H2 - Functies van kunst

Question 1

Kunst drukt mens-, maatschappij- & wereldbeelden uit. Hoe zijn die beelden geëvolueerd?

Answer 1

Lange tijd: religieus gekleurd

Vanaf de 16e eeuw: nieuwe wetenschappelijke & filosofische inzichten –> humanistisch beeld (mens = centraal)

Op het einde van de 18e eeuw: verlichting (idealen vrijheid, gelijkheid)
In de loop van de 19e eeuw: industriële revolutie + stedelijke cultuur –> moderniteit –> beeld = sleutelrol: innovatie, optimisme, originaliteit, het geloof in vooruitgang & exploratie
POSTMODERNISME

Question 2

Het religieuze mens- & wereldbeeld

Answer 2

kunstwerken in religieuze context gefunctioneerd
in opdracht van de kerk
artefacten uit niet-westerse culturen: religieuze rituelen of verbeeldden mythische verhalen

kunstobjecten = een uitdrukking van een mythologisch of religieus mensbeeld/ wereldbeeld

Question 3

Verhalen + symbolen

Answer 3

Christelijke kunst
NARRATIEVE FUNCTIE = kunst verteld een verhaal uit het oude of nieuwe testament
inspiratie leven van Jezus, ook andere thema’s uit de bijbel

Question 4

Hoe deden christelijken aan kunst terwijl het verboden was door autoriteiten?

Answer 4

Gebruik van symbolen: tekens & voorwerpen die verwijzen naar iets anders
= manier om op een verborgen manier hun geloof te belijden

Sommige symbolen behoren tot vandaag de dag nog tot onze culturele identiteit

SYMBOLEN VERWIJZEN NAAR BELANGRIJKE WAARDEN OF EEN GODDELIJKE WERKELIJKHEID

Question 5

Wat is iconoclasme?

Answer 5

= het verzet tegen de verering van symbolen

Question 6

Compromis voor toch symbolen te gebruiken?

Answer 6

Beelden mochten gebruikt worden om ongeletterden te onderwijzen in christelijke waarden + normen & om het geloof aan te wakkeren

Question 7

Door te onderwijzen, kreeg kunst een tweede functie namelijk…

Answer 7

Educatieve functie

Question 8

Renaissance

Answer 8

vanaf de 15e eeuw
benadrukking het menselijke aspect van Christus
geboorte & dood kregen bijzondere aandacht in de kunst

–> een nieuwe, humanistische cultuur met mens centraal als maat van alle dingen

Seculiere onderwerpen (portretten, naakten) populair 
kerk nog steeds uiterst prominente opdrachtgever

Question 9

Reformatie

Answer 9

Noorden Europa
Begin: Maarten Luther 95 stellingen = beginpunt protestantse reformatie
protestanten keerden zich af van de Roomse pracht & praal & predikten soberheid
religieuze beeldende kunst op achterplan

1566: Beeldenstorm: vernieling veel katholieke kunstwerken

Question 10

Contrareformatie

Answer 10

Reactie op de reformatie
kunst = belangrijk wapen
kunstwerken behandelen onderwerpen die door protestantse leer werden verworpen zoals verering van Maria
kernwaarden: GEZIN

Barokstijl: zeer populair
kunstenaars zorgen ervoor dat hun werken direct & meeslepend waren zodat de gewone man ze kon begrijpen & erdoor geïnspireerd zou geraken

Question 11

Typische kenmerken barok

Answer 11

clair-obscur
drama
beweging 
goddelijke onderwerpen 
extreem realistisch 
emoties

Question 12

de idealen van de verlichting

Answer 12

eerste helft 18e eeuw: rococo

tweede helft 18e eeuw: neoclassicisme

Question 13

kenmerken rococo

Answer 13

uitbundig

decoratief

Question 14

kenmerken neoclassicisme

Answer 14

idealen van de verlichting
afkeer drama
geloof in de rede & filosofisch-politieke onderwerpen (gelijkheid, vrijheid, de aangeboren goedheid van de mens)

Question 15

Moderne samenleving, moderne kunst –> nieuw maatschappijbeeld
Geef kenmerken van het nieuwe maatschappijbeeld

