Ordenen met kleuters

Question 1

Welke kenmerken zijn er bij redeneren van kleuters?

Answer 1

• Geen logische samenhang
• Inductief redeneren
• Deductief redeneren
• Grove categorieën

Question 2

Wat is geen logische samenhang?

Answer 2

bv. nog niet evident dat banaan fruit is, dat niet alle mannen papa’s zijn

Question 3

Wat is inductief redeneren?

Answer 3

= een algemene regel afleiden uit afzonderlijke vaststellingen

bv. peuter heeft een knuffel dat op een poes lijkt -> mama benoemd de knuffel poes -> kleuter benoemt alles wat zacht is poes

Question 4

Wat is deductief redeneren?

Answer 4

= een algemene regel hebben en hierdoor besluiten trekken voor afzonderlijke feiten

bv. ik kan geen schoenen kopen want ik heb geen geld meer.

Question 5

Wat is een grove categorieën?

Answer 5

bv. alle ronde voorwerpen zijn ‘bal’, alle dieren zijn ‘poes’…
-> naarmate het kind meer ervaring krijgt en het meer gelijkenissen en verschillen kan opmerken, zal het hier meer in differentiëren en specifieke categorieën maken
-> aparte groepen van poezen, honden
-> groep ‘dier’

Question 6

Hoe kun bij kinderen hierop inspelen als kleuteronderwijzer? om ze te helpen categoriseren.

Answer 6

-Juiste kapstokken maken in het hoofd van het kind.

• kennismaken met de wereld en laten opdelen -> juiste redenering
• mindmappen

Question 7

Wat zijn de begrippen die inverband liggen met ordenen?

Answer 7

• Ordenen
• Verzamelen
• Een klasse
• Sorteren
• Classificeren
• Seriëren
• Ordeningssystemen

Question 8

Wat is ordenen in wiskunde?

Answer 8

= orde brengen in iets
-> de wijze waarop je een systeem in een geheel brengt

• je gaat iets ‘inrichten’ volgens een bepaald ‘principe’
• classificeren en seriëren

Question 9

leg uit wat verzamelen is in wiskunde?

Answer 9

= voorwerpen bij elkaar brengen en zien als één geheel

• bv. alles wat je vindt in de jaszak van kinderen
  van nature verzamelaars

Voorwerpen verzamelen met hetzelfde aantal -> op noten stippen zetten en het juiste aantal in een vakje leggen met het getal erop

Question 10

Leg uit wat een klasse is in wiskunde.

Answer 10

= Een verzameling van dingen die gemeenschappelijke kenmerken hebben
-> de naam geeft aan wat gemeenschappelijk is
bv. de rode blokken, de kinderen die te voet naar school komen,…

Question 11

Leg uit wat sorteren is in wiskunde?

Answer 11

= het bij elkaar brengen van voorwerpen volgens gemeenschappelijke eigenschappen

-> gebaseerd op het zien en vergelijken van eigenschappen

bv. parels in verschillende kleuren en vormen.

Question 12

Wat is classificeren in wiskunde?

Answer 12

= groeperen van voorwerpen volgens één of meer gemeenschappelijke eigenschappen

-> NIET gelijk aan sorteren

-> ontstaan van klassen via doorsorteren

bv: parels gesorteer volgens kleur (blauw, groen, rood,…)
-> verder sorteren volgens vorm
-> verder sorteren volgens grootte

Question 13

hoe noemen we verder doorsorteren?

Answer 13

classificeren

Question 14

hoe noemt men dat verschillende klassen in relatie met elkaar staan?

Answer 14

= inzicht in de klasse-inclusie of deel-geheelverhouding

Question 15

Wat is de basis van het getalbegrip bij kleuters?

Answer 15

is dat ze kunnen classificeren

Question 16

wat zijn de 3 manieren om via classificeren te werken aan het getalbegrip?

Answer 16

1. een klasse met enkele voorwerpen
   -> bv. 15 appels in een doos -> 1 appel in de eerste doos, 2 appels in tweede doos,….
2. deelklasses maken
   -> bv. 10 kleuters komen met fiets naar school, 4 met bakfiets, 5 achterop, 1 op steunwieltjes
3. klasse met voorwerpen waarop een aantal staat.
   bv. sorteren van poppenkleertjes -> ene kapstok kleren met 2 knopen, andere met 1 knop

Question 17

wat is seriëren in wiskunde?

Answer 17

= het maken van seriatie

-> voorwerpen ordenen op basis van onderlinge verschillen

-> ordenen volgens seriatieprincipes

Question 18

wat is seriatieprincipes?

Answer 18

• ruimte aspect = lengte, dikte, hoogte
• fysische aspect = licht/zwaar, donker/licht
• sociaal aspect = rijk/arm, spannend/minder spannend
• tijd = jong/oud, eerst/later
  => kwalitatief seriëren
• aantal = veel/weinig
  => kwantitief seriëren

Question 19

wat zijn de 3 fasen van seriëren?

Answer 19

1. paarsgewijze denken
2. empirisch zoekend seriëren
3. transitief niveau

Question 20

Wat is paarsgewijs denken?

Answer 20

= als een kleuter 2 elementen met elkaar kan vergelijken, maar de totaliteit uit het oog verliest -> hij vergelijkt per paar

bv. boom 1 wordt vergeleken met boom 2 (niet met boom 3) nadien wordt boom 3 vergeleken met boom 4,…

Question 21

Wat is emirisch zoeken seriëren?

Answer 21

= kleuters kunne, wanneer ze experimenteren, meer dan 2 elementen seriëren

-> moet wel enkele keren een voorwerp verplaatsen om tot het goede eindresultaat te komen

Question 22

wat is transitief redeneren?

Answer 22

= kind kan een hele reeks ordenen
-> het seriëren is volledig beheerst

dit inzicht wordt geleidelijk aan opgebouwd -> aanwezig bij elke volwassene kleuters moeten dit visueel zien dat A<B en A<C

Question 23

Waarom is het nog moeilijk voor een kind om bv. pakjes op gewicht te ordenen?

Answer 23

Kleuter moet elk pakje met een ander pakje vergelijken (kan het gewicht nog niet zien)

Denken is nog niet operationeel
-> nog niet ordenen op mentaal vlak

Moet dit concreet kunnen voelen
Bv. groen pakje is lichter dan rode
rode is lichter dan gele, dus groene is lichter dan gele

Question 24

Wanneer kunnen kleuters verbaal seriëren?

Answer 24

ze kunnen pas ten vroegste vanaf het einde van de kleuter periode beginnen verbaal seriëren.

Question 25

Geef een voorbeeld van verbaal seriëren

Answer 25

bv. Hilde is ouder dan Bert, Bert is ouder dan Elly, dus Elly is de jongste

Question 26

Hoe kan je de kleuters voorbereiden op getalbegrip?

Answer 26

Door hen te leren classificeren en seriëren.

bv. seriëren volgens aantal, groepjes op aantal vergelijken en ordenen van veel naar weinig of omgekeerd.

Question 27

Geef een voorbeeld van een activiteit met patroon leggen.

Answer 27

Eerst vrij spel en zelf een patroon leggen van kleuren.

op een kaartje een gegeven patroon leggen. bv. abab dan legt de kleuter ab verder -> kan met gekleurde kralen, appels, sterre,…

Question 28

wat kan je na een gewoon patroon leggen van kleuren nog doen om het moeilijker te maken?

Answer 28

een of meerdere ontbrekende elementen geven in een patroon.

Question 29

Kan je een patroon enkel leggen op kleur?

Answer 29

Je kan het ook op vorm leggen en kleur leggen

bv. groene driehoek, blauwe cirkel, gele ster, en dit herhalend leggen

Question 30

Hoe kan je een patroon transformeren of namaken met?

Answer 30

Je kan het namen met andere materialen

bv. er staan rood rechthoeken en blauwe 5 hoeken
die kan je namaken in groene vierkantjes en oranje vierkantjes

Question 31

wat is een patroon beschrijven?

Answer 31

bv. kijk, hier zie je een rode driehoek, een gele driehoek, een rode driehoek en een gele driehoek

Question 32

Wat is (terugkerende) eenheid van een patroon beschrijven?

Answer 32

bv. kijk, hier zie je een patroon met telkens een rode driehoek en een gele driehoek.

Question 33

Hoe verwoord je gelijkenissen en verschillen tussen twee of meerdere patronen?

Answer 33

hier zie je twee blokkentorens

De torens hebben verschillende kleuren.
kijk deze is oranje groen, oranje groen, oranje groen
de andere is blauw geel, blauw geel, blauw geel.

de torens hebben hetzelfde patroon, ze hebben allebei afwisselende de ene kleur en dan de andere kleur

Question 34

hoe classificeren bij de jongste kleuters?

Answer 34

• 3D voorwerpen
  bv. auto’s, appels, parels,…
• voorwerpen beschrijven en benoemen
  > dan 1 eigenschap is nog moeilijk
• focussen op 1 eigenschap de ene dag ( de andere dag een ander)
• vergelijken -> focus op gelijkenissen
  bv. ‘zoek dezelfde als…’
  waarom lijkt jouw muts op die van Lou?
• direct waarneembare kwalitatieve eigenschappen
  bv. rood-geel-groen-blauw; groot-klein; lang-kort;…
• kwantitatief kwalificeren = volgens aantal
  bv. groepjes van 3 maken
  -> max 5!
• classificeren volgens 1 criterium (gemeenschappelijke eigenschap)
  sorteren -> hoofdkleuren = eerste criterium
• sorteren identieke voorwerpen
  bv. eikels bij eikels
• classificeren -> 1 gem. eig.
  bv. parels volgens kleur leggen
• verschillen -> eigenschappen duidelijk zijn!
• jonge kleuters -> kunnen geen ordening bedenken
  wel -> waarom bepaalde dingen bij elkaar horen
  bv. waarom staan deze auto’s samen?
• vertrouwd -> één bepaalde eigenschap -> overgaan naaar 2 eig.
  bv. zoek de rode auto met zwarte wielen
  zoek rode en ronde blok

Question 35

Hoe kan je een matrix gebruiken?

Answer 35

je kan een matrix gebruiken van 2 eigenschappen in te oefnenen
-> visuele ondersteuning

Question 36

Hoe seriëren bij de jongste kleuters?

Answer 36

• 3D voorwerpen
• eig. van voorwerpen benoemen, beschrijven en vergelijken
  -> focus op verschillen
• eerste verschillen waarnemen en verwoorden tussen 2 voorwerpen
  bv. is deze pop groter dan die pop?
  -> nadien uitbreiden 3 voorwerpen
  bv. 3 poppen van klein naar groot leggen
• direct kwalitatieve waarneembare eigenschappen
  -> Duidelijk verschil tonen
  bv. groot-klein
• kwantitatief seriëren = volgens aantal
  bv. 3 torens 1 -2 -3 blokjes -> klein naar groot plaatsen
• voorwerpen verschillen ook maar op 1 kenmerk
  bv. soorten potloden van klein naar groot -> kleur zelfde zijn
• belangrijk! betekenisvolle en zinvolle contexten
  -> patronen uit dagelijks leven, boeken en gedichten met patronen,…
• starten -> eenvoudige patronen - reeksen
  -> waarneembare kenmerken - volgens 1 criterium patroon is lineair - andere kenmerken zijn gelijk
• zelf laten verwoorden door kleuters