I Flashcards
Coğrafi Keşifler sonuçları
Yeni ticaret yolları bulunduğu için doğu ticaret yolları ve Akdeniz limanları önemini kaybetti (süveyş kanalının açılması ile yeniden sonra biraz kazandı).
Gümrük gelirleri azaldı.
Keşfedilen bol maden Osmanlıya girince enflasyon arttı. Para değer kaybetti. Kervan ticareti zayıfladı.
Devlet haklarını kaybetmemek için kapitulasyon haklarını genişletti.
Avrupa’nın ekonomik seviyesi yükseldi bu durum Rönesans’ın başlamasına neden oldu.
Ticaretle uğraşan burjuvalar zenginleşti.
Hristiyanlık dini yayıldı.
Din adamlarına olan güven azaldı.
Yeni bitki ve hayvan türleri Avrupa’ya taşındı.
Amerika’nın eski medeniyet merkezi olduğu anlaşıldı.
Sömürgecilik başladı. (İspanyol ve Portekizliler ilk sömürgeleri kurdu.)
coğrafi keşifler - bulunan yerler
Yapılan Keşifler;
Ümit Burnu’nun keşfi (1487): Portekizli Bartelmi Diyaz tarafından bulundu.
Hint Deniz Yollarının keşfi (1498): Portekizli denizci Vasko dö Gama Ümit Burnu’nu geçerek Hindistan’a ulaştı ve Hint Deniz Yolu’nu keşfetti.
Amerika’nın Keşfi (1506): Kristof Kolomb, Amerika’nın Bahama adalarına ulaşmış ise de burayı Hindistan’daki adalar zannetti. İtalya denizci Ameriko Vespuçi, buranın yeni bir kıta olduğunu dünyaya ilan etti. Bu kıtaya Amerika adı verildi.
Dünyanın Dolaşılması (1522): Portekizli denizciler Macellan ve Del Kano, dünya turuna çıktılar. Macellan’ın ölmesi üzerine Del Kano dünya turunu tamammalayarak dünyanın yuvarlak olduğunu kanıtladı.
coğrafi keşifler nedenleri
XV. yüzyıl sonlarında Avrupalıların bilinmeyen ülkeleri bulmak için yaptıkları gezilere “Coğrafi Keşifler” adı verilir.
Nedenleri;
İpek ve baharat yollarının Müslümanların elinde bulunması,
Coğrafya bilgisinin ilerlemesi,
Pusulanın kullanılması,
Oyanusa dayanıklı gemilerin yapılması ve cesur gemicilerin yetişmesi,
rönesans sonuçları
Avrupa bilim merkezi oldu ama Osmanlı takip edemedi. Aradaki fark açıldı.
Reform hareketleri
Katoliklik sorgulanmaya başlafı. Kilisenin temelleri sarsıldı.
Yeni mezhepler doğdu. Katoliklik bölündü.
Kargaşa Osmanlıya yaradı. Batıda daha kolay ilerledi.
Olumsuz etkilenmemesinin bir sebebi de azınlıklara dini özgürlükler vermesi.
Sanayi devrimi sonuçları
Osmanlı iyice mali ve teknik olarak çökmüştür.
Sanayileşen devletlerin Osmanlıdaki emperyalist emelleri çoğaldı.
seri üretim malları loncayı göçertti. loncalar kapanmaya başladı.
yurtdışına hammadde akışı oldu.
sanayileşen avrupa tarımdan uzaklaşınca sanayi hammaddeleri osmanlıdan karşılanmaya başlandı.
ilk kapitülasyonlar ve sonra daimi olması
ilk: 1535 fransa.
daimi olması: 1740.
osmanlının ingilterenin açık pazarı haline gelmesi
1838 baltalimanı antlaşması
ilk dış borçlanma
1854 kırım savaşı
osmanlı maliyesinin iflası
1875
düyunu umumiye kurulması
1881
osmanlı sanayi inkılabına karşı olarak neler yapmıştır?
imalathane açanlara 10 yıl vergi muafiyeti getirdi.
fabrika kurulması için teşvik verdi.
yerli malı kullanımını zorunlu kıldı.
