Disanje

Question 1

Sta je disanje?

Answer 1

Slozen fizioloski proces koji omogucava snabdevanje organizma kiseonikom iz spoljasnje sredine i eliminaciju ugljendioksida u suprotnom pravcu, nastalog u metabolickim procesima.

Question 2

Kompletno disanje ukljucuje koje procese?

Answer 2

1.Ventilacija
2.Difuzija (atmosfera:krv)
3.Transport
4. Difuzija (krv:celija)
5. Celijsko disanje

Question 3

Sta je ventilacija i cime se bavi?

Answer 3

Razmjena vazduha izmedju pluca (alveola) i spoljasnje sredine. Bavi se fizickim zakonima promjene zapremine grudne duplje, pritisaka u atmosferi, medjumaramicnom prostoru i alveolama.

Question 4

Kako funkcionise difuzija gasova (atmosfera:krv) ?

Answer 4

U alveolama na bazi razlike pritisaka. Pravac kretanja tecnosti se ostvaruje cirkulacijom tjelesnih tecnosti, a smjer odredjuje razlika koncentracije. U suprotnom pravcu se krece ugljendioksid.

Question 5

Uloge respiratornog sistema?

Answer 5

1. Odrzavanje koncentracije CO2 i O2 konstantnim u arterijskoj krvi (parcijalni pritisak)
2. Regulacija acidobazne ravnoteze (pH vrijednost krvi)
3. Izlucivanje toksicnih materija
4. Zastitna uloga

Question 6

Sta je funkcija plucne maramice? Kakav pritisak vlada u medjumaramicnom prostoru i sta to prouzrokuje?

Answer 6

Funkcija plucne maramice je da mehanicko trenje izmedju pluca i unutrasnjeg zida grudnog kosa svede na minimum. U medjumaramicnom prostoru vlada NEGATIVAN pritisak od nekoliko milimetara zivinog stuba u odnosu na spoljasnji atmosferski pritisak. Snagom neg pritiska pluca se drze rastegnuta i priljublhena uz unutrasnji zid grudnog kosa.

Question 7

Od cega se sastoji ventilacija?

Answer 7

Od inspiracije ( uzdah, kontrakcija dijafragme prema dole ) i ekspiracije ( izdah, opustanje dijafragme na gore ).

Question 8

Pomocu cega se ostvaruje inspiracija?

Answer 8

Ostvaruje se pomocu kontrakcije inspiratornih misica (spoljasnji grudni i dijafragma) i kod forsiranog disanja pomocnih inspiratornih (skalenusi, seratusi, sternokleidomastoideusi). Njihovom kontrakcijom dolazi do povecanja zapremine grudne duplje u sva tri dijametra.

Question 9

Mehanika respiratornih pokreta ( anatomske karakteristike respiratornih misica) ?

Answer 9

Kosi pripoji medjurebarnih misica po principu poluge drugog reda omogucavaju spustanje i podizanje rebara. Kontrakcija dijafragme povlaci kupolu na nize i za sobom povlaci pluca.

Question 10

Kako vazduh ulazi i izlazi iz pluca?

Answer 10

Na bazi razlike pritisaka.

Question 11

Kako se ostvaruje ekspiracija?

Answer 11

Dekontrakcijom inspiratornih misica pod silom zemljine teze rebra povlace na dole i smanjuju zapreminu grudne duplje. Kod potrebe brze i snaznije ekspiracije ( fizicko opterecenje) dolazi do kontrakcije unutrasnjih medjurebarnih koji su jedini pravi ekspiratorni misici. Znacajni pomocni espiratorni misici pripadaju trbusnim misicima.

Question 12

U odnosu na koriscenje muskulature u inspiraciji postoje koji tipovi disanja?

Answer 12

1. Grudni (torakalni, rebarni)
2. Abdominalni ( dijafragmalni, trbusni)
3. Mjesoviti

Question 13

Kada se odvija grudni tip disanja (+ primjer) ?

Answer 13

Odvija se u inspiraciji kada ucestvuju spoljasnji medjurebarni misici. Nastaje kod trudnica jer se dijafragma fiksira zbog polozaja ploda u abdomenu.

Question 14

Kada postoji trbusni tip disanja ( + primjer)?

Answer 14

Ako se u procesu inspiracije koristi prevashodno dijafragma. Javlja se kod nosaca jer se zbog tereta fiskira grudna muskulatura.

Question 15

Kada se odvija mjesoviti tip disanja?

Answer 15

Kada se u inspiraciji koriste oba inspiratorna misica, da bi se u uslovima forsiranog disanja ukljucila i pomocna muskulatura.

