Neurocognitieve stoornissen Flashcards
Delier
- acute symptomen met stoornissen bij bewustzijn en cognitie
oorzaak delier
onbekend, waarschijnlijk sprake van acuut hersenfalen als gevolg van een ziekteproces. acute verstoring van neurotransmitters in de hersenen
DSM-5 delier
- stoornis in bewustzijn (aandacht/concentratie)
- acuut begin en wisselend beeld in loop van dag
- bijkomende cognitieve stoornis (geheugen/taal)
- symptomen kunnen niet worden verklaard uit ander neurocognitieve stoornis en geen gedaald bewustzijn.
- aanwijzingen onderliggende lichamelijke aandoening
hyperactief en hypoactief delier
hyperactief delier: druk/onrustig
hypoactief delier: teruggetrokken/stil
diagnose delier
- onderliggende lichamelijke aandoeningen behandelen
- bloedonderzoek: infectieziekten, vitaminegebreken, concentraties medicijnen
- urineonderzoek: UWI opsporen
- ECG/röntgen: hart/long problematiek
DOS
delirium observatie schaal
- screenen aan-afwezigheid delier
DOM
delirium-o-meter
- ernst van delier meten
Alzheimer
- meest voorkomende oorzaak dementie
- geheugenklachten en inprentingsproblemen
- stoornissen kortetermijngeheugen
- desoriëntatie in tijd, plaats, persoon
- afasie: onvermogen gesproken taal begrijpen of woorden uit te spreken
- apraxie: onvermogen handelingen uit te voeren
- agnosie: onvermogen zaken te herkennen
- BPSD: gedrags- en psychologische symptomen dementie
- sluipend begin, geleidelijk beloop
- seniele Alzheimer: na 50e levensjaar
- preseniele Alzheimer: voor 50e levensjaar
hogere cerebrale functies
functies in waarnemen, overdenken, gewaarworden
klinische neuropsychologie
wetenschapsgebied: verbanden leggen en relaties onderzoeken tussen hersenstoornissen en gedrag
spreken van dementiesyndroom
minimaal 2 van de volgende verschijnselen:
- stoornissen in geheugen
- vertraging handelen en denken
- afasie, apraxie en agnosie
- stoornissen uitvoerende functies/sociaal gedrag
4 fasen dementie
- de eerste verschijnselen (bedreigde ik)
- recent verleden wordt vergeten
- verstrooidheid - begeleidingsbehoeftige fase (verdwaalde ik)
- vaker teruggrijpen naar verleden
- verstoorde oriëntatie
- dwalen, angstig
- enige hulp nodig - verzorgingsbehoeftige fase (verborgen ik)
- verergering geheugenproblemen
- verleden wordt heden
- wordt verzorgingsbehoevend - verpleegkundige fase (verzonken ik)
- patiënt kan niet veel zelf meer
vasculaire dementie
-multi infarct dementie
- 5% is ouder dan 85
- risicofactoren: hypertensie en artherosclerose
- 1 of meer grote/kleine CVA’s + dichtheidsverandering witte stof ventrikels
- lichte parese, ataxie, dysartrie
lewy-body dementie
- lewy-lichaampjes gevonden in cytoplasma van neuronen in de cortex
- begin stoornis in oriëntatie in ruimte
- concentratie
- wisselende aandacht en alertheid
- vaak tekenen delier
- later pas geheugenstoornissen en tekenen parkinsonisme
parkinsondementie of lewylichaampjes?
verschijnselen < 1 jaar na zvp: lewy-lichaampjes
verschijnselen > 1 jaar zvp: parkinsondementie
