Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

DÖNEM 3 > Aile Sağlığı D3B6 > Flashcards

Aile Sağlığı D3B6 Flashcards

1
Q

doğal nüfus artışı

A

doğum-ölüm / nüfus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

nüfus artış hızı

A

son-ilk sayım / ilk sayım

2020de binde 5.5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

bağımlılık oranı

A

(0-14)+(65+) / 15-64

yaşlı bağımlı giderek artmakta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

kaba doğum hızı

A

canlı doğum / nüfus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

genel doğurganlık hızı

A

canlı doğum / 15-49

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

yaşa özel doğum hızı

A

canlı doğum / beşli dilimler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

toplam doğurganlık hızı

A

yaşa özel doğ hızı toplamı / 1000 *5

tr’de 1.77

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

doğurganlık yenilenme düzeyi?

A

2.1 (tdh)

bu seviyeye ulaşınca nüfus belli bir süre artmaya devam eder daha sonra ise durağanlaşır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

kaba ölüm hızı

A

ölüm / nüfus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

yaşa özel ölüm hızı

A

ölüm / nüfus

çocuk ölüm hızı 1-4 yaş

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

beş yaş altı ölüm hızı

A

unicef who

0-4 yaş / canlı doğum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

nedene özel ölüm hızı (mortalite hızı)

A

ölen kişi/ nüfus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

fatalite hızı

A

ölen kişi / x hastalığı *100

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

bebek ölüm hızı (yaşamın ilk yılı)

neonatal 0-27 gün
postnatal 28-364 gün

A

ölen bebek (365 gün) / canlı doğum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

prevalans

A

görülme sıklığı

toplam olgu / riskli toplum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

insidans

A

yeni gelişen olgu / (risk-hasta)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

sağlık üçgeni

A

fiziksel mental sosyal

1948de kabul edildi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

proximal

A 
intrauterin çocukluk
aile ortamı
akran
beslenme barınma eğitime ulaşma
ÇOCUK İŞÇİLİK
ÇOCUK İSTİSMARI
sağlık davranışları
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

gelir düzeyi

stres depresyon
sosyal anksiyete
utanç
intihar

A

şiddet
saldırganlık
antisosyal davranış
otoriter

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

%46 en zengin %20

A

%6 en yoksul %20

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

en zengin %20 / en yoksul %20

A

8

giderek artmakta

%10lukta ise 14.6 DÜNYADA 4.YÜZ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

erkeklerde gelire göre yaşam farkı 13 yıl

A

kadınlarda 9 yıl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

kadının statüsü arttıkça hem kadının hem erkeğin ölüm hızı azalıyor

A

potikaya katılım
istihdam
gelir
ekonomik bağımsızlık

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

kadınların işe katılımı %30.4

A

tr 18 yaş öncesi evlilik giderek artmakta

tr 15-29 yaş üni mezunu olup işsiz olan %30

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

tr ölüm nedenleri

A

dolaşım %36
tm %18
solunum %12.9
sinir ve duyu %4.6

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

dolaşım hst

A

iskemik kalp hst %39
svo %22
diğer %25

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

hipertansiyon

A

55+

%40-60

k>e

%8 tanı ve tdv yokk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

dm

A

55+

%20-25

%11 tanı almış
%15 BAG (diyabet adayları)

ortadoğuda prevalans çok yüksek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

metabolik sendrom

A

dm ht hiperlipidemi

%35

k>e

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

kalp ve damar hst

A

65+

k>e

%1-2 (geçici iskemik atak ve inme)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

depresyon

A

k %13.3

e %5.1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

migren

A

k %20.9

e %8.4

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

tm

A

k: meme/ tiroid/ krk/ uterus korpusu/ sol
e: sol/ prostat/ krk/ mesane/ mide

öldüren: akc %30, mide %8, lenfoid %7.9
krk %7.4

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

hastalık yükü

A

morbidite ve mortalite

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

DALY

A

yetiyitimine göre düzeltilmiş yaşam yılı

kadınlarda iskemik kalp hst,jinekolojik,inme,dm,BEL AĞRISI

erkeklerde iskemik kalp hst,akc ca,inme,KOAH,BEL AĞRISI

ERKEKTE: iskemik,bel ağrısı,sol ca,trafik kazaları,dm
KADINDA:BEL AĞRISI,İSKEMİK,MİGREN,DM,DUYU

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

her gün sigara kullanan kişi %41

A

fiziksel inakt %40 tr’de

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

günlük tuz tüketimi 18 g’dan 9.9 g a çekildi

A

who önerisi <5 g

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

obez %29 obez öncesi %36

A

k %36

e %22

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

doktorların sadece %20-30u fiziksel akt öneriyor

A

SOSYAL HEKİMLİK ALFRED GROTHJAN 1915

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

sağlık sisteminin 4 fonksiyonu

A

yönetim (stewardship)

kaynak yaratmak (yatırım ve eğitim)

finansman (collecting,pooling,purchasing)

hizmet sunumu (provision)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

sağlık sis amaçları

A

beklentiyi karşılamak (responsiveness)

sağlık

adil olmak (fair financial contrubution)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

birsmarck tipi

A 
risk temelli
bütün sigortaları kapsar
İLK SİGORTA
prim vergi
risk paylaşımı
ALM TR
hastalık gerekli
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

semashko tipi

A 
toplum temelli
herkes yararlanır
sosyalist
sağlık hizmetleri ücretsiz
sigorta prim vergi YOK
SSCB
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

beveridge tipi

A 
yurttaşlık temelli
ulusal
vergi var
gelire göre vergi
ulusal sağlık hizmeti (NHS)
küçük katkı payları alınır
İNGİLTERE
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

tr, GSYİH %4.2

A

tr sağlık harcamalarını kamunun finanse etmesi çok yüksek %77

tr kişi başı 8,9 kez başvuru

tr kişi başına düşen harcama 200 dolar

%80 cepten çıkan azerbeycan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

kamunun en az olduğu

A 
hindistan
isviçre
brezilya
endonezya
şili
abd
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q 
özel sigorta yaygın
çok yüksek harcama (kişi başına 10 bin dolar)
herkesi kapsamıyor
SEVK YOK
SAĞLIĞA AYRILAN PAY EN YÜKSEK %17
kamu (medicare,medicaid) yetersiz
serbest pazar
AİLE HEKİMLİĞİ YOK
ENTEGRASYON SORUNU
AKUT SORUN
A

abd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q 
zorunlu sosyal sigorta (%87)
kamu (%78)
ödeme “hizmet başına”
“global bütçeleme” modeline geçiş
ZORUNLU SEVK ZİNCİRİ
aile hekimi 3 ayda bir yenileyebilir praxis
YÜKSEK HARCAMA
ENTEGRE SİSTEM
KRONİK SORUN
NÜFUSUN YETERLİ KAPSAMI
A

almanya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q 
gerkes
sevk zinciri var
“genel pratisyenlik”
genel bütçe %80
sigorta ve özel çok az
NHS(birinci bas) 
GP EBE HEMŞİRE
ENTEGRE
KRONİK SORUN
ORTALAMA HARCAMA
A

ing

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q 
BELEDİYE
YEREL BÜTÇE
sevk zinciri var
aile hekimliği var
gelir dağılımı batılı ülkelere göre daha dengeli
KRONİK SORUN
ORTALAMA HARCAMA
BÖLGE TEMELLİ HİZMET
A

finalndiya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q 
DESENTRALİZASYON
BELEDİYE
GENEL BÜTÇE VE SİGORTA
sevk zinciri var
aile hekimi var
HALK SAĞLIĞI VE AİLE H TAMAMEN AYRI
halk sağlığı tarafından ücretsiz (25 tane) belediyeye bağlı TSM RUH SAĞLIĞI AMBULANS HİZMETLERİ
KRONİK SORUN (MENTAL)
GENÇLİK SAĞLIK POLİTİKASI VAR
ÇOK YÜKSEK HARCAMA
KAMU YÜKSEK
AH TSM ENTEGRASYON SORUNU
A

hollanda

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q 
toplumun %100ü
sosyalist
SEVK YOKKKK
finansman %90 devlet
REKABET SEÇİM YOK
aile h ve hastane arasında POLİKLİNİK VAR
SITMA KIZAMIK NEON TETANOZ ERADİKE EDİLMİŞ TEK ÜLKE
halk yoksul hekim maaşı düşük
GÜÇLÜ BİRİNCİ BASAMAK
GEZİCİ VE SÜREKLİ HİZMET
AÇS VE GERİATRİ
TÜM AİLE
DÜŞÜK HARCAMA
24 saat açık
A

küba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q 
sosyal sigorta
yeterli nüfus
serbest pazara geçiş
ÇOK DÜŞÜK HARCAMA
aile hekimliği
SEVK ZİNCİRİ YOK
ENTEGRASYON SORUNU
AKUT SORUN
KİŞİ BAŞI LİSTE BÖLGE YOK
MERKEZİ YÖNETİM
gençlik sağlık politikası yok
sigorta+merkezi
AH TSM ENTEGRASYON SORUNU
ZAYIF BİRİNCİ BASAMAK
BAŞVURANA MESAİ İÇİ HİZMET
KAYITLI OLAN
A

türkiye

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

suç sayılır

A

onam olmaması
çocuk olması
kendi başına karar veremeyen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

dünyada %20-50 çocuk k/e:4

A

ülkemizde %75-80 k/e:1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

kız çocuklarda 5.5 yaş

A

erkekte 6.3 yaş

%80 12 yaş öncesi
%48,5 şiddet anlatılmıyor
WHO Geneva 2003 rehber

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

iş akışı

A

resmi yazı okunur yoksa adli olgu bildirimi
giysi kuru kağıt poşet
ilk başta inspeksiyonla lezyon ve vital bulgulara bakılır
EN SON GENİTAL MUAYENE
öykü alma(giysiler,banyo,kondom,penetrasyon ve ejakülasyon, saldırgan tehdit silah yakınma)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

kolposkopiyle yaraların tanınması %87

A

yoksa %10-30

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

akut anal

A 
geniş ekimoz
şişlik
hassasiyet
fissür
yırtık
sfinkter zedelenmesi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

kronik anal

A 
anal mukozanın düzleşmesi
kaygan ve nemli bir görünüm
mukoza kalınlaşması (kronik irritasyon)
eski ve yeni skarlar
fissür
mukoza memb dışa çıkmaya eğilimli (huni şekli)
hemoroid
paketçik oluşumu
anüs sfinkterinin özelliğini yitirmesi gevşemesi ve yayılarak açık görünüm kazanması
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

fiziksel inakt

A

gelişmiş ülkeler
kadınlar
yaşlılar
düşük gelir

dünyada her 5 yetişkinden biri

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

uzamış sedanter yaşam

A

dm
kvs hst
mortalite

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

iskelet kası kasılmasıyla oluşturulan vücut hareketleriyle vücudun bazal enerji tüketiminin üzerine çıkarılması

