1) structúir an domhain Flashcards

1
Q

3 saghas lomairt (Denudation)?

A

Síonchaitheamh
Creimeadh
Ollghluaiseacht

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Cad é síonchaitheamh?

A

Seo briseadh síos carraigeacha de bharr an aimsir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Cad é creimeadh?

A

Seo briseadh síos carraigeacha de bharr uisce ag ghluaiseacht

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Cad é ollghluaiseacht?

A

Seo bogadh ábhar síos fána (slope)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

2 saghas síonchaitheamh?

A

Meicniúil
Ceimiceach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Mínigh Gníomhacht Reo is Coscartha

A

I rith an lae, bailíonn uisce sna scaoilteanna
I rith an oíche roinn an uisce, ag méadú 10%
Tar éis tréimhse fada, briseann an charraig go dtí píosaí béaga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Mínigh síonchaitheamh meicnúil?

A

Seo nuair a bhíonn carraigeacha briste síos I bpíosaí beaga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Cathain a tharlaíonn síonchaitheamh ceimeacach?

A

Tarlaíonn sé nuair bhíonn charraig tuaslagtha i uisce le tamaill fada

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Cad a glaotar nuair a thógann charraig de-ocsáid charbóin isteach, ag déanamh aigéad?

A

Carbónaitiú

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Sampla de charraig ata síonchaiteamh ceimeacach comónta

A

Aolchloch

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Sampla de tírdhíreach carst

A

An Bhorinn, An Chláir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Mínigh tírdhíreach carst?

A

Ceantar déanta suas de aolchloch gan mórán cludaithe air

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Cad é an ainm ar sraitheanna aolchloch?

A

Cisealchláir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ainmnigh 2 tírgnnéithe aolchloch

A

Pábháil Aolchloch
Poll Slogadh agus Gleann Tirim

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Mínigh pabháil aolchloche

A

Seo píosa mhór aolchloch gan aon clúdach ar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Cén fath gur tharlaíonn pabháíl aolchloch?

A

Síonchaitheamh ceimaceach ag déanamh scaoilteanna ar an aolchloch

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Cad é an ainm ar na scaoilteanna?

A

griog

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Cad é an ainm ar na blocanna?
(ar pabháil aolcloch)

A

clint

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ainmnigh 2 tírgnéithe faoine dromchla?

A

Pluais agus Uaimh
Aolchuisne, Aolchoinnle agus colún

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Mínigh uaimh?

A

Nuair a éiríonn pluais níos mó, foirmíonn saghas seomra a glaotar uaimh

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Mínigh pluais?

A

Nuair bhíonn síonchaitheamh déanta faoin talamh déantar páisáite a glaotar pluais

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Conas a foirmíonn aolchuisne (stalictite)?

A

Téann uisce tríd dian an uaimh. Bíonn píosa uisce fagtha ar an uaimh. Tarlaíonn galú, bíonn cailcít fágtha ar an uaimh, fásann aolchuisne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Conas a foirmíonn aolchoinnle (stalagmite)?

A

Bíonn uisce ar urlár ar uaimh freisin. Tarlaíonn galú, tá cailcít fágtha agus foirmíonn aolchoinnle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Conas a foirmíonn colún?

A

Má fhásann aolchuisne agus aolchoinnle isteach ar a chéile, foirmíonn colún

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Cad an cás stáidéar le aolchloch?
Páirc Náisiúnta an Bhorinn
26
3 fáth a téann turasóir go dtí an Bhorinn?
Fásra (plandaí) An stair Tírdhíreach agus tírgnéithe
27
3 buntaistí de turasóireacht go dtí an Bhorinn?
Postanna Airgead Seirbhísí
28
2 míbuntaistí de turasóireacht go dtí an Bhorinn?
Trualliú Damáiste don timpeallacht
29
3 páirt de ‘Ná Fág Aon Rian’?
Ná chaith aon bruscar Ná tóg plandaí ón talamh Fhág an áit mar a raibh sé
30
Conas a tharlaíonn fillsléibhte?
Tarlaíonn sé nuair a bhuaileann 2 phlataí le chéile. Bogann an talamh suas agus bíonn fillte déanta
31
Sampla de fillsléibhte?
Fillsléibhte Alpach san Eoraip, déanta timpeall 30-35 milliún bhliain ó shin
32
Na 3 príomhsléibhte fillsléibhte ar domhain?
Na fillsléibhte Caladónach Na fillsléibhte Armaracha Na fillsléibhte na hAlp
33
Na thréimhse ama de fillsléibhte Caladónach le sampla?
400 milliún bhliain ó shin m.sh sléibhte Dún na nGall
34
Na thréimhse ama de fillsléibhte Armaracha le sampla?
250 milliún bhliain m.sh Sléibhte na mumhan, na Gaibhlte
35
Na thréimhse ama de fillsléibhte Alp le sampla?
30-35 milliún bhliain ó shin m.sh Na sléibhte Creagracha Meiriceá
36
Cad é an dronnchaonlas agus cuaschaonlas?
I fillsléibhte, tá an dronnchlaonlas a bhogtar suas agus tá an cuaschaonais an píosa a bhogtar síos
37
Riail le aois an fillsléibhte?
Tá na fillsléibhte óga níos airde ná na fillsléibhte sean, de bharr an creimeadh nó síonchaiteamh déanta ar an ceann sean
38
2 buntaistí de a bheith i do gconaí ar fillsléibhte?
Ní bhíonn mórán truailliú, bíonn aer glan. Bíonn an tírdhíreach go hálainn
39
2 míbuntaistí de a bheith i do gcónaí ar fillsléibhte?
Ní bhíonn an ithir torthúil Tá sé deacra chun taistil go dtí/ó an fillsléibhte
40
Cá bhfuil fillsléibhte ar domhain?
Imeall na plataí
41
Cá tharlaíonn gníomhaíocht bolcáin?
Tarlaíonn sé ar na teoranna bplátaí
42
3 gníomhaíocht bolcáin?
Iomaire Lár Aigéanach Oiléan Bolcáin Sléibhte bolcánach
43
Cad é oiléan bolcánach?
Seo oileán atá déanta nuair a éiríonn magma fuar ag cruthú talmh
44
Cathain a tharlaíonn bolcáin?
Tarlaíonn sé nuair a scarann 2 plataí óna chéile. Ardaíonn magma, éiríonn sé crua, bíonn oiléan déanta
45
Sampla de oiléan bolcáin?
Íoslainn
46
Cad é iomaire lár aigéanach?
Seo sliabhraon faoin uisce. Tarlaíonn sé nuair a scarann dhá plataín óna chéile, san bhfarraige
47
Cad a tharlaíonn i iomaire lár aigéanach?
Éiríonn an magma fuar agus crua ag déanamh sliabh ar a glaotar iomaire
48
Sampla de iomaire lár aigéanach?
Iomaire an Atlanaigh Láir
49
Céimeanna de sléibhte bolcánach?
Tagann magma suas tríd craos ó seomra magma Glaotar laibhe ar magma nuair a thagann sé amach Bailíonn an laibhe i sruthanna agus ar deireadh bíonn sliabh déanta
50
Na 3 saghasanna bolcáin?
Gníomhach Suaineach Marbh
51
Mínigh bolcáin gníomhach le sampla?
Seo bolcáin a phleascann go rialta m.sh Mt St.Helens
52
Mínigh bolcáin suaineach le sampla?
Bolcáin nach bhfuil tar éis pleascadh le linn stáire ach d’fheadfadh sé phleascadh arís m.sh Baken S.A.M
53
Mínigh bolcáin marbh le sampla?
Bolcáin nach bhfuil tar éis le linn stáire m.sh Sliabh Mis in Co Aontroma
54
3 buntaistí bolcáin den Íoslainn?
Fuinneamh geotermeach Turasóireacht Ithir torthúil
55
3 pointí de fuinneamh geoteirmeach den Íoslainn?
Bíonn fuinneamh geotermeach ar fáil ó uisce te Úsáidtear an leictreachas le haghaidh teas Déantar leictreachas ón gal
56
Dhá pointe de turasóireacht?
Tagann a lán turasóirí chuig an Íoslainn chun na bolcáin a fheiscint. Freisin tagann siad chun na spanna (spa)
57
Conas a dhéanann an laibhe ithir torthúil?
Tá laibhe lán de mianraí a dhéanann an ithir thorthúil
58
Cad a raibh an cás stáidéar le haghaidh bolcáin?
Mt St.Helens
59
Mínigh an phleascadh i Mt.St Helens?
Phléasc mt St.Helens i 1980, tar éis nach phléasc sé ar feadh tamaill fhada. Bhí craitéar nua déanta ar an bolcán
60
Iarmhairt den phleascadh i Mt St.Helens?
Fuair na crainn bás, fuair 57 daoine bás
61
Cad é crith talúin?
Tá crith talúin gluaiseacht tobann i dromchla an domhain
62
Cá tharlaíonn crith talúin?
Ar imeall na plátaí, an áit a bhuileadh nó a scarann na plátaí
63
Cad é an FÓCAS de crith talúin?
An áit a thosnaíonn crith talúin
64
Cad é an eipealár?
An pointe ar an dromchla, díreach os cionn an FÓCAS
65
Trí iarmhairt de crith talúin?
Básanna Damáiste de foirgnimh Tsunami
66
Cad é iarchreathanna?
Tá siad creathanna a tharlaíonn nuair a bhíonn an crith talún thart
67
Cad a úsáidtear chun crith talúin a thomhas?
Seismeagraf
68
Conas a oibríonn seismeagraf?
Tosnaíonn sé ag crith nuair a bhíonn crith talúin Tá meachan ar sprionga le peann a bhogann Déanann an peann taifeada den crith talún
69
Cad é an scála Richter?
Scála chun cur síos cé chomh láidir atá crith talúin?
70
Mínigh conas a oibríonn an scála Richter?
Téann sé ó 0-10. Níos airde an uimhir, níos láidre an crith talún
71
Cad a raibh an cás stáidéir de crith talúin?
Crith talúin Sichuan, an tSín
72
Déan cur síos ar an crith talúin Sichuan? (gan dámaiste)
Meitheamh 2008. 7.9 ar an scála Richter. 50+ iarchreathanna. Bhí an platá India greamaithe le Pláta Eoraiseach
73
Cur síos na damáiste an crith talúin Sichuan?
70,000 bas (10,000 leanaí). 5 milliún fágtha gan tithe. 12 milliún ainmhí bás. Easpa uisce glan
74
Cad é súnámaithe?
Is ea tonn mhór a tarlaíonn de bharr crith talúin san bhfarraige
75
An súnámaithe a clúdann muid?
Súnámaithe 2004 in oirdheisceart an Áise
76
Na iarmhairt den súnáithe 2004 in oirdheisceart an Áise?
200,000+ duine bás. 1+ milliún fágtha gan tithe. Deireadh le turasóireacht