ıslah-ı sanayi komisyonu kuruldu.
fransız ihtilali etkileri ve sebepleri
Fransız ihtilali 1789 yılında gerçekleşmiştir. Fransız İhtilali’nin getirdiği hürriyet, adalet ve eşitlik gibi kavramlar Osmanlı aydınları üzerinde etkil oldu. Bu durum Osmanlı Devleti’nde demokratikleşme hareketlerini başlattı. Tanzimat Fermanı, I. Meşrutiyet (Kanuni Esasi) II. Meşrutiyet’in ilanı ve yeni Türk devletinin kurulmasında Fransız ihtilalinin etkileri vardır.
Fransız ihtilali’nin getirdiği milliyetçilik akımı Osmanlı Devleti içinde yaşayan değişik ulusları etkileyerek bağımsızlık hareketlerinin başlamasına neden oldu. Bilhassa XIX. ve XX. Yüzyıllarda başka Rusya olmak üzere Avrupa devletlerinin kışkırması ile Balkanlarda ayrılık hareketleri başladı. Böylece Osmanlı Devleti’nin çöküşü hızlandı.
fransız ihtilali sonuçları
Krallık rejiminin baskısı ve yönetimdeki bozuklu,
Halkın; soylular, rahipler, burjuvalar ve köylüler olmak üzere sınıflara ayrılması,
Fransız aydınlarından Monteskiyö, J. J. Russo, Voltaire gibi filozofların etkisi,
Amerika’da bağımsızlık mücadalesinin sonunda insan haklarıyla ilgili bir bildiri yayınlanması,
İngiltere’de Magna Carta ile başlayan demokratikleşme sürecinin sonunda pek çok hak ve özgürlüklerin elde edilmesi,
İngiltere ile yapılan Yedi Yıl Savaşları’nın maliyeyi olumsuz yönde etkilemesi,
Sarayda aşırı israf ve lüksün hüküm sürmesi,
Giderleri karşılamak için halka ağır vergilerin konulması,
1789’da Etejenaro Mevlisi’nde halk, meclisin kontrolünü ele geçirdi. Kral meclisi basmak isteyince halk ayaklanmış, Bastil Hapishanesi’ni basarak siyasi suçluları serbest bırakmışlardır.
Fransız İhtilalinin Sonuçları;
Eşitlik, hürriyet, adalet, egemenlik, demokrasi gibi kavramlar ortaya çıktı.
Yeni Çağ sona erdi, Yakın Çağ başladı.
Mutlak Monarşi yerine egemenliğin halktan geldiği ilkesi kabul edildi.
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi yayınlandı.
Avrupa devletleri Fransız İhtilali ile yayılan fikirlerin ülkelerine de sıçramaması için Fransa ile mücadele ettiler. (İhtilal Savaşları)
Milliyetçilik fikrinin yayılması sonucu çok uluslu imparatorluklar parçalandı. Viyana kongresi (1815)
Fransız ihtilali sonusunda toplanan viyana kongresi (1815)
İngiltere, Rusya, Avusturya topladı.
Meternich sistemi ile, ihtilale karşı savaşmaya kalktı.
ŞArk Meselesi ifadesinin ilk kez kullanıldığı ortamdır.
- yyda dünya
Dünya politikalarına yön veren isimler: İngiltere, Fransa, Rusya, İspanya, Hollanda, Avusturya
akımlar: milliyetçilik ve liberalizm. eşitlik değil özgürlük fikirleri.
Mutlakiyetçilik zayıfladı, demokrasi anlayışı güçlenmiştir.
İkinci yarısında siyasi birliğini sağlayan İtalya (Piyemento krallığı) ve Almanya (Prusya kralı I. Wilhelm) geç olarak hammadde arayışlarına girecek.
- yy’da osmanlı - genel özellikler
- Denge politikası. amaç, yaşamak. Mısır’ı işgal eden Fransaya karşı İngiltere ve Rusyaya yanaşmış.
- ulusçuluk akımı - balkanlar
- en fazla hukuk ve yönetim alanlarında ıslahat olmuş.
- halkın padişah yanında yönetime katılmasına ilk kez bu dönemde geçilmiştir.
- türk tarihinin ilk anayasası bu yüzyılda kabul edilmiştir.
- Batının şark politikaları yoğunlaşmıştır.
1798 - 1801 osmanlı fransız savaşı
İhtilal sonrası fransa yayılmacı. Fransa, İtalya ve Avusturya ile yaptığı savaşları kazandıktan sonra Osmanlıdan sıra pay almaya gelmiş.
Fransa Mısır’ı ele geçirmek ve sömürgelere giden yolu kontrol altına almak istemiştir.
