uned 6b - trŵ lyf Flashcards
1
Q
enghreifftiau o eiriau saesneg a’i effaith:
A
- in lyf
- seidbord
- consart
- iwsio
- ti’n edrach yn ffantastig
- detention
- geiriau saesneg i ddangos sut mae pobl yn siarad heddiw/adlewyrchu
- gwneud i’r sefyllfa/deialog fod yn fwy
realistig - gwneud y stori yn un ysgafn, hawdd ei deall, anffurfiol
- mae’r athro yn siarad saesneg pan mae’n flin/dweud y drefn wrth rywun. hyn yn arferol ers talwm mewn ysgolion yng nghymru - roedd y saesneg yn cael ei gweld fel iaith fwy ffurfiol i siarad am bethau bwysig - cael ffrae yn saesneg yn fwy difrifol
- unrequited love
- panic station
• mae heledd yn defnyddio’r geiriau saesneg oherwhydd ei bod hi’n gofyn i’w nain am help gyda’i gwaith cartref saesneg
2
Q
enghreifftiau o iaith lafar a’i effaith:
A
- ploncio
- ffliciodd
- gneud gwaith cartra
- ma’ siwr ei fod o yna rwan
- iaith lafar, anffurfiol i ddangos sut mar pobl yn siarad go iawn
- wneud arddull y stori yn un ysgafn, a hawdd ei ddeall
3
Q
enghreifftiau o dafodiaith ogleddol a’i effaith:
A
- taid
- nain
- hogan
- gneud rwbath
- dwa
- yn gosod y stori yng ngogledd cymru
- dangos sut mae pobl yng ngogledd cymru yn siarad
- apelio at bobl o ogledd cymru
4
Q
enghreifftiau o ailadrodd a’i effaith:
A
- gwen williams … gwen williams … gwen williams
- mae’r atalnodi (…) yn dangos fod seibiau yn y naratif
- mae hi’n dychmygu sut fyddai ei henw yn swnio pe bai hi’n priodi eifion
- blasodd ac ailflasodd
- mae gwen yn meddwl am beth ofynnodd eifion iddi hi
- mae hi’n ailchwarae’r geiriau yn ei phen
- yn dangos obsesiwn gwen
- gwbl hollol anghredadwy o anhygoel
- mae cwbl a hollol yn golygu’r un peth, ac mae anghredadwy ac anhygoel yn golygu’r un peth. mae’r awdur yn defnyddio’r geiriau i ddangos bod gwen mewn sioc ar ol i eifion siarad gyda hi
- pwysleisio’r pwysigrwydd
5
Q
enghreifftiau o atalnodi a’i effaith:
A
- rhowch gyfle i mi!
- o, mam bach!
- marciau ebychnod er mwyn creu effaith a dangor emosiwn (flin/cyffro/diamynedd/syndod/yn gweiddi/hapusrwydd/ymosodol (aggressive/offensive)/tensiwn)
- un… un… un re… un re…
- elipsis yn dangos bod seibiant yn y ddeialog (nerfus/tensiwn)
6
Q
enghreifftiau o gwestiynau rhethregol a’i effaith:
A
- unarddeg neu deunaw ydi ei hoed hi?
- doedd pawb yn gwneud hynny?
- tybed beth oedd ei hanes o bellach?
- gweld meddwl gwen/dangos meddyliadau gwen
- mae’n rhaid bod hynny’n arwydd, debyg? arwydd ei fod yn ei licio hi?
