Γενικές- Ξεκάρφωτες Σημειώσεις

Question 1

Γονίδια που εκφράζονται αποκλειστικά σε συγκεκριμένους κυτταρικούς τύπους

Answer 1

Γονίδια αλυσίδων αιμοσφαιρινών: Πρόδρομα ερυθροκύτταρα
Γονίδια αντισωμάτων: Β- Λεμφοκύτταρα
Ινσουλίνη: Παγκρεατικά κύτταρα

Question 2

Χρονολογικός πίνακας σημαντικών βιολογικών γεγονότων

Answer 2

1869: Εντοπισμός DNA στον πυρήνα των κυττάρων
1879: Φλέμινγκ και μίτωση
1928: Πείραμα Griffith
1944: Mc-Carty, Avery, Mc-Leod έδωσαν απάντηση στο πείραμα του Griffith
1949: Linus Pauling και συνεργάτες ανακάλυψαν πως η αιμοσφαιρίνη των ατόμων που έπασχαν από δρεπανοκυτταρική αναιμία διέφερε από εκείνη των φυσιολογικών ατόμων
1952: Hershey- Chase Οριστική απόδειξη πως το DNA είναι το γενετικό υλικό
1953: Wilkins- Franklin, Watson-Crick Ανακάλυψη διπλής έλικα; (δομή DNA στον χώρο)
1958: Διατύπωση κεντρικού δόγματος Βιολογίας από τον Crick
1961: Jacob- Monod Οπερόνιο λακτόζης
1985: Ευρεία χρήση PCR

Question 3

Λατινικές ονομασίες

Answer 3

Μοσχομπίζελο: Pisum Sativum
Πνευμονιόκοκκος: Diplococcus Pneumoniae
Φυτό σκυλάκια: Antirhinum

Question 4

Μορφές γενετικού υλικού και δυνατότητα παρατήρησής του με οπτικό - ηλεκτρονικό μικροσκόπιο

Answer 4

Ηλεκτρονικό μικροσκόπιο: Παντού (νουκλεοσώματα, θηλιές αντιγραφής)
Οπτικό Μικροσκόπιο: Χιάσματα μεταξύ μη αδελφών χρωματίδων ομόλογων χρωμοσωμάτων

Question 5

Άτρακτος και μικροσωληνίσκοι σε ζωικά και φυτικά κύτταρα

Answer 5

Τόσο η άτρακτος όσο και οι μικροσωληνίσκοι υπάρχουν σε αμφότερους τους τύπους κυττάρων, συμμετέχοντας σε διάφορες διαδικασίες που συμβαίνουν σε αυτούς. Ωστόσο αυτό που διαφέρει είναι ο τρόπος σχηματισμού τους. Στα ζωικά κύτταρα γίνεται με τη βοήθεια των κεντροσωματίων που διπλασιάζονται κατά τη μεσόφαση. Στα φυτικά κύτταρα είναι προφανές πως η άτρακτος δεν σχηματίζεται από κεντροσωμάτια, αφού δεν διαθέτουν τέτοια

Question 6

Ποιες ασθένειες γνωρίζετε που να είναι αποτέλεσμα δομικής χρωμοσωμικής ανωμαλίας;

Answer 6

1)Σύνδρομο φωνή της γάτας (cri du chat)- έλλειψη τμήματος του 5ου χρωμοσώματος
2)Μετατροπή πρωτο-ογκογονιδίου σε ογκογονίδιο που είναι συνήθως αποτέλεσμα μετατόπισης
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα πλαίσια του βιβλίου δεν μπορούμε να θεωρήσουμε την α-θαλασσαιμία ως χρωμοσωμική ανωμαλία

Question 7

Μικρά ριβονουκλεϊκά σωμάτια: Πού τα συναντάμε;

Answer 7

Τα μικρά ριβονουκλεοπρωτεϊνικά σωμάτια συναντώνται μονάχα στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς και όχι και στους ιούς που τους προσβάλλουν. (Πανελλήνιες 2020)
Ακόμα, παρόλο που εκτός από τα γονίδια των ευκαρυωτικών οργανισμών, ασυνεχή είναι και τα γονίδια των ιών, εντούτοις η διαδικασία της ωρίμανσης συμβαίνει αποκλειστικά στους ειυκαρυωτικούς οργανισμούς