A

fiziksel akt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

fiziksel uygunluğun bir ya da daha çok komponentinin iyileştirilmesine yönelik hedeflenen planlı yapılandırılmış tkr fiziksel akt alt birimi

A

egzersiz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

sağlıkla ilgili fiziksel uygunluk

A

kalp ve dol sis dayanıklılığı
vücut kompozisyonu
kas gücü ve dayanıklılığı
esneklik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

MET (fiziksel akt ölçü birimi)

A

metabolik ekivalan/eşdeğer

1 met: istirahat metabolik oranı. Hiçbir iş yapılmadan oturulduğunda 3.5 mlt O2/kg/dk gider

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

orta fiziksel akt

A

3-6 met

hızlı yürüme,bisiklet,yüzme,ev temizliği

hf 150 dk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

şiddetli fiziksel akt

A

> 6 met

koşu,ip atlama,pushup,basketbol,futbol

hf 75 dk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

düzenli fiziksel akt yararları

A

tip 2 dm azaltır
krk meme int pankreas endon CA AZALTIR
depresyon ve anksiyete azaltır
yaşlıda düşme riskini azaltır

aerobik(ritmik), vldl düşürür hdl arttırır. İnsülin duy artar direnci azalır. Glisemik kontrol. Yüksek risk grubunda tip 2 dm engelleyebilir.

yorgunluk tdv. Yük bindiren akt, sağlıklılarda ve osteoporotik hastalarda kenik mineral yoğunluğunu arttırır. Kırık riskini azaltır.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

çocukta hf en az 3 gün 60 dk

A

yetişkinde en az 5 gün

en sık tempolu yürüyüş 4.8-6.4 km

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

öykü fm kayıt dinamik bir süreç

A

hastanın tepkileri ve uyumunu ifade eder

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

demografik veriler
subjektif
objektif
sosyal ve biyolojik tüm sorunlarımiçeren problem listesi

A

soap

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

doktor öğretmekten gelir
tamamında hasta eğitimi
zaman kazandırıcı
hekim yasal sorunluluklarını azaltıyor

A

astım ve dm hasta eğitimi hastaneye yatış oranlarını azaltıyor

davranış değ (bilgi- genel plan BECERİ VE TUTUM BİZ)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

transteorik model

A

düşünce öncesi: hedefleme yok
düşünme: ZAMANI BELİRSİZ FARKINDALIK OLUMLU VE OLUMSUZ AMA ENGELLER>olumsuz

hazırlanma: 6 ay içinde plan ZARAR>engel

idame: tkr önlenmesi. Kendine güven artar 6 ay- 5 yıl

SONLANDIRMA: TKR İHTİMALİ SIFIR. İNANÇ %100

eylem ve idamede geriye dönüş mümkün

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
75
Q

uygulama

A

iyi iletişim
eğitim için durum tespiti
zamanlama

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
76
Q

eğitim başarısının iki temel faktörü

A

hastanın güdülenmesinin yeterliliği

konunun kolaylığı ve zorluğu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
77
Q

eğitim planı hazırlama

A

görüş üretme (değiştirme isteği gözlenir)
planlama
öğretim
değerlendirme

3-4 nokta üzerinde dur daha fazla olmaz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
78
Q

sıklıkla 2-5 en çok 6 hipotez aynı anda akla gelir

A

.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
79
Q

klasik tanı iki temelden

A

hastaya ilişkin

doktora ilişkin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
80
Q

hastaneye başvuranlar

A 
çok şiddetli
uzun zaman
bilinen hst
tdv yok
prob çözülmemiş
ilgili alan saptanmış
ileri tetkik
öykü organize
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
81
Q

hastaneye geliş nedeni

A

tanı ve tdv

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
82
Q

ah geliş nedeni

A

tanı tdv
doğrulama
danışma
sosyal sorun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
83
Q

ah tanıyı zorlaştıran

A 
erken
semptomsyz
sınırda
kategorize edilemeyen
yıllarca değişmeyen (ms)
kişinin yaşamı (kronik ağrı)
tanımlanabilir organik nedenlere dayandırılanayan hst prevalansı yüksek
hst hastajın kafasında organize olmamış (rahatsızlık-hastalık)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
84
Q

üçüncü bas kullanılan tanı yöntemleri birincide değerli olmayabikir

A

ah beklemeye veya sevke karar verme

tedaviden tanıya gitme

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
85
Q

anne sütüyle

A

d vit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
86
Q

bir yıl içinde 0-18 y 890 bin kazayla günde 2400 kişi

A

.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
87
Q

ölümcül kazalar

A 
trafik
boğulma
yanık
düşme
zehirlenme
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
88
Q

zehirlenme pik

A

2.y

erkeklerde 2-2.5 kat faha fazla

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
89
Q

0-3y en sık kazalar

A

düşme
çarpma
sıkışma

hız yüjseklik zemin yapısı mortaliteyi etkiler
yayalar motor bisiklet rn yüksek riskli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
90
Q

karyola beşik

A

parmaklık en fazla 6 cm
alçak beşiklerde kenarlar 25 cm yüksekte 65 cm
çocuğun boyu 90 cmi geçince kullanılmamalı (2-2,5 yaş)
4 yaşına karar kenar koruyucu ce yerde yumuşak yaygı gerekir
kordon en fazla 15 cm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
91
Q

sağlıklı yaşam davranışları

A 
temiz içme suyu
aşı
sigara alkol uyuş içmeme
beslenme
hareket
riskten kaç
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
92
Q

0-5 y ölüm

A 
yd hst (sepsis anomali prem)
sol yolu hst (inf pnö bronşiolit)
diyare
diğer inf (kızamık malaria hiv helmint)
kaza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
93
Q

5y üstü ilk sırada KAZA

A

.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
94
Q

sağlık göstergeleri

A

bebek ölüm binde
5y- ölüm binde

anne ölüm yüzbinde

nüfus artışı yüzde
kabadoğum hızı yüzde

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
95
Q

ani bebek ölümü SIDS önlenmes

A

sırtüstü yatırılmalı
yatakta eşya olmamalı
emzik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
96
Q

çpcuk ne zaman yüzüstü yatırılır

A

uyanıkken
gözlem altında
kıss süreli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
97
Q

sarsılmış bebek

A 
her yıl bin çocuk
durmaksızın ağlama 5-20 sn
bebeğin başı arkaya ve öne hızla hareket eder başındaki damarlar dayanmaz yırtılır ve beyin içine kanama
iskemi hipoksi ödem kibas herniasyon
240 derece kamçı hareketi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
98
Q

yürüteç

A

yaralanma riski

mentak gelişme ve kas kontrolüne olumsuz etki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
99
Q

yanımların önlenmesi

A

merkezi 48-49 derrceden düşük (120F)
tam söndürülemeyen sigara

5 cmden daha az derin sularda da boğulma mümkün

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
100
Q

üç noktalı kemerle koltuğa bağlanır
koltuk da araca sabitlenir
mutlaka arkada

A

kask beyin hasarını %88 azaltır

sadece üst kısmı tutar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
101
Q

ölüm orijini

A 
doğal
kaza
cinayet
intihar
tanımlanamayan
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
102
Q

bebek ölüm hızı giderek düşmekte

yd ölümlerinin en fazla olduğu ilk 3 ülke

A

hindistan
nijerya
pakistan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
103
Q

1-5 y

A

pnömoni
ishal
doğum kusurları
sıtma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
104
Q

abddekş bebek ölüm

A 
konj malformasyon (21)
prem ve dda (17)
maternal komp (6)
sids (6)
dışsal yaralanma (5)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
105
Q

türkiye bebek ölümü

A 
neonatal neden (49,8)
konj anomali (17,6)
maternal neden (5,7)
diğer sepsis,kvs,asye üsye met krom sids) 26,9
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
106
Q

dünyada her dk 5y altı 20 çocuk ölüyor
bir günde 30 bin
yılda 11 mn
çocuk ölümlerinin yüzde 70inden fazlası korunulabilen ya da tedavi edilebilen hst bağlı

A

.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
107
Q

ölü fetüs veya bebek bulunursa

madde 88

A 
viability
doğumdan önce canlı mıydı
gelişim düzeyi
olgunluğu (500 gf 20.hf)
ölüm nedeni
ölüm orijini
kimliği
doğum zamanı normal mi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
108
Q

gestasyonel yaş tayini

A

ağırlık
uzunluk (baş topuk baş oyurma)
radyolojik (calc 20-24hf, talus 28 hf, distal femur 35-40hf, prox tibia 40 hf)
osteolojik (kemik ve vücut uzunluğu)
fizik matürite skor sistemi (DERİ LANUGO KULAK GENİTAL)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
109
Q

obstetrik kayıtlar
canlı doğum kanıtları
organ matüritesi

A

.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
110
Q

canlı doğum kriterleri

A

maserasyon olmaması (deri soyulma renk eklem ayrılması)