- dau gwestiwn rhethregol yn syth ar ol ei gilydd yn dangos sut mae gwen yn meddwl, ac yn meddwl gormof am bethau
- meddyliadau gwen (siom/cyffro/meddwl gormod/poeni)
7
Q
enghreifftiau o brif lythrennau a’i effaith:
A
- MAE O ‘DI GORFFEN EFO HI
- CHDI
- yn pwysleisio’r gair
8
Q
enghreifftiau o ddeialog a’i effaith:
A
- deialog sydd ar ddechrau’r stori yn dweud yn syth beth yw’r berthynad rhwng heledd a gwen wrth i heledd alw gwen yn ‘nain’
- deialog yn naturiol, syml rhwng gwen a mai yn dangos eu bod yn ffrindiau da
DWEUD PWY YW E RHWNG
9
Q
enghreifftiau o frawddegau byr a’i effaith:
A
- ochneidiodd heledd
- mewn grwp mae o
- roedd llygaid pawb arni hi
- creu tensiwn
- adlewyrchu sgwrs naturiol
- yn defnyddio brawddegau byr a hir i gadw diddordeb y darllenydd
- brawddegau byr yn cael eu defnyddio i ychwanegu rhwbeth at y prif naratif
- i newid cyfeiriad y naratif
- i cyflymu’r narafit
- dangos beth mae’r cymeriad yn meddwl
10
Q
enghreifftiau o naratif a’i effaith:
A
- roedd hi’n ei hôl yn Ysgol Thomas Jones, Amlwch, unwaith eto
• ôl-fflach
• mae’r naratif yn newid ychydig wrth inni fynd yn ôl mewn amser i’r 50au - roedd y ddwy wedi’u magu efo’i gilydd fwy neu lai
• dweud mwy am berthynas gwen a’i ffrind - disgrifio’r awyrgylch
- gosod y tôn
11
Q
enghreifftiau o idiomau a’i effaith:
A
- glwad oglau ar ei dŵr
•idiom sy’n ffordd o ddweud bod person yn cyrraedd ei arddegau, yn dechrau bod eisiau mynd allan a chwylio am gariadon - cochodd gwen at ei chlustiau
•golygu fod cywilydd ar gwen
• teimlo’n embaras - cyrraedd pen ei dennyn
•dangos bod yr athro yn flin ac wedi cael digon - trwch blewyn
• dangos pa mor agos mae gwen ac eifion yn eistedd, ac mae hynny’n gwenud gwen yn nerfus onf yn llawn cyffro hefyd
12
Q
enghreifftiau o ansoddeiriau a’i effaith:
A
- cyrliog
- ifanc
- brown
- ffrog liw emrallt
- disgrifio
- os positive? negative?
- (bod yn fwy specific am beth mae’r sefyllfa)
13
Q
enghreifftiau o gymariaethau a’i effaith:
A
- roedd eifion fel elvis
• gwen yn cymharu eifion gyda’r canwr mwyaf poblogaith ar y pryd - rwan fod ei ffrind wedi cael ei hel o’i nyth yn ddiseremoni a bod ‘na ryw gwcw wirion yn symud i’w le
• cymharu ffrind eifion i aderyn ‘wedi cael ei hel o’i nyth’ ac mae gwen yn gweld ei hyn fel cwcw sy’n cymrud lle ffrind eifion
• mae’r gwcw yn aderyn sy’n dwyn nythod adar eraill - fel petai richard burton ei hun newydd adrodd
• cymharu’r ffordd mae eifion yn siarad gyda’r ffordd mae richard burton yn siarad - richard burton yn actor enwog o gymru, roedd ganddo lais anghygoel
- llygaid fel dur
• pa mor galed yw llygaid yr athro. mae’n amlwg yn flin gyda gwen ac eifion - haid o ferched fel ieir
- fel magnet
- fel polyn o dal
• gwen yn meddwl ei bod hi’n hyll ac yn rhy dal - fel carreg mewn pwll ac fel diffodd swits golau
•dangos pa mor siomedig ydy gwen ar ol clywed fod eifion yn meddwl mynd yn ol at ei hen gariad. defnyddio dwy gyffelybiaeth wahanol - pwysleisio pa mor drist yw gwen
14
Q
enghreifftiau o ddisgrifiadau a’i effaith:
A
- blincin gwaith cartref
- ochneidiodd (berf)
- tonnau fflamgoch
15
Q
enghreifftiau o gyferbyniad a’i effaith:
A
- llamodd calon gwen
• gwen yn hapus fod eifion a catherine wedi gwanau
• mae hapusrwydd gwen yn cyferbynnu â thristwch catherine
