Slag og flog Flashcards

1
Q

Hvaða einkenni koma fram við skemmd í hægra heilahveli?

A

Mismikil lömun í vinstri líkamshelming
Skyntruflanir í vinstri líkamshelming
Sjónsviðsskerðing
Gaumstol
Verkstol
Þvoglumæli
Mál yfirleitt í lagi
Óraunsæi varðandi eigin líkamlega getu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvaða einkenni koma fram við skemmd í vinstra heilahveli?

A

Mismikil lömun í hægri líkamshelming
Skyntruflanir í hægri líkamshelming
Sjónsviðsskerðing
Málstol
Verkstol
Þvoglumæli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hver er önnur algengasta orsök fötlunar einstaklinga í Evrópu?

A

Stroke

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hversu hátt hlutfall einstaklinga fá stroke á lífsleiðinni?

A

1/4

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Af þeim sem fá stroke, hvað fær há % blóðþurrðarslag?

A

87%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Nefndu breytanlega áhættuþætti stróks:

A

Hækkaður blóðþrýstingur
Hækkaðar blóðfitur
Offita
Sykursýki
Vanstarfsemi nýrna
Óheilsusamlegt líferni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Rétt eða rangt? Of mikill eða of lítill svefn er tengdur aukinni áhættu á stróki.

A

Rétt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hverjir eru mikilvægustu breytanlegu áhættuþættir stróks?

A
  1. Of hár blóðþrýstingur
  2. Reykingar
  3. Blóðfitur
  4. Afib
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hverjir eru óbreytanlegu áhættuþættirnir fyrir stróki?

A

Aldur (>55 ára)
Kyn (karlar)
Kynþáttur (svartir)
Ættarsaga
Fyrri saga um heilablóðfall

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hvað standa TIA (transient ischemic attack) einkenni lengi yfir?

A

ca. 80% þeirra standa einungis yfir í 7-10 mínútur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Einstaklingur sem hefur upplifað 1 eða fl TIA köst er 9x líklegri til þess að fá _______

A

strók

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hver eru 2 helstu markmiðin í bráðameðferð stróks?

A
  1. Hindra frekari skaða á heilavef (með því að opna stífluðu æðina)
  2. Fyrirbyggja fylgikvilla
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Við dæmigert strók má reikna með að heilinn eldist um __ ár

A

36 ár

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hvað er drepkjarni í stróki?

A

Óafturkræfur skaði í kjarna blóðþurrðarsvæðisins.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hvað er penumbra í stróki?

A

Jaðarsvæði í kringum kjarna blóðþurrðarsvæðisins.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Reiknað er með að sjá versnun hjá um __% allra stróksjúklinga fyrstu 24 klst.

A

30%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Nefndu 2 leiðir til þess að opna stíflaða heilaæð og koma á blóðflæði:

A
  1. Blóðsegaleysandi lyf
  2. Blóðsegabrottnám
18
Q

Gefa á blóðsegaleysandi lyf innan __-__klst eftir upphaf fyrstu strókeinkenna.

A

3-4,5 klst

19
Q

Í hverju felst verklag við móttöku sjúklinga sem hafa fengið slag?

A
  • Taugaskoðun
  • Mæling lífsmarka, eftirlit með hjartastarfsemi (cardiac monitoring)
  • Hreyfing/hagræðing í rúmi
  • Næringar- og vökvaþörf
  • Skimun fyrir kyngingarerfiðleikum
  • Eftirlit með þvagblöðru og meðferð við þvagleka
  • Mat á hættu á legusárum
  • Mat á vistmunalegu ástandi og talgetu/talskilningi
  • Mat á því hvort um er að ræða sjónsviðstap
  • Góð upplýsingagjöf til fjölskyldu/umönnunaraðila
20
Q

Hvað má aldrei gefa fólki með heilablóðfall?

A

glúkósu!!!

21
Q

Hvernig fæði má slagsjúklingur fá þar til kyngingarskimun hefur verið framkvæmd?

A

Sjúklingur þarf að vera fastandi!!!

22
Q

Hitahækkun um 1°C eykur dánarlíkur slagsjúklinga um __%

A

30%

23
Q

Hvernig hljóðar FeSS verkferlið?

A

Notkun skýrra verkferla í hjúkrun varðandi eftirlit og meðferð á hækkuðum líkamshita, blóðsykri og kyngingarerfiðleikum fyrstu 3 sólarhringana eftir heilaslag, dregur úr dauðsföllum og varanlegri fötlun.

24
Q

Hvað felur dysphagia í sér?

A

Felur í sér erfiðleika við að flytja fæðu frá munni og niður í maga

25
Q

Slagsjúklingar með dysphagiu eru x3 líklegri til að fá _________ heldur en þeir sem eru ekki með dysphagiu

A

lungnabólgu

26
Q

Hver eru 3 stig kyngingar?

A

Munnstig
Kokstig
Vélindastig

27
Q

Nefndu klínísk viðvörunarmerki sem benda til dysphagiu

A

Munnvatnsleki
Andlitslömun
Safnar mat í munni
Erfiðleikar við að tyggja
Rám rödd eða hæsi
Tárast á meðan er að borða
Hóstar eða svelgist á
Hækkun á líkamshita
Neitar að borða (hræðsla)
Munnþurrkur

28
Q

Hvenær á að framkvæma kyngingarskimun?

A
  • Innan 24 klst frá innlögn
  • ALLTAF áður en sjúklingur fær mat/drykk/lyf po
  • Fyrir hverja máltíð fyrstu 3 daga
  • Daglegt mat í viku
29
Q

Hvernig er klínísk nálgun til að koma í veg fyrir fylgikvilla dysphagiu?

A
  • Skimun
  • Viðeigandi áferð á fæði
  • Munnhreinsun
  • Næringarmat
30
Q

Hverjar eru 2 leiðir til sondumötunar?

A
  1. Nasogastric sonda
  2. PEG sonda
31
Q

Hvað er gaumstol?

A

Spatial neglegt.
Gaumstol vísar til erfiðleika eða vanmáttar heilaskaðaðra sjúklinga til þess að bregðast við, átta sig á eða gera sér grein fyrir áreitum frá gagnstæðri hlið við heilaskemmd án þess að einkenni verði skýrð með lömun eða skyntruflun.

32
Q

Hvað er flog?

A

Skyndileg tímabundin truflun í rafkerfi heilans sem kemur fyrir oftar en einu sinni.

33
Q

Í meira en ___% tilvika finnst engin orsök (ideopathic) fyrir flogi

A

50%

34
Q

Hverjir eru 3 meginflokkar floga?

A
  1. Altæk flog
  2. Staðbundin flog
  3. Störuflog
35
Q

Rétt eða rangt? Öll flog eru krampaflog

A

rangt

36
Q

Hvað er:
pre-ictal?
ictal?
post-ictal?

A

Pre-ictal: tíminn fyrir flog
Ictal: flogið sjálft
Post-ictal: tíminn eftir flog sem varir þar til sjúklingur nær fullri meðvitund

37
Q

Hvað einkennir einföld staðbundin flog?

A

Meðvitund tapast EKKI!
Sjúklingur man eftir floginu!

38
Q

Hvað einkennir fjölþætt staðbundin flog?

A

Meðvitund tapast að hluta til eða alveg.
Sjúklingur man eitthvað en ekki allt.

39
Q

Hvað einkennir staðbundin flog sem verða altæk flog?

A

Byrjar sem einföld eða fjölþætt staðbundin flog en breiðast út til alls heilans.
Sumir stífna upp skyndilega og detta.

40
Q

Hvað einkennir störuflog og hvað vara þau lengi?

A

Viðkomandi missir meðvitund án þess að detta. Starir fram fyrir sig, sjáöldur víkka. Síðan kemst hann til meðvitundar á ný og tekur þá gjarnan upp fyrri iðju eins og ekkert hafi í skorist.
Þessi flog vara stutt, oft nokkrar sekúndur.

41
Q

Hvað er status epilepticus?

A

síflog