyraźnym zaciemnieniem na pewnym obszarze

45
Q

Jakie lampy poza konwencjonalnymi lampami polimeryzacyjnymi znajdują zastosowanie w metodzie FOTI i co one wnoszą?

A

lampy o mocniejszym źródle światła, np. Combi Light System (Lercher), wykorzystujące włókna optyczne o średnicy 0,5 mm → możliwe jest skupienie wiązki światła na małej powierzchni, co pozwala na uniknięcie zjawiska olśnienia (oślepienia) oraz umożliwia ocenę najdrobniejszych szczegółów badanej tkanki

46
Q

W jakich przypadkach metoda transiluminacji jest szczególnie przydatna do oceny obecności próchnicy?

A

w przypadku pacjentów ze stłoczeniem zębów (nakładanie się obrazów fotografowanych zębów przy wykonywaniu RTG lub RVG) oraz u kobiet w ciąży (u których należy ograniczyć wykonywanie zdjęć RTG)

47
Q

Co zostało wprowadzone w metodzie DI-FOTI i do czego jest wykorzystywane?

A

wykorzystano czynnik CCD odbierający obraz prześwietlanych tkanek oraz programy matematyczne oceniające uzyskane wyniki → umożliwia rozpoznanie i monitorowanie przebiegu wczesnych zmian próchnicowych oraz wykrywanie pęknięć i złamań koron zębów

48
Q

Jaka technika oceny obecności próchnicy na powierzchniach stycznych zębów została zapożyczona z ortodoncji?

A

rozsuwanie zębów → wprowadza się separator ortodontyczny na okres kilku dni i po upływie tego czasu zęby zostają rozsunięte, a ich powierzchnie styczne stają się bardziej dostępne dla badania wzrokiem i zgłębnikiem

49
Q

Jaka technika oceny obecności próchnicy na powierzchniach stycznych zębów została zapożyczona z protetyki?

A

wykorzystanie silikonowej masy do wycisków protetycznych → niewielką ilość masy o płynnej konsystencji należy wstrzyknąć między zęby, po związaniu materiału usuwa się go zgłębnikiem i ocenia, uwypuklenie masy świadczy o obecności ubytku

50
Q

W jaki sposób nitka dentystyczna może wskazywać na obecność ubytku na powierzchni stycznej?

A

postrzępienie nitki po wyjęciu z przestrzeni międzyzębowej, może świadczyć o obecności ubytku na powierzchni stycznej zęba, jednak należy pamiętać, że podobny efekt daje obecność nawisu wypełnienia lub złogów nazębnych w tej okolicy

51
Q

Jaką traumatyczność dla pacjenta ma separacja zębów za pomocą separatora ortodontycznego i czy w związku z tym można ten zabieg powtarzać?

A

separacja jest zabiegiem mało traumatycznym i akceptowanym przez pacjentów, w związku z czym można ją powtarzać

52
Q

Co można wykorzystać do lepszej oceny wizualnej zębów?

A

urządzenia powiększające obraz bezpośrednio (lupa, okulary powiększające) lub pośrednio za pomocą kamery wewnątrzustnej (endoskopia jamy ustnej, stomatowizja)

53
Q

Z jakimi negatywnymi aspektami wiąże się powiększenie i zwiększenie rozdzielczości obrazu odbieranego przez oko stomatologa?

A

mogą wystąpić deformacje związane z kątem padania i odbiciem światła

54
Q

Jaki system klasyfikacji został oparty na ocenie wizualno-dotykowej obecności próchnicy?

A

Międzynarodowy System Wykrywania i Oceny Póchnicy - ICDAS II

55
Q

Jakie kryteria zawiera ICDAS II?