Question 8

Μονοϋβριδισμός- Διυβριδισμός

Answer 8

Στον πρώτο μελετάται ο τρόπος κληρονόμησης ενός χαρακτήρα, ενώ στον δεύτερο ο τρόπος κληρονόμησης δύο χαρακτήρων

Question 9

Χαρακτήρες του μοσχομπίζελου των οποίων ο τύπος κληρονομικότητας αναφέρεται και εκτός εικόνας

Answer 9

Ύψος: Ψηλό > Κοντού
Χρώμα σπέρματος: Κίτρινο > Πράσινου
Σχήμα σπέρματος: Λείο > Ρυτιδωμένου

Question 10

Με τι σχετίζεται η οικογενής υπερχοληστερολαιμία και ποια η συχνότητα εμφάνισής της μέσα σε έναν πληθυσμό;
Ποιος ο τύπος κληρονομικότητας της ασθένειας;

Answer 10

Με αυξημένο κίνδυνο πρώιμης εμφάνισης στεφανιαίας νόσου
Συχνότητα εμφάνισης = Περίπου 1/500 άτομα
Η οικογενής υπερχοληστερολαιμία κληρονομείται με επικρατή αυτοσωμικό τύπο κληρονομικότητας

Question 11

Αυτοσωμική επικρατής και αυτοσωμική υπολειπόμενη κληρονιμικόοοτητα: Είδος απογόνων

Answer 11

Στην αυτοσωμική επικρατή κληρονομικότητα από φυσιολογικούς γονείς προκύπτουν αποκλειστικά φυσιολογική απόγονοι, ενώ στην αυτοσωμική υπολειπόμενη κληρονομικότητα από ασθενείς γονείς προκύπτουν αποκλειστικά ασθενείς απόγονοι.
Βέβαια τα παραπάνω ισχύουν αν αποκλείσουμε ενδεχόμενα μεταλλάξεων

Question 12

Ποια ήταν η πρώτη γενετική ασθένεια που βρέθηκε ότι είναι αποτέλεσμα γονιδιακής μετάλλαξης;

Answer 12

Η δρεπανοκυτταρική αναιμία

Question 13

Τι εννοούμε λέγοντας ελαττώνεται η ενεργότητα ενός ενζύμου;

Answer 13

Εννοούμε πως μειώνεται η ικανότητά του να καταλύει αντιδράσεις

Question 14

Για την HbF:
Πρόταση Σ/Λ: Τα έμβρυα διαθέτουν αποκλειστικά την αιμοσφαιρίνη HbF
Η HbF συνεχίζει να παράγεται και κατά την ενήλικη ζωή;
Σε ποια περίπτωση παρατηρείται αυξημένη σύνθεση HbF σε έναν ενήλικα;

Answer 14

ΛΑΘΟΣ. Στο βιβλίο αναφέρεται πως η ΚΥΡΙΑ εμβρυϊκή αιμοσφαιρίνη είναι η HbF. Όχι η μοναδική
Ναι, ένας φυσιολογικός ενήλικας διαθέτει HbF σε ποσοστό μικρότερο του 1%
Όταν αυτός πάσχει από β θαλασσαιμία, όπου και η HbF υποκαθιστά μερικώς την λειτουργία της HbΑ

Question 15

Πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα εμβρυϊκά κύτταρα που λαμβάνουμε από την αμνιοπαρακέντηση;
Πόσες περίπου γενετικές ανωμαλίες μπορούν να ελεγχθούν με την αμνιοπαρακέντηση;

Answer 15

1)Ανάλυση DNA
2)Βιοχημική ανάλυση πρωτεϊνών και ενζύμων, όπως στην περίπτωση της φαινυλκετονουρίας
3)Διάγνωση χρωμοσωμικών ανωμαλιών με τη μελέτη καρυοτύπου. Αυτό ωστόσο προϋποθέτει την πρωτύτερη καλλιέργεια των κυττάρων
100+ γενετικές ανωμαλίες

Question 16

Μεταξύ ποιων χρωμοσωμάτων γίνονται οι μετατοπίσεις και οι αμοιβαίες μετατοπίσεις;

