7. kryzys choroby. ból i aspekt temporalny

Question 1

kryzysowe upierzenie

Answer 1

osoba w kryzysie zaprzecza mu i wykazuje niecodzienne, np. ekstrawaganckie zachowania

Question 2

rodzaje kryzysów:

Answer 2

• wywołany przewlekłą lub zagrażającą życiu, okaleczającą chorobą
• związany z nierozwiązanymi konfliktami emocjonalnymi, prowadzącymi do zaburzeń somatycznych

Question 3

formy adaptacji do sytuacji krytycznej:

Answer 3

• konstruktywna - rozwój w chorobie, zmiany hierarchii wartości, zmiany postaw
• niekonstruktywna - dalsza dezorganizacja, objawy psychopatologiczne, używki, samobójstwa

Question 4

Caplan: fazy zmagania się z chorobą (model cyrkularny)

Answer 4

faza mobilizacji, pobudzająca reakcje adaptacyjne -> wzrost napięcia, nieskuteczność zmagania się z chorobą -> faza mobilizacji wszystkich awaryjnych zasobów -> ostra faza kryzysu -> …

Question 5

Cohn-Kerr: fazy adaptacji w chorobie (przebieg linearny)

Answer 5

szok/bunt/niedowierzanie -> oczekiwanie poprawy (podejmowanie działań) -> lament -> obrona zdrowa (próba przystosowania) lub neurotyczna -> lament

Question 6

fazy adaptacji w chorobie (przebieg wahadłowy)

Answer 6

Shontz:
1. szok, bezradność
2. faza odwrotu - unikanie, zaprzeczanie
3. konfrontacja, cząstkowe uporanie się
4. ponowny odwrót
…
Klinger:
1. uparte wysiłki
2. rezygnacja z osiągnięcia celu
3. podobne próby
4. rezygnacja
…
w końcu adaptacja i pogodzenie się

Question 7

Livneh, Parker: fazy adaptacji w chorobie (przebieg transakcyjny)

Answer 7

proces między jednostką a środowiskiem zewnętrznym

Question 8

Taylor: koncepcja adaptacji poznawczej

Answer 8

poszukiwanie znaczenia i sensu wydarzeń zagrażających; zdobywanie poczucia kontroli i mocy, odzyskiwanie poczucia wartości Ja

Question 9

Hopkins, Haber

Answer 9

• faza diagnostyczna - szok, niedowierzanie
• faza pooperacyjna - radzenie sobie, akceptacja
• faza terapeutyczna - informacje i decyzje co do dalszych form leczenia
• faza odnowy - powrót do zdrowia, lęk o nawrót choroby

Question 10

Kubler-Ross: adaptacja w chorobie terminalnej

Answer 10

1. etap niedowierzania, zaprzeczania
2. okresy naprzemiennego buntu i rozpaczy
3. targowanie się z losem
4. faza depresji
5. pogodzenie się z umieraniem

Question 11

składniki bólu

Answer 11

zmysłowy, poznawczy, afektywny

Question 12

reakcje na ból

Answer 12

wegetatywne
humoralne - hormony nadnerczy (kortykoidy) zwiększają tolerancję bólu, endorfiny chronią układ nerwowy
psychiczne
ruchowe

Question 13

mechanizm błędnego koła bólu

Answer 13

ból -> intensywne emocje -> nasilenie bólu

Question 14

bóle fantomowe

Answer 14

30% osób po amputacjach; mechanizmy:
- peryferyjne obwodowe - podrażnienie nerwów kikuta -> samo wzbudzająca się aktywność na poziomie rdzenia kręgowego
- centralne - wzmożona aktywność OUN
- psychologiczne - doświadczanie ciała

Question 15

metoda Carel

Answer 15

koncentracja na teraźniejszości, brak planów i strategii.