A

rozpoznanie pierwotnej próchnicy korony i korzenia, próchnicy związanej z wypełnieniami i lakami szczelinowymi oraz aktywność zmiany

56
Q

Kryteria ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy korony w dołkach i bruzdach:

A

kod 0 - zdrowa powierzchnia zęba

kod 1 - pierwsza wizualna zmiana szkliwa widoczna po osuszeniu

kod 2 - wyraźnie dostrzegalna zmiana w szkliwie bez osuszania

kod 3 - odłamanie szkliwa z powodu próchnicy bez dostrzegalnej zębiny lub leżącego poniżej zaciemnienia

kod 4 - ciemny cień zębiny leżącej pod miejscowo odłamanym lub nienaruszonym szkliwem

kod 5 - rozległy ubytek z dostrzegalną zębiną

kod 6 - rozległy ubytek z dostrzegalną zębiną, obejmujący przynajmniej 1/2 powierzchni zęba lub sięgający miazgi

57
Q

kod 0 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy korony w dołkach i bruzdach

A

zdrowa powierzchnia zęba

  • brak zmiany w translucencji szkliwa po osuszaniu przez 5 sekund
  • zęby z hipoplazją, fluorozą, abrazją, erozją oraz zewnątrz- i wewnątrzpochodnymi przebarwieniami są uznawane za zdrowe
58
Q

kod 1 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy korony w dołkach i bruzdach

A

pierwsza wizualna zmiana szkliwa widoczna po osuszeniu

• dołek/bruzda oglądany bez osuszenia (na mokro) wygląda prawidłowo, ale po osuszaniu przez 5 s prowadzącym do dehydratacji ujawnia się nieprzezierna zmiana próchnicowa (biała lub brązowa plama)

59
Q

kod 2 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy korony w dołkach i bruzdach

A

wyraźnie dostrzegalna zmiana w szkliwie bez osuszania

  • ząb oceniany bez osuszenia wykazuje nieprzezierność (biała plama próchnicowa) i/lub brązowe przebarwienie próchnicowe, które jest szersze niż naturalna bruzda/dołek i niezgodne z klinicznym wyglądem zdrowego szkliwa
  • zmiana musi być widoczna na osuszonym szkliwie
60
Q

kod 3 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy korony w dołkach i bruzdach

A

odłamanie szkliwa z powodu próchnicy bez dostrzegalnej zębiny lub leżącego poniżej zaciemnienia

  • wilgotny ząb wykazuje wyraźną nieprzezierność próchnicową (biała plama) i/lub brązowe przebarwienie próchnicowe, które nie jest zgodne z klinicznym wyglądem zdrowego szkliwa
  • po osuszeniu przez 5 s uwidacznia się utrata struktury szkliwa przy wejściu do dołka/bruzdy lub wewnątrz nich jako wizualnie dostrzegalna demineralizacja (ściany bruzdy/dołka są nieprzezierne, białe, brązowe lub ciemnobrązowe)
  • chociaż dołek/bruzda są znacznie szersze niż normalnie, to nie ma przerwania ciągłości całego szkliwa i zębina nie jest dostrzegalna na ścianie lub dnie
  • w razie wątpliwości lub w celu potwierdzenia oceny wizualnej przesuwa się delikatnie zgłębnikiem zakończonym kuleczką wzdłuż podejrzanej bruzdy lub dołka → zgłębnik wpada w ubytek szkliwa
61
Q

kod 4 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy korony w dołkach i bruzdach

A

ciemny cień zębiny leżącej pod miejscowo odłamanym lub nienaruszonym szkliwem

  • zmiana wygląda jak zaciemnienie powierzchni z nienaruszonym szkliwem, może też wykazywać zlokalizowane odłamanie szkliwa (przy czym utrata ciągłości szkliwa nie odsłania zębiny)
  • cień zębiny jest łatwiej dostrzegalny, gdy ząb jest wilgotny
  • zaciemnienie wynika z zabarwienia (koloru szarego, niebieskiego lub brązowego) zmienionej próchnicowo zębiny prześwitującej przez szkliwo
62
Q

kod 5 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy korony w dołkach i bruzdach

A

wyraźny ubytek z dostrzegalną zębiną

  • ubytek w nieprzeziernym lub przebarwionym szkliwie odsłania zębinę
  • przy oglądaniu zęba bez osuszania stwierdza się utratę struktury zęba przy wejściu do dołka/bruzdy lub wewnątrz nich
  • dostrzegalna demineralizacja (nieprzezierne białe, brązowe lub ciemnobrązowe ściany) przy wejściu do brudy/dołka lub wewnątrz nich i odsłoniętą zębinę
  • obecność ubytku w zębinie potwierdza się, przesuwając zgłębnikiem z kuleczką wzdłuż podejrzanej bruzdy/dołka → ubytek w zębinie stwierdza się, gdy kuleczka wchodzi w ubytek, który w opinii badającego znajduje się w zębinie
63
Q

kod 6 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy korony w dołkach i bruzdach

A

rozległy ubytek z dostrzegalną zębiną

  • występuje ewidentna utrata struktury zęba
  • ubytek jest głęboki i szeroki
  • zębina dostrzegalna jest na ścianach i dnie ubytku
  • ubytek obejmuje przynajmniej 1/2 powierzchni zęba lub może sięgać miazgi
64
Q

Jaką grubość ma szkliwo w okolicy dołków i szczelin?