Question 16

Koji je najcesci tip disanja ?

Answer 16

Mjesoviti.

Question 17

Sta je transpulmonalni pritisak?

Answer 17

Razlika izmedju alveolarnog pritiska i medjumaramicnog pritiska, ukupan pritisak koji siri alveole.

Question 18

Kada nastaje pneumotoraks?

Answer 18

Ako se ostvari komunikacija izmedju medjumaramicnog prostora i atmosfere, bilo ostecenjem pluca ( UNUTRASNJI) ili grudnog kosa ( SPOLJASNJI).

Question 19

Sta se desava pri pneumotoraksu u plucima?

Answer 19

Vazduh vise ne ulazi u pluca, nego u medjumaramicni prostor jer je tu pritisak nizi. Pluca se zbog svog elasticiteta sve vise skupljaju ( kolabiraju). Kako je razmjenu gasova moguce obaviti jedino u alveolama, pojava pneumotoraksa vrlo brzo ugrozava zivot.

Question 20

Sta je surfaktant?

Answer 20

Supstanca koja smanjuje povrsinski napon, u plucima ga sekretuju alveolarne celije tipa 2. Sastoji se iz fosfolipida+ apoproteina+ Ca.

Question 21

Sta je respiratorni distres sindrom?

Answer 21

Sinteza surfaktanta pocinje u posljednjem trimestru. Beba sa manjkom razvija bolest respiratorni distres sindrom.

Question 22

Sta je ventilni pneumotoraks?

Answer 22

Oba medjumaramicna prostora nemaju medjusobnu komunikaciju ali pojavom ventilnog pneumotoraksa gdje se kod udaha ventil otvara a kod izdaha zatvara vazduh moze izvrsiti veliki pritisak na sve organe grudne duplje i time izazvati smrt.

Question 23

Sile koje teze da kolabiraju pluca?

Answer 23

1. Elasticna svojstva plucnog parenhima
2. Sila povrsinskog napona alveola

Question 24

Sile koje teze da sprijece kolaps pluca?

Answer 24

1. Dejstvo surfaktanta
2. Negativan medjumaramicni pritisak

Question 25

Sta je EUPNEA?

Answer 25

Uobicajeno disanje koje se karakterise respiratornim volumenom ( Vt ) od 500 ml i frekvencijom disanja ( Br) od 12 - 16 udaha u minuti.

Question 26

Sta je APNEA?

Answer 26

Prestanak disanja.

Question 27

Sta je DISPNEA?

Answer 27

Nije vrsta disanja vec simptom. Definise se kao subjektivni osjecaj gusenja, glad za vazduhom ili prosto otezano disanje.

Question 28

Koji tipovi disanja se dobijajy ako se fiksira Vt a mijenja Br?

Answer 28

Tahipnea ( ubrzano disanje) i bradipnea ( usporeno disanje ).

Question 29

Koji tipovi disanja se dobijaju kada se fiksira Br, a mijenja dubina disanja?

Answer 29

Hiperpnea ( produblljeno disanje ) i hipopnea ( plitko disanje ).

Question 30

Sta je oligopnea?

Answer 30

Disanje propraceno smanjenom frekvencom i dubinom.

Question 31

Sta je polipnea?

Answer 31

Produbljeno disanje udruzeno sa povecanom fekvencom.

Question 32

Mehanizam ventilacije pluca

Answer 32

Promjenom zapremine grudnog kosa prilikom inspiracije dolazi do rastezanja pluca, smanjenja pritiska u alveolama i strujanja vazduha iz atmosfere u pluca. U suprotnom, prilikom ekspiracije povecava se pritisak u plucima i vazduha se sa mjesta veceg pritiska otici na mjesto manjeg u atmosferu.

Question 33

Sta se desava atmosferskom vazduhu po dolasku u alveole?

Answer 33

Podlijeze promjeni sastava, na bazi difuzije i vraca se tako izmjenjen u atmosferu.

Question 34

Sta je spirometrija?

Answer 34

Mjerenje volumena i kapaciteta vazduha koji prolazi kroz pluca.

Question 35

Obicnom spirometrijom se mogu izmjeriti ?

Answer 35

Staticki plucni volumeni i kapaciteti.

Question 36

Sta spada u staticke plucne volumene i kapacitete?

Answer 36

Vt, Tidalov volumen
IRV, inspiratorni rezervni volumen
ERV, ekspiratorni rezervni volumen
RV, rezidualni volumen
VC, vitalni kapacitet
TLC, totalni kapacitet
IC, inspiratorni kapacitet
FRC, funkcionalni rezidualni kapacitet