Fysiologie van het gastro-intestinaal stelsel

Question 1

Welke neurotransmitters zijn betrokken bij peristaltiek?

Answer 1

Contractiel: acetylcholine + tachykinines

Relaxatie: NO, VIP en ATP

Question 2

Door welk zenuwstelsel komt de peristaltiek tot stand?

Answer 2

Het intern autonoom zenuwstelsel

Dit betekent dat een geïsoleerd darmsegment nog steeds peristaltiek vertoont

Question 3

Wat zorgt ervoor het basaal elektrisch ritme?

Answer 3

De interstitiële cellen van Cajal

Question 4

Rangschik de frequenties van het basaal elektrisch ritme per regio op basis van grootte.

Answer 4

Duodenum > Ileum > Colon sigmoïdeum > Maag > Colon (rest)

Question 4

Rangschik de frequenties van het basaal elektrisch ritme per regio op basis van grootte.

Answer 4

Duodenum > Ileum > Colon sigmoïdeum > Maag > Colon (rest)

Question 5

Door welke hersencentra worden de verschillende slikfasen gereguleerd?

Answer 5

• Orale fase (mond naar keel): corticaal slikcentrum
• Faryngeale fase (keel naar slokdarm): bulbair slikcentrum + respiratoir centrum
• Oesophageale fase (slokdarm naar maag): bulbair slikcentrum

Question 6

Hoe zijn de effectorspieren van de slokdarm bezenuwd?

Answer 6

Bovenste 1/3e: willekeurige zenuwen uit nucleus ambiguus

Onderste 2/3e: preganglionaire vagale vezels uit nucleus dorsalis nervi vagi

Question 7

Hoe komt de rusttonus van de bovenste en onderste oesophagele sfincter tot stand?

Answer 7

Bovenste sfincter: neurogeen –> verlies tonus na denervatie

Onderste sfinter: myogeen –> geen verlies tonus na denervatie

Question 8

Wat is achalasie?

Answer 8

Aandoening van de slokdarm waarbij er dysfagie bestaat voor vast en vloeibaar voedsel

Oorzaak: deficiënte myenterische plexus in de onderste oesophageale sfincter met deficiënte vrijstelling van inhiberende NTs

Gevolgen: rusttonus onderste sfincter verhoogd, nauwelijks relaxatie, peristatlische golf verstoord

Question 9

Beschrijf de samenstelling van speeksel bij basale en gestimuleerde secretie.

Answer 9

Basale secretie: hypotoon, rijk in kalium, gedepleteerd van natrium en chloor

Gestimuleerde secretie: isotoon, rijk aan natrium, chloor en HCO3

Question 10

Wat doet amylase?

Answer 10

Splitsen van alfa-1,4-bindingen in zetmeel

Question 11

Hoe komt receptieve relaxatie tot stand?

Answer 11

Vagale efferente vezels lokken deze uit door stimulatie van enterische NANC-neuronen die NO en VIP vrijstellen

Question 12

Welke agentia stimuleren maagsapsecretie en op welke manier?

Answer 12

Histamine: grijpt in op H2-receptoren –> stijging cAMP –> activatie pomp

Acetylcholine: vrijgesteld uit enterische cholinerge neuronen –> grijpt aan via M3-receptoren –> stijging calcium

Gastrine: vrijgesteld door G-cellen in antrum en duodenum –> grijpt aan via gastrinereceptoren

Question 13

Welke fasen kunnen onderscheiden worden in de maagsapsecretie?

Answer 13

1. Cefalische fase: zien, ruiken en smaken van voedsel (vagovagaal)
2. Gastrische fase: binnenkomend voedsel buffert zuur (vagovagaal + intramuraal)
3. Intestinale fase: verteringsproducten van proteïnen stimuleren G-cellen in dd

Question 14

Wat is de gastro-ileale en de gastrocolische reflex?

Answer 14

Versterking van de intramurale reflex in de darmen door distensie van de maag bij inname voedsel –> verklaart waarom defecatiedrang kan optreden bij eten

Question 15

Hoe zijn de twee anale sfincters bezenuwd?

Answer 15

Interne anale sfincter: autonoom via inhiberende NANC-neuronen

Externa anale sfincter: willekeurig via n. pudendus

Question 16

Hoe wordt de kleur van de feces bepaald?

Answer 16

Door aanwezige galpigmenten

Question 17

Welke stoffen produceren de darmflora die gunstig zijn voor de gastheer?

Answer 17

Vitamine K en een aantal vitamines van het B-complex

Question 18

Welke stoffen, geproduceerd door de darmflora, dragen bij tot de geur van feces?

Answer 18

Indol, scatol en sulfides

Question 19

Waaruit bestaat pancreassap?

Answer 19

HCO3 + natrium, kalium, chloor + amylase, lipase, (chymo)trypsine en carboxypeptidasen

Question 20

Via welke drie mechanismen wordt de pancreassecretie gereguleerd in de intestinale fase?