A

0,5-1 mm

65
Q

Kryteria ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na powierzchniach gładkich stycznych mezjalnych i dystalnych:

A

kod 0 - zdrowa powierzchnia zęba

kod 1 - pierwsza wizualna zmiana szkliwa widoczna po osuszeniu

kod 2 - wyraźnie dostrzegalna zmiana w szkliwie bez osuszania

kod 3 - odłamanie szkliwa z powodu próchnicy bez dostrzegalnej zębiny lub leżącego poniżej zaciemnienia

kod 4 - ciemny cień zębiny leżącej pod miejscowo odłamanym lub nienaruszonym szkliwem

kod 5 - rozległy ubytek z dostrzegalną zębiną

kod 6 - rozległy ubytek z dostrzegalną zębiną, obejmujący przynajmniej 1/2 powierzchni zęba lub sięgający miazgi

66
Q

kod 0 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na powierzchniach gładkich stycznych mezjalnych i dystalnych:

A

zdrowa powierzchnia zęba

  • brak zmiany w translucencji szkliwa po osuszaniu przez 5 sekund
  • zęby z hipoplazją, fluorozą, atrycją, abrazją, erozją oraz zewnątrz- i wewnątrzpochodnymi przebarwieniami są uznawane za zdrowe
67
Q

kod 1 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na powierzchniach gładkich stycznych mezjalnych i dystalnych:

A

pierwsza wizualna zmiana szkliwa widoczna po osuszeniu

  • ujawniająca się po osuszeniu zmiana w szkliwie widoczna jako nieprzezierność próchnicowa (biała lub brązowa) na powierzchni policzkowej lub językowej
  • niewidoczna na wilgotnej powierzchni
68
Q

kod 2 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na powierzchniach gładkich stycznych mezjalnych i dystalnych:

A

wyraźnie dostrzegalna zmiana w szkliwie bez osuszania

  • zmianę widać przy bezpośrednim oglądaniu powierzchni policzkowej lub językowej, natomiast przy oglądaniu z kierunku okluzyjnego widoczna jest jako ograniczony do szkliwa cień znajdujący się pod krawędzią brzeżną
  • próchnicowa nieprzezierność lub przebarwienie (białe lub brązowe), które jest jeszcze bardziej widoczne po osuszeniu powierzchni zęba
69
Q

kod 3 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na powierzchniach gładkich stycznych mezjalnych i dystalnych:

A

odłamanie szkliwa z powodu próchnicy bez dostrzegalnej zębiny lub leżącego poniżej zaciemnienia

  • po osuszeniu przez 5 s przy oglądaniu z kierunku policzkowego lub językowego ujawnia się wyraźna utrata integralności szkliwa
  • w razie wątpliwości lub w celu potwierdzenia oceny wizualnej przesuwa się delikatnie zgłębnikiem zakończonym kuleczką po powierzchni → zgłębnik wpada w ubytek szkliwa
70
Q

kod 4 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na powierzchniach gładkich stycznych mezjalnych i dystalnych:

A

ciemny cień zębiny leżącej pod miejscowo odłamanym lub nienaruszonym szkliwem

  • cień przebarwionej zębiny widoczny jest przez nienaruszoną krawędź brzeżną, policzkową lub językową ścianę szkliwa
  • cień zębiny jest łatwiej dostrzegalny, gdy ząb jest wilgotny
  • zaciemnienie wynika z zabarwienia (koloru szarego, niebieskiego lub brązowego) zmienionej próchnicowo zębiny prześwitującej przez szkliwo
71
Q

kod 5 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na powierzchniach gładkich stycznych mezjalnych i dystalnych:

