1 Flashcards
(32 cards)
Etik nedir?
İnsanların bireysel ve toplumsal anlamda kurdukları ilişkilerin temelinde var olan değerleri, kuralları, doğru-yanlış, iyi-kötü gibi kavramları ahlaki açıdan araştıran felsefe disiplinidir.
Ahlak bilimi, töre bilimi olarak tanımlanabilmektedir.
Ahlak nedir?
Ahlak, kişi vicdanının belirli hareketleri “doğru” ve “iyi” olarak sınıflandırılmasıdır.
İnsanın bilinçli olarak takındığı değer ve tutumunu içerir.
Etik ve ahlak arasındaki ilişki nedir?
Ahlâk, toplumsal alanda insanlar arası ilişkilerde bireylerin uymaları beklenen ve talep edilen davranışlarıdır.
Etik ise, yapılması istenen eylemlere sorular soran, neyin değerli neyin değersiz olduğu, hangi eylemlerin yapılmasının doğru, hangilerinin doğru olmadığı, doğru eylemin ve adaletin ne olduğu gibi soruları sorma faaliyetidir.
Kısaca etik, ahlak üzerine düşünebilme, ahlak felsefesi üretme etkinliği.
Etik ahlak üretir mi?
Etik ahlak üretmez ama ahlak üzerine konuşur. Etik, ahlaksal olanla ilintili bütün sorunları ilkesel ve soyut düzlemde tartışmaktadır.
1- Etik; ahlak felsefesinin kavramsal boyutunu ve ahlakın teorik…
«1- Etik; ahlak felsefesinin kavramsal boyutunu ve ahlakın teorik kısmını oluşturmakta, ilke ve kurallar oluşturmakta ve ahlak üzerinde felsefi çerçevede düşünmektedir.
Etik daha çok kurallara dayalı davranışları mı duygusal boyutu mu ifade etmektedir?
«4- Etik daha çok kurallara dayalı davranışları ifade ederken, ahlak kavramı ise duygusal boyutu içermektedir.
Bilim felsefesi nedir?
Bilimin doğasını, yöntemini, değerini ve diğer bilim dallarından farkını araştıran felsefe dalıdır.
Biyoetik nedir?
Yaşam bilimleri disiplinlerinin uygulamaları sırasında ortaya çıkan etik sorunları inceleyen disiplin.
Biyoetiği tıp etiğinden ayıran şey nedir?
Biyoetiğin konusunun sadece insan hayatıyla değil, doğada var olan tüm organizmaların hayatı olmasıyla ayırır.
Biyoetik kavramının temellerini atan en erken çalışmalardan biri nedir? (ve ilk kez “biyoetik” terimi kullanılmıştır)
“Bio-ethics: Areview of the ethical relations of humans to animals and plants” Fritz Jahr 1927
“Bio-ethics: Areview of the ethical relations of humans to animals and plants” Fritz Jahr 1927 ne anlatıyor
*insan merkezli bir ahlak anlayışından uzaklaşmayı tavsiye eder.
*insanın çevresiyle uyum içinde yaşayıp doğaya olan sorumluluğunu…
*döneme göre ileri görüşlülüğüyle hayvan hakları, sürdürülebilirlik gibi konular.
*Kant’ın önerdiği ahlaki ilkelerin tüm yaşam biçimlerine uygulanabileceği bir “biyoetik yorum” önerisinde bulunmuş.
Güvenilir olmak nedir?
Söylediğini yapan ve yaptığını söyleyen.
Her zaman adil ve tutarlı olmak.
Adalet nedir?
Hak ve hukuka uygunluk, hak ve hukuku gözetme ve yerine getirme, doğruluk
Byoetiğin 4 anabaşlığı vardır. bunlar nelerdir?
- teorik biyoetik
- klinik biyoetik
- düzenleyici ve önlem alıcı biyoetik
- kültürel biyoetik
Teorik biyoetik nedir?
Alanın düşünsel temelleriyle ilgilenir. Biyoetikte ne çeşit ahlaki hükümler bulunmaktadır vs. Ya da biyoetik sorularını fen bilimleri altında mı felsefe altında mı sormalıyız tartışması.
Klinik biyoetik nedir?
Bir hastadan suni solunum cihazı çıkarılmalı mıdır, hasta karar vermede yetkili midir, çok korkan bir kanser hastasına gerçekler anlatılmalı mıdır vs gibi pratikteki sorular.
Düzenleyici ve önlem alıcı biyoetik?
Genel uygulama ve vakaların çeşitlerine göre uygulanmak için hazırlanmış klinik kural ve izlenecek yöntemleri uygulamaktır.
Örn. tıbbi araştırmalarda insanların kullanımına dair yönergeler geliştirilmesi bu alanda.
Kültürel biyoetik nedir?
Biyoetiği ifade edilen tarihi, ideolojik, kültürel ve sosyal bağlam ile ilişkilendirme çabası.
Henrietta Lacks örneği, biyoetikte bilgilendirilmiş rıza kavramının gelişimini nasıl etkilemiştir?
1979 Belmont Raporu ve Helsinki Bildirgesi gibi etik rehberlerin hazırlanması…
Modern etik ilkeler, bireyin biyolojik materyallerinin kullanımında tam bilgiye dayalı rızanın alınmasını şart koşar.
HeLa hücre hattı sayesinde?
*Polio (çocuk felci) aşısı geliştirildi.
*Kanser, AIDS, genetik hastalıklar ve radyasyonun insan hücreleri üzerindeki etkileri incelendi.
gibi birçok çalışma…
HeLA hücre hattı ve ırkçılık.
Bazı hastanelere alınmayan afro amerikanlar…
Ayrıca, ırksal ayrımcılığın ve sosyoekonomik eşitsizliklerin tıbbi araştırmalar üzerindeki etkisi üzerine de bir örnek.
Bilimsel özgürlük nedir?
Bilim insanlarının merak ettikleri soruları sorma, araştırma yapma, bilimsel bilgilere erişme ve elde ettikleri sonuçları yayımlama hakkıdır.
Hiçbir ideoloji, siyasi baskı, ticari çıkar araştırma konularını sınırlandırmamalıdır.
Yine de sınırlandıracak şeyler var: hayvan insan hakları, toplumun zararına olmayacak olması(örn:biyolojik silah geliştirme)
Bilimsel özerklik nedir?
Bilim kurumlarının ve bilim insanlarının dış baskılardan bağımsız bir şekilde işlevlerini yerine getirmesi.
Kurumsal yapı ve bilimsel süreçlerin siyasi, ekonomik veya yönetsel müdahalelerden arındırılması yani.
Bilimsel özgürlük ve özerklik arasındaki fark?
Bilimsel özgürlük, bireysel araştırma faaliyetlerine odaklanırken; bilimsel özerklik, bu özgürlüğün kurumsal düzeyde uygulanmasını ve korunmasını sağlar.