ölümcül hst ve anomali olmaması
akc havalanmış olması (kesin değil ölüde de var)
GİS GIDA
umblikal kord periumb inflamasyon,kuruma (10 gün sonra düşer)
diğer: tanık olay yeri temizlenmiş bakım belirgin fiziksel şiddet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
111
Q

KESİN KRİTER

A

Göbek kordonunun tamir olmaya başlaması

midede sindirilmiş gıda bulunması

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
112
Q

DÜŞÜNDÜRÜCÜ KRİTER

A

akc hava ile dolu olması

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
113
Q

plasenta

A

retroplasental kanama
inf (gebelik ürünü dışarı)
plasental iskemi ölümcül
adli otopsi olgularının %2,7sinde plasenta incelenebilmiş (prem,iu gelişme geriliği)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
114
Q

sids

A 
beşik ölümü
çocuk istismarı
yüzsütü
YUMUŞAK YÜZEY
annede SİGARA öyküsü
ORTAM SIC
gebelikte BAKIM AZLIĞI
PREM 
GENÇ ANNE
DDA
ERKEK CİNSİYET

tanı: olay yeri, adli tahkikat, otopsi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
115
Q

myokardiy ayırıcı tanısı

A

MHC LCA CD45RO( t lenf)
makrofajlarda CD68

viral: e selektin VCAM1 IAM1 sitokinler

erişkinde>5 t lenf
çocukta >15 t lenf
rutin 24-48 saat enf sonrası

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
116
Q

dövülmüş bebek sendromu (battered)

A 
tkr kasıtlı travma
gıda ve sıvı kısıtlaması
acil servis 
birden çok farklı zamankı kırık ve ekimoz
yanık
KALLUS
VİSCERA RÜPTÜRÜ
SUBDURAL HEMATOM (EN SIK ÖLÜM NEDENİ)
öyküde uyumsuzluk
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
117
Q

sarsılmış bebek

caffey 1972

A

whiplash injury
epi subdural kanama
RETİNAL kanama
etyoloji: bebek baş büyüklüğü,boyun kas zayıflığı,beyin dokusu yumuşak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
118
Q

7-11 yaş

A

gerçek ve fantezi ayrımı
coşku denetimi artar
BÜYÜSEL ANİMİSTİK DÜŞÜNCE, yerini GERÇEKLİK İLKESİNE BIRAKIR
duygusal tepkiler topluma uygun hale

yönelimi çekirdek aileden okul ve akran ilişkisine kayar

aynı cinsiyetten arkadaş.
cinsel kimlik belirginleşir
akademik olarak kızlar sözler becerilerde erkeklerde matematik

seksüel dimorfik (hipotalamus hipokampus stria terminalis)
intrauterin mikroçevre kromozomal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
119
Q

öğrenmede (öz:okumayı) olası engelleyenler

akademik başarıyı doğrudan etkileyen

A

çocuğun temparamenti
önceki deneyim
motivasyon
emosyonel güçlükler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
120
Q

nörogelişimsel boz e>k özellikle otizmde 5 kat

A

östrojenin ciddi anlamda nöroprotektif etkisi

x kromozomunda beyin gelişimine ayrılmış binlerce gen var

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
121
Q

bilişsel kognitif gelişim

PIAGETE GÖRE

A 
somut işlemler dönemi 7-11 y
düşünce somuttan soyuta
ağırlık (9-10)
hacim (11-12)
zaman kavramı gelişir
sınıflandırma sıralama 
bunlardaki başarı soruların somut olarak verilmesine bağlı
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
122
Q

“başlangıç halinde işbirliği dönemi”

A

7-11
oyun daha toplumsal
hem işbirliği hem REKABET

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
123
Q

“ gerçek işbirliği dönemi”

A

11-12
yeni kurallar
yardımlaşma
farklı görüş

latencyde özdeşim besneleri genişler
üstbenliği olgunlaşır
çocuğun enerjisi büyüj oranda YÜCELEŞTİRME SUBLİMATİON için kullanılır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
124
Q

psikososyal

A

araç gereç

çalışma iş yapıcılık

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
125
Q

tehlike 7-11

A 
yetersizlik
aşağılık duygusu
öğrenim dünyasına uyumsuzluk
aile içi bağımlı
dışına çıkmama
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
126
Q

ağız sağlığı

A

10 kişiden 8i
yılda 2 kez diş kontrolü
20 süt dişi 32 daimi diş
SÜT DİŞİNDE MİKROP VARSA YÜZDE YÜZ DAİMİ DİŞTE DE OLACAK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
127
Q

diş başka neyi etkiler

A 
kalp gsst
boğaz inf
mide hst
renal inf
eklem inf
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
128
Q

olay dentine indiyse hassasiyet başlar

A

pulpaya indiyse gece ağrıları

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
129
Q

ağızda bakteri plağı içinde var olan bakteriler şekerli ve unlu yiyeceklerinden asit oluşturur
bu asitler

A

mineral dokuyu çözer
mineyi bozar
diş çürüğü başlar
kavite denen oyuklar

130
Q

streptococcus mutans

A

tükürük ph 5.5 altına düşürür
diş minesini çözer

bakteri plağı dişin ğzerine çökelir bir süre sonra tükürükteki kalsiyumla birleşerek diştaşı oluşturur

131
Q

gingivitis

A

diş eti hst erken dönemi

diştaşı ve plaklar ortadan kaldırılır

132
Q

periodontis

A

daha ileri vaka

diş eti kaybı ve kemik yıkımı fazla

133
Q

ara yüz fırçası

A

ortodontij tdv görenler

dişeti çekilmesi olan yaşlılar

134
Q

somatik ölüm

A

spn resp kardiyak serebral durma

135
Q

resp durması

A

inspeksiyon

oskültasyoj

136
Q

kalp durması

A

periferik nabız
oskültasyon
ekg

137
Q

erken dönem saatler

A

beyin ölümü
primer kas gevşemesi (PUPİİLER MİD POZ, sfinkter çene düşmedi gluteal düzleşme)
dehidratasyon (korneada bulanıklık TAŞE NUAR sklerotik göz küresinin yumuşaması parşömenleşme)

ALEKA(endotele yapışmayan şekil alır parlak)
eritrositlerde hemoliz
kan ph ilk başta düşer sonra artar ( met artıklarının akümükwsyonu ve tampon yokluğu)
otoliz

138
Q

rigor motis

A

ölü katılığ12-36 s biter
atpnin tükenmesi
çizgili kas (parmaktan başlar) sertleşme, eklemlerde fleksiyon tipi fiksasyon, pupillada düzensiz daralma, kalp kasında hacimce ARTMIŞ gmrünüm
KAZ DERİSİ GÖRÜNÜM

139
Q

rigor mortise benzeyen postmortem değ

A

kadaverik spazm
sıcak rigoru (donmaya bağlı)

kalpte iv septum post koyulaşabilir

140
Q

livor mortis

A 
ölü lekeleri
oluştuktan sonra değişmez
ölümden sonra başlayabilir ölümden önce de agonide başkayabilir
2-4s belirginleşir
8-12s sabit
141
Q

algor mortis

A

ölü soğuması
0-12 s
her saat başı 1 derece düşer
dış ortamın sıc göre min

142
Q

GEÇ DÖNEM GÜNLER HAFTALAR

A 
sepsis varsa daha çabuk
postmortem PÜTREFAKSİYON (1-2.gün)
YEŞİL MAVİ ABDOMİNAL LEKE (2-3.gün)
cesedin ŞİŞMESİ, KREPİTASYON (5-6.gün)
EPİDERMOLİZİS (4-7.gün)
KURTLANMA
143
Q

UZAMIŞ DÖNEM AY YIL

A

SAPONİFİKASYON
MUMİFİKASYON
İSKELETİNİZASYON

144
Q

kokuşmaya etkili faktörler

A 
havanın ısısı nemi sirkülasyonu
doku hidrasyonu
yaş ve beslenme
ölüm nedeni
gömülme koşulları
larva kemirici
145
Q

otoliz

A 
agonide ph asidik
metabolizma artık atımı yetersiz
tamponlama azalır
regüler o2 alımında azalma
oksidatif proçes azalma
sülfür grubu artar
glutation kons artar
enzim akt

etkili faktörler: ısı nem metabolik durum hüc yapısı enzim ve ph premortem durumları

146
Q

putrefikasyon 1.evre

A 
3 hfya kadar
yeşil mavi siyah
marmoriziasyon
şişme
kokuşma büller
saç tırnak deri ayrışmaları
visseral boşlukta pasif dif sıvısı
iç organlar yumuşak ve yeşil
parankimatöz organlarda büller 
karında açılma
147
Q

putrefikasyon 2.evre

A 
PİS KOKU
iç organların şekil ve karakterleir korunur
YUMUŞAK ÇAMUR KIVAM
dıştan cinsiyet belli
BEYİN YEŞİL RENK
diğerleri siyah ama hala tanınır
yaralar ve lezyonlar tanımlanamaz
148
Q

putrefikasyon 3.evre

A

kc tamamen yok
diğerleri tanınmaz
kas ve yumuşak d ayrılmaya başlar
İSKELET GÖRÜNÜR

149
Q

putrefikasyon 4.evre

A 
seneler sonra
UTERUS AYIRT EDİLEBİLEN TEK ORGAN
CİNSİYET DIŞTAN BELLİ OLMAZ
TÜM YUMUŞAK D ERİMİŞ
İSKELET İYİCE GÖRÜNÜYOR
EKLEMLER AYRILMAYA BAŞLAR
KEMİK DİŞ KIL UZUN SÜRE CESETTE KALIR
150
Q

pütrefaksiyondaki değişimler

A 
renk reğilir gaz meydana gelir
LİKEFAKSİYON
damarlı mermer marmorizasyon
DIŞTA İLK RENK DEĞ SAĞ İLİAK FOSSA
İÇ ORGANLARDA ENDOTEL VE ENDOKART
HB PARÇALANIR (yeşil sarı mavi siyah gri)
sülfür metan(kötü koku etkeni)
co2 nh3 h2 
yüz şişer (siyah)
gaz bülleri (yanıktan ayır)
ciltte palpasyonla krepitasyon
regürj
gayta
göz küresi beyin dalak mide bağ kc hızla yumuşar
151
Q

SAPONİFİKASYON

A 
subkutan yağ d 
nemli ortam 
organları tutmaz
birkaç ay
tropik yerlerde daha hızlı
yıllarca özelliğini korur
lezyonlar görülebilir

lipolitik enzimler ya+gliserin+nh3+ca ve mg(suda erimez)

152
Q

mumifikasyon

A 
hızla dehidrate
kuru sıcak yerler
koyu renk
birkaç ay yıl
gelişince uzun süre özelliğini korur
lezyonlar görülebilir
153
Q

maserasyon

A 
aseptik fermentatif otolizi
iu ölümden birkaç gün sonra
eklemler gevşek
cilt koyu parlak renkli
iç organ yumuşak nemli renk değ
154
Q

kadına yönelik şiddet

A

10 mayıs 2011 istanbul sözleşmesini ilk onaylayan ülke
24 kasım 2011de kabul etti, 1 temmuz 2021de çekildi
6284 sayılı yasa yoplumsak cinsiyet
orta anadolu en fazla
doğu karadeniz ve doğu marmara en az
yaş arttıkça artıyor
duygusal şiddet en fazla batı

155
Q

gebelere şiddet

A 
dünyada 4 kadından biri
düşük ve erken doğum riski
%53ünün karınlarına yumruk tekme
aile içi şiddet %4-40 fiziksel şiddet %4-12 
kırsal %12 kentsel %10
ülkemizde gebelerin %76sı
kontrollü sorularla #23

eğitim düzeyi yüksek insanlar şiddeti daha az ifade ediyor

156
Q

şiddet sonucu

A

uykusuzluk kabus ani duygudurum değ
yılların %5-16sı kaybediliyor
irritabl bağ send,kronik ağrı, kronik pelvik ağrı, başağrısı,anksiyete,nefes darlığı
dünyada her üç kadından biri

157
Q

üreme çağındaki kadınların ölüm nedenleri ve sakatlıklwrı, kansere eşdeğer

A

trafik kazaları ve sıtmanın toplam zararından daha çok etkili

158
Q

aile içi şiddet tarama formu

kadına yönelik aile içi şiddet kayıt formu

A

adli vaka muayene ve rapor formları

159
Q

yaşlanmada farmakokin emilim

A

salgılar motilite kan akımı azalır villüs atrofi boşalma uzar
pasif dif değiştirmez absorb oranı değişmez süre değişir
caco3 asidikte erir,yaşa bağlı MİDE PH ARTAR ve emilimi azalır konstip riski
ayrıca ENTERK KAPLI İLAÇ (aspirn) erken salınır ve yan etkisi artar
b12 ve demir aktif transport azalır

160
Q

yaşlanmada farmakokin dağılım

A

total sıvı azalır (plasma kons artar lityum digoksin levadopa salisilat etanol famotidin)

kas kitlesi azalır (plasma kons artar digoksin)

yağ dokusu ARTAR (t1/2 artar vd artar amitriptilin diazepam klordiazepoksid verapamil amiodaron)

serum alb azalır (%20 azalır serbest fr artar naproksen fenitoin varfarin)

a1 gp ARTAR (bazik ilaç kons azalır LİDOKAİN PROPRANOLOL)

161
Q

yaşlanma farmakokin met

A

hepatik kan akımı ve kc kitlesi azalır
faz1(oksidasyoj indirgenme hidroliz) DEĞİŞMEZ VEYA AZALIR

FAZ 2 (konjugasyon) DEĞİŞMEZ

162
Q

yaşlanma farmakokin atılım

A

en fazla etkilenen
gfr ve ts azalır
digoksin metformin morfin meperidin diüretik eli azalır
cockroft gault formülü
hepatik fonk ölçülemez ama renal fonk ölçülebilir

klaritromisin 3a4 inh dolayısıyla verapamili arttırır ve hipotans bradikardi

163
Q

yaşlanma farmakodin değ

A

homeostatik
res düzeyi
hst bağlı org değ

BENZODİAZEPİH sss dep etkileri yaşlılarda artar (gaba a duy artar)
uzun etkililer kullanılmaz LORA VE OKSAzepam önerlir direkt konj
kısa süreli bellekte azalma sedasyon konfüzyon ataksi düşme kırık

164
Q

yaşlanma 1

A

barores fonk azalır kkb,nitrogli,alfa blo, acei kullananlarda postural ortostatik hipotans

KATEKOLAMİN ARTAR HEM AKT HEM DİNLENMEDE a2 presin azalır
B res azalır adenilat siklaz azalır KB ARTARRRR

165
Q

yaşlanma 2

A

beta blo yaşlılarda ilk seçenek değil
çünkü etkinliği az

varfarine duy artar(k vit bağ pıhtılaşma fak sentezinin asalması,dej vasküler hst doz azaltılmalı yaban mersini suyu 2c9,3a4 inh varfarini arttırıyor)

sssde yaşlılarda kolinerjik nöron ve res azalmıştır kan akımı azalır SVO riski artar kognitif boz antikol ilaçlara duy artar konfüzyon ajitasyon

d2 nöron ve res azalır ekstrapiramidal semp artar

166
Q

yaşlı hst ortaya çıkan herhangi bir semp aksi kanıtlanıncaya kadar ilaca bağlı gelişmiş ters etki olarak değerlendirilmeli

A

time to start
time to stop
2020 kriteri

167
Q

çocuklarda farmakokin emilim

A

özellikle yd ve bebeklik
gastrik ph ilk başta nötral (6-8) term yd saatler içinde ph 1-3 aralığına düşer
pretermde gastrik ph uzun süre yüksek kalır
pretermde aside dayanıksız penisilin kons artar
fenobarbital gibi zayıf asidik ilaçların serum kons azalır
peristalsizm yavaş ve düzensiz boşalma uzar 6-8.aylarda erişkin değere ulaşır
bağta emilen ilaçların etkisi gecikir mot düzensiz emilen miktar normalden fazla olabilir
normal dozda bile toks gelişebilir
enzim 4aya kadar düşük
safra asitleri ve lipazın düşük kons olması nedeniyle lipitte çöz ilaç emilimi azalabilir ilaçlar AÇ KARNA verilmeli

168
Q

ciltten emilim

A 
epidermak bariyer (st corneum) inceliği
cildin hidrasyonu görece fazla
kutanöz perfüzyonun iyi olması
vücut yüzey alanı yüksek
sistemik toks riski (anilin naftalen fenol salisilik asit ks hekzaklorofen)
169
Q

bebekelrde parenteral çok kullanılmaz

A 
intramusk ve subkutan emilim azalmış düzensizse
iskelet kas kitlesi ve kont az
kan akım hızı değişken
yaygın ödem intramusk biyoyar azaltır
periferal vazomotor yanıt instabil
kardiak glikozit dağılımı değişir
170
Q

çocuklarda farmakokin dağılım

A

alb a1gp ve total pro düşük
1 yaşında erişkin değere yaklaşır
genelde ydda ilaçların pro bağ afinitesi az
başlangıçta plazmada serbest ilaç kons artar (salisilat penisilin sülfonamid fenitoin fenobarbital)
bilirubinle yarışan sülfonamid antibiyotikleri kernikterus
serum bilirubini fizyolojik veya kan uyuşmazlığıyla da yükselebilir
böylelikle ilaçlar alb bağlanamaz ve toks oluşabilir (fenitoin)

kbb olgunlaşmadığından sss etki edenlere aşırı duy ve yan etkide artış

daha az pgp içerir opioide daha fazla maruziyet

171
Q

yenidoğan farmakokin met

A

kc enzim akt düşük
her enzimin olgunlaşma süresi farklı
in utero dönemdeki farklı koşullar bunda etkili 1a2 ilk başta hiç yok
teofilin %80 1a2 ile met az da olsa 2e1,3a4
absorbe edilen dozun %1015i ise böbreklerden eli edilir
SULFOTRANSFERAZ KONJ ENZİMİ YD İYİ GELİŞMİŞ DİĞERLERİNİ KOMPANZE EDER

172
Q

gri bebek send

A

kloramfenikol normalde %90 glukronik asit konjugatı şeklinde eli edilir
glukronil transferaz enzim akt düşük olduğu için sol güçlüğü ve dokaşım kollapsı gibi belirti
ölüme neden olabilir

173
Q

yendioğan farmakokin itrah

A

gfr %30-40
td düşük
6-12.ayda erişkin değerine ulaşır
çoğu zaman 1-3y GFR ERİŞKİN DEĞERİ AŞAR DAHA YÜKSEK DOZ VERMEK GEREKEBİLİR
renal klirensi düşük olanlar(penisilin ampisilin gentomisin neomisin streptomisin

174
Q

pediatrik ilaçlar

A

eliksir (alkollü evapore sorunu)

süspansiyon

175
Q

gebelerde ilaç kullanımı

A

düşük kan akımı dda
tiyopental(lipofilik) fetal dol kolayca geçer yd sedasyon apne
yüksek oranda iyonize olan (süksinilkolib,tibio…) geçişi az
polar ilaç az miktarda geçebilir
heparin,insülin (>1000 d) plasentayı aşamaz
gebelikte tercih edilir
maternal kan ph 7.4 bebek 7.3 o yüzden bazik ilaçlar birikir

176
Q

plasental taşıyıcılar

A

p gp
BRCP
MRP3
ilaçların maternal kana eflüxünden sorumlu
fazla lipofilik ilaçlar kan akımına bağlı alb’e değil. Maternal ve fetal pro farklı özellikte
plasental bariyer (semipermeabl memb met) ve fetal ilaç metab PLASENTA
umb venle fetal kce ulaşır sonra met
2-3.trimestrda minör anomali

177
Q

allostasis

A

homeostatik sis stabilitesini sağlamak için uygulanan aktif müdahaleler adaptif plastisite

178
Q

ölçekler

A

holmes ve rahe yaşam stresi envanteri

dsm5 yaşam olayları kontrol listesi LEC5

179
Q

stres

A 
latince stringrre
olumsuz ve olumlu
ego benlik gücü
engellenmeye dayanma gücü
otomatik tepki
180
Q

travma

A

yara
1989
kişilerin BAŞ EDEMEDİĞİ
sağlığı tehdit çaresizlik şaşkınlık güvensizlik fiziksel hasar olmalı

181
Q

ilk adli tıp uzmanı

A

imhotep

182
Q

ilk otopsi

A

1844 osmanlı

183
Q

adli tıp uyg

A

üniv
sağlık bak
adalet bak

184
Q

ölüm belgesi

A

defin
miras
istatistik
uluslararası

185
Q

adli olgularda hastane hekimi ölüm belgesini doldurmaz

A

savcılık ve görevli adli tabip doldurur

186
Q

hekimler ölüm belgesini doldurur kaşeler imzalar ve her nüshasını hastane yönetimine ayrı ayrı onaylatmalı

A

1-2 nüsha yakınlara
2 nüsha kimlikle birlikte nüfus müd
1 nüsha kurumda (hastanede saklancak)
1 nüsha istatistik amaçlı il halk sağlık müd

bölüm 1 doğrudan ölüme sebep olan nedenler

187
Q

ölü muayenesi

A

giysi
tıbbi kimliklendirme
anteportem yaralar
postmortem artefaktlar (cpr midklav kırığı ve kc lazere)

şüpheli ölüm ihbarı madde 159

188
Q

yaşam olayları ve psik boz

A 
uyum boz
akut stres boz
travma sonrası stres boz
anks boz
psikoz
189
Q

uyum boz

A

stresörden sonra 3 AY İÇİNDE
belirtilerin şiddetiyle stres yoğ ORANTISIZ
işlevsellikte azalma
BAŞKA HST TANI ÖLÇÜTÜNÜ KARŞILAMAZ
olağan yas tepkisiyle AÇIKLANAMAZ
stresör ortadan kalkınca 6 aydan fazla devam etmez

190
Q

akut stres boz

A 
yeniden yaşantılama,disosiyatif,kaçınma,aşırı uyarılmışlık
1AYDAN AZ
DAHA FAZLA DEPRESİF AMA PROGNOZ DAHA İYİ
kroniklerde iyileşme gecikir ve relaps
epizot için gereken düzey zamanla azalır
suçluluk duygusu ve vejetatif DAHA AZ
somatikten çok BİLİŞSEL AFEKTİF SUİSİDAL
bipoları tetikleyebilir
DEPRESYON ŞİDDETİ>>>ANKSİYETE
KAYIP DEP
TEHLİKE ANK
çocukta çatışma davranım sorunu
191
Q

erkek ergenlerde akran grubu kızlarda aile tampon görevi görüyor

A

ikizkerde varyans çoğunlukla yaşam olayları küçük kısmı genetik
kadın cinsiyet riskli
geçmiş dep öyküsü ve nörotisizm tarafından belirlenir

192
Q

depresyon genetik

A 
aşırı duy
yüksek neg affektivite
serotonin transporter geni KISA ALELİ
5-HTTLPR
yineleme arttıkça epizotlar sıklaşır
post(1992) ateşleme ve duy ile açıklamış
ERKEN ÇOCUKLUK YAŞANTILARI HPA EKSENİ REAKT YÜKSEKLERDE, CRH1A alleli ve kısa alleli
193
Q

psikoz

A

%80 çocukluk çağı travması
hpa ekseni
STRES YATKINLIĞI MODELİ (biyolojik eşik aşılır)
STRES DUYARLILIK MODELİ (yatkınlarda stresör İLK atağı tetikler,sonraki ataklar için daha düşük düzey bile etkili olur)

194
Q

KHD

A

dinlenme durumunda kardiyak vagal çıktı
dayanıklılıkla ilişkili
ant singulat kortex kalınlığı
DİNLENME KHD YÜKSEKLERDE PSİKOMETRİK DAYANIKLILIK DAHA YÜKSEK
KHDDEKİ VAGAL KRONİK AZALMALAR, psikiyatrik BOZ
MİZAH HARİÇ

195
Q

khd arttırıcı ilaç dışı

A

transkranyal doğrudan akım stim
egzersiz
vagal sinir stim
transkutanöz vagal sinir stim

196
Q

dayanıklılığı arttıran tedaviler

A

düzenli fiziksel akt (hipokamp hacmini, pfk kan akımını arttırır, yürütücü işlevleri ve belleği geliştirir)

farkındalık temelli stres redüksiyonu (anksiyete azalınca amigdala azalır)

yoga ve meditasyon (hipokampus hacmini arttırır,bilişsel işlevleri iyileştirir)

sosyal destek ve entegrasyon (yürütücü işlevler, pfk kan akımı ve genel sağlık iyileşir)

nöroplastisite reg (FLUOKSETİN,KORTİZOL,kalori kısıtlaması, antidepresan)

yeni bir tdv (görsel algısal diskriminasyon eğitimi)

197
Q

hipokrat

A 
ötenaziye ve kürtaja hayır
SIR SAKLAMA
BAŞKA HEKİMDEN YARDIM
hst bedenine saygı
hekimler GİZLEME AKILLILIĞI
198
Q

osmanlıda rıza senetleri

A

şeriyye sicillerinde kayıtlı
en eski onam belgesi 15.yy
daha çok cerrahi
gerekli önlemler alınır

2.abdülhamitin istibdat döneminde deli ve hasta kelimeleri yasaklı
1947 nürenberg kodu GÖNÜLLÜLÜK
1957 PAUL GEBHARD İLK KEZ AYDINLATILMIŞ ONAM
1972 hak

199
Q

lizbon hasta hakları 1981

A

gizlilik
onurlu ölün
dini teselli

200
Q

amsterdam bildirgesi 1994

A

mahremiyet

insan hakları

201
Q

bali bildirgesi (lizbon2) 1995

A

bilinci kapalı hst
yasal yetersiz hst
isteğe karşı yapılan girişim

202
Q

santiago (lizbon3) 2005

A

sağlık eğitimi hakkı
onuru koruma
dini yardım

203
Q

avrupa konseyi biyotıp OVİEDO 1997

A 
GENETİK AYRIMCILIK
ORGAN AKTARIMI
ACİL TIBBİ
CİNSİYET SEÇİMİ YASAK
bilimsel araştırma
204
Q

avrupa stat ROMA 2002

A 
KORUYUCU TEDBİR
HASTANIN VAKTİNE SAYGI
KALİTE STANDARTI
GÜVENLİK
YENİLİK
GEREKSİK AĞRI
ŞİKAYET
TAZMİNAT
205
Q

temel hasta hakları ANNAS 2004

A 
aydınlatılmış onam
gizlilik ve özel yaşama saygı
tedaviyi reddetme
acil bakım
savunma
206
Q

hasta hakları yönetmeliği 1998-2004

A

insan haklarının sağlık uzantısı
SEÇMEYE DAYAKI HAKLAR ÖZERKLİĞE SAYGI İLKESİ

BAKIM VE EĞİTİM ADALET VE YARAR İLKESİ

207
Q

HEKİM HAKLARI (ttb)

A

kişi ve topluma (sağlık hizmeti vermeyi reddetme aciliyet yoksa sevk ve refere, istekleri bilimsel temelde reddetme)

kuruma

208
Q

hasta hakları 3.kuşak insan hakkı

A

dayanışma

kollektif

209
Q

genç yetişkinlik dönemi 20-40y

A 
geçiş 17-22 yaş
evrim süreci
İKİNCİ BİREYSELLEŞME(ilki 3-5y)
TEK BAŞINA VAR OLMA
YAKINLIK SIRDAŞLIK
ödün verme özveri korku yok bu beceri bu evrede KALICI OLUR
EŞİT VE TAMAMLAYICI İLİŞKİ eğer gelişmezse İZOLASYON VE YAKIN İLİŞKİ KORKUSU
CİNSELLİKTE NİTELİK
210
Q

genç yetişkinlik

A

ruhsal anne babalık biyolojikten sonra oluşur

ÇOCUKLUK VE ANNE BABALIK YER DEĞİTİRİR
İŞ/MESLEK MERKEZDE ENGELLENME YA DA DOYUM KAYNAĞI
OYUNLAR İÇİN BECERİ VE GÜÇ ZİRVEDE sonra azalır
çocuklarla oynama haz kaynağı

OLGUN EGO SAVUNMA MEK (YÜCELEŞTİRME,MİZAH,SUPRESYON) kullanımı 2-4 KAT ARTAR
SÜPEREGO AZALIR “HOŞGÖRÜ” GELİŞİR
ÇOCUKLUKTAKİ HAYALİ EGO İDEALLERİ BIRAKILIR VE BUNDAN SUÇLULUK DUYULMAZ

211
Q

orta yetişkinlik dönemi 40-60y

A 
YETİŞKİNLİĞİN ALTIN ÇAĞI
30dan itibaren fiziksel iniş başlar
yaşlanmayı kabul etme
SAĞLIK VE BAĞIMSIZLIĞIN KAYBI
GÖRÜNÜM DEĞİŞİR
KAYIP YAS YAŞAMAK ACI HİSSETMEK
“gelecek sınırlı ve ölüm kaçınılmaz” KALAN ZAMANI PLANLAMA
YAKINLIĞI SÜRDÜRMEK ÖNEMLİ
CİNSELLİK AZALMIŞ SEVGİ VE ŞEFKATLE KOMPANSE
212
Q

orta yetişkinlik bireyselliğe izin verme

A

LETTING GO (baba daha şefkatli anne daha yarışmacı NORMAL ANDROGENİyr doğru geçiş başlar, anne-oğul-gelin ya da baba-kız-damat İNFANTİL ÖDİPAL ÜÇGEN ÇÖZÜM İSE TORUN)

anne babaya bakım yas süreci ebeveyn kaybı
işte max başarı ve güç narsistik doyum bilgi ve güç ARTIK PLATO YAPMAYA BAŞLAR

orta yaş oyunları beden büt ve sağlık için, fiziksel etkinlik gerektiren sporlar azalır. Batıda golf kağıt bizde yürüyüş tavla kağıt
oyunun anlamı sadece eğlence değildir

213
Q

her 5 gebelikten biri düşük

A

kadın sağlığı; sepsis kanama perforasyon inkomplet ab

istenmeyen gebelik sonuçları: planlanmamış doğum, isteyerek düşük, kendiliğinden düşük

214
Q

düşük

A

22 hf önce veya 500 gr önce

0-12 hf erken

13-22 geç

dünyada her yıl 22 bin kadın sağlıksız düşüklerle ölmekte

çok sayıds potansiyel komp: akut travma şok organ yet ğreme prob

215
Q 
her yıl 213 mn gebelik
56 mn düşük
25 mn (yarısı) sağlıksız
%97 gelişmekte
dünyada anne ölümlerinin %4,7-13,2si sağlıksız düşükten

121 mn istenmeyen gebelik %61 düşükle sonuçlanıyor

A

1983 yılı 2827 sayılı nüfus planlaması hk madde 5: (1963te doktor izniyleydi)

10 haftaya kadar. Evliyse eşinden de izin

10 hf fazla ise kadın uzmanı ve ilgili daldan uzmanın gerekçeli raporları gebelik anneyi tehdit ediyorsa veya ağır maluliyet

216
Q

düşük yöntemleri

A

1)cerrahi: vakum aspirasyon(mva)
elektrikli aspirasyon
dilatasyon ve küretaj (d&c)

2) medikal abortus: sdc misoprostol (%84-96)
mifepriston ve misoprostol kombine %95-99 (9.hfya kadar 1-2 gün sonra)

217
Q

sağlık eğitimi ilk kez

A

1986 ottowa
kavram olarak 1980
20 temel risk faktörü ilk 10u ölümlerin 1/3ü

218
Q

ottowada sağlık için öncelikler

A 
stabil ekosistem
sürdürülebilir kaynaklar
sosyal adalet
hakkaniyet
barış
eğitim
gıda
barınak
219
Q

üç temel strateji

A

sağlığın geliştirilmesinde gerekli şartlar (savunuculuk)

kişilerin kendi sağlıklarını geliştirmesini olanaklı hale getirmek

sektörler arası işbirliği

220
Q

kısa dönem çıktıları risk fak azalma

ülkemizdeki mevzuat 2000: halkın sağlık eğitimi yönetmeliği

A

uzun dönem çıktıları: hst azalması,yaşamın uzaması,yaşam kalitesinin artması

221
Q

bireyde sağlık davranışı geliştirme aşamaları

A 
bilgi alma
onaylama
niyetlenme
uygulama
savunma
222
Q

sağlık eğitimi değiştirilebilen faktörler

ÖNEMLİİİİİ

A

hazırlayıcı fak: güdülenme,farkındalık. Kültürel etik bilgi. KARŞILIKLI YÖNTEM değişim için

olanak sağlayıcı fak: Kaynak,zaman gerekli düzenleme(yürüyüş yolu sabun spor alanı. Sağlık için harekete geçme

güçlendirici: ödül. Davranışın kabul edilmesi. Sosyal öğrenmeyle birlikte olmalı

223
Q

meslek hst

A 
iş ve hast arasında ÖZGÜN GÜÇLÜ bap
TEK BİR ETKENE BAĞLI
NEDENSEL İLİŞKİ KOYULMALI (klinik patoloji öykü analiz)
1/3ü meslekte
%100 önlenebilir
koruyucu hekimlik
TANI İŞ YERİNE KONUR
TEDAVİ DEĞİL
aynı branştan en az 3 hekim veya farklı branşlardan 5 hekim MKGO hesaplama işlemi “karar” bölümünde bulunmaz
224
Q

işle ilişkili hst

A

birçok neden
genel bir hst

kalp,bel ağrısı,koah,kas,iskelet hst

225
Q

en sık cilt hst ama başvurusu az önem verilmiyor

A

en çok solunum sis hst

226
Q

tozlar

A

deri ve mukozaya irritan
akc depolanarak fibrotik kanserojen
en çok maden

227
Q

zehirli gaz

A

kah

zehirlenme

228
Q

pestisid

A

parkinsonizm

organofosfat zehirlenmeleri

229
Q

benzen tolüen hekzan soluent

A

polinöropati

kr ensefalopati

230
Q

a grubu kimyasal

b grubu deri

A

c grubu solunum
d grubu bulaşıcı
e grubu fiziksel

231
Q

bir hastalığa meslek diyebilmek için

A

hastalık kanıtlanmalı
maruziyet kanıtlanmalı
nedensel ilişki kanıtlanmalı (hill kriteri)

232
Q

hasta hakları yönetmeliği 2014

A

başvurudan tdv bitimine kadar

233
Q

onam alınmayan durumlar

A 
yeterli zaman yoksa
bilinç kapalıysa
psikiyatrik engelli
zeka geriliği
yakınları yoksa
234
Q

geriatri amerikada 1930 ilk kez tr cerrahpaşa 1985

A

1/3 genetik
2/3 çevresel

yaşlılıkta fonksiyonel durum: vital biyo psiko çevre

235
Q

yaşlıların %92si hasta 4,36 komorb

A

kognitif bozukluk: 2,4 komorb ht dm ikh kky svo

sendrom sıklığı her 10 yılda 2 kat
yaş arttıkça birden fazla olabilir

kafa karışıklığı hiponatremi

236
Q

tarama+değ=geriatrik değ GD

A

Bunlara ek olarak
AMACA YÖNELİK GİRİŞİM
TAKİP

AYRINTILI GD
ORT 45 dk
MEDİKAL SOSYAL FİZİKSEL MENTAL
ALTIN STANDAR
bir bütün olarak
MORTALİTEYİ %14 AZALTIRREE
teknoloji
237
Q

evlerde kognitif boz artar

unutkanlık 65y üstü %50-82

A

AMNESTİK SENDROM:

global entelektüel kabiliyet
prosedural bellek
çalışma belleği
retro ve anterograd amnezi

238
Q

DELİRYUM

A 
%90 primer dikkat boz
bilinçte dalgalanma
aodyum düzeyi
İYE
subdural hematom

konfüzyon değerlendirme metodu CAM
%90-95 spes
%94-100 sens

239
Q

düşme 5.ölüm sebebi

A

inkontinans bakımevi>hastane>ev

240
Q

GOMPERTZ EĞRİSİ

A

yaşam süresinde DRAMATİK ARTIŞ

MAX YAŞAM SÜRESİ SABİTTİR 90-100

241
Q

vital kapasite 30dan itibaren YAVAŞ VE LİNEER AZALIR

HETEROJEN

A

adaptasyon kabiliyeti azalır egzersiz açlık

aterosk ve ca elimine edilirse ORT Yaşam süresi 10 yıl uzar max yine değişmez

242
Q

DIŞ ETKENLER YAŞLILIK STOKASTİK

A 
somatik mut
tamir
ölümcül hata
protein değ
serbest radikal teorisi
243
Q

“hasara karşı gelen cevapta yetersizlik”
birikim
sitrulin/insulin/igf tor
c.elegans (nematod)

A

uzun yaşam genleri

244
Q

hayflick limiti 1961
her hücre ort 50 kez bölünür
telomerler, tümüyle kopyalanamaz
telomeraz eksikliği (sadece ca ve germ %85 var)

A

telomerik teori

245
Q 
aşınma yaşlanmanın SONUCU osteoartrit
bazal met hızı ve ömür ters orantılı
çapraz bağlanma t
serbest radikal t
katastrofik t
sonatik mut t
A

hata(stokastik) teorisi

246
Q 
oksidatif hasar artar antikksidan azalır
LİPİT PEROKSİDASYON
(malondialdehit MDA dienkonj)
antioksidanlar:  süperoksit dismutaz (sod)
glut peroksidaz
melatonin
vit e vit c
A

serbest radikal teorisi

247
Q

genetik teoriler

A

hayflick limiti
dna mut
hatalar ve tamirler
senesens

248
Q 
hayflick moorhead
METABOLİK AKTİF AMA ÇOĞALAMAZ
DNA HASARIYLA TETİKLENİR
BİYOAKTİF MOL SENTEZİ (sitokin gf inf med proteaz)
kök hücrede azalış
senesens ilişkili BETA GALAKTOSİDAZ
KLOTHO PRO(igf blokaj faxo)
DWARF( 1/3 kısa %40 uzun ömür)
A

