1. Ráðleggingar um mataræði

Question 1

Hvers vegna ráðleggingar um mataræði?

Answer 1

Upphaflega til að koma í veg fyrir vannæringu. Núna er aðallega miðað við að tryggja hæfilega neyslu og rétta samsetningu til að fyrirbyggja króníska sjúkdóma og koma í veg fyrir ofneyslu ákveðinna næringarefna

Question 2

Á hverju byggja ráðleggingar um fæðuval og ráðlagðan dagskammt?

Answer 2

• Íslenskar ráðleggingar um mataræði byggja á norrænu næringarráðleggingum
• Norrænu næringarráðleggingarnar eru endurskoðaðar á uþb 8 ára fresti
• Mataræði íbúa á norðurlöndum er að mörgu leiti áþekkt

Question 3

Breytingar frá síðustu útgáfu NNR

Answer 3

• Ráðleggingar um hlutfall próteina í fæði >65 ára og eldri var hækkuð í 15-20% (var áður 10-20%)
• Aukin áhersla á fitu og kolvetnagæði
• D-vítamín skammtar hækkuðu

Question 4

Ráðlagðir dagskammtar D-vítamín fyrir 10-17 ára

Answer 4

15 mikrogrömm (600 AE)

Question 5

Ráðlagður dagskammtur D-vítamíns fyrir 70 ára og eldri

Answer 5

20 mikrogrömm

Question 6

Meðalþörf D-vítamíns er

Answer 6

7,5 mikrogrömm

Question 7

Efri mörk ráðlagðrar neyslu D-vítamíns fyrir fullorðna er

Answer 7

100 mikrogrömm (4000 AE)

Question 8

Efri mörk ráðlagðar neyslu fyrir 1-10 ára er

Answer 8

50 mikrogrömm (2000 AE)

Question 9

Efri mörk ráðlagðar neyslu fyrir 0-1 árs er

Answer 9

25 mikrogrömm (1000 AE)

Question 10

Ráðleggingarnar hafa verið gagnrýngar

Answer 10

• Hafa þótt flóknar
• Byggja of mikið á efnafræði (næringarefnum frekar en hvaða mat við borðum)
• Þótt næringarfræðin sé flókin grein á ekki að vera flókið að velja hollan mat eða vita hvað er hollt

Question 11

Næringarefnin

Answer 11

• Kolvetni
• Fita
• Prótein
• Vítamín
• Steinefni
• Snefilefni

Question 12

Vítamín

Answer 12

• A
• B1 (thiamin)
• B2 (riboflavin)
• B3 (niacin)
• Pantothensýra
• Bioton
• B6
• Fólsýra
• B12
• C
• D
• E
• K

Question 13

Steinefni

Answer 13

• Kalk
• Natríum
• Magnesíum
• Fosfat
• Brennisteinn
• Klór

Question 14

Snefilefni

Answer 14

• Járn
• Króm
• Mangan
• Kopar
• Kóbalt
• Sink
• Selen
• Joð
• Molybdenum
• Flúor

Question 15

Ráðleggingar um mataræði eru ekki forvörn, ekki næringarmeðferð

Answer 15

Eru fyrst og fremst forvarnarráðleggingar ætlaðar heilbrigðu fólki með það að markmiði að efla heilsu bæði til skamms og langs tíma litið

Question 16

Áhersla á mataræðiðí heild

Answer 16

• Fjölbreytt mataræði í hæfilegu magni
• Fyrst og fremst matvæli sem eru næringarrík frá náttúrunnar hendi
• Fjölbreytni tryggir hæfilegt magn allra næringarefna
• Dregur úr líkum á langvinnum sjúkdómum

Question 17

Hversu mikið grænmeti og ávexti á dag?

Answer 17

• 500 g samtals
• Amk helmingur ætti að vera grænmeti

Question 18

Hversu mikið grænmeti og ávexti á dag?

Answer 18

• 500 g samtals
• Amk helmingur ætti að vera grænmeti