Hajian Flashcards
غربالگری چیست
- تشخیص مقدماتی یک بیماری یا عارضه نامشهود با استفاده از آزمون ها، معاینات و سایر روش هایی که به سرعت قابل اجرا بوده و بتواند افراد ظاھراً سالم را که احتمالاً مبتلا ھستند از افرادی که احتمالا مبتلا نیستند جدا کند
• جنبه تشخیصی ندارد و افرادی که دارای نتیجه مثبت یا مشکوک هستند برای تشخیص نزد پزشک اعزام میشوند - غربالگری در پی تشخیص نیست و یک ازمون ابتدایی میباشد
تفاوت غربالگری و ازمون تشخیصی
غربالگری: ۱- برای اشخاص سالم به کار میرود ۲- کاربرد گروهی دارد ۳- نتایج ازمون قطعی است ۴- بر اساس یک معیار یا نقطه برش تعیین میشود ۵- کمتر دقیق است ۶- ارزان تر است ۷- پایه ای برای درمان نیست ۸- آغازگر آن پژوهشگر یا موسسه ارائه خدمات است
تفاوت غربالگری و آزمون تشخیصی
آزمون تشخیصی:
۱- در بیماران یا بر حسب علائم تجویز میشود
۲- کاربرد انفرادی دارد
۳- تشخیص قطعی نیست و با شواھد تازه تغییر میکند و تشخیص نهایی نتیجه ارزشیابی همه شواهد است
۴-بر اساس یافته های آزمایشگاهی و ارزشیابی تعدادی نشانههای عضوی و عملکردی تعیین می شود
۵-دقت بیشتری دارد
۶- گران تر است
۷- به عنوان پایه درمان به کار میرود
۸- آغاز آن از یک بیمار مبتلا به ناخوشی است
کاربرد غربالگری
۱- شناسایی زودرس بیماری ها
۲- مبارزه با بیماری ها
۳- مقاصد پژوهشی
۴- فرصت های آموزشی
انواع غربالگری
۱- همگانی ۲- چند مرحله ای ۳- تجویزی ۴- گروه های پرخطر ۵- عوامل خطر
غربالگری همگانی
- یعنی همه مردم یک جامعه یا زیر گروهی از جنس
یا سن خاص مورد غربالگری قرار گیرند - پس از آن که چند روش غربالگری ھمگانی مورد نقد قرار گرفت معلوم شد که کاربرد ھمگانی آنھا توجیه اندکی داشته و تدبیر پیشگیری مفیدی نیست مگر آن که پشتوانه درمانی مناسبی داشته باشد که مدت بیماری را کوتاه کند یا پیامد آن
را بهبود ببخشد
غربالگری چند مرحله ای
• کاربرد ۲ یا چند آزمون غربالگری به صورت مرکب برای تعداد زیادی از مردم به طور همزمان
مثال: پرسشنامه بهداشتی + معاینه بالینی + آزمایش برای تشخیص دیابت
• این مدل غربالگری تنها هزینه خدمات بهداشتی را افزایش میدهد
غربالگری تجویزی
• با این هدف انجام میشود که بیماری هایی را که در صورت تشخیص زودرس، بهتر درمان شوند یا طول عمر افزایش میابد را در افراد به ظاهر یالم انجام شود
مثال: ماموگرافی زنان بالای ۴۰
غربالگری گروه های پرخطر
•این گروه ها بر اساس شواھد و پژوهش های همه گیری شناختی تعیین می شوند
مثال: شیوع سرطان سرویکس در گروه ھای پایین اقتصادی – اجتماعی نسبت بھ وضعیت بالای اقتصادی-اجتماعی این گروه
ھا را بعنوان گروه پرخطر برای غرباگری مناسب میداند
غربالگری عوامل خطر
اخیراً جایگزین غربالگری بیماری ها شده است زیرا عوامل خطر به طور بارزی مقدم بر زمان بروز بیماری واقعی وجود دارند
مثال: افزایش سطح کلسترول سرم برای پیشگیری از بیماری کرونری قلب
معیارهای آزمون غربالگری بر اساس شروط Wilson & Jungner
۱- آن چه در پی آن هستیم یک مشکل مهم باشد و صرف زمان، هزینه و منابع انسانی سبب کاهش محسوس میزان ناتوانی و مرگ شود
۲- باید روش درمان قابل قبول و مورد تاییدی برای بیماری وجود داشته باشد
۳- تسهیلات کافی برای تشخیص و درمان داشته باشیم
معیارهای آزمون غربالگری بر اساس شروط Wilson & Jungner
۴- بیماری در مراحل مخفی یا اولیه قابل تشخیص باشد
۵- مقبولیت دلشته باشد
۶- کمتر تهاجمی باشد
۷- سیر طبیعی بیماری از مرحله مخفی تا بیماری آشکار به اندازه کافی شناخته شده باشد (قطعی ترین معیار)
معیارهای آزمون غربالگری بر اساس شروط Wilson & Jungner
۸- برای افرادی که به عنوان بیمار تحت درمان قرار میگیرند روش درمان توافق شده وجود داشته باشد
۹- ھزینه بیماری یابی (تشخیص بیماری و درمان آن) با کل مخارج پزشکی از نظر اقتصادی متعادل باشد
حساسیت
توانایی یک آزمون در شناخت افرادی که مبتلا هستند
a/a+c
مثبت واقعی
ویژگی
توانایی یک ازمون برای شناسایی کسانی که مبتلا نیستند
d/d+b