1.B.1 - HC.8 medische geschiedenis: het lichaam in balans

Question 1

Wie was Claude Bernard?

Answer 1

Franse fysioloog uit de 19e eeuw, grondlegger van de experimentele geneeskunde en bedenken van het begrip intern millieu

Question 2

Wie was Charles-Philippe Robin?

Answer 2

had eerder de term ‘milieu interieur’ bedacht aan de hand van de humorenleer: 4 sappen (slijm, bloed, zwarte gal en gele gal)

Question 3

Wie was Hippocrates van Kos?

Answer 3

grondlegger van humorenleer en de westerse geneeskunde: ziekte verklaard door natuurlijke oorzaken ipv religieus oogpunt –> observeren van patient erg belangrijk

Question 4

Welke factoren hebben invloed op de lichaamstoestand volgens de humoraal-pathologie?

Answer 4

• res naturales (natuurlijke zaken): elementen, temperamenten, lichaamsvochten, lichaamsdelen en -functies
• res contra-naturales (tegennatuurlijke zaken): pathologische afwijkende verschijnselen
• res non-naturales (niet-natuurlijke zaken): lucht, beweging/rust, slapen/wakker, uitscheiding/afscheiding, gemoedsaandoening, eten/drinken

Question 5

Wat was de functie van de arts om de balans in het lichaam te herstellen volgens de humoraal?

Answer 5

vis medicatrix naturae (zelf genezend vermogen) van het lichaam te stimuleren

Question 6

Wie was de medische autoriteit tot aan de Renaissance?

Answer 6

Galenus van Pergamon

Question 7

Hoe gaf Galenus uitwerking van de ‘levenskrachten’?

Answer 7

voedsel gaat via maag en darmen naar lever daar wordt natuurlijke kracht toegevoegd en bloed gegenereerd. Aan het bloed wordt via het hart een vitale kracht toegevoegd mbv. ingeademde lucht. Via hart naar brein waar animale kracht wordt toegevoegd

Question 8

Waaronder valt de denkwijze van de levenskrachten?

Answer 8

vitalisme

Question 9

Wat gebeurde er bij de wetenschappelijke revolutie?

Answer 9

vitalisme werd verworpen en mechanisme werd belangrijker

Question 10

Waardoor werd het vitalisme verworpen en mechanisme belangrijker tijdens de wetenschappelijke revolutie?

Answer 10

• opleving van anatomie: toestaan van dessectie van mensen
• opkomst van empirische traditie: waarnemingen en experimenten doen en beschrijvingen noteren, oorzaak was niet belangrijk
• opkomst van mechanisch denken
• opkomst van specificiteitsdenken: nieuwe diagnose technieken –> groeiende populariteit van dissecties
• opkomst van de fysiologie

Question 11

Wie was Francois Magendie?

Answer 11

pionier van de experimentele fysiologie, mechanistisch wereldbeeld, was op zoek naar natuur- en scheikundige processen in het levende lichaam

Question 12

Op welke gebieden ontwikkelde zich de westerse biomedische traditie?

Answer 12

• specificiteitsdenken (ziekte staat centraal)
• dominantie van mechanistisch denken (achterdocht metafysica/ vitalisme)
• meten is weten (maar: niet ontkennen van vitalisme, maar omzeilen)
• dominantie voor behandelen (invasief handelen)
• scheiding milieu interieur en exterieur (reductionistisch in plaats van holistisch)

Question 13

Op welke gebieden is het vitalisme niet verdwenen?

Answer 13

• moderne experimentele fysiologie omzeilt het vitalisme slechts
• alternatieve geneeskunde floreert: vis medicatrix naturae
• vitalisme heeft nog steeds een rol in het biopsychosociale model
• vitalisme is ook in de niet-westerse geneeskunde
• zes non-naturalia worden weer populair (klimaat, dieet, gezonde toiletgang, lichaamsbeweging, slaappatronen en emotionele balans)