Sáragróning - Bjarni Torfa

Question 1

Sáragróning - gróa fingraför aftur?

Answer 1

Já á börnum, eldra fólk fær ör. Krakkar yngir en 11 ára : gómur grær saman.

Question 2

Blóðflögur og sáragróning

Answer 2

Blóðflögurnar koma af stað bólgu og draga að hinar frumurnar. blóðflögurnar eru þó bara rétt fyrst (farnar innan dags).
NSAID - stöðva þessa bólgu í inflammations fasanum! ath! mikilvægt.
compressur í sári eru mjög góðar í að æsa blóðflögur - coagulation verður í sárum t.d. í aðgerð

Question 3

PMN frumur í sáragróningu

Answer 3

eru á 2. degi (24-48klst)
Koma eftir að fibrin clot og blóðflögur eru komnar.
Borða bakteríur og dauðar frumur, gefa frá sér cytokin og proteasa. Fresta epithelial lokun sárs.

Question 4

macrophagar:

Answer 4

3. frumugerðn: koma á 3. degi og eru þar til gróningin er búin. Virkja aðrar frumur.

Question 5

2. fasi í sáragróningu:

Answer 5

Proliferation, dagar 4-12

Vefur nær aftur continuity
Fibroblastar og endothelial frumur
- nýjar háræðar og kollagen (týpa 1 og 3). Proteoglycan myndað af fibroblöstum (GAG, dermatan og chondroitin sulfat)

Question 6

3. fasi sáragróningar

Answer 6

maturation og remodeling

kollagen endurraðast.
MMP koma
Hér er sárið úr fibronectin og collageni 3, GAGs og proteoglycön aukast, kollagen 1 kemur.
Kollagen magnið breytist ekki en styrkurinn eykst í vikur.

Question 7

Hvenær lokast sár?

Answer 7

Epithelization verður og lokar sárinu á 2. degi (í saumuðu sári)

Það nær betri og betri styrk, og 80% fyrra styrkst á ári (70 eða 80%, hámarksstyrkur

Question 8

Hvaða frumur valda contraction sárs

Answer 8

Myofibroblastar, byrjar á 6. degi

Question 9

Major þættir sem hafa áhrif á gróningu sára

Answer 9

• Aldur
• Hypoxia (d. anemia, reykingar)
• Sterar, chemo, NSAID ( minnka bólgusvar, epithelization, kollagenmyndun og styrk örs)
• metaboliskt (DM minni bólga, æðanýmyndun, hypoxemia og Uremia)
• Næringarástand (prótein, C-vitamin, Avitamin, Zink)
• Sýkingar

Einnig sjúkdómar (Ehlers Danlos - collagen húð og fasciur, Marfans - fibrillin, osteogenesis imperfecta collagen 1)

Question 10

Sýking í sári, viðbrögð:

Answer 10

Eftir 2. dag inni á spítala. sjást venjulega 1-2 vikum eftir aðgerð.

superficial - taka suama og gefa sýklalyf

djúpar - sjást oft sem hiti og hækkuð hvít. geta opnað sárið aftur.

Question 11

2. fasi í sáragróningu:

Answer 11

Proliferation, dagar 2-allt að 3 vikum.
Epithelization, granulation (háræðamyndun) og collagen synthesa

Vefur nær aftur continuity
Fibroblastar og endothelial frumur
- nýjar háræðar og kollagen (týpa 1 og 3). Proteoglycan myndað af fibroblöstum (GAG, dermatan og chondroitin sulfat)

Fyrir kollagen myndun er nauðsynlegt að hafa súrefni, járn, C vítamín, zinc, Mg og prótein

Question 12

3. fasi sáragróningar

Answer 12

maturation og remodeling, síðasti þáttur. byrjar frá 3. viku og er í allt að 2 ár. Nær aldrei meira en 80% styrks.

kollagen endurraðast.
MMP koma
Hér er sárið úr fibronectin og collageni 3, GAGs og proteoglycön aukast, kollagen 1 kemur.
Kollagen magnið breytist ekki en styrkurinn eykst í vikur.

Question 13

Hvenær lokast sár?

Answer 13

Epithelization verður og lokar sárinu á 2. degi (í saumuðu sári)

Það nær betri og betri styrk, og 80% fyrra styrkst á ári

Question 14

Sýking í sári, viðbrögð:

Answer 14

Eftir 2. dag inni á spítala. sjást venjulega 1-2 vikum eftir aðgerð.

superficial - taka suama og gefa sýklalyf

djúpar - sjást oft sem hiti og hækkuð hvít. geta opnað sárið aftur.

Question 15

1. stig sáragróningar

Answer 15

Inflammatory stage: innan 24 klst eru neutrophilar, monocytar og macrophagar að fjarlægja sýkla og dauðar frumur. Rautt sár og hiti.

Question 16

Hve lengi á að bíða ef meðferð virkar ekki við sári?

Answer 16

Skipta ef ekki árangur innan 2 vikna

Question 17

Hvað er til á thorax við sárum?

Answer 17

platelet sáragróning! (síðustu 20 glærurnar..)

lungnavélin og blóðflögur: hægt var að búa til gel með mörgumsinnum þéttni blóðkorna í líkamanum: sérstök tæki að aðskilja blóðflögur. gildir bæði um fólk með eðlilegt magn blóðflagna og þá sem eru með minna. með margfölduninni er hægt að setja gelið í sár (krónísk t.d.) til að örva gróanda. hefur verið skoðað í beinatransplöntum.