A

rozległy ubytek z dostrzegalną zębiną

  • ubytek w nieprzeziernym lub przebarwionym szkliwie odsłania zębinę
  • obecność ubytku w zębinie potwierdza się, przesuwając zgłębnikiem z kuleczką wzdłuż powierzchni → ubytek w zębinie stwierdza się, gdy kuleczka wchodzi w ubytek, który w opinii badającego znajduje się w zębinie
  • dno ubytku znajduje się w zębinie
72
Q

kod 6 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na powierzchniach gładkich stycznych mezjalnych i dystalnych:

A

rozległy ubytek z dostrzegalną zębiną, obejmujący przynajmniej 1/2 powierzchni zęba lub sięgający miazgi

  • występuje ewidentna utrata struktury zęba
  • ubytek jest głęboki i szeroki
  • zębina dostrzegalna jest na ścianach i dnie ubytku
  • krawędź brzeżna może być zachowana lub odłamana
  • ubytek obejmuje przynajmniej 1/2 powierzchni zęba lub może sięgać miazgi
73
Q

Kryteria ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na wolnych powierzchniach gładkich policzkowych i językowych:

A

kod 0 - zdrowa powierzchnia zęba

kod 1 - pierwsza wizualna zmiana szkliwa widoczna po osuszeniu

kod 2 - wyraźnie dostrzegalna zmiana w szkliwie bez osuszania

kod 3 - odłamanie szkliwa z powodu próchnicy bez dostrzegalnej zębiny lub leżącego poniżej zaciemnienia

kod 4 - ciemny cień zębiny leżącej pod miejscowo odłamanym lub nienaruszonym szkliwem

kod 5 - rozległy ubytek z dostrzegalną zębiną

kod 6 - rozległy ubytek z dostrzegalną zębiną, obejmujący przynajmniej 1/2 powierzchni zęba lub sięgający miazgi

74
Q

kod 0 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na wolnych powierzchniach gładkich policzkowych i językowych:

A

zdrowa powierzchnia zęba

  • brak zmiany w translucencji szkliwa po osuszaniu przez 5 sekund
  • zęby z hipoplazją, fluorozą, atrycją, abrazją i erozją są uznawane za zdrowe
75
Q

kod 1 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na wolnych powierzchniach gładkich policzkowych i językowych:

A

pierwsza wizualna zmiana szkliwa widoczna po osuszeniu

  • ujawniająca się po osuszeniu zmiana w szkliwie widoczna jako nieprzezierność próchnicowa (biała lub brązowa) na powierzchni policzkowej lub językowej
  • niewidoczna na wilgotnej powierzchni
76
Q

kod 2 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na wolnych powierzchniach gładkich policzkowych i językowych:

A

wyraźnie dostrzegalna zmiana w szkliwie bez osuszania

  • próchnicowa nieprzezierność lub przebarwienie (białe lub brązowe), które jest jeszcze bardziej widoczne po osuszeniu powierzchni zęba niż bez
  • zlokalizowana jest w bliskim sąsiedztwie brzegu dziąsła (tuż przy brzegu lub w odległości 1 mm)
77
Q

kod 3 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na wolnych powierzchniach gładkich policzkowych i językowych:

A

odłamanie szkliwa z powodu próchnicy bez dostrzegalnej zębiny lub leżącego poniżej zaciemnienia

  • po osuszeniu przez 5 s ujawnia się wyraźna utrata integralności szkliwa bez dostrzegalnej odsłoniętej zębiny
  • w razie wątpliwości lub w celu potwierdzenia oceny wizualnej przesuwa się delikatnie zgłębnikiem zakończonym kuleczką po powierzchni → zgłębnik wpada w ubytek szkliwa
78
Q

kod 4 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na wolnych powierzchniach gładkich policzkowych i językowych:

A

ciemny cień zębiny leżącej pod miejscowo odłamanym lub nienaruszonym szkliwem

  • cień przebarwionej zębiny widoczny jest przez szkliwo, w którym występuje zmiana w postaci plamy białej lub brązowej bądź odłamania szkliwa
  • cień zębiny jest łatwiej dostrzegalny, gdy ząb jest wilgotny
  • zaciemnienie wynika z zabarwienia (koloru szarego, niebieskiego lub brązowego) zmienionej próchnicowo zębiny
79
Q

kod 5 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na wolnych powierzchniach gładkich policzkowych i językowych:

A

rozległy ubytek z dostrzegalną zębiną

  • ubytek w nieprzeziernym lub przebarwionym szkliwie odsłania zębinę
  • obecność ubytku w zębinie potwierdza się, przesuwając zgłębnikiem z kuleczką wzdłuż powierzchni → ubytek w zębinie stwierdza się, gdy kuleczka wchodzi w ubytek, który w opinii badającego znajduje się w zębinie
80
Q

kod 6 - ICDAS II rozpoznawania pierwotnej próchnicy na wolnych powierzchniach gładkich policzkowych i językowych:

A

rozległy ubytek z dostrzegalną zębiną, obejmujący przynajmniej 1/2 powierzchni zęba lub sięgający miazgi

  • występuje ewidentna utrata struktury zęba
  • ubytek jest głęboki i szeroki
  • zębina dostrzegalna jest na ścianach i dnie ubytku
  • ubytek obejmuje przynajmniej 1/2 powierzchni zęba lub może sięgać miazgi
81
Q

Kryteria ICDAS II rozpoznawania próchnicy związanej z wypełnieniami i lakami szczelinowymi:

A

kod 0 - zdrowa powierzchnia zęba z wypełnieniem lub lakiem szczelinowym

kod 1 - pierwsza wizualna zmiana szkliwa widoczna po osuszeniu

kod 2 - wyraźnie dostrzegalna zmiana w szkliwie/zębinie przy brzegu wypełnienia/laku

kod 3 - ubytek <0,5 mm z cechami kodu 2

kod 4 - próchnica w szkliwie / zębinie / cemencie przy brzegu wypełnienia / laku z przeświecaniem ciemnego zabarwienia próchnicowej zębiny

kod 5 - ewidentny ubytek przylegający do wypełnienia / laku

kod 6 - rozległy ubytek z dostrzegalną wizualnie zębiną

82
Q

kod 0 - ICDAS II rozpoznawania próchnicy związanej z wypełnieniami i lakami szczelinowymi:

A

zdrowa powierzchnia zęba z wypełnieniem lub lakiem szczelinowym

  • brak zmiany w translucencji szkliwa po osuszaniu przez 5 sekund
  • zęby z hipoplazją, fluorozą, atrycją, abrazją, erozją oraz zewnątrz- i wewnątrzpochodnymi przebarwieniami są uznawane za zdrowe
83
Q

kod 1 - ICDAS II rozpoznawania próchnicy związanej z wypełnieniami i lakami szczelinowymi:

A

pierwsza wizualna zmiana szkliwa widoczna po osuszeniu

  • ujawniająca się po osuszeniu zmiana w szkliwie widoczna jako nieprzezierność próchnicowa (biała lub brązowa) na powierzchni policzkowej lub językowej
  • niewidoczna na wilgotnej powierzchni
84
Q

kod 2 - ICDAS II rozpoznawania próchnicy związanej z wypełnieniami i lakami szczelinowymi:

A

wyraźnie dostrzegalna zmiana w szkliwie/zębinie przy brzegu wypełnienia/laku

  • jeśli brzeg wypełnienia jest zlokalizowany w szkliwie, to należy ząb oceniać na wilgotno - próchnicowa nieprzezierność lub przebarwienie (białe lub brązowe), które jest wyraźniejsza na osuszonej powierzchni
  • jeśli brzeg wypełnienia zlokalizowany jest w zębinie, to zmianę stwierdza się, gdy przebarwienie jest odmienne od klinicznego wyglądu zdrowej zębiny lub cementu
85
Q

kod 3 - ICDAS II rozpoznawania próchnicy związanej z wypełnieniami i lakami szczelinowymi:

A

ubytek <0,5 mm z cechami kodu 2

• ubytek przy brzegu wypełnienia / laku poniżej 0,5 mm z nieprzeziernością lub przebarwieniem wskazującymi na demineralizację

86
Q

kod 4 - ICDAS II rozpoznawania próchnicy związanej z wypełnieniami i lakami szczelinowymi:

A

próchnica w szkliwie / zębinie / cemencie przy brzegu wypełnienia / laku z przeświecaniem ciemnego zabarwienia próchnicowej zębiny

  • powierzchnia zęba wykazuje cechy kodu 2
  • obecne zaciemnienie wynika z zabarwienia (koloru szarego, niebieskiego, pomarańczowego lub brązowego) zmienionej próchnicowo zębiny
  • łatwiej dostrzegalne na wilgotnym zębie
  • najpierw ogląda się ząb wilgotny, potem osuszony
  • zmianę należy różnicować z przebarwieniem amalgamatowym twardych tkanek zęba
87
Q

kod 5 - ICDAS II rozpoznawania próchnicy związanej z wypełnieniami i lakami szczelinowymi:

A

ewidentny ubytek przylegający do wypełnienia / laku

  • szczelina między wypełnieniem/lakiem > 0,5 mm
  • dostrzegalna jest zębina i oznaki próchnicy jak w kodzie 4
  • gdy brzegi nie są widoczne, brak ciągłości przy brzegu wypełnienia/laku i zębiny wykrywa się, przesuwając zgłębnik z kuleczką wzdłuż brzegu wypełnienia / laku
88
Q

kod 6 - ICDAS II rozpoznawania próchnicy związanej z wypełnieniami i lakami szczelinowymi:

A

rozległy ubytek z dostrzegalną wizualnie zębiną

  • występuje ewidentna utrata struktury zęba
  • ubytek jest głęboki i szeroki lub z wyraźnie widoczną zębiną zarówno na ścianach, jak i na dnie
  • duża utrata struktury zęba
89
Q

Kiedy zmiany próchnicowe w koronie związane z wypełnieniami i lakami są aktywne? ICDAS II

A

kod 1, 2 i 3 - gdy szkliwo jest nieprzezierne, białawe / żółtawe, z utratą połysku i szorstkie, gdy zmiany znajdują się w miejscu zalegania płytki (dołku, bruzdy, w pobliżu dziąsła lub na powierzchni stycznej poniżej kontaktu zębów)

kod 4 - na ogół zawsze aktywny

kod 5 i 6 - gdy ubytek ma konsystencję miękką lub skórzastą

90
Q

Kiedy zmiany próchnicowe w koronie związane z wypełnieniami i lakami nie są aktywne? ICDAS II

A

kod 1, 2 i 3 - gdy szkliwo jest białawe, brązowane lub czarne, błyszczące, gładkie i twarde oraz gdy zmiany znajdują się w pewnej odległości od brzegu dziąsłowego

kod 5 i 6 - gdy ściany ubytku mają połysk i są twarde

91
Q

Kryteria ICDAS II rozpoznawania próchnicy korzenia:

A

kod E - powierzchnia wykluczona z badania

kod 0 - powierzchnia korzenia nie wykazuje nieprawidłowego wyglądu

kod 1 - wyraźnie odgraniczone pole na powierzchni korzenia lub przy CEJ z ubytkiem < 0,5 mm

kod 2 - wyraźnie odgraniczone pole na powierzchni korzenia lub przy CEJ z ubytkiem > 0,5 mm

92
Q

kod E - ICDAS II rozpoznawania próchnicy korzenia:

A

powierzchnia wykluczona z badania

• gdy nie można ocenić jej bezpośrednio z powodu obecności kamienia nazębnego

93
Q

kod 0 - ICDAS II rozpoznawania próchnicy korzenia:

A

powierzchnia korzenia nie wykazuje nieprawidłowego wyglądu

  • brak nieprawidłowego przebarwienia lub powierzchniowego ubytku przy połączeniu szkliwno-cementowym albo całej powierzchni
  • powierzchnia korzenia ma naturalny kontur anatomiczny lub wykazuje utratę ciągłości powierzchni albo anatomicznego konturu, które nie wskazują na proces próchnicowy, ale spowodowany erozją, abfrakcją lub abrazją i nie jest przebarwiona
94
Q

kod 1 - ICDAS II rozpoznawania próchnicy korzenia:

A

wyraźnie odgraniczone pole na powierzchni korzenia lub przy CEJ z ubytkiem < 0,5 mm

• pole przebarwione na kolor jasno- lub ciemnobrązowy albo czarny z ubytkiem < 0,5 mm

95
Q

kod 2 - ICDAS II rozpoznawania próchnicy korzenia:

A

wyraźnie odgraniczone pole na powierzchni korzenia lub przy CEJ z ubytkiem > 0,5 mm

• pole przebarwione na kolor jasno- lub ciemnobrązowy albo czarny z ubytkiem > 0,5 mm