Bonapart 1798 yılında Fransa Mısır’ı işgal etmiştir.
İngilizlerle mağlup olan Fransa Osmanlıyı barışa zorlamak için Akka kalesini kuşalmıştır.
Cezzar Ahmet Paşa komutasındaki Nizam-ı Cedit askerleri yenmiştir.
Fransa 1801de El Ariş Anlaşması ile Fransa Mısır’dan çekilmiştir.
1802’de İmzalanan paris anlaşması ile sona ermiştir. Mısır Osmanlıya geri verilmiştir. İngiltere’ye Karadeniz’de ticaret yapma hakkı tanınmıştır.
1804 Sırp İsyanı sebepleri
(III. Selim zamanı)
Milliyetçilik akımı ile ilk isyan Sırbistan’da çıkmıştır.
ayrıca: - Sırbistanın savaş alanı olması
Avusturya ve Rusyanın Sırpları kışkırtması
Bölgede yeniçerilerin halka kötü davranması
ilk isyan çıkaran: Kara Yorgi.
1804 Sırp İsyanı sonuçları
1812 Bükreş Ant ile imtiyaz
1829 Edirne Antlaşması ile özerklik
1878 Berlin Antlaşması ile bağımsızlık verildi.
(ilk isyan, imtiyaz ve özerklik alan azınlıklar)
1806 - 1812 Osmanlı Rus Savaşı
Sebebi: Rusların Sırp isyanını desteklemesi
Napolyon savaşlarında Napolyonun tarafını Osmanlı tutunca Napolyon Avusturya ve Rus ordularını mağlup etti.
Gelişmeler:
Napolyona yenilen Rusya, Fransa ile Tilsit Antlaşması (1807) (İstanbul ve Rumeli hariç Osmanlı topraklarını paylaşacaklardı)
Fransa - Rusya Erfurt anlaşması (1808): Fransa, Eflak ve Boğdanın rusyaya katılmasına razı oluyordu.
Fransanın Osmanlıya dönmesinden endişelenen İngiltere, Osmanlıyla Kale-i Sultaniye (Çanakkale) anlaşması imzalandı (1809). İngiliz gemileri karadenizde serbest dolaşıma devam edecekti.
Yeniçeriler bşluktan faydalanıp Kabakçı Mustafa önderliğinde ayaklandı ve III. Selimi tahttan indirdi.
sonuç:
Baserabya Rusyaya verilecek, Eflak ve Boğdan Osmanlıda kalacaktır.
Sırplara bazı ayrıcalıklar verilecektir.
Lord Byron rumları desteklemek için Yunanistana geldi (1823)
1806 Eflak ve Boğdan isyanları
1820 Rum isyanı sebepleri:
Fransız ihtilali + Avrupalı kışkırtması Megali İdea Rum aydınlarının çalışmaları Rus çarı tarafından kurulan Filik-i Eterya Cemiyeti Fener Rum Patrikhanesinin kışkırtması Yanya Valisi Tepedelenli Ali Paşa isyanı
1820 Rum isyanı gelişmeler
ilk isyan: 1820 Eflak. sonra 1821 Mora
II. Mahmut, Mısır Valisi Mehmet Ali Paşadan yardım istemiştir. Girit ve Mola valiliklerinin verilmesi şartıyla kabul etti ve bastırdı.
1827’de yunanistanın başımsızlığına yönelik İngiltere ve Rusya arasında Petersburg protokolü imzalandı. Osmanlı’ya “yunanistana özerklik ver” dedi, o kabul etmedi.
İngiltere, Fransa ve Rusya 1827’de Navarin’deki Osmanlı donanmasını yakmıştır. Rusya da yeni ordusuzluktan faydalanıp Edirne Kars ve Erzurumu işgal edip Trabzona ilerledi.
Osmanlı Prusya ile 1829 Edirne Ant’ı imzaladı.
1829 Edirne Ant. (rum isyanı sonucu)
Yunanistan bağımsız olacak
Prut nehri yeni sınır. Gemiler serbestçe boğazlardan geçecek.
Eflak, Boğdan ve Sırbistan özerk oldu.
Osmanlı devleti Rusyaya savaş tazminatı ödeyecek.
—
Rumlar bağımsızlık kazanan ilk azınlık.
Küçük Kaynarcadan sonraki en ağır şartlı anlaşma
Moranın elden çıkması Mehmet Ali Paşa sorununu çıkardı.
Osmanlının durumunu zor gören Fransa 1830da Cezayiri işgal etti.
Osmanlı donanma baskınları:
1571 - Haçlılar - İnebahtı
1770 - Rusya - Çeşme
1827 - İngiltere, Fransa, Rusya - Navarin
1853 - Rusya - Sinop
1821 - 1823 Osmanlı İran Savaşı
İrandaki Kaçar ailesi Ruslara kaptırdığı toprakların telafisini Osmanlıdan yapmak isteyince savaş başladı. İran ağır kayıp verdi.
Erzurum ant imzalandı.
Mısır Meselesi ve Kütahya antlaşması
Mora bağımsız olunca M. Ali Paşa: “bana Girit ve Suriyeyi ver”. Olmayınca kütahyaya kadar geldi.
II. Mahmut: denize düşen yılana sarılır. İngiltere ve Fransa yardım etmeyince Rusyadan yardım istedi.
Rus donanması boğaza gelince İngilizler devreye girdi ve 1833 Kütahya Ant imzalandı
Mısır konusu iç sorundan dış soruna dönüştü
-
maddeler: Girit, Mısır, Şam valisi oldu.
Oğlu İbrahim Paşaya Adana ve Cidde valiliği
Hünkâr İskelesi Antlaşması (1833)
M. Ali Paşaya güvenmediği için Osmanlı Devleti ile Rusya arasında imzalandı. (8 yıl geçerli)
Osmanlı İmparatorluğu ve Rusya savaş durumunda birbirlerine yardım edecektir.
Osmanlı İmparatorluğu’na saldırı olursa, Rusya asker gönderecek, masrafları Osmanlı Devleti tarafından karşılanacaktır.
Rusya’ya saldırı olursa Osmanlı Devleti Boğazları kapatacaktır.
Önemi:
Osmanlı Devleti ile Rusya arasında ittifak kuruldu.
Rusya, Karadeniz’de güvenliğini sağladı.
Osmanlı Devleti, Boğazlardaki egemenlik haklarını kendi isteği doğrultusunda son kez kullandı.
Boğazlar sorunu başladı.
1838 Balta Limanı Antlaşması
M. Ali paşaya hala güvenmeyen Osmanlı, İngiltere ile imzaladı.
- İngiliz tüccarlar her türlü malı iç ve dış ticaret amacıyla satabilecek.
ingilizlerden mal alım satımı için belge istenilmeyecek.
İngiliz tüccarlar iç ticarette yerli tüccardan daha fazla vergi ödemeyecek.
Yabancı mallar boğazdan serbestçe geçecek.
Anlaşma sürekli olacak ve bundan tüm Avrupa devletleri yararlanacaktır.
(rüsumat-ı dahiliye: iç gümrük vergisi)
* Tüm yabancı malların önü açıldığı için Yed-i vahit (tekel) uygulaması önemini yitirmiştir.
Osmanlı yarı sömürge olmuştur.
1840 Nizip Savaşı ve 1841 Londra boğazlar sözleşmesi
Kütahya Antlaşması, ne Osmanlı Devleti’ni, ne de Mehmet Ali Paşa’yı memnun etmişti. 1839 yılında Mehmet Ali Paşa, Osmanlı Devleti’ne ödemesi gereken vergiyi ödemedi. Aynı yıl bağımsızlığını ilan etti.
1839 yılında Osmanlı ve Mısır orduları Nizip’te karşılaştı ve Osmanlı ordusu yenildi. II. Mahmut öldü, yerine I. Abdulmecid geçti.
Avrupa ülkeleri, 1840 yılında, Londra’da bir konferans topladı (Rusya müdahale etmesin diye).
Konferansa katılanlar: Osmanlı, İngiltere, Rusya, Avusturya, Prusya. Londra antlaşması imzalandı (1840)
Konferans’ta Osmanlı Devleti’nin Mehmet Ali paşa’ya karşı korunması kararı alındı.
Londra Antlaşması (1840)
Mısır eyaleti hukuk bakımından Osmanlı Devleti’ne bağlı olmakla beraber, yönetim açısından babadan oğula geçecek şekilde Mehmet Ali Paşa’ya bırakıldı (hidivlik statüsü).
Mısır’ın Osmanlı Devleti’ne yılda 80 bin kese altın vermesi kararlaştırıldı.