Answer 20

1. Maagzuur, galzouten en lipiden stimuleren S-cellen in duodenale wand die secretine vrijstellen (werken via ductus cellen)
2. AZ en proteïne-afbraakproducten stimuleren I-cellen die CCK vrijstellen (werken via acinus cellen)
3. Prikkels die I-cellen stimuleren zetten vago-vagale enteropancreatische reflex in gang dat via acetylcholine en M3-receptoren de secretie stimuleren (werken via ductus en acinus cellen)

Question 21

Wat is primaire cholerese?

Answer 21

De actieve galsecretie door hepatocyten in de galkanaaltjes dat vnl. galzouten vrijstelt

Question 22

Wat is secundaire cholerese?

Answer 22

Bijkomende galsecretie door de intra- en extrahepatische galwegen waarbij vnl. HCO3 gesecreteerd wordt

Question 23

Wat doet de lever met bilirubine?

Answer 23

Bilirubine wordt geconjugeerd met 1 of 2 glucoronzuuroleculen door glucoronyltransferase (wateroplosbaar)

Question 24

Wat gebeurt er met bilirubineglucuronide?

Answer 24

Het wordt door de darmflora omgezet in urobilinogeen waarvan 80-90% wordt omgezet tot stercobiline en 10-20% wordt geresorbeerd

Question 25

Wat is het verschil tussen little gastrin en big gastrin?

Answer 25

Little gastrin heeft 17 aminozuren en wordt vooral gesecreteerd bij de maaltijd

Big gastrin heeft 34 aminozuren en wordt vooral gesecreteerd in de interdigestieve periode

Question 26

Wat is gastrine II?

Answer 26

Gastrine dat gesulfateerd is op tyrosine in positie 6 vanaf het carboxyluiteinde

Question 27

Wat maakt het onderscheid tussen gastrine en de andere vier gastro-intestinale hormonen?

Answer 27

Gastrine is het enige hormoon dat ook neuronaal kan vrijgesteld worden door GRP

Question 28

Wat zijn de prikkels voor de verschillende gastro-intestinale hormonen?

Answer 28

CCK: eiwitten en vetten

Secretine: zuur

GIP: koolhydraten

Question 29

Geef de verschillende gastro-intestinale hormonen en hun functies.

Answer 29

• Gastrine: stimulatie maagzuursecretie + trofisch effect op mucosa maag en darm
• CCK: contractie galblaas + stimulatie pancreatische secretie + stop maaglediging
• Secretine: stimuleert HCO3 secretie + stop maagzuursecretie
• GIP: stimuleert insulinesecretie
• Motiline: triggeren MMC

Question 30

Beschrijf de luminale vertering van koolhydraten.

Answer 30

Amylase uit speeksel en uit de pancreas hydrolyseert interne alfa-1,4-bindingen met vorming van maltose, maltotriose en alfa-limit dextrines

Question 31

Beschrijf de membranaire vertering van koolhydraten.

Answer 31

• Alfa-dextrinase: hydrolyseert alfa-1,6-binding
• Maltase: splitsen alfa-1,4-bindingen
• Trehalase: splitst alfa-1,1-bindingen
• Sucrase: splist sucrose in glucose en fructose
• Lactase: splitst lactose in galactose en glucose

Question 32

Hoe worden glucose, galactose en fructose geabsorbeerd?

Answer 32

1. Glucose en galactoseworden apicaal opgenomen via Na-glucose-cotransporter via SGLT1, fructose via GLUT5
2. Ze verlaten de cel basolateraal via GLUT2

Question 33

Beschrijf de luminale vertering van eiwitten.

Answer 33

Pepsine in de maag splitst peptidebindingen naast aromatische AZ + pancreatische peptidasen (chymo)trypsine, elastase en carboxypeptidase A en B

Question 34

Beschrijf de membranaire vertering van eiwitten.

Answer 34

Peptidasen uit de brush border werken in op de ontstane oligopeptidasen

Question 35

Beschrijf de vertering van vetten.

Answer 35

Het gebeurt volledig luminaal door lipases

Question 36

Via welke vier mechanismen wordt natrium apicaal opgenomen?

Answer 36

1. Difussie doorheen natriumkanalen via de elektrochemische gradiënt
2. Cotransport met organische substraten, vnl. glucose en AZ (proximaal)
3. Na/Cl-cotransport
4. Na/H-countertransport (proximaal)

Question 37

Op welke drie manieren gebeurt de absorptie van chloor?

Answer 37

1. Passief door transmucosaal elektrische potentiaalverschil over de tight junctions
2. Na/Cl-cotransport
3. HCO3/Cl-countertransport (distale dunne darm)

Question 38

Beschrijf de absorptie van calcium.

Answer 38

Apicaal: opgenomen via TRP C5 en V6

Intracellulair: calbindines zorgen voor buffering

Basolateraal: exit via Ca/ATPase (PMCA1b) + via Na/Ca exchanger