Answer 16

Μεταξύ των ΜΗ ομόλογων χρωμοσωμάτων

Question 17

Συνοπτικά οι λειτουργίες της αντιγραφής, μεταγραφής, μετάφρασης

Answer 17

1) Αντιγραφή: Η αντιγραφή του DNA διαιωνίζει την γενετική πληροφορία
2) Μετάφραση: Χρησιμοποιεί την γενετική πληροφορία για να συνθέσει πεπτίδιο
3) Μεταγραφή:Καθορίζει ποια γονίδια θα εκφραστούν, σε ποιους ιστούς (κυτταρικούς τύπους) και σε ποια στάδια της ανάπτυξης. Άρα ποιος, πού και πότε (και πόσο)

Question 18

Ποιο γεγονός οδήγησε στο συμπέρασμα πως τα γονίδια των ευκαρυωτικών οργανισμών (και των ιών που τους προσβάλλουν) είναι διακεκομμένα;

Answer 18

Το γεγονός ότι αντίθετα με τους προκαρυωτικούς οργανισμούς, η μετάφραση στους ευκαρυωτικούς δεν μπορεί να συμβεί ταυτόχρανα με την μεταγραφή, αλλά πριν να μεταφραστεί, το mRNA πρέπει να υποστεί την πολύπλοκη διαδικασία της ωρίμανσης

Question 19

Από τι είδους αλληλουχίες αποτελείται το οπερόνιο της λακτόζης;

Answer 19

Αποτελείται από

1) Δομικά γονίδια
2) Ρυθμιστικές αλληλουχίες που ρυθμίζουν την μεταγραφή των δομικών γονιδίων (ρυθμιστικό γονίδιο με υποκινητή του που παράγει συνεχώς μια πρωτεϊνη καταστολές, υποκινητής δομικών γονιδίων και χειριστής)

Question 20

Αρκεί η παρουσία λακτόζης για να ενεργοποιηθεί το (φυσιολογικό) οπερόνιο της λακτόζης;

Answer 20

Όχι. Πρέπει η λακτόζη να είναι η μοναδική πηγή θρεπτικού υλικού. Με άλλα λόγια να μην συνυπάρχει με γλυκόζη

Question 21

Πόσα γονίδια περιέχει ένα βακτηριακό κύτταρο E. Coli και τι παίζει με τη μεταγραφή τους;

Answer 21

Περιέχει περισσότερα από 4000 γονίδια. Μερικά μεταγράφονται συνεχώς (το οποίο ισχύει εξάλλου για όλα τα είδη οργανισμών) και κωδικοποιούν πρωτεϊνες που χρειάζονται για τις βασικές λειτουργίες του κυττάρου. Άλλα γονίδια μεταγράφονται μόνο όταν το κύτταρο αναπτύσσεται σε ειδικές περιωαλλοντικές συνθήκες, επειδή τα προϊόντα των γονιδίων αυτών είναι απαραίτητα για την επιβίωση του κυττάρου στις συνθήκες αυτές

Question 22

Σε ποιες περιπτώσεις μπορούμε να παρατηρήσουμε συμπληρωματικότητα μεταξύ αδενίνης και ουρακίλης;

Answer 22

1) Στο δίκλωνο RNA ορισμένων RNA ιών
2) Κατά την αντιγραφή του δίκλωνου ή μονόκλωνου RNA ορισμένων RNA ιών
3) Κατά την αντίστροφη μεταγραφή (ρετροϊοί και cDNA)
4) Κατά την μεταγραφή
5) Στην δημιουργία πρωταρχικών τμημάτων κατά την αντιγραφή
6) Στις περιοχές αναδίπλωσης των μορίων RNA
7) Κατά τη μετάφραση, όπου το mRNA συνδέεται ε το rRNA της μικρής ριβοσωμικής υπομονάδας

Question 23

Ποια ένζυμα γνωρίζετε που να μπορούν να διασπάσουν 3΄- 5΄ φωσφοδιεστερικό δεσμό;

Answer 23

1) ΠΕ
2) DNA πολυμεράσες (επιδιορθωτική δράση)
3) Επιδιορθωτικά ένζυμα
4) Μικρά ριβονουκλεοπρωτεϊνικά σωμάτια (έχουν ενζυμική δράση)

Question 24

Ποιες αλληλουχίες DNA και ποιες πρωτεϊνες συμμετάσχουν στην μεταγραφή γονιδίων προκαρυωτικών οργανισμών;

