Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Zachowawcza COPY > Etiologia, profilaktyka, etiogeneza i patomechanizm chorób endodontium > Flashcards

Etiologia, profilaktyka, etiogeneza i patomechanizm chorób endodontium Flashcards

1
Q

Co stanowi bariery obronne organizmu przed zębopochodnym zakażeniem ogniskowym?

A
  1. zdrowa miazga

2. tkanka mieszana i ozębna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Na czym polega profilaktyka chorób miazgi i tkanek okołowierzchołkowych?

A
  • kompleksowe działania profilaktyczne oraz wczesne leczenie zębów z ubytkami próchnicowego i niepróchnicowego pochodzenia
  • wczesne wykrywanie i leczenie pulpopatii odwracalnych pozwala na leczenie biologiczne (zachowana żywa miazga może pełnić swe funkcje biologiczne)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Jakie wyróżniamy grupy czynników etiologicznych chorób miazgi?

A
  • zakaźne
  • niezakaźne
  • wewnątrzpochodne (niezakaźne)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jakie wyróżniamy drogi przenikania czynników zakaźnych do miazgi?

A
  • od strony ubytku próchnicowego
  • przez obnażoną zębinę
  • bezpośrednio do miazgi po jej urazowym obnażeniu
  • przez kieszonkę patologiczną
  • drogą krwioobiegu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

W której warstwie zębiny próchnicowej znajduje się najwięcej bakterii?

A

w powierzchownej, rozpadłej warstwie zębiny próchnicowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

W jaki sposób czynniki zakaźne wywołują zapalenie miazgi?

A

poprzez toksyny bakteryjne, które działają cytotoksycznie lub poprzez bakterie wywierające bezpośredni wpływ jako antygeny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Czy bakterie mogą wnikać do żywej miazgi?

A

wnikają do miazgi tylko gdy pojawią się w niej ogniska martwicy (prawdopodobnie mogą też przenikać do żywej miazgi będącej w kontakcie z ogniskiem martwicy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jak miazga reaguje na cytotoksyczne działanie produktów bakteryjnych?

A

pobudzenie miazgi → uruchomienie mechanizmów obronnych → zębina sklerotyczna (jeśli bodziec nie przekracza progu tolerancji miazgi) i obronna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Od jakich czynników zależy efekt działania obronnego miazgi?

A
  • intensywność i czas trwania bodźca
  • głębokość i rozległość ubytku próchnicowego
  • stan miazgi
  • odporność ogólna ustroju
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jakie zadanie pełni zębina sklerotyczna i gdzie się tworzy?

A
  • zębina sklerotyczna tworzy się wyłącznie w zębinie pierwotnej
  • chroni miazgę przed czynnikami drażniącymi wychodzącymi z ogniska próchnicowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Gdzie tworzy się zębina obronna?

A

Odkłada się na ścianę sąsiadującej z ogniskiem próchnicowej, odkłada ją miazga na zębinę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Czy zawsze trzeba leczyć zęby z ubytkami próchnicowymi?

A

phi, pytanie
długotrwałe i silne działanie bodźców → uszkodzenie warstwy sklerotycznej lub zębiny wtórnej → próchnicowe obnażenie miazgi = proces nieodwracalny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Co może być przyczyną chorób miazgi w ubytkach wypełnionych?

A

mikroprzeciek spowodowany nieszczelnością brzeżną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jak można zmniejszyć ryzyko mikroprzecieku?

A

stosując materiały zgodnie ze wskazówkami producenta i precyzyjnie wykonując każdą fazę opracowania i wypełnienia ubytku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jaki rodzaj ubytków niepróchnicowych prowadzi do obnażenia zębiny?

A
  • starcie patologiczne (atrycja)
  • nadżerki (erozja)
  • ubytki klinowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Czy ubytki niepróchnicowego pochodzenia można pozostawić bez leczenia?

A

nie, leczenie ubytków niepróchnicowego pochodzenia jest tak samo konieczne jak leczenie ubytków próchnicowego pochodzenia, ponieważ bakterie w obnażonych kanalikach zębinowych działają podobnie jak w ubytkach próchnicowych i wywołują te same odczyny obronne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jakie mogą być przyczyny urazowego odsłonięcia miazgi?

