II Flashcards
II meşrutiyet nasıl başladı?
1876’da padişah olan 2. Abdülhamit Osmanlı tarihinin ilk Anayasası olan Kanunuesasi’yi ilân etmiştir. Fakat padişah kısa süre sonra 93 Harbi’ni bahane ederek (1877 – 1878 Osmanlı – Rus Savaşı) anayasal yönetime son vermiştir (14 Şubat 1878). Bu durum padişaha karşı bir direnişin başlamasına neden olmuştur.
Padişaha cephe alan Genç Osmanlılar (Jön Türkler) ekonominin bozukluğunu, Girit, Ermeni ve Makedonya olaylarını bahane ederek tepkilerini artırmışlardır.
24 Temmus 1908 ile 6 Kasım 1922 arasındaki dönem. etkili olan grup: İkinci Kuşak Yeni Osmanlılar: İttihat ve Terakki
İttihat ve terakki hk.
- İttihad-ı Osmanlı cemiyeti, 1889’da Edirnekapıda kuruldu. 12 kişilik toplantı.
- Piknik görüntüsü altında. İnciraltı Toplantısı - Onikiler toplantısı adı verildi.
- İtalyadaki Carbonari mason teşkilatını örnek almıştır. Tıbbiyeliler arasında kurulmuş, askerlere sirayet etmiş.
- Avrupa ayağı da kurulmuş, Avrupa Osmanlı Terakki ve İttihat adı altında birleşmiş.
- 1906’da MK’nin Şamda kurduğu Vatan ve Hürriyet cemiyeti ile birleşmiş.
- İlk amaç: anayasal düzen. sonra: iktidarı denetleyen siyasi parti (İttihat ve Terakki Fırkası). 1912: iktidar partisi
- 1918’de parti kendini feshedince bazıları Milli Mücadelede yer almış, bazıları Tereddüt Fırkasını kurmuş.
İttihat ve Terakki ne demek
Birleşme ve İlerleme
İttihat ve teraki kurucuları
en önemlileri Abdullah Cevdet, Dr. İshak Sukuti, İbrahim Temo ve Şerafettin Mağdumi’dir.
İttihat ve Terakki amaçları
İmparatorluğun parçalanmasını engellemek:
- Meşrutiyetin kurtaracağına inanmışlar
- Kilise kanununu yapmışlar
Batılı devletlerin baskısını önlemek
- Avr mali tekelinden kurtulunmaya çalışılıyor.
Ulusal burjuvazi oluşturmak
-İktisad-ı Cihad çağrısı yapmışlar ve İtibar-ı Mili Bankasının kurulmasını sağlamışlar.
Ulusal kültüre hizmet etmek
- Türk ocaklarını kurmuşlar ve ARap harflerinin arasını açarak okuryazarlığı kolaylaştırmaya çalışmışlar.
Ordunun modernleşmesini sağlamak
- Almanyayla yakınlaşmışlar.
Turan idealini gerçekleştirmek
İttihatçi bazı yayın organları
meşveret mizan içtihat osmanlı şurayı ümmet terakki
II Meşrutiyet ilan edilme sebepleri
tüm tebaayı bir arada toplamak
İngiltere, Fransa ve Rusyanın Reval’de görüşme yaparak Makedonyada düzenleme talep etmeleri, avr baskısını önleme isteği
Serez’den bir ordu kısmının Padişaha baskı için İstanbula geleceği haberlerinin yayılması
- İttihatçilr Alman istihbaratına dayanarak (Reval) silah zoroyla da olsa Hürriyet taburlarını kurmuştur.
- İttihatçiler Selanik hükümeti konağını işgal etmiştir.
- İsyanın tüm ülkeye yayılmasından korkan II. Abdulhamit 24 temmuz 1908’de Meşrutiyeti ilan ederek Kanun-i esasiyi yeniden yürürlüğe koymuştur.
II. meşrutiyet ilanının sonuçları
İttihat ve Terakki gücünü arttırmıştır.
Osmanlıcılık (İttihad-ı Anasır) ve İSlamcılık (PAnislamizm) gibi akımların yerine Pantürkizm (Turancılık) öem kazanmıştır.
İlk kez çok partili hayat başlamıştır.
İdare demokratikleşmiştir.
İyd-i milli
1909’dan itibaren II. meşrutiyet’in ilanından dolayı kutlanmaya başlanan milli bayramdır.
Kutlanan TEK MİLLİ bayramdır. son kez 34 yılında kutlanmış 35 yılında kaldırılmıştır.
II. meşrutiyet sırasında yaşanan bazı gelişmeler
Bulgaristan bağımsızlığını ilan etmiştir.
Yunanistan Girit’i ilhak etmiştir.
Avustuya-Macaristan İmparatorluğu Bosna-Hersek’i ilhak etmiştir.
II. meşrutiyet dönemi siyasi partiler
İttihat ve Terakki Fırkası Hürriyet ve İtilaf Fırkası İttihad-ı Muhammedi fırkası Osmanlı İhtilal Fırkası Osmanlı Demokrat fırkası Osmanlı ahali fırkası Osmanlı ahrar fırkası osmanlı sosyalist fırkası Osmanlı İbad fırkası Mutedil Hürriyetperveran Fırkası
reval konferansı konuları nelerdir
1908 yılında İngiltere Kralı ve Rus Çarı arasında yapılan görüşmelerde
- Makedonyada ıslahat yapılması
- Boğazların durumu
- Osmanlı azınlıkları konu edilmiştir.
31 Mart vakası
Yeni açılan mecliste ittihatçılar çoğunlukta olduğundan padişahın meclisi kapatma yetkisi kaldırılmış ayrıca hükümet padişaha karşı değil meclise karşı sorumlu hale getirilmiştir.
Yeni yönetime karşı olan kişiler ve partiler halkın dini duygularını istismar ederek büyük bir ayaklanma başlattılar. İstanbul’da büyük olaylar çıktı. Ayrıca İstanbul’daki Volkan, Tanin, Serbesti gazeteleri meşrutiyeti ağır bir şekilde eleştirmişlerdir.
Serbesti gazetesi yazarı Hasan Fehmi’nin ve bir milletvekilinin vurulması olayları daha da alevlendirmiştir.
Bu gelişmeler üzerine Taksim Kışlasındaki Avcı Taburları isyan başlattı (13 Nisan 1909).
Bu tarih Rumi takvime göre 31 Mart’a denk geldiği için 31 Mart Olayı denmiştir.
İsyancılar, meclis binasına yürüyerek sadrazam ile meclis başkanının istifalarını istemişlerdir. Ayrıca ittihatçı olarak bilinen bazı kişiler öldürülmüştür.
Bu gelişmeler üzerine İttihat ve Terakki Partisi, isyanın bastırılması için merkezi Selânik’te bulunan Hareket Ordusu’nu görevlendirmiştir.
Kurmay başkanlığını Mustafa Kemâl ile komutanlığını Mahmut Şevket Paşa’nın yaptığı bu ordu İstanbul’a gelerek isyanı bastırmıştır.
✍ 31 Mart Olayı, Şeyh Sait İsyanı ve Menemen Olayı mevcut yönetime karşı yapılan ayaklanmalardır.
✍ Olaylara karıştığı gerekçesiyle dönemin padişahı 2. Abdülhamit, Meclis-i Umumi Milli adı altında toplanan ayan ve mebusan meclisi kararıyla tahttan indirilmiş ve yerine 5. Mehmet Reşat getirilmiştir (27 Nisan 1909). II. abdulhamit selanik’e sürgün edilmiştir.
✍ Hareket Ordusu’nun 31 Mart Olayı’nı bastırması ordunun yenilikleri koruduğunu göstermektedir.
Bu olaydan sonra Kanunuesasi’de bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler şunlardır:
★ Padişah mecliste anayasaya bağlılık andı içecektir.
★ Padişahın meclisi kapatma yetkisi zorlaştırılmıştır.
★ Ayan ve Mebusan Meclisi üyeleri padişahtan izin almadan yasa önerme yetkisine sahipti.
★ Uluslararası antlaşmalar meclisin onayından sonra yürürlüğe girecektir.
★ Bakanlar Kurulu meclise karşı sorumlu hâle gelmiştir.
31 mart olayındaki ilkler
II. abdulhamid meclis kararıyla tahttan indirilen ilk padişahtır (mebusan). ikincisi VI. mehmet vahdettindir (TBMM).
31 mart isyanının bastırılması olayı, Mustafa kemalin tarih sahnesine ilk ciddi çıkışıdır.
31 mart REJİM KARŞITI İLK İSYANdır.
Bu isyan bastırıldıktan sonra MK halka hitaben bir beyanname yayımlamıştır.
anayasa 1909 değişiklikleri
Heyet-i vükela Meclise karşı sorumludur.
Kanun teklifi için padişah izni kalktı
Padişah hükümet başkanını seçebilir
padişahın veto yetkileri kısıtlandı
Padişahın meclisi feshetme yetkileri kısıtlanarak kurallara bağlandı
kanun dışı tutuklama yasaklandı
postanelere verilen evraklar mahkeme kararları olmadan açılamayacak
uluslararası belgelerin yasal olması için meclisten geçmek zorunda
toplanma, dernek kurma hakları
padişahın sürgün yetkisi kalktı
II. meşrutiyet zamanında alman ilişkileri
II. wilhelm ile osmanlının arası iyiydi. amacı, İngilterenin sömürge yollarını kesmek
Wilhelm’in 3B projesi (Berlin-Boğazlar-Bağdat demiryolu) ile basraya çıkmak istemesi İngiltereyi kızdırdı.
Osmanlıdaki demiryolu savaşları
Rusya doğuda, Avusturya balkanlarda, Fransa suriye çevresinde, Almanya berlin bağdat hattı ile Irak çevresinde etkin olmak istemiştir.
Alman parasıyla 1889 ANadolu Osmanlı şömendifer kumpanyası kurulmuş, haydarpaşa ankaraya bağlanmıştır.
1896’da eskişehir-konya demiryolu hattı tamamlanmıştır. Şirket Konya-Basra körfzi demiryolu imtiyazını elde etmiştir.
Almanya ve Avusturyanın ithalatı artmış.
Osmanlıcılık
Osmanlıcılık fikri Tanzimat döneminin sonlarına doğru ilk defa Genç Osmanlılar adı verilen aydınlar tarafından ortaya atılmıştır. Osmanlıcılık fikrini savunan Genç Osmanlılar, devletin sınırları içerisinde yaşayan bireyler arasında dil, ırk ve din bakımından hiç bir ayrım gözetmeksizin aynı haklara sahip oldukları kabul edilirse, Osmanlı toplumu içinde bir kaynaşma ve dayanışma sağlanacağı düşüncesindeydiler.
Ancak;
Azınlıkların bağımsız olmak istemeleri ve ulusçuluk akımının yaygınlaşması
Avrupalı devletlerin azınlıkları kışkırtmaları ve korumaları
Balkanlarda isyanların çıkması ve Anadolu’da Ermeni olayları
Osmanlıcılık düşüncesinin gerçekleşmesinin mümkün olmadığını göstermiştir.
savunucuları: Namık Kemal, Şinasi, Ziya paşa, Ali suavi, Mithat paşa vb
İslamcılık - Panislamizm - İttihadı İslam
1877-78 rus savaşından sonra önem kazanmış.
II. abdulhamit resmi siyaseti
başarılı olamamış, çünkü araplar İngilizlerle hareket etmiş.
Dergileri: SIrat-ı Mustakim, Beyan-ül hakim
savunucuları: II. abdulhamit, ahmet hamdi akseki, Mehmet akif ersoy,
İstanbul Hicaz demiryolu hattı İslamcılık fikri iledir!!
Mehmet Akif Ersoy
- İstiklal Marşı yazarı.
Lakapları: Vatan şairi milli şair
Kurtuluş savaşı sırasında I. TBMM vekili.
Çanakkale Destanı, Bülbül, Safahat
Sırat-ı Müstakim başyazarı
Safahat şiirleri 8 kitaptan oluşur. İstiklal marşı yok “ben onu milletin kalbine gömdüm”
Türk Birliği (Turancılık - Pantürkizm)
Yurtdışına kaçan aydınlar arasında başlamış.
İttihat ve Terakki görüşü. II. meşrutiyet devlet politikası. Osmanlının WWI kaybu ile suya düşmüş.
Kurtuluş savaşı: Tüm türkler yerine milli sınırlar içinde türk birliği
Parolası: ilk dilde Türkçülük
Milliyetçilik ilkesinde etkili
savunucuları: ziya gökalı, bursalı tahir, Ömer seyfeddin, Yusuf AKçura, Mehmet emin yurdakul, Enver paşa
batı temelli ilk takvim
Takvim-i Garbi. İttihat ve Terakki fırkası zamanında 1917’de yürürlüğe girdi.