Answer 24

ό,τι συμμετέχει κανονικά και στους ευκαρυωτικούς + ό,τι έχει το οπερόνιο

Question 25

Σε τι μπορεί να διαφέρει το RNA που παράγεται από ένα ευκαρυωτικό κύτταρο από αυτό που παράγεται από ένα προκαρυωτικό;

Answer 25

1) mRNA του ενός έχει εσώνια, ενώ του άλλου όχι
2) Το mRNA των προκαρυωτικών οργανισμών έχει την δυνατότητα να κωδικοποιήσει περισσότερες από μια πεπτιδικές αλυσίδες (πχ οπερόνιο λακτόζης)

Question 26

Ποιων διαδικασιών του οργανισμού είναι αφετηρία η κυτταρική διαίρεση;

Answer 26

Η κυτταρική διαίρεση είναι αφετηρία της ανάπτυξης και της αναπαραγωγής των οργανισμών

Question 27

Πρόταση Σ-Λ

Answer 27

Κάθε κλώνος προκύπτει από την ανάπτυξη ενός βακτηριακού κυττάρου σε στέρεο θρεπτικό υλικό
Σωστό: Το βιβλίο λέει: Κάθε βακτήριο που προσλαμβάνει ένα μόνο μόριο ανασυνδυασμένου DNA πολλαπλασιάζεται και παράγει μια αποικία που αποτελεί έναν βακτηριακό κλώνο

Question 28

Τι είδους γενετικό υλικό διαθέτουν οι περισσότεροι ιοοί;

Answer 28

Οι περισσότεροι ιοοί διαθέτουν DNA ως γενετικό υλικό.

Question 29

Από τι αποτελούνται τα ινίδια χρωματίνης;

Answer 29

Από νουκλεοσώματα (βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνης, δλδ DNA 146 bp τυλιγμένο γύρω από οκταμερές ιστονών) καθώς και άλλες πρωτεϊνες που συμμετέχουν στην περεταίρω αναδίπλωση των νουκλεοσωμάτων

Question 30

Τι είδους διαιρέσεις υφίσταται ένα άωρο γεννητικό κύτταρο ύστερα από τον διπλασιασμό του γενετικού του υλικού;

Answer 30

Δύο διαδοχικές μειωτικές διαιρέσεις, καθεμιά από τις οποίες αποτελείται από μία πυρηνική και μία κυτταροπλασματική.

Question 31

Προτάσεις Σ-Λ:

1) Στην πρόφαση της μίτωσης αρχίζει η μετακίνηση των χρωμοσωμάτων προς το ισημερινό επίπεδο του κυττάρου
2) Στην πρόφαση της μείωσης 1, αρχίζει η μετακίνηση των ομόλογων χρωμοσωμάτων προς το ισημερινό επίπεδο του κυττάρου

Answer 31

1) Λάθος. Η μετακίνηση προς το ισημερινό επίπεδο ξεκινά και ολοκληρώνεται στην μετάφαση της μίτωσης
2) Σωστό

Question 32

Που οφείλεται η σοβαρότητα ορισμένων αιμοσφαιρινοπαθειών;

Answer 32

Μπορεί να οφείλεται:

1) Στην ελαττωμένη σύνθεση των αλυσίδων (α ή β) που είναι αποτέλεσμα γονιδιακών μεταλλάξεων
2) Σε μεταλλάξεις που επηρεάζουν αμινοξέα σημαντικά για την λειτουργικότητα της πρωτεϊνης, όπως αυτά που βρίσκονται κοντά στην περιοχή πρόσδεσης της αίμης

Question 33

Με ποιους τρόπους εξασφαλίζεται πως το παιδί δύο ατόμων θα:

1) Έχει την σωστή γενετική σύσταση και των αριθμό χρωμοσωμάτων που ορίζεται για το είδος του;
2) Είναι διαφορετικός από τους γονείς του;

Answer 33

1)Μηχανισμοί μείωσης και γονιμοποιήσης
2)Επιχιασμός, ανεξάρτητος συνδυασμός χρωμοσωμάτων, τυχαίος συνδυασμός γαμετών κατά τη γονιμοποίηση (1ος νόμος Mendel)
Σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσαμε πιθανώς να αναφερθούμε και στις μεταλλάξεις