A
  • przypadkowe obnażenie lub zranienie miazgi w takcie opracowywania ubytku próchnicowego
  • złamania korony z obnażeniem miazgi
  • pęknięcia szkliwa i zębiny
  • złamanie poprzeczne korzenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Po jakim czasie od złamania korony z obnażeniem miazgi może dojść do martwicy miazgi?

A
  • zapalenie rozwija się w ciągu 2 dni od złamania

* po tygodniu od urazu martwica może objąć całą miazgę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Kiedy w wyniku pęknięcia szkliwa i zębiny może dojść do choroby miazgi?

A

gdy procesy obronne miazgi są słabsze niż siła działania czynników patologicznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Kiedy poprzeczne złamanie korzenia zęba może ulec samowyleczeniu?

A
  • brak przemieszczenia odłamów
  • brak kontaktu ze środowiskiem jamy ustnej
  • nie doszło do przerwania pęczka naczyniowo-nerwowego
  • zwłaszcza u osób młodych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jak urazy zębów doprowadzające do podwichnięcia lub zwichnięcia zęba wpływają na miazgę?

A

najczęściej nie powodują zranienia miazgi, ale są przyczyną przerwania pęczka naczyniowo-nerwowego → miazga obumiera na skutek niedokrwienia i ulega zakażeniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jaką drogą zakażenie z kieszonki patologicznej może dotrzeć do miazgi?

A
  • kanał główny
  • delta korzeniowa
  • odgałęzienia boczne
  • kanały miazgowo-ozębnowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Jakie leczenie podejmujemy w przypadku złamania zęba z obnażeniem miazgi?

A

jak najszybsze leczenie biologiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

W jaki sposób obnażone korzenie mogą prowadzić do zmian w miazdze?

A

obnażony korzeń → zanik naczyń w kanałach bocznych → miejscowe zaburzenia w odżywianiu → możliwa martwica → mineralizacja obumarłych komórek → zwyrodnienia wapniowe w miazdze zębów objętych zapaleniami przyzębia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Jakie zmiany w przyzębiu mogą być przyczyną zaburzeń w odżywianiu miazgi?

A
  • obnażone korzenie

* znaczne rozchwianie zębów (ucisk na pęczek naczyniowy w okolicy wierzchołka korzenia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

W przebiegu jakich chorób zakaźnych może dochodzić do zapalenia miazgi?

A
  • grypa
  • szkarlatyna
  • dur brzuszny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Którędy zakażenia krwiopochodne mogą dotrzeć do miazgi zęba?

A

przez otwór wierzchołkowy i kanały boczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Jakie leczenie wdraża się w przypadku stwierdzenia choroby miazgi wynikającej z choroby przyzębia?

A
  • endodontyczne
  • przeciwzapalne przyzębia
  • likwidacja patologicznej kieszonki dziąsłowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Jakie czynniki niezakaźne mogą powodować choroby miazgi?

A 
• bodźce mechaniczne
• bodźce chemiczne
• bodźce termiczne
• bodźce radioaktywne
• bodźce świetlne
*bodźce wewnątrzpochodne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Czym są bodźce jatrogenne?

A

bodźce występujące w czasie wykonywania zabiegów leczniczych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Jak wpływają zmiany patologiczne w miazdze na jej reakcje obronne?

A

nawet niewielkie zmiany patologiczne w miazdze ograniczają jej zdolności obronne

32
Q

Od czego zależy efekt szkodliwego wpływu czynników jatrogennych na choroby miazgi?

A
  • kumulacja poszczególnych czynników
  • czas, siła i rozległość powierzchni na którą działają
  • ogólny stan zdrowia
  • aktualny stan miazgi
  • wiek
33
Q

W jakiej postaci mogą występować bodźce mechaniczne prowadzące do chorób miazgi?

A
  • małe, często powtarzające się urazy

* jednorazowy ostry uraz, doprowadzający najczęściej do odsłonięcia miazgi (te częściej są zakaźne)

34
Q

Jakie bodźce mechaniczne mogą wywołać choroby miazgi?

A
  • niektóre nawyki, np. nagryzanie ołówka, odgryzanie nitek
  • zbyt wysokie wypełnienia i uzupełnienia protetyczne (wywierają nacisk na okolicę wierzchołka i na wnikające do miazgi naczynia)
  • zbyt szybkie przesuwanie zębów podczas leczenia ortodontycznego
  • nieumiejętne opracowanie ubytku (szczególnie w próchnicy głębokiej, gdzie ucisk, drgania i ciepło przenoszą się na miazgę przez cienką warstwę zębiny)
  • szlifowanie zębów
35
Q

Od czego zależy stopień ciężkości urazu miazgi spowodowany szlifowaniem zębów?

A
  • szybkość obrotów
  • ostrość narzędzia
  • ucisk
  • chłodzenie
  • rozległość i głębia opracowywanej powierzchni w stosunku do miazgi
36
Q

Dlaczego szlifowanie zębów może doprowadzić do zapalenia miazgi?

A

szlifowanie → naruszenie ciągłości tkanek twardych zęba → cięcie wypustek odontoblastów → wypływ płynnej zawartości kanalików zębinowych → przekrwienie miazgi i stan zapalny

37
Q

Jakie zmiany w zębach powodują szczególnie żywą reakcję miazgi na niskie i wysokie temperatury?

A
  • starte powierzchnie
  • ubytki próchnicowe i niepróchnicowe
  • odsłonięte szyjki
38
Q

Ile wynosi tolerowana przez miazgę temperatura?

A

25 do 42 °C

39
Q

Z czym może być związane termiczne drażnienie miazgi prowadzące do jej chorób?

A
  • przyjmowanie pokarmów
  • dobre przewodnictwo wypełnień ze złota i amalgamatu
  • praca wiertarek stomatologicznych
  • pobieranie wycisków masami termoplastycznymi
40
Q

Od czego zależy ilość ciepła wytwarzanego przez wiertarki stomatologiczne?

A
  • szybkość obrotów
  • rozmiar i materiał wiertła
  • intensywność i rodzaj chłodzenia (wodno-powietrzne jest lepsze niż samo powietrzne)
41
Q

W jaki sposób bodźce termiczne mogą doprowadzić do chorób miazgi?

A

bodźce termiczne → nerwy naczynioruchowe → gwałtowne przekrwienie lub niedokrwienie → zaburzenia w odżywianiu → zapalenie miazgi

42
Q

Na działanie jakich pokarmów zębina z obnażonymi kanalikami?

A

słodkie, słone i kwaśne

43
Q

Jakie bodźce chemiczne mogą powodować choroby miazgi?

A
  • słodkie, słone i kwaśne pokarmy
  • do niedawna stosowane leki stosowane do wyjaławiania zębiny w roztworach alkoholowych
  • wg niektórych badaczy materiały złożone i wytrawiacz
44
Q

W jaki sposób bodźce chemiczne mogą doprowadzić do chorób miazgi?

A

szkodliwe bodźce chemiczne → przemieszczenie jąder odontoblastów do ich wypustek → przekrwienie i pękanie naczyń → ropnie i zwyrodnienia → zahamowanie produkcji zębiny wtórnej → często miazga ulega martwicy

45
Q

Jakie bodźce reaktywne mogą doprowadzić do chorób miazgi?

A

terapeutyczne naświetlanie głowy i szyi

46
Q

W jaki sposób naświetlanie głowy i szyi może prowadzić do chorób miazgi?

A

1) naświetlanie GiS → uszkodzenie odontoblastów

2) naświetlanie GiS → uszkodzenie gruczołów ślinowych → zmniejszone wydzielanie śliny → suchość jamy ustnej → próchnica

47
Q

Dlaczego po naświetlaniu głowy i szyi wystrzegamy się chirurgicznego leczenia zaawansowanych przypadków endodontycznych?

A

ze względu na ryzyko nekrozy popromiennej kości

48
Q

Jakie bodźce świetlne i w jaki sposób wykorzystywane mogą prowadzić do chorób miazgi?

A

promieniowanie ultrafioletowe

  • zbiegi fizykoterapeutyczne w chorobach zapalnych przyzębia, nerwobólach, zapaleniach tkanek okw. oraz w bolesnym zapaleniu SSŻ
  • wybielanie zębów

→ należy odpowiednio chronić zęby z żywą miazgą podczas wykonywania tych zabiegów

49
Q

Jakie bodźce wewnątrzpochodne mogą prowadzić do chorób miazgi?

A
  • niedobory pokarmowe, głównie witamin A, C i D
  • zaburzenia przemiany materii i wewnątrzwydzielnicze
  • choroby zakaźne
  • choroby krwi
50
Q

W jaki sposób bodźce wewnątrzpochodne mogą prowadzić do chorób miazgi?

A
  • wywołując zmiany histopatologiczne w miazdze

* osłabiając reakcję obronną miazgi

51
Q

Dlaczego choroby miazgi mogą szerzyć się na tkanki okołowierzchołkowe?

A

ponieważ mają bezpośredni kontakt przez:
• ciągłość tkanki = miazga → tkanka mieszana → ozębna przylegająca bezpośrednio do kości i cementu
• naczynia krwionośne i limfatyczne

52
Q

Jak dzielimy przyczyny chorób tkanek okołowierzchołkowych?

A
  • wewnątrzpochodne

* zewnątrzpochodne

53
Q

Jakie wyróżniamy wewnątrzpochodne przyczyny chorób tkanek okw.?

A

= krwiopochodne
• bardzo rzadkie
• np. posocznica

54
Q

Jakie wyróżniamy zewnątrzpochodne przyczyny chorób tkanek okw.?

A
  • bakteryjne
  • alergiczne
  • mechaniczne
  • chemiczne
  • termiczne
55
Q

Drogi wnikania bakterii do tkanek okołowierzchołkowych:

A
  • z zakażonego kanału korzeniowego
  • przez kieszonkę dziąsłową
  • drogą naczyń krwionośnych
  • z ziarniniaka / torbieli okw.
  • z j.u. podczas wykonywania zabiegów
  • (rzadko) przejście infekcji z sąsiedniego zęba
56
Q

Bakterie w zakażeniach endodontycznych są beztlenowe czy tlenowe?

A

zazwyczaj są bezwględnymi beztlenowcami

57
Q

Co określa, które bakterie będą dominować w zakażeniach endo?

A
  • składniki odżywcze dostarczane przez płyn tkankowy i produkty rozpadu obumarłej miazgi (bogate w polipeptydy i aminokwasy)
  • niskie ciśnienie tlenu
  • produkty uboczne bakterii
58
Q

W jaki sposób może rozwinąć się zapalenie tkanek okw. na drodze alergicznej?

A

rozpad białek towarzyszący martwicy → białka uzyskują odmienną budowę strukturalną i stają się obce dla organizmu (= antygeny) → wydostają się z kanału i wchłonięte przez naczynia wywołują uczulenie → produkcja przeciwciał → następna porcja antygenów wywołuje reakcję alergiczną → uszkodzenie komórek i wydzielanie mediatorów odpowiedzialnych za powstanie zmian zapalnych

59
Q

Jaki charakter ma zazwyczaj proces zapalny tkanek okw. wywołany czynnikami alergicznymi? Dlaczego?

A

przewlekły, ponieważ martwa miazga ma słaby potencjał immunologiczny

60
Q

Jak możemy podzielić urazy mechaniczne prowadzące do chorób tkanek okw.?

A

ostre i przewlekłe

61
Q

Jakie ostre urazy mogą wywołać choroby tkanek okw.?

A

uderzenie, upadek lub nagłe nagryzienie twardego przedmiotu

62
Q

Jakie przewlekłe urazy mogą wywołać choroby tkanek okw.?

A
  • nawykowe nagryzanie twardych przedmiotów
  • obecność węzłów urazowych w zgryzie
  • wypełnienia nawisające do kieszonek dziąsłowych
63
Q

Jakie jatrogenne czynniki mechaniczne mogą wywołać choroby tkanek okw.?

A
  • nakłucie tkanek okw. narzędziem kanałowym lub przepchnięcie materiału wypełniającego poza otwór anatomiczny podczas leczenia kanałowego
  • szybkie i nieostrożne separowanie zębów
  • uszkodzenie tkanek okw. sąsiedniego zęba podczas ekstrakcji
  • zbyt gwałtowne rozsuwanie zębów podczas leczenia orto
64
Q

Czy materiał przepchnięty poza otwór anatomiczny może zostać usunięty bez interwencji lekarskiej?

