ziekte van parkinson Flashcards
ziekte van parkinson
wordt gekenmerkt door klachten en verschijnselen van algemene stijfheid, bewegingsarmoede en trillen.
parkinsonisme/syndroom van parkinson
ziekten die op ZvP lijken, maar toch verschillen.
verschijnselen (15)
- begint met vermoeidheid en lam gevoel in extremiteiten
- diep gelokaliseerde, knagende pijn in schouders, heupen en knieën.
- bewegingsarmoede/bewegingstraagheid (hypokinesie)
- verhoogde spiertonus (rigiditeit)
- schuifelende passen
- armen bewegen niet mee
- moeite met evenwicht
- start-stop problemen (propulsie)
- maskergelaat
- verminderde spraak
- tremoren
- vette huid
- speekslevloed/kwijlen
- nachtelijk transpireren
- obstipatie
Hoehn & Yahr
classificatiemodel verschijnselen
I verschijnselen aan 1 zijde, minimale handicap
II verschijnselen aan beide zijden, geen evenwichtstoornis
III evenwichtsstoornissen, maar ADL zelfstandig
IV ernstige verschijnselen, kan zelf lopen, maar enige hulp nodig
V ernstig geïnvalideerd, verplaatsing met hulpmiddelen of bedlegerig
oorzaak ZvP
degeneratie van neuronen in substantia nigra (hierdoor afname dopamine-productie). onbekend waardoor dit komt, 5% erfelijke factoren en fout bij vorming neurotransmittersblaasjes
Substantia nigra
- zwarte stof in middenhersenen
- neuronen in substantia nigra produceren dopamine, belangrijk bij de prikkeloverdracht in het extrapiramidale systeem.
- zorgt normaal voor motoriek, planning en emotie. pas als 60/70% van de dopaminerge neuronen zijn afgestorven krijg je klachten.
soorten parkinsonisme
- vasculaire parkinsonisme
- postencefalitisch parkinsonisme
- parkinsonisme door medicamenten
- parkinsonisme door intoxicatie
vasculaire parkinsonisme
- kleine infarctjes in de basale ganglia
- kleine schuifelende pasjes
- geen tremoren
postencefalitisch parkinsonisme
- jaren na virus kan parkinsonisme ontstaan (spaanse griep)
parkinsonisme door medicamenten
- verschillende medicamenten (psychofarmaca) kunnen parkinsonisme veroorzaken
- na staken medicamenten stopt dit weer
parkinsonisme door intoxicatie
- jaren na koolmonoxide kan parkinsonisme ontstaan
- door beschadiging basale ganglia.
hemiparkinsonisme
verschijnselen aan 1 kant
hypokinesie
bewegingstraagheid/armoede, armen bewegen niet mee, vertraagde passen, maskergelaat, monotoon praten.
rigiditeit
verhoogde spiertonus in alle spieren
trandradfenomeen
kleine schokjes bij passieve beweging