Answer 15

De opkomst van het kapitalisme
Het ontstaan van een stedelijke cultuur & de moderne grootstad
Technologische vooruitgang & nieuwe transportmiddelen
Secularisme = invloed kerk neemt af
Optimisme = geloof in vooruitgang, verandering, ontdekking, originaliteit, creativiteit, wantrouwen VS traditie, het statische
De groei van een in kunst geïnteresseerde middenklasse

Question 16

Postmodernisme

Answer 16

vanaf de jaren 1960
ironie, wantrouwen VS authenticiteit, originaliteit
zijn verwerping van de waarheid

nieuwe begrippen: pluraliteit, relativiteit
NIETS IS ABSOLUUT & ALLES MAG BESPOT WORDEN

Question 17

Kunst drukt macht uit - Politieke betekenisgeving

Answer 17

kunstwerken kunnen politieke ideeën & machtsverhoudingen verbeelden, ondersteunen, relativeren of bestrijden
omgekeerd: politiek kan kunst gebruiken, sturen, bestrijden of herinterpreteren

Question 18

Joes Segal: vier niveaus politieke betekenisgeving

Answer 18

Artistieke intentie: wat wil de kunstenaar zeggen?
Kritische receptie: hoe wordt het werk geïnterpreteerd door kunstcritici & -kenners
Kunsthistorische inbedding: hoe wordt het werk gepresenteerd als een onderdeel van een groter zingevend (kunst)historisch verband?
Politiek gebruik of misbruik van kunst: hoe spannen politici, overheden, bestuurders, geheime diensten kunstenaars voor hun karretje

Question 19

Kunst als instrument van de staat

Answer 19

Propaganda
subtiele wijze om de waarde van een land te verhogen op internationaal toneel

Hitler: Entartete Kunst

Question 20

Entartete Kunst categorieën

Answer 20

Onschuldige kunst zoals het platteland
Propaganda werken
Portretten van Hitler

Question 21

Wat is soft power?

Answer 21

= verzamelterm voor een heel arsenaal aan middelen waarmee naties hun invloed in de wereld proberen te vergroten
+ inzetten van de culturele identiteit of de kwaliteit van de kunstenaars = ook een punt

voorbeeld: strips, chocolade

Question 22

Kunst als verzet, + nieuwe functie van kunst

Answer 22

kunstenaars hebben zowel een actieve als passieve rol

kunstenaars kunnen sociale mistoestanden aanklagen of spotten met machthebbers = PROTESTKUNST / ACTIVISTISCHE KUNST
voorbeeld: street art

Question 23

Kunst als therapie –> nieuwe functie

Answer 23

kunst als THERAPEUTISCH MIDDEL

Question 24

7 psychologische zwakheden

Answer 24

Kunst is een middel om ons geheugen te verbeteren
Kunst geeft hoop
Kunst is een bron van waardig verdriet
Kunst zorgt voor balans
Kunst is een leidraad voor zelfkennis (ontdekken wie we zelf zijn)
Kunst is een leidraad voor het uitbreiden van onze ervaring (andere culturen)
Kunst helpt ons weer gevoelig te worden

Question 25

Kunst ontspant, –> nieuwe functie

Answer 25

DIVERTERENDE FUNCTIE

voorbeeld: films, literatuur, zang, videogames

Question 26

Kunst is geld waard, –> nieuwe functie

Answer 26

ECONOMISCHE FUNCTIE

Verandering kunstmarkt sinds het einde van de 20ste eeuw

Question 27

Door welke 7 elementen is de kunstmarkt veranderd?

Answer 27

De wereldwijde toename aan uitzonderlijk rijke mensen
Globalisatie & het internet
Opkomst van private musea
Het belang van exclusieve kunstbeurzen
Macht van gerenommeerde curatoren
Monopolie van grote veilinghuizen & kunsthandelaars
Impact van opkomende economieën (CHINA) & diverse oliestaten (DUBAI)

Question 28

Kunst is gewoon om op te hangen

Answer 28

DECORATIEVE FUNCTIE

Question 29

Alle functies van kunst (7)

Answer 29

Narratieve functie 
Educatieve functie 
Activistische functie/ protestkunst 
Therapeutische functie 
Economische functie 
Diverterende functie 
Decoratieve functie