A

jeśli przepchnięciu materiału nie towarzyszyło zakażenie ulega całkowitemu usunięciu dzięki fagocytom i /lub jednocześnie rozpuszczeniu w płynach tkankowych

65
Q

Jakie czynniki chemiczne mogą wywołać choroby tkanek okw.?

A

związki chemiczne stosowane podczas leczenia kanałowego, które przedostaną się do tkanek okw.

66
Q

Od czego zależy stopień nasilenia chorób tkanek okw. wywołanych czynnikami chemicznymi?

A

od rodzaju środka, jego stężenia i czasu działania

67
Q

Jakie czynniki termiczne mogą wywoływać choroby tkanek okw.?

A
  • podczas wypełniania kanałów metodą termicznej kondensacji gutaperki
  • intensywne szlifowanie zębów bez odpowiedniego chłodzenia (pośrednio przez obumarcie miazgi)
68
Q

Kiedy możemy mówić o termicznym uszkodzeniu tkanek okw.?

A

kiedy temperatura w tkankach okw. podniesie się o 10°C

69
Q

Co pełni najważniejszą rolę w stanach zapalnych endodontium i tkanek okw.?

A

bakterie

70
Q

Jakie bakterie należy kojarzyć z chorobami endodontium i tkanek okołowierzchołkowych?

A
  • Fusobacterium
  • Prophyromonas
  • Prevotella
  • Eubacterium
  • Peptostreptococcus
71
Q

Dlaczego u niektórych osób dochodzi do rozwoju stanu zapalnego w endodontium i tkankach okw. w ekspozycji na patogenną florę bakteryjną, której obecność w endodontium i przyzębiu jest powszechna?

A
  • synergizm pomiędzy bakteriami wywołuje stany zapalne (monoinfekcja nie doprowadza do rozwoju zapalenia)
  • bakterie tworzą biofilm (są bardziej odporne niż bakterie żyjące “samotnie” na reakcję organizmu)
  • uwalniają enzymy i toksyny uszkadzające tkanki gospodarza
  • aktywują odpowiedź układu odpornościowego (stan zapalny)
72
Q

W jaki sposób bakterie aktywują wrodzoną odpowiedź układu odpornościowego?

A

na drodze aktywacji receptorów TLR

73
Q

Jakie enzymy bakteryjne biorą udział w rozwoju chorób endo? Jakie pełnią zadanie poszczególne z nich?

A
  • proteinazy (szczególna rola) - degradują białka macierzy pozakomórkowej (EMC)
  • metaloproteinzay macierzy (aktywowane przez proteinazy)
  • proteazy - rozkładają IgG i IgM oraz składową dopełniacza C3
  • hialuronidazy - rozkładają kwas hialuronowy w EMC
  • kwaśne hydrolazy - degradują białka EMC
  • fosfolipazy - uszkadzają błony komórek tkankowych, prowadząc do ich lizy
74
Q

Jaka toksyna bakteryjna jest szczególnie ważna w etiogenezie chorób endo?

A

leukotoksyna - wiąże się bezpośrednio z błoną neutrofilów, monocytów oraz limfocytów i tworzy w błonie tych komórek kanały, indukując ich lizę

75
Q

Jakie komórki biorą udział w reakcji immunologiczno-zapalnej w przyzębiu i endodontium?

A
  • fibroblasty, osteoklasty, keratynocyty, komórki śródbłonka, komórki tuczne, komórki nabłonkowe Malasseza
  • neutrofile, makrofagi, monocyty, limfocyty
  • cytokiny, chemokiny, eikozanoidy
76
Q

Jakie czynniki pochodzenia bakteryjnego aktywują TLR?

A
  • lipopolisacharydy (LPS)
  • peptydoglikan (PGN)
  • kwas lipotejcholowy (LTA)
  • lipoproteiny
  • flagelina
77
Q

Jakie cytokiny odgrywają szczególną rolę w rozwoju zapalenia endodontium i przyzębia?

A
  • IL-13
  • IL-6
  • TNF (czynnik martwicy nowotworu)

Zachowawcza COPY (47 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions