1. Determinanten van gezondheid Flashcards
(39 cards)
Wat is de WHO-definitie van gezondheid?
Een (dynamische) staat van compleet lichamelijk, sociaal en mentaal welzijn en niet alleen de afwezigheid van ziekte of gebrek
Welke 4 factoren kent de definitie van gezondheid (MBPS)?
- Medisch
- Biologisch
- Psychologisch
- Sociaal
Wat is het ziekte-gezondheid continuüm (model)?
Wat houden de schalen in?
Een schaalverdeling waarbij 1-4 betekent dat je ziek bent, 5 een grensgebied is en 6-10 betekent dat je gezond bent. Daarnaast wordt er binnen “ziekte” nog onderscheid gemaakt tussen “ziek” en “ongezond” en “gezondheid” wordt onderscheiden in “gezond” en “optimaal gezond”.
Stelling: Bij de visie “positieve gezondheid” staat de ziekte centraal. Juist of onjuist.
Onjuist, het betekenisvol leven staat centraal.
Positieve gezondheid is benadering
binnen gezondheidszorg die niet ziekte,
maar betekenisvol leven centraal stelt.
Wat is gezondheid volgens de visie “positieve gezondheid”?
Dynamische aanpassing en eigen regie
Welke 6 pijlers van “positieve gezondheid” zijn er?
- Lichaamsfuncties
- Mentaal welbevinden
- Spirituele/Existentiële dimensie
- Kwaliteit van leven
- Sociaal-maatschappelijk participeren
- Dagelijks functioneren
Wat zijn determinanten?
Factoren die de gezondheid van mensen beïnvloeden
Welke 4 determinanten heeft gezondheid?
- Endogeen: intern milieu (human biology), persoonsgebonden
- Leefstijl & gezond gedrag (lifestyle)
- Exogeen: fysieke omgeving en maatschappelijke omgeving
- Medische zorg & preventie (health care organization)
Wat valt onder de determinant “endogeen/persoonsgebonden”? (2)
Fysiologische en psychische factoren
- Genetische factoren: erfelijke factoren beïnvloeden gezondheid
- Verworven eigenschappen & risicofactoren t.a.v. gezondheid (hoge bloeddruk, obesitas, etc.)
Wat valt onder de determinant “leefstijl & gezond gedrag (lifestyle)”? (3)
- Allerlei gedragingen die een positieve of negatieve invloed hebben op gezondheid: zowel intenties als werkelijk gedrag > beïnvloedt opvolgen van behandeling.
- Gedragsverandering stimuleren om gezondheid te verbeteren.
- Verandering op individueel niveau ondersteunen met aanpassingen in fysieke en maatschappelijke omgeving (sportveldjes, wandelroutes)
Welke 5 gedragingen hebben relatie met gezondheid?
- Gezondheidsvaardigheden
- Voedingsgedrag en gezondheidsproblemen
- Alcohol- en drugsgebruik
- Roken
- Beweging
Wat valt onder de determinant “exogeen”? (4)
Fysiek omgeving: bodem, water, de lucht, het klimaat en organismen.
- Fysische factoren: fijnstof, verkeersgeluid, straling, inrichting omgeving
- Chemische factoren: dioxinen, pcb’s, smog, stank
- Biotische factoren: levende organismen of resten daarvan. Micro organismen in water, huisstofmijt, schimmel, virussen en bacteriën.
- Maatschappij: werk, school, sociale relaties, omgeving
- Werkdruk/stress > psychische aandoening, hartaanval
- SES
Welke invloeden kan de maatschappij op de gezondheid hebben? (3)
- Werk: psychische belasting, werkdruk, gebrek
autonomie. Psychische aandoeningen en aan
houding- en bewegingsapparaat. - School: verantwoordelijkheid in bevorderen en
beschermen gezondheid. Gezondheidsproblemen bij
jeugd > slechtere resultaten, schoolverzuim, minder
onderwijsjaren en vaker schoolverlaten. - Sociale relaties en omgeving: eenzaamheid, sociale
steun > psychische en lichamelijke gezondheid.
Exogeen: maatschappelijke omgeving
Welke gezondheidsverschillen kennen we? (3)
Fysieke omgeving en psychosociale factoren
- SES: hoger opgeleiden vs. lager opgeleiden.
- Lager opgeleiden, vaker combinatie van ongunstige leefstijlfactoren, weten minder goed de weg in de zorg, minder gezondheidsvaardigheden.
- Verschillen in leefstijl: roken, alcohol, te weinig groente, fruit, teveel verzadigd vet, te weinig beweging
Waarom is de SES een belangrijke factor binnen de gezondheid? En wat zijn oorzaken hiervan? (3)
- Hoe hoger de opleiding, hoe hoger de levensverwachting (= 7 jaar verschil, en jaren in goede gezondheid = 18 jaar)
- Psychische problemen
- Ongezondere leefstijl
Oorzaken: opleiding, inkomen, arbeidsomstandigheden
Hoeveel procent met een hogere SES bezoeken vaker de tandarts/mondhygiënist?
88% vs 71%
Uitstel van tandarts bezoek kan gebitsproblemen verergeren. Hoeveel procent van de mensen met een lagere SES vermeed de tandarts?
22%
Kinderen gaan vaak te laat naar de tandarts, wat is hiervan het effect? (3)
- Cariës komt vaker voor
- Ernstigere behandelingen
- Werkt angst in de hand
Van welke determinanten is de (mond)gezondheid afhankelijk? (5)
- Intern milieu (endogeen)
- Extern milieu (exogeen) - fysieke omgeving!
- Extern milieu (exogeen) - maatschappelijke omgeving!
- Leefstijl en (gezondheids)gedrag
- Medische zorg en preventie
Welke 2 gezondheidsmodellen maken gebruik van determinanten van de gezondheid?
- Health concept Lalonde
- Conceptueel model van Volksgezondheid (RIVM)
Wat is er opgenomen in gezondheidsmodel Health concept Lalonde? (5)
- Gezondheid/gezondheidsprobleem
- Intern milieu
- Extern milieu: fysieke omgeving, maatschappelijke omgeving
- Leefstijl en (gezondheids)gedrag
- Medische zorg en preventie
Wat is er opgenomen in Conceptueel model van Volksgezondheid (RIVM)? (5)
- Determinanten van gezondheid: omgeving, leefstijl- en persoonsgebonden factoren
- Beleid
- Externe ontwikkelingen
- Preventie en zorg
- Gezondheidstoestand
Waarvoor wordt het gezondheidsmodel Health concept Lalonde gebruikt?
Om invloeden op gezondheid een plaats te geven.
Het model neemt gezondheid als uitgangspunt > hiermee kan de gezondheid worden geanalyseerd
Er werd uitgegaan van gezondheid en niet ziekte
Wat vorm de kern in zowel het Conceptueel model van Volksgezondheid (RIVM) als Lalonde?
Gezondheid(toestand)
Wordt gekoppeld aan alle determinanten