Suriye, Adana ve Girit Osmanlı Devleti’ne geri verilecek.
* Mısır ilk kez uluslararası bir kurulda çözüldü.*
Mehmet Ali Paşa özellikleri
Kavalalılar Hanedanının kurucusu ve Mısır veSudan’ın ilk hidividir.
Mısırı kalkındırdı. Vahabilere karşı savaştı.
Kölemenlerin Mısırdaki varlığına son verdi.
Nizam-ı Ceditten etkilenerek kendi Nizamiye ordusunu kurdu.
Mısırda tıp okulu açtı.
Ordunun modernizasyonunda Fransa, donanmada İngiliz desteği aldı.
Osmanlıdan önce Avrupa’ya öğrenci gönderdi.
1841 Londra Boğazlar Sözleşmesi
Avrupa Rusyayı önlemek için Hünkar İSkelesi’ne itiraz etmişti.
Hünkar iskelesinin tarihi dolunca İngiltere, Rusya, Fransa, Avusturya, Prusya ve Osmanlı’nın katılımıyla Londra boğazlar konferansı toplanmıştır. (1841)
- Boğazlar Osmanlı egemenliğinde kalacaktır.
- boğazlar barış zamanında bütün devletlerin savaş gemilerine kapalı, ticaret gemilerine açık olacaktır.
- Boğazlar ilk kez uluslararası statü kazanmıştır. osmanlı tek başına karar alamayacak. Rusya da Akdenize giremeyecek.
- İngiltere ve Fransa karlıi rusya hünkar iskelesindeki haklarını kaybettiği için zararlı çıktı.
(Osmanlı-Rus) Kırım savaşı (1853-56)
Nedenler:
1848’de Avusturyaya karşı ayaklanan macar mültecilerin Osmanlıya sığınmasına Rusyanın sinirlenmesi
Rusların Hünkar iskelesini canlandırmak istemeleri ve Kutsal yerler sorunu (ortodoksa hak ver)
Rusya elçisi Prens Mençikofun gelip ilettiği istekleri Osmanlının reddetmesi
gelişmeler:
- Rusya Eflak ve Boğdan’ı işgal etti.
- Rusları önlemek için Avusturya Osmanlıyı destekledi.
- İngiltere ve Fr donanmaları Osmanlıya destek için İstanbula geldi.
- Rusya Sinopta donana yaktı.
- Prusya tarafsız kaldı. Piyemonte (sardinya krallığı) osmanlının yanında yer aldı.
- Rusya barış imzalamak zorunda kaldı.
- İLK KEZ İngiltereden dış borç para alındı.
- Florance Nightingale İstanbula hastane getirdi.
Kırım savaşı sonrası Paris ant
İngiltere, Fransa, Rusya, Piyemonte (sardinya), Avusturya, Prusya, Osmanlı.
- Osmanlı Avrupa devleti sayılacak, toprak bütünlüğü Avrupa himayesinde olacak.
Karadeniz tarafsız olacak, tüm devletlerin ticaret gemilerine açık, savaş gemilerine kapalı olacak.
Boğazlar 1841 Londra sözleşmesine göre yönetilecek, savaş gemilerine kapatılacak.
Osmanlı ve Rusya karadenizde tersane ve donanma bulunduramayacak.
Avrupa, Fermanın uygulanmasına ve Osmanlı içişlerine karışamayacak - Osmanlı savaşı kazandı, yenik muamelesi gördü.
- Osmanlı Avrupa devleti sayıldı
- Anlaşma metninde Islahat fermanı var
- Savaşa katılmadığı halde antlaşmada yer alan devlet: Prusya.
1859 Kuleli Olayı
İlk siyasi parti Fedailer Cemiyetinin, Abdulmecid’i devirip Abdulaziz’i tahta geçirmek için yaptığı başarısız darbe girişimi.
şeriata daha uygun bir devlet istiyordu. Islahata tepkidir.
1876 tersane konferansı
Rusya’nın balkanlardaki kışkırtmaları 1875 yılında isyana dönüştü. Rus kışkırtmaları ile Osmanlı topraklarında ilk isyan 1875′te Hersek’te çıktı, Osmanlı Hersek’te çıkan bu isyanı bastıramadı bu isyan kıvılcımı büyüyerek Sırbistan ve Bulgaristan topraklarına yayıldı(1876). Avrupa devletleri yeni bir savaş istemedi. Bu konuların görüşülmesi için İstanbul(Tersane) Konferansı yapılması kararlaştırıldı. 1876 İstanbul (Tersane ) Konferansı Osmanlı, Rusya, İngiltere, Fransa, Avusturya, Almanya, İtalya katıldı Bu sırada Osmanlı Devleti destek alabilmek amacıyla 23 Aralık 1876′da Kanuni Esasiyi ilan ederek Meşrutiyet yönetimine geçti Osmanlı Devleti, azınlıklara bağımsızlık verilmesini reddetti Rusya Osmanlı’ya savaş açtı.
1877-78 Rus savaşı (93 Harbi)
Tersane konferansından bağımsızlık kararını osmanlı desteklemeyince Londra’da bir konferans daha düzenlendi.
Bu konferansra Osmanlının hristiyanlar için söz verdiği reformları yerine getireceği, protokolü imzalayan devlet elçilerinin (AAİRİ) reformları denetleyeceği kararı çıktı.
Kabul etmeyince Rusya Osmanlıya savaş açtı. İKi cephede birden savaş açtı.
İngiltere, Osmanlının toprak bütünlüğünü korumak politikasından vazgeçti. Rusya’ya “boğaz statüsünü bozma, süveyşe dokunma ne yaparsan yap” dedi.
Ruslar batıda çatalcai doğuda erzuruma kadar ilerledi. OSmanlı ermenileri de isyan edince Osmanlı ateşkes istedi.
1877-78 Rus savaşı (93 Harbi)’nın öne çıkanları
Kafkas: Gazi Ahmet Muhtar Paşa. Darüşşafakanın kurucularından.
Plevne: Osman Nuri Paşa. II. abdulhamit gazi ünvanı verdi.
Erzurum: Nene Hatun. TKB yılın annesi seçmiştir.
1878 Ayestefanos ANt (sevr gibi, uygulanmamıştır)
Bulgaristan krallığı kurulacak
Sırbistan, Romanya, Karadağa bağımsızlık
Bosna-Hersek’e özerklik
Kars, Ardahan, Batum, Doğu beyazıt Rusyaya verilecek Girit ve Ermenilerin olduğu yerlerde ıslahatlar yapılacak Osmanlı Rusyaya savaş tazminatı verecek
*Rusya antlaşmanın 16. maddesine Ermeni lehine madde koydurarak Ermeni sorununu İLK KEZ uluslararası bir belgeye yansıttı.
*İLK KEZ Balkanlardan geri Türk göçü başlamıştır.
Rusya Bulgaristan ile Egeye ulaşabilecek, Sırbistan, Romanya ve Karadağa bağımsızlıkla Panslavizm düşüncesini gerçekleştirebilecekti
Bu anlaşma İngiltere, Avusturya, Almanya çıkarlarına ters düşmüştür Berlinde tekrar görüşülmüştür.
1878 Berlin ant.
Ayestefanos İngiltere, Avusturya, Almanya çıkarlarına ters düşmüştür Berlinde tekrar görüşülmüştür.
Osmanlı, Rusya, Fransa, İngiltere, Avusturya, İtalya, Almanya katıldı (Os + İFARA
İngiltere: Kıbrıs yönetimini bana ver, Ayes’in şartlarını hafifleyetim. Kabul.
Bulgaristan 3′e ayrılacak:Doğu Rumeli özerk, Makedonya islahat şartıyla osmanlıda.
Romanya, Sırbistan, Karadağa bağımsızlık verilecek
Kars, Ardahan, Batum –> Rusyaya
Doğu beyazıt –> Osmanlıya
Bosna-Hersek Osmanlı toprağı sayılacak fakat Avusturya yönetecek
Teselya Yunanistana verilecek
Girit ve ermenilerin olduğu yerlerde ıslahatlar yapılacak
- Ayestefanos’un 16. Ermeni maddesi buraya 61. madde olarak geçmiştir. Avrupa devletlerinin Ermeni ilişkilerine müdahale hakkı doğmuştur.
Berlin Anlaşmasından sonra İngiltere ve Fransa tamamen Osmanlı toprak bütünlüğünü korumaktan vazgeçmiştir.
1878 Halepa Fermanı
Girit rumlarına imtiyaz veren fermandır.
- Rumca resmi dil.
- Girit özerk.
- Rumlar vergiden muaf.
1897 Dömeke Meydan Savaşı
★ Edirne Antlaşması ile bağımsızlığını elde eden Yunanistan Eski Bizansı yeniden kurma (Megalo İdea) faaliyetlerine girişti. Amaç topraklarını daha da genişletmekti.
★ Yunanistan kışkırtması sonucu 1896’da Girit’te isyan çıktı.
★ Yunanistan bölgeye asker çıkarınca Osmanlı – Yunan Savaşı başladı ve Osmanlı Devleti, Yunanistanı 1897 Dömeke Meydan Savaşı ile büyük bir yenilgiye uğrattı.
★ Osmanlı ordusunun Atina’ya yönelmesi ile Rusya ve Avrupalılar devreye girdi.
★ İmzalanan İstanbul Antlaşmasına göre; (1897)
- Taraflar savaş öncesi sınırlara çekilecek.
- Girit’e özerklik verilecek.
- Girit’in başına bir Rum vali atanacak.
- Giritteki Rumlara vergi muafiyeti sağlanacaktır.
✍ Yunanistan, Girit’i 2. Meşrutiyet’ten sonra topraklarına kattı (1908)
* Mehmet Emin Yurdakul, Cenke giderken şiirni bu savaş üzerine yazmıştır.
* MK, “çok gençtim, keşke katılsaydım” dediği savaş budur.
Osmanlı’ya ilk kim hasta adam dedi?
Rus Çarı I. Nikola
Ermeni Meselesi
Millet - i Sadıka
İlk kez 1860’ta Ermeni yardım dernekleri adı altında Rusya öncülüğünde örgütlendiler.
1887’de ise Ermeni ayaklanmalarını örgütlemek için İsviçre’de Hınçak Cemiyeti ve Rusya’da Taşnak Ermeni Cemiyeti kuruldu. (1889)
İlk Ermeni isyanı ise 1877 – 1878 Osmanlı – Rus Savaşı sırasında çıkmıştır.
Ermeniler, Berlin Antlaşması’na sundukları raporda Erzurum, Van ve Diyarbakır’da 1.330.000 Ermeni, 729.000 Türk nüfusu olduğunu, dolayısıyla burada bir Ermeni Devleti’nin kurulmasını talep ettiler. Bu sahte belgeleri İngiliz Hariciye Nazırı Lord Salisbury yalanlamış ve Ermeniler amaçlarına ulaşamamışlardır.
★ 1890 Erzurum ve Adana isyanı
★ 1893 Merzifon’da 25 askerimizi şehit ettiler.
★ 1894 İstanbul’da Osmanlı Hükümeti’nin bulunduğu Babıâli’ye baskın düzenlediler.
★ 1894 Sason ayaklanması (Ermeni ayaklanmalarının en şiddetlisidir)
★ Kayseri, Yozgat, Çorum, Kahramanmaraş ayaklanmaları
★ 1896’da İstanbul’da Osmanlı Bankası’na saldırdılar.
★ Osmanlı Padişahı 2. Abdülhamit’e bombalı suikast düzenlediler. (1905)
* 1909: Ermeni psikopos Museg önderliğinde Adana ve Dörtyol katliamları
Kıbrıs ve İngiltere
1878 Ayastefanos Antlaşması’nın şartlarının hafifletilmesi karşılığında Osmanlı Devleti’nden Kıbrıs’ı isteyen İngiltere bu amacına ulaşmış ve Kıbrıs, İngiltere’nin yönetimine bırakılmıştır.
4 Haziran 1878’de yapılan Osmanlı – İngiliz antlaşmasına göre;
- Kıbrıs Osmanlı toprağı olacak ve Türk bayrağı çekilecek fakat yönetimi İngiltere’de bulunacak.
- Rusya; Kars, Ardahan ve Batum’dan çekilirse İngiltere Kıbrıs’ı Osmanlı Devleti’ne geri verecektir.
NOT :
Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı’na İngiltere’nin karşısında girince İngiltere Kıbrıs’ı topraklarına kattığını ilân etmiştir.
1881 Tunus’un işgali
Berlin Antlaşması ile İngiltere ve Almanya, Fransa’nın Tunus’u almasına göz yumacaklarını belirtince Fransa, Osmanlı’daki karışıklıklardan yararlanarak Tunus’u işgal etti. 1830’da cezayiri işgal etmişti zaten.