ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ

Question 1

ΜΗΝΙΓΓΕΣ

Answer 1

Μεμβρανώδεις στιβάδες συνδετικού ιστού οι οποίες καλύπτουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό
και βρίσκονται εσωτερικά του κρανίου. Αυτές είναι οι εξής:

Σκληρά Μήνιγγα

Αραχνοειδής Μήνιγγα

Χοριοειδής Μήνιγγα

Οι λειτουργίες των μηνίγγων είναι:

a. Να προστατεύουν τον εγκέφαλο

b. Να σχηματίζουν ένα υποστηρικτικό δίκτυο για τα αγγεία και τους φλεβώδεις κόλπος

c. Να περικλείουν μια γεμάτη με υγρό κοιλότητα, τον υπαραχνοειδή χώρο, ο οποίος είναι
ζωτικός για τη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου

Question 2

ΣΚΛΗΡΆ ΜΗΝΙΓΓΑ

Answer 2

Εξωτερικός, παχύς, ισχυρός ινώδης δύστιβος υμένας

Προσφύεται στην έσω πλάκα του θόλου του κρανίου (ισχυρότερα στα οστά του εδάφους)

Νευρώνεται από την Ε.Σ. V (  Ευαισθησία στο άλγος)

Αποτελείται από 2 στιβάδες:
 Περιόστεα (έξω) στιβάδα  Είναι συνεχής με το περιόστεο της εξωτερικής
επιφάνειας του θόλου του κρανίου
 Μηνιγγική (έσω) στιβάδα  Είναι συνεχής κατά το μείζον τρήμα και καλύπτει το
νωτιαίο μυελό

Η μηνιγγική (έσω) στιβάδα σχηματίζει 4 προς τα έσω προσεκβολές ή διαφράγματα, που
παρέχουν υποστήριξη και διαιρούν την κρανιακή κοιλότητα σε διαμερίσματα:
1. Δρέπανο του Εγκεφάλου
2. Σκηνίδιο της Παρεγκεφαλίδας
3. Δρέπανο της Παρεγκεφαλίδας
4. Διάφραγμα του Τουρκικού Εφιππίου

Question 3

ΕΓΚΈΦΑΛΟΝΩΤΙΑΊΟ ΥΓΡΟ

Answer 3

Διαυγές υγρό παρόμοιο με το αίμα ως προς τη σύσταση του έχοντας λιγότερες πρωτεΐνες και μία
διαφορετική συγκέντρωση ιόντων
o
Παραγωγή: Από τα επιθηλιακά κύτταρα των χοριοειδών πλεγμάτων ΟΛΩΝ των κοιλιών του
εγκεφάλου.
o
Κυκλοφορία: Πλάγιες Κοιλίες  Τρήματα του Monro  Τρίτη Κοιλία  Υδραγωγός του
Εγκεφάλου  Τέταρτη Κοιλία  Μονήρες Μέσο & Ζεύγος Πλάγιων Τρημάτων  Υπαραχνοειδής
Χώρος
o
Απορρόφηση: Μέσω των αραχνοειδών σωματίων (λειτουργούν ως βαλβίδες μονής κατεύθυνσης),
προσεκβολές της αραχνοειδούς οι οποίες προβάλλουν μέσω της μηνιγγικής στιβάδας της σκληρής
μήνιγγας μέσα στους φλεβώδεις κόλπους της σκληρής μήνιγγας
o
Λειτουργία: Προστατεύει τον εγκέφαλο παρέχοντας αντίσταση η οποία παρεμποδίζει το βάρος του
εγκεφάλου από το να συμπιέσει τις ρίζες των εγκεφαλικών νεύρων και των αιμοφόρων αγγείων
ενάντια στην έσω επιφάνεια του κρανίου

Question 4

ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΈΣ ΣΥΖΥΓΙΕΣ ΚΑΙ ΤΡΉΜΑΤΑ ΚΡΑΝΙΑΚΩΝ ΒΟΘΡΩΝ

Answer 4

I.
Οσφρητικό Νεύρο
Τρήματα Τετρημένου Πετάλου Ηθμοειδούς Οστού
II.
Οπτικό Νεύρο
Οπτικό Τρήμα
III.
Κοινό Κινητικό Νεύρο
Υπερκόγχιο Σχίσμα
IV.
Τροχιλιακό Νεύρο
Υπερκόγχιο Σχίσμα
V.
Τρίδυμο Νεύρο:

Ε.Σ. V1
Υπερκόγχιο Σχίσμα

Ε.Σ. V2
Στρογγύλο Τρήμα

Ε.Σ. V3
Ωοειδές Τρήμα
VI.
Απαγωγό Νεύρο
Υπερκόγχιο Σχίσμα
VII.
Προσωπικό Νεύρο
Έσω Ακουστικός Πόρος
VIII.
Στατικοακουστικό Νεύρο
Έσω Ακουστικός Πόρος
IX.
Γλωσσοφαρυγγικό Νεύρο
Σφαγιτιδικό Τρήμα
X.
Πνευμονογαστρικό Νεύρο
Σφαγιτιδικό Τρήμα
XI.
Παραπληρωματικό Νεύρο
Σφαγιτιδικό Τρήμα
XII.
Υπογλώσσιο Νεύρο
Υπογλώσσιος Πόρος

Question 5

ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ

Answer 5

Αποτελείται από:

Εγκεφαλικά Ημισφαίρια

Παρεγκεφαλίδα

Εγκεφαλικό Στέλεχος
o
Ο Φλοιός του Εγκεφάλου αποτελεί τη φαιά ουσία που καλύπτει την επιφάνεια των εγκεφαλικών
ημισφαιρίων και αποτελείται από αύλακες και σχισμές (>60% της ολικής φλοιικής επιφάνειας
οφείλεται στις πολυάριθμες αύλακες και σχισμές του)
o
Στον εγκέφαλο, η Φαιά Ουσία βρίσκεται εξωτερικά σχηματίζοντας τις έλικες και τις αύλακες της
επιφάνειας του ενώ η Λευκή Ουσία βρίσκεται εσωτερικά
o
Οι έλικες αποτελούν τα επηρμένα μέρη, ενώ οι αύλακες αποτελούν καταδύσεις οι οποίες εάν
αφορούν όλο το πάχος του ημισφαιρίου ονομάζονται σχισμές
o
Κύριες σχισμές και αύλακες:

Επιμήκης Σχισμή  Ξεχωρίζει ατελώς τα εγκεφαλικά ημισφαίρια

Εγκάρσια Σχισμή  Ξεχωρίζει τα εγκεφαλικά ημισφαίρια από την παρεγκεφαλίδα

Πλάγια Σχισμή  Ξεχωρίζει το μετωπιαίο από τον κροταφικό λοβό

Βρεγματοϊνιακή Σχισμή  Ξεχωρίζει το βρεγματικό από τον ινιακό λοβό

Κεντρική Αύλακα  Μπροστά από αυτή βρίσκεται η πρόσθια κεντρική έλικα (κινητική
χώρα) και πίσω από αυτή βρίσκεται η οπίσθια κεντρική έλικα (χώρα κοινής αισθητικότητας)

Question 6

ΚΎΡΙΟΙ ΛΟΒΟΙ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΏΝ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΩΝ
(ΜΕΤΩΠΙΑΙΟΙ, ΒΡΕΓΜΑΤΙΚΟΙ, ΚΡΟΤΑΦΙΚΟΙ, ΙΝΙΑΚΟΙ KARASOS)

Answer 6

I.
Μετωπιαίοι Λοβοί

Μεγαλύτεροι από όλους τους λοβούς του εγκεφάλου

Βρίσκονται μπροστά από τις κεντρικές αύλακες και πάνω από τις πλάγιες σχισμές

Λειτουργίες:
 Κίνηση & μνημονικό κέντρο κίνησης
 Διαμόρφωση προσωπικότητας
 Ρύθμιση κοινωνικών συμπεριφορών

II.
Βρεγματικοί Λοβοί

Βρίσκονται πίσω από τις κεντρικές αύλακες και μπροστά από τις βρεγματοϊνιακές σχισμές

Λειτουργίες:
 Κοινή αισθητικότητα & μνημονικό κέντρο αισθητικότητας
 Αναγνώριση προσώπων και αντίληψη χώρου
 Σχεδιασμός & προγραμματισμός

III.
Κροταφικοί Λοβοί

Βρίσκονται κάτω από τις πλάγιες σχισμές

Λειτουργίες:
 Αντίληψη ομιλίας & μνημονικό κέντρο ακοής
 Επεξεργασία συναισθημάτων
 Κατανόηση του «χιούμορ»
 Συσχέτιση με την ισορροπία

IV.
Ινιακοί Λοβοί

Βρίσκονται πίσω από τις βρεγματοϊνιακές σχισμές

Λειτουργίες:
 Αισθητικό κέντρο όρασης & μνημονικό κέντρο όρασης
 Αναγνώριση χρωμάτων & κίνησης
 Αναγνώριση προσώπων & αντικειμένων

Νήσος του Εγκεφάλου

 Είναι κρυμμένη κάτω από την πλάγια σχισμή

 Λειτουργίες:
 Ενοποίηση αισθητηριακών πληροφοριών και πληροφορίες του αυτόνομου
νευρικού συστήματος από τα σπλάγχνα

Question 7

ΚΥΡΊΑ ΜΈΡΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

Answer 7

o
Τα εγκεφαλικά ημισφαίρια σχηματίζουν το μεγαλύτερο μέρος του εγκεφάλου. Καταλαμβάνουν τον
πρόσθιο και το μέσο κρανιακό βόθρο και εκτείνονται προς τα πίσω, πάνω από το σκηνίδιο της
παρεγκεφαλίδας (και την παρεγκεφαλίδα)
o
Ο εγκέφαλος υπόκειται σε διάφορες διαιρέσεις από τις οποίες η πιο αντιπροσωπευτική είναι η
εμβρυολογική. Σύμφωνα με αυτή, ο εγκέφαλος διαιρείται σε 5 μοίρες:
I.
Τελικός Εγκέφαλος
II.
Διάμεσος Εγκέφαλος
III.
Μέσος Εγκέφαλος
IV.
Οπίσθιος Εγκέφαλος
V.
Έσχατος Εγκέφαλος

I. Τελικός Εγκέφαλος

 Αποτελείται από:
 Τα Εγκεφαλικά Ημισφαίρια
 Τους Συνδέσμους
 Τους Πυρήνες ή Βασικά Γάγγλια
 Τις Πλάγιες Κοιλίες

II. Διάμεσος Εγκέφαλος

 Σχηματίζει την κεντρική μοίρα του εγκεφάλου
 Αποτελείται από:
 Τον Υποθάλαμο
 Τους 2 Θαλάμους
 Τον Μεταθάλαμο
 Τον Επιθάλαμο
 Την 3η Κοιλία

III. Μέσος Εγκέφαλος

 Μικρότερο μέρος του εγκέφαλου
 Εντοπίζεται στη συμβολή του μέσου και του οπίσθιου κρανιακού βόθρου
 Εδώ βρίσκεται ο υδραγωγός του Sylvius

IV. Οπίσθιος Εγκέφαλος

 Αποτελείται από:
 Τη Γέφυρα
 Την Παρεγκεφαλίδα
 Τμήμα της 4ης Κοιλίας

V. Έσχατος Εγκέφαλος

 Αποτελείται από:
 Τον Προμήκη Μυελό
 Τμήμα της 4ης Κοιλίας

Question 8

ΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙΔΑ

Answer 8

o
Βρίσκεται πάνω και πίσω από την οπίσθια επιφάνεια της γέφυρας και του προμήκους μυελού και
εκτείνεται προς τα πλάγια και κάτω από το σκηνίδιο της
o
Καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του οπίσθιου κρανιακού βόθρου
o
Αποτελείται από 3 μοίρες:

Δύο ημισφαίρια (πλάγιες)

Σκώληκας (μέση)
o
Εδράζονται οι κινητικές λειτουργίες που ρυθμίζουν:

Τη στάση του σώματος

Το μυϊκό τόνο

Το μυϊκό συντονισμό
 Μυϊκός Τόνος  Ορίζεται η αντίσταση των σκελετικών μυών στην έκταση καθώς ο εξεταστής
μετακινεί το άκρο ενός χαλαρωμένου εξεταζόμενου

Question 9

ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ

Answer 9

Αποτελείται από :
1. Το Μέσο εγκέφαλο
2. Τη Γέφυρα
3. Τον Προμήκη Μυελό

II. Γέφυρα

 Βρίσκεται στην πρόσθια μοίρα του οπίσθιου κρανιακού βόθρου
 Γεφυρικές ίνες συνδέουν τα εγκεφαλικά ημισφαίρια μεταξύ τους
 Η κοιλότητα της γέφυρας σχηματίζει το άνω ημιμόριο της 4ης Κοιλίας

III. Προμήκης Μυελός

 Βρίσκεται στον οπίσθιο κρανιακό βόθρο
 Μεταπίπτει στο νωτιαίο μυελό στο ύψος του ινιακού τρήματος
 Περιέχει το καρδιαγγειακό και το αναπνευστικό κέντρο για τον αυτόματο έλεγχο του
καρδιακού παλμού και της αναπνοής αντίστοιχα
 Η κοιλότητα του προμήκους μυελού σχηματίζει το κάτω ημιμόριο της 4ης Κοιλίας

Question 10

ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ

Answer 10

Νωτιαίος Μυελός

o Αποτελεί το μείζον αντανακλαστικό κέντρο και τη μείζονα οδό αγωγής ερεθισμάτων μεταξύ του
σώματος και του εγκεφάλου

o Είναι μία κυλινδρική ελαφρώς αποπλατυσμένη δομή από μπροστά προς τα πίσω μήκους 42-45
εκατοστών

o Αρχίζει ως μία συνέχεια του προμήκους μυελού, της κατώτερης μοίρας του εγκεφαλικού στελέχους
και εκτείνεται από το μείζον τρήμα του ινιακού οστού μέχρι το επίπεδο του μεσοσπονδύλιου
δίσκου μεταξύ των Ο1 – Ο2 σπονδύλων.

o Δέχεται προστασία από σπονδύλους, συνδέσμους, μύες, μήνιγγες και εγκεφαλονωτιαίο υγρό

o Οι μήνιγγες και το ΕΝΥ που περιβάλλουν το Νωτιαίο Μυελό συνεχίζουν προς τα κάτω και φτάνουν
μέχρι το ύψος του Ι2 σπονδύλου

o Αποτελείται από:
 Λευκή Ουσία (εξωτερικά)  Νευράξονες νευρικών κυττάρων
 Φαιά Ουσία (εσωτερικά)  Κυτταρικά σώματα νευρικών κυττάρων

o Αποτελεί δίοδο μηνυμάτων:
 Πρόσθια Κέρατα: Κυτταρικά σώματα των απαγωγών κινητικών ριζών  Υπεύθυνα για την
Κίνηση
 Οπίσθια Κέρατα: Προσαγωγές αισθητικές ρίζες, τα κυτταρικά σώματα των οποίων είναι
εκτός του νωτιαίου μυελού (στα γάγγλια)  Υπεύθυνα για την Αίσθηση

o Από τα μεσοσπονδύλια τρήματα διέρχονται 31 ζεύγη νωτιαίων νεύρων:
 8 αυχενικά
 12 θωρακικά
 5 οσφυϊκά
 5 ιερά
 1 κοκκυγικό (Ιππουρίδα)

Question 11

ΜΗΝΙΓΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ

Answer 11

o Επισκληρίδιος (ή εξωσκληρίδιος) Χώρος

 Παθολογικός χώρος μεταξύ του κρανίου και της
περιόστεης (έξω) στιβάδας της σκληρής μήνιγγας (π.χ. ρήξη μηνιγγικών αγγείων)

o Υποσκληρίδιος Χώρος

 Παθολογικός χώρος μεταξύ της σκληρής και της αραχνοειδούς μήνιγγας
(π.χ. τραύμα μετά από ένα χτύπημα της κεφαλής)

o Υπαραχνοειδής Χώρος

 Φυσιολογικός χώρος μεταξύ της αραχνοειδούς και της χοριοειδούς
μήνιγγας, περιέχει το εγκεφαλονωτιαίο υγρό, κύτταρα των αραχνοειδών δοκίδων, αγγεία

Question 12

ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΟΙΛΙΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

Answer 12

o Αποτελείται από 4 κοιλότητες που ονομάζονται Κοιλίες και αυτές είναι:
 Πλάγιες Κοιλίες (2)
 Τρίτη Κοιλία
 Τέταρτη Κοιλία

o Κάθε Πλάγια Κοιλία επικοινωνεί με την Τρίτη Κοιλία μέσω του τρήματος του Monro και η Τρίτη
Κοιλία επικοινωνεί με την Τέταρτη Κοιλία μέσω του υδραγωγού του εγκεφάλου (ή του Sylvius) στο
Μέσο Εγκέφαλο.

I. Πλάγιες Κοιλίες

 Αποτελούν τις μεγαλύτερες κοιλίες του συστήματος
 Σχηματίζονται από όλους τους λοβούς
 Καταλαμβάνουν μεγάλες περιοχές των εγκεφαλικών ημισφαιρίων
 Επικοινωνούν με την Τρίτη Κοιλία μέσω 2 μεσοκοιλιακών τρημάτων (του Monro), ένα για
κάθε πλάγια κοιλία

II. Τρίτη Κοιλία

 Σχισμοειδής κοιλότητα μεταξύ του ΔΕ και του ΑΡ ημίσεως του διάμεσου εγκεφάλου
 Σχηματίζεται από τα τοιχώματα του θαλάμου
 Συνεχίζεται προς τα πίσω και κάτω με τον υδραγωγού του εγκεφάλου (του Sylvius) με τον
οποίο επικοινωνεί με την Τέταρτη Κοιλία στο Μέσο Εγκέφαλο

III. Τέταρτη Κοιλία

 Πυραμιδικό Σχήμα
 Βρίσκεται στην οπίσθια μοίρα της γέφυρας και τον προμήκη μυελό και εκτείνεται προς τα
κάτω και πίσω
 Το ΕΝΥ εκτρέπεται μέσα στον υπαραχνοειδή χώρο από την Τέταρτη Κοιλία μέσω ενός:

Μονήρους μέσου τρήματος
Ζεύγους πλάγιων τρημάτων