HÜCRESEL SENENES TEORİSİ

249
Q

erken yaşam genleri DOĞAL SELEKSİYONLA desteklenir
olumsuzlar pasifçe nesillerce aktarılır
çevresel fak kontroldeyse uzun ömürlü genleri avantaj
medawar 1952

A

mutasyon akümülasyon

250
Q

erken evrede hayatta kalım ve üreme artarken geç zamanda azalır
erken yararlar»»geç zararlar
p53

A

antagonist pleiotropi

251
Q

enerji kaynakları ÜREME HÜC
öncelik

somatikler yaşlanır elverişsiz koşullarda

A

DİSPOSABLE SOMA

252
Q 
bölünmeyen veya yavaş böl hüc
(kalp beyin)
yan ürünler birikir
LİPOFUSKİN LİZOZOMDA
amiloid nöronda
glukozla kov bağlanan glikozile pro
yaşlanmanın çapraz bağ teorisini de içerir
A

intoksikasyon

253
Q

ölmekte olan hücreler daha fazlayaa bd ile yer değiştirir

mitokondriye yönelik antioksidan şeklinde genoprotektör

A

apoptoz

254
Q

t hüc b hüc yanıt antikor direnç HEPSİ AZALIR
OTOİMM HASTALIK VE FENOMEN ARTAR
TİMUS BEZİNİN İNVOLÜSYONU
nöroend ve serbest radikalle birleşir

A

immunolojik

255
Q 
serbest radikalden BAĞIMSIZ
mtdnada hasar birikim
ömrün belli bir anında
sonsuz bölünme
programlanmış bozulmayı başlatır
silme işlemi(parçaların kesilmesi)
hücrenin biyolojik saati
A

mitokondriyal teori

256
Q 
streste “bekleme modu”
biyosentez baskılanır
üreme döngüsüne giriş gecikir
STRES DİRENCİ artar
ANTİOKSİDAN HSP ONARIM OTOFAJİ AKT
YAŞLANMAYI GECİKTİRİR
ÜSTESİNDEN GELME
A

programlanmış uzun ömür

257
Q

hipotal. akt artar iç homeostaz boz
hormon artar (obezite dm aterosk ht otoimm)
yaşlanma ve ölüm

A

nöroend teori

258
Q

orta yaş gelişimsel kriz dönemidir
menopoz sendromu (20yy başı) depresif gergin uykusuz
KRAEPELİN ENVOLÜSYONEL MELANKOLİ (YAŞ DÖNÜMÜ DEPRESYONU)

freud ise feminite kaybı üretkenlik kaybo melankoli

A

andropoz kademeliyken menopoz anidir

259
Q

HORMON REPLASMAN TDV

A 
perimenopozal
intihar düşüncesi yoksa
vazomotor belirgin ve ürog belirtiler belirginse
psi bozukluk yoksa
osteoporoz varsa
TEK BAŞINA İLK SEÇENEK
düzelmezew veya major dep varsa antidep
260
Q

andropoz

A

yaşlanan erkek send
viropoz
erkek klimakteryumu
loh

intrauterin androjen sal 7.hf cinsiyet belirler
östrojen androjwn dhea antidep etkili
biyolojik HRT ereksiyon ajanları (nitrit ve akut mi kontrendike) penil protez

261
Q

sağlığın sosyal belirleyicileri 2005-2008 komisyonu

A

%50 sosyal
%25 sağlık hizmeti
%15 genetik
%10 çevre

çalışma yaşı 15-64 yaş

262
Q

iş gücüne katılım: iş arama ve çalışma
ab %68
tr %34

toplam %49

A

%30u kadın %68 erkek

kadınların %22si ücretsiz

263
Q

küresel toplumsal cinsiyet farkı (global gender gap report)

A

ekonomi
eğitim
sağlık
politika

264
Q

asgari ücretten az alan kadın %77 erkek %47
çalışma saati eşitse erkeğin %80i
sendikalaşma %25 toplumsal söz %5

A

kanser ve kaza e>k

fiziksel şiddet %36

265
Q

ilk adli otopsi 1302 bologna

otopsi sonuçları %49 doğru %14 tamamen yanlış

A

ölüm nedeni ve mek eğer biliniyoraa açıkla bilinmiyorsa negatif otopsidir

266
Q 
en tanınmış
tüm organ
kranyal kavite açılır beyin tespitsiz kesit
spinal kord arkadan
sistematik
diyafragma yüksekliği
A

virchow tekniği

267
Q

her organ in situ
anormal anatomik intakt
tüm boşluklar açılmalı

A

rokitansky(semmelweis)

bunların dışında en mosse (letulle) ve en blok (ghon) vardır

268
Q

toplum yaşlanma göstergeleri

A 
yaşlı sayı ve oranı
beklenen yaşam süresi
ortanca yaş
yaşlı bağımlılık
yaşlanma indeksi (100 çocuk başına düşen yaşlı payda 0-14)

TOPLUM YAŞLANMASINDA BİRİNCİL ETKEN DOĞURGANLIKTA AZALMA

269
Q

65y üstü grubun nüfusa oranı

A

4ten azsa genç
4-7 olgun
7-10 yaşlı
10dan fazla çok yaşlı

yaşlılıkta çevresel uyaranlara cvp azalır
krono ve biyolojik yaş farklıdır

270
Q

yaşlılıktaki değişimler

A 
sol vent büyür sempatik uyarı yanıt azalır
art med kalınlaşır ve kalsifikasyon
elastin kaybı
kollajen ve ecm artışı
sistoldeki aort değişimi azalır barores duy azalır
kan hacmi ve eritrositler azalır
(rulo formasyonu)
LÖKOSİT SBT (LENFOSİT DÜŞER)
İDRAR DUVARDA KALINLAŞMA
KLİRENSTE DÜŞME
MESANE TONUSU KAYBI RETANSİYON
idrar kons azalır
mesane kapasitesi azalır poliüri
epidermiste böl yavaşlar MELANOSİT FİBROBLAST AZALIR SIVI KAYBI ARTAR
271
Q

yaşlılıktaki değişim 2

A

pref kortex en fazla olarak serebral atrofi
dendrit dallanması azalır amiloid artar
nt dopamin azalır
stroke riski artar
endokrin bezlerde atrofi ve salgılarda azalma KORTİZOL SABİT
HİPO VEYA HİPERTİROİDİ
İNHİBİN AZALIR
ERKEKTE PROSTAT HİPERTROFİSİ
TORAKS ÖN ARKA ÇAP ARTAR
GERİ KALAN BÜTÜN SOLUNUM AZALIR
FEV1 çoook azalır
akc elastisitesi elastaz ARTIŞINA bağlı azalır
kıkırdak su içeriği ve kemik kitlesinde azalma
intervertebral disklerde esneklik kaybı
GİS MUKOZASI İNCELİR
YAĞ VE TER BESLERİNDE DİSFONK UV RADYASYON

272
Q

atipik prez non spe bulgu
kırılganlarda %61 DELİRYUM
olmayanlarda ise %37 düşme %32 deliryum

MDD YATIŞLA İLGİLİ EN YAYGIN KOMP
SEMPTOMLAR AYLARCA DEVAM EDEBİLİR

A

mdd nedenleri:

enfeksiyon(menenjit ensefalit sol iye cilt)
%39 ilaç
alkol intoks
üriner ret dışkı impaksiyonu demans psik
metabolik kvs mss nedneleri
273
Q

yaşlılarda kilo kaybı

A 
bir yılda %5ten fazlaysa
bakımevi>hastane)ev
YOKSULLUK EN ÖNEMLİ SOSYAL NEDNE
ADL IADL BAĞIMLI
bakımevi ve ayaktan hst DEPRESYON ana neden %90 CART ARTAR (anorektik)
274
Q

HALSİZLİK

A 
eksitatör azalmış İNHİBİTÖR ARTMIŞ
GÜNDÜZSE NORMAL DEĞİL
AKUT VEYA KRONİK
KANSER TDV EN ÖNEMLİ YAN ETKİLERİNDEN
KKY EN YAYGIN SEMP %10-20 ilk geliş
adrenal yetersizkik
psikiyatrik boz (depresyon gibi)
HEMATOLOJİK TOKS
SEMP ANEMİ( antikonv antipsik antibiyo RA kanser ilacı)
275
Q

somatopoz

A 
yaşla ilgili katabolik (tnf il1.6.1b)
büyüme hormonu YAVAŞ VE PROGRESİF azalma
adipoz doku artar yağsız kitle azalır
LDL artar total kas kitlesi azalır
anabolik süreç azalır
 kas disfonk
hücrelere o2 girişi azalır mito krista atp kullanılabilirliği azalır
276
Q

denge bozukluğu

A

doğal değil %7
çoğu benign %28 kvs %14 sss %22 nedensiz
disequilibriuö (sanki düşecekmiş hissi)

277
Q

düşme

A

65y üstü 1/3ten fazlası her yıl düşer
%60 tekrarlama riaki
5.ölüm nedeni yaşlılarda
%20-30 ağır yaralanma

278
Q

ateş

A

yaşlılarda bazal vüc sıc gençlere göre DAHA DÜŞÜK oral 37,2 sınır
yaşlıda ateş varlığı tehdit edici
enfektelerde ateş olmayabilir
bazal sıc göre değişim mutlak sıca göre daha duyarlı

279
Q

gör atipik prez wheezing ses kısıklığı ke öksürük regürj ve disfaji
peptik ülser abdominal ağrı yemekle geçmez
apandisit lökositoz

A

yaşlanma fertilizasyonla başlar
unutkanlığın %70-75i DEMANS DEĞİL
alzheimer 30-40 y başlar 60ta kendini gösterir

280
Q 
4.dekat maturasyon
oksipital korunur (ilk geliştiği için)
beyaz cevher (en çok etkilenen hipokampus ve cerebellum)
A

serebral volüm kaybı

281
Q

kortikospinal yol
assosiasyon lifleri
volüm kaybıyla senkronize

A

serebral korteks incelmesi

282
Q

sinaptik plastiste azalır çalışma belleği azalır

hipokampal dendrit kaybı prefrontal
mikroglia hiperreakt
protein aggregasyonu
sinaps kaybının etkisi yapısal-kimyasaldan DAHA BÜYÜK

A

serebral mikroçevre

283
Q

üriner inkontinans

A

deliryum
ilaç
hareket kısıtlılığı
enf

284
Q

nörogenez özellikle DENTAT GYRUS ve BULBUS OLF yaşla azalır
demansın en SIK HALİ ALZEHIMER NÖRODEJ
vasküler demans SEREBRAL VASKÜLER YÜK

A

modifiye edilebilir risk %40 eğitim %7si
hastalık yükü ölçütleri qaly ve daly
kronik hst dünyada tüm ölümlerin %60ı trde %71
kvs ve dm %80
koah %90
düşük orta gelir
ölümlerin %50si 70 yaş altı

285
Q 
dsö yaşlı istismarı 60 yaş üstü 6 kişiden biri yılda
en fazla psikolojik
yılda 2500 ölüm
kadınlar daha riskli %14
demans ve sosyal izol daha riskli
24 olgudan 1i bildiriliyor
2020 yaşlı nüfus %9,5 2005te %6,9
kötü muameleme madde 232
A

kamu görevlisinin bildirmemesi 279
sağlıkçı 280

KAZAYLA ÖLÜMLERİN 2/3
kalça kırığı %20 ölüyor

286
Q

yürüme dengesi ve alt eks fonk değ

A

kalkma yürüme testi
beng denge skalası
gözlemsel yürüme değ

düşme korkusunun değ için düşme sorgulama ölçekleri kullanılmalı

287
Q

DEĞİŞTİRİLEBİLİR RİSK FAK

A 
kas güçsüzlüğü
denge boz
egzersiz seviyesi
ilaç
çevre
ayakkabı

çok bileşenli program > eşit 2
mutfak radı 140-150 cm alt raf 40 cm

288
Q

inmelerin %75i 65y üstü
amputasyon 7.dekat
kalça kırığı en sık 65-75

A 
interdisp ekşp
kantitatif değ
fonk durum öncelikli
yşam kalitesi
zaman alıcı olmamalı
çok yönlü geriatrik değ
289
Q

yetersizlik impairment

A

organ düzeyi

290
Q

özürlülük sakatlık disability

A

akt kısıtlılığı yetiyitimi

birey düzeyi

291
Q

engellilik handicup

A

katılım limitasyonu
sosyal yaşamdaki
toplum düzeyi

aile hekimi 1.bas yaşlının ilk başvurduğu ve en sık gittiği

292
Q

yaşlı hst neden standarttan farklı

A

medikal ve yaşam kalitesi değ
bütüncül yaklaşım
kantitatif skala
uzun takip ve bakım planı

yaşlı fm: nöro eks kvs mental

293
Q

biyolojik saat
vücut saati
sirkadiyen ritim

A 
20-28 saat
24 saat
gün gece
akt dinlenme
fiziksel ve mental performans
ruh durumu
vücut ısısı
KB
YORGUNLUK DİNÇLİK
STRES
294
Q

ultradiyan <20 saat

A

saniyelik: görme işitme eeg
dakika: kalp atım sol sayısı gastrik mot
saat: kan dolaşımı ve enzim akt

20-24 s: yeme içme ürinasyon defekasyon REM NREM

295
Q

infradiyan >28 saat

A

aylık(lunar): mens ortak çarpan

mevsimsel yıllık: doğum mevsimsel afektif boz (SADS) serebrovask kaza ani bebek ölümü

296
Q

ilaç etkisinin gün içi ritim dönemine göre değişmesini inceleyen bilim dalk

A

kronofarmakoloji

297
Q

ilaçların farmakokin değ

emilim dağılım met atılımı

A

kronofarmakokin

298
Q

biyolojik ritmi etkileyen ajanlar

melatonin

A

kronobiyotik

299
Q

biyolojik bir sistemin ilaca duyarlılığının gün içinde değ (res sayısı enzim akt)

A

kronofarmakodinami

kronoestezi

300
Q

> 60y insanların 2/3ü düzenli ilaç kullanıyor
hastaneye başvuru %17
yaşlılarda ilaç doz ihtiyacı toks riskinden dolayı gençlere göre daha az

A

dar terapotik aralıkları nedeniyle VARFARİN TEOFİLİN FENİTOİN plasma kons monitorize edilmeli

301
Q

düşük doz
uzun aralık
yavaş titrasyon olmalı

A

en sık yan etkiler GİS kanama pıhtı KVS

302
Q

polifarmasi

A 
5 ve 5ten fazla ilaç
muktipl komorb 3ten fazla
önceki ilaç yan etki öyküsü
düşük vücut ağırlığı
düşük bmi
yaş >85
crcl < 50 ml
303
Q

> 10 ilaç hiperpolifarmasi

A

ilaç yan etkilerinin %80 i doza bağımlı önlenebilir öngörülebilir

yaşlılarda aspirin >160 mg kanama riski

peptik ğlser tdv ppi 8 hf dan uzun olmamalı

astım hst beta blo kullanma

304
Q

menopoz

A 
12 ay mens görülmemesi
overler folikül ğretimini durdurur
öst azalır <20 
cerrahi olursa psikiyatrik aorun
klimakterium pre men post semptomatiktir
ort yaş 51
44-59 ama 47de başlar
4 yıl sürer
305
Q

erken menopoz

A

kötü beslenme
vejetaryen
sigara

306
Q

%1 40 yaş altı menopoz

A

prematür ovaryan yetmezlik

en önemli belirleyen geneti

307
Q

fsh lhtan daha fazla artar
testesteron dhea dheas sabit
hdl östrodion ve androstenedion azalır

A

uzun dönem değ: osteoporoz alzheimer kvs libido kaybı

308
Q

vazomotor semp

A 
ateş basması
çarpıntı
terleme
1-2 yıl (%25 5 yıl)
%15-20 görülmez %15-20 her gün
309
Q

ürogenital atrofi

vajinal atrofi semp DİSPARONİ KURULUK KAŞINTI İRRİTASYON

A

vajinal atrofi bulgular SOLUKLUK OETEŞİ RUGA YOKLUĞU

TDV: vag e2 lubri

310
Q

sıcak basması (hot flush) teorileri

A 
vücut ısı ayar noktası dğşer
öst ve prog çekilmesi
lh artar
gnrh teoris
sex steroidleeinin santrala etkisi
311
Q

mortalite menopoz
KAH>inme>meme ca
premende düşük
%92 post 50 yaş

A

normal t skoru >-1

osteoporoz < eşit -2,5 şiddetliyse 1 veya 1den fazla frajilite

312
Q

kadınlarda osteoporoz riskinin yüksek olması

A

max kemik kütle yaşı erken ve %25-30 daha az
yaşam boyu max kemik kaybı kadında %40 erkekte %20-30
menopoz
daha uzun yaşam

313
Q

menopoz önerileri

A 
yıllık mamografi
pap smear usg
pelvik muayene
meme muayenesi
rutin kan biyokimya
kmd
vajinal smear (kanser öst indeksi)
endom bx
pelvik ultrason (endom kalınlığı)
meme ultrasonu
kolonoskopi
314
Q

andropoz

A

t yavaş ama İLERLEYİCİ DÜŞÜŞ
%95 leydig %5 sürrenal kaynaklı
%60 shbg %40-50 alb %2 serbest
kemik kas kitlesi mental fonk eritropoetin uyarımı
YAŞLA BİRLİKTE SHBG YILDA %1.2 ARTAR SERBEST T AZALIR
leydig hüc ve salgısı azalır eksp rol alan enzimler ve proteinler azalır
lh res sinyal transdüksiyonunda toksik hasara bağlı değişir
gnrh düzensiz ve down reg
metabolik sendrom
insülin direnci
enos ve no azalır
VENÖZ DÖNÜŞ ARTAR
arteriyel azalır ve vazokons yanıtı artar
no bağımlı düz kas gevşemesinde azalma
PDE5 gen eksp azalır
SUBTUNİKAL ALANDA ADİPOSİT DEPO
DEĞERLENDİRME SHBG ALB T
sabah 8-11 arası. Gereğinde fsh lh prl dhea dheas

315
Q

olay yerinde hekim

A 
adli tahkikat öğrenme
giysileri inceleme ve tanımlama
giysileri çıkarma
kişiye özgü dış görünüş tanımlama
postmortem değ
lezyonları değ
genital muayene
316
Q

adli tahkikat bilgileri

A 
kimlik
meslek
görgü tanıkları
özgeçmiş
soygeçmiş
317
Q

yakınlarından öğreneceklerimiz

A 
var olan hastalık
ilaç
en son ne zaman görüştünüz
uyuşturuxu alkol sigara
son zamandaki duygudurumu
318
Q

giysiler

A 
kanıt
yırtılma kesilme yanık
eşyalar tam mı
renk beden marka
kimlik
mevsime uygunluk
cepleri kontrol et
kurutulmalı (mümkünse kağıt torba plastikse max 12 saat)
319
Q

lezyon

A 
anatomik lokalizasyon 3 boyutlu
lezyon tipi
yara hatları
kan
doku
barut yanık
320
Q

kimliklendirme

A 
kilo
boy
göz rengi
saç rengi ve şekli
konj anomali
vücut yapısı
dövme 
diş

DÖNEM 3 (15 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions