3C1 week 1

Question 1

in welke groepen deel je de beschrijving van de toestand van de volksgezondheid uit?

Answer 1

• Ziekten en aandoeningen
• Sterfte en doodsoorzaken
• Functioneren en kwaliteit van leven
• Samengestelde volksgezondheidsmaten (levensverwachting DALY’s)

Question 2

wat betekent het woord “levensverwachting” exact?

Answer 2

wanneer mensen uit een bepaald jaar met een bepaalde leeftijd worden blootgesteld aan leeftijdsspecifieke sterftekansen uit dat jaar(/geboortejaar), zij zo oud zullen worden

Question 3

wat zijn de 6 A’s van arbeidsomstandigheden?

Answer 3

• Arbeidsinhoud: fysieke belasting
• Arbeidsomstandigheden: werktempo/werkdruk
• Arbeidsverhoudingen: onderlinge relaties/stijl van leidinggeven
• Arbeidsvoorwaarden: werktijden, beloning
• Arbeidsperspectief: toekomst in dit werk
• Arbeidszingeving: waar doe ik het voor?

Question 4

wat is de arbowet, arbeidstijdenwet en wet arbeid en zorg?

Answer 4

Arbowet: geeft de kaders aan voor goede en gezonde arbeidsomstandigheden, o.a. risico-inventarisatie en -evaluatie, open spreekuur bedrijfsarts

Arbeidstijdenwet: uren per week, kinderarbeid, nachtwerk

Wet arbeid en zorg: combineren van werk en zorgtaken, o.a. zwangerschaps- en bevallingsverlof, zorgverlof

Question 5

wat zijn de 5 belangrijkste doodsoorzaken wereldwijd?

Answer 5

1. cardiovasculaire aandoeningen
2. maligne neoplasmata
3. infectieuze en parasitaire ziekten
4. respiratoire infecties
5. onbedoelde verwondingen

Question 6

wat is een epidemie?

Answer 6

optreden van ziektegevallen of andere gezondheidsgerelateerde gebeurtenissen in een gemeenschap of regio met een duidelijke hogere frequentie dan verwacht.

Question 7

hoe bereken je relatief risico?

Answer 7

Relatief risico: Ia/Io

• Ia: incidentie onder personen die zijn blootgesteld aan een bepaalde risicofactor
• Io: incidentie personen zonder blootstelling aan risicofactoren

> 1 of < 1 of 1

(a + a/b) / ( c+ c/d)

Question 8

wat is de ICF (international classification of functioning, disability and health), en waar deel je die op in?

Answer 8

• Stoornissen: uitvallen of slechts beperkt functioneren van bepaalde lichaamsfuncties
• Beperkingen: handicaps, leiden tot verminderde deelname aan activiteiten
• Participatieproblemen

Question 9

welke gegevensbronnen heb je om de volksgezondheid te analyseren?

Answer 9

• Ziekten en aandoeningen: zorgregistraties (kanker, GGD, SEH, klinische opnamen, IC), epidemiologisch onderzoek
• Functioneren en kwaliteit van leven: gezondheidsenquêtes
• Sterfte en doodsoorzaken: bevolkings- en doodsoorzakenregister

Question 10

hoe beredeneer je de doodsoorzaak van een persoon?

Answer 10

• directe doodsoorzaak (bijv. hartinfarct)
• primaire doodsoorzaak (bijv. hypercalciemie door nierfalen)
• soms spelen secundaire doodsoorzaak mee (bijv. diabetes)

Question 11

wat zijn de ziekten met de hoogste prevalentie (2018)?

Answer 11

• nek- en rugklachten
• artrose
• angststoornissen
• diabetes
• visusstoornissen

Question 12

welk onderscheid kan je maken met betrekking tot levensverwachting?

Answer 12

• totale levensverwachting
• levensverwachting zonder chronische ziekten
• levensverwachting in goed ervaren gezondheid
• levensverwachting zonder beperkingen

Question 13

wat is de connectie tussen levensverwachting en opleidingsniveau?

Answer 13

mensen met lagere opleiding hebben vaker 1 of meerdere beperkingen; ze hebben een minder lange gezonde levensverwachting, maar ook lagere totale levensverwachting en hogere ziektelast

Question 14

hoe bereken je een DALY?

Answer 14

met YLL (years of life lost) en YLD (years with disability)

voorbeeld: vrouw 40 jaar krijgt dwarslaesie, ze wordt 60 jaar met 40% gezondheidsverlies en sterft 20 jaar eerder dan normale levensverwachting dus:

DALY = (20 x 0,4) + 20 = 28 DALY

Question 15

in welke 4 categorieen deel je de ziektelast in?

Answer 15

• gedrag
• persoonsgebonden factoren
• arbeidsfactoren
• milieu factoren

Question 16

wat is de ziektelast van de volgende factoren in procenten:
- roken
- ongezonde voeding
- hoge bloeddruk
- hoge bloedsuikerspiegel
- buitenmilieu
(volgens slim moet je dit weten)

Answer 16

roken: 9,4%
ongezonde voeding: 8,1%
hoge bloeddruk: 6,7%
hoge bloedsuikerspiegel: 6,6%
buitenmilieu: 3,5%

Question 17

wat betekent planetary health?

Answer 17

wat is de impact van de door de mens veroorzaakte veranderingen in de natuurlijke systemen op aarde op de gezondheid van de mens?

Question 18

hoeveel graden mag de aarde maximaal opwarmen?

Answer 18

1,5 graad, daarna bereik je kantelpunt door smelten ijskappen en permafrost (methaan) wat onomkeerbaar is

Question 19

welke directe gevolgen van klimaatverandering zijn er op de gezondheid?

Answer 19

• hitte: dehydratie, hitteberoerte, exacerbaties H&V en respiratoire ziekten (vooral steden door vasthouden hitte)
• extreem weer: directe doden en gewonden, vervuild water, besmetting en verspreiding ziektes, schade infrastructuur waardoor gezondheidszorg niet bereikbaar
• luchtvervuiling: fijnstof(!), exacerbaties, toenemen pollen allergeniciteit
• infectieziekten: toegenomen verspreiding door overstroming, neerslag en temperatuurstijging

Question 20

welke indirecte gevolgen van klimaatverandering zijn er?

Answer 20

• voedselonzekerheid: door oogsten in gevaar
• mentale gezondheid
• migratie, ontheemding en maatschappelijke onrust

Question 21

wie zijn de kwetsbare groepen m.b.t. klimaatverandering?

Answer 21

• Armen
• Migranten
• Daklozen
• Vrouwen
• Ouderen
• Inheemse bevolkingen, mensen van kleur, queer community
• Kinderen (88% van de ziektelast bij kinderen <5 jaar)
• Chronisch zieken

Question 22

wat is mitigatie en adaptatie?

Answer 22

• Mitigatie: voorkomen van verdere klimaatverandering door de uitstoot van broeikasgassen te verminderen
• Adaptatie: verminderen van de kwetsbaarheid voor klimaatverandering (voorbereiden op gezondheidscrisis)

Question 23

wat zijn co-benefits?

Answer 23

positieve bijeffecten op de volksgezondheid door het aanpakken van klimaatproblemen
bijv. CO2 uitstoot verlagen door minder auto’s en meer fietsen en lopen -> gezondere bevolking

Question 24

wat voor gezondheidseffecten kan luchtverontreiniging veroorzaken?

Answer 24

• inflammatie long- en luchtwegslijmvlies, afname longfunctie en draagt bij aan ontwikkeling astma en COPD
• oxidatieve stress: schade aan longweefsel, hart- en vaatstelsel en andere organen

Question 25

wat is het “harvesting effect”?

Answer 25

extra sterfte die plaatsvindt onder zeer kwetsbare personen die toch al spoedig zouden overlijden.
na een periode van oversterfte verwacht je een periode met ondersterfte (want ze zijn al dood)

Question 26

wie zijn risicogroepen voor luchtverontreiniging?

Answer 26

• hoge blootstelling groep: bijv. Rotterdam
• hooggevoelige mensen: kinderen, ouderen, mensen met luchtwegaandoeningen, H&V ziekten, onvoldoende vitamine C en E en mensen die veel buiten zijn

Question 27

wat is het attributieve risico?

Answer 27

fractie van de uitkomstmaat van de blootgestelde groep wat te wijten is aan de blootstelling zelf

• (RR-1)/RR

Question 28

hoe werk je Rose’s paradigma over of preventie gericht moet worden op het individu of op de populatie?

Answer 28

1. in kaart brengen van de blootstelling-respons associatie
2. berekenen van het relatieve risico en attributieve risico per categorie van blootstelling
3. in kaart brengen van de verdeling van de blootstelling in de populatie
4. berekenen van de invloed van de blootstelling op de uitkomstmaat met normaalverdeling
5. berekenen van de uitkomstmaat per categorie dat te wijten is aan de blootstelling
6. berekenen van de bijdrage van de uitkomstmaat door de blootstelling per categorie

Question 29

wanneer kan je het preventieparadox toepassen? (populatiebenadering matig-verhoogd risico mensen beter dan hoog-risico groepen aanpakken)

Answer 29

als het risico op ziekte gradueel stijgt met de blootstelling en lage niveaus zeer veel voorkomen in de populatie want dan zullen personen met klein risico meer bijdragen aan de ziektelast

Question 30

wat is primaire, secundaire en tertiaire preventie?

Answer 30

primair: voorkomen van nieuwe gevallen van ziekten door wegnemen of verminderen onderliggende oorzaken (rookverbod, vaccinatieprogramma)
secundair: opsporen van een aandoening in een zo vroeg mogelijk stadium zodat vroege behandeling mogelijk is (screening)
tertiair: voorkomen of beperken van vastgestelde aandoening (beweegprogramma na hartfalen)

Question 31

ipv primaire, secundaire en tertiaire preventie, wat wordt er nu tegenwoordig veel gebruikt?

Answer 31

• universele preventie: algemene bevolking gezondheid actief bevorderen
• selectieve preventie: bevolkingsgroepen met hoog risico voorkomen dat ze daadwerkelijk ziek worden
• geïndiceerde preventie: individuen met beginnende klachten voorkomen dat het erger wordt
• zorg gerelateerde preventie: individuen met ziekte voorkomen dat er complicaties en beperkingen optreden

DUS meer op doelgroep gericht!

Question 32

wat voor epidemiologische transities hebben er de laatste decennia plaatsgevonden?

Answer 32

• verschuiving in ziekte- en sterftepatronen, waarbij sterfte aan infectieziekten wordt vervangen door chronische aandoeningen, H&V en kanker
• De oorzaken van ziekte en sterfte verschuiven van slechte sociale en fysieke omstandigheden in de omgeving naar individuele leefstijlfactoren
• Roken, ongezonde voeding en een tekort aan lichaamsbeweging komen aanvankelijk het meest voor onder hogere inkomensgroepen

Question 33

wat is het Health belief model?

Answer 33

aandacht voor de perceptie van risicogedrag en de perceptie of gedragsverandering zal leiden tot gezondheidsverandering

Question 34

wat is het beredeneerd gedrag model?

Answer 34

gedrag wordt bepaald door intentie. Intentie wordt bepaald door:
o Attitude: ten aanzien van bepaald gedrag: mening en afweging van voor- en nadelen
o Ervaren subjectieve norm: sociale invloed, kijk wat mensen uit de omgeving vinden en doen van een bepaalde gedragsverandering
o Waargenomen gedragscontrole: eigen effectiviteit, is men in staat bepaald gedrag te veranderen ook onder moeilijke omstandigheden

Question 35

wat zijn de fasen van motiverende gespreksvoering?

Answer 35

• Engaging: zullen we samenwerken?
• Focusing: wat moet er veranderd worden
• Evoking: waarom zou ik veranderen
• Planning: hoe moet ik veranderen?

Question 36

wat zijn de stages of change model?

Answer 36

• precontemplatie: overwegen niet om gedrag te veranderen
• contemplatie: overwegen gedrag veranderen maar niet op de korte termijn
• preparatie: van plan om binnen weken te beginnen met de verandering
• actie: recent begonnen nieuw gedrag
• behoud: nieuwe gedrag minstens 6 maanden volgehouden

Question 37

wat zijn de belangrijkste uitgangspunten van motiverende gespreksvoering?

Answer 37

• empathische houding
• naast de patient staan: geen dokter vs patient maar samenwerken als hulpverlener en cliënt
• ambivalentie exploreren: voordelen en nadelen huidig gedrag en nieuw gedrag bespreken
• focus op verandering: cliënt overtuigen dat ze in staat zijn te veranderen, benadrukken wat ze al bereikt hebben
• aansluiten bij fase patient: blijf in het hokje waar de patient is en trek ze rustig meer naar de volgende fase.

Question 38

welke instrumenten kan je gebruiken bij motiverende gespreksvoering?

Answer 38

• Agendasetting: aan het begin van gesprek zeggen welke onderwerpen besproken gaan worden.
• Agendamapping: visuele manier op het gesprek te structuren met pijlen aangeven wat belangrijker is
• Beslissingsbalans: voor- en nadelen gedrag inzichtelijk maken
  o Voordelen huidige gedrag
  o Nadelen huidige gedrag
  o Nadelen nieuwe gedrag
  o Voordelen nieuwe gedrag
• Belangenmeetlat: bespreken wat de belangrijkste motieven en doelen zijn voor de client
• Vertrouwensmeetlat: cijfer 1 tot 10 aangeven hoe veel vertrouwen de client heeft in het aanpakken van het gedrag

Question 39

wat is het verschil tussen directe en indirecte standaardisatie?

Answer 39

direct: geen verschil in leeftijdsopbouw, deze is hetzelfde als de referentiepopulatie

indirect: er is geen verschil in leeftijdsspecifieke sterfte binnen een bepaalde onderzoekspopulatie, deze is hetzelfde als de referentiepopulatie

Question 40

wat is de populatie attributieve fractie (PAF) en hoe bereken je die?

Answer 40

beschrijft welk deel van de ziekte/sterfte in een populatie is toe te wijzen aan een determinant

(prevalentie x (relatief risico - 1)) / (prevalentie x ( relatief risico - 1)) + 1

Question 41

wat is de potentiele impactfractie (PIF) en hoe bereken je die?

Answer 41

beschrijft de proportie van de verwachte incidentie die wordt vermeden wanneer de blootstelling aan een risicofactor afneemt

((Pa - P’a) x (RRa-1)) / ((Pa x (RRa-1) + 1)

Pa: de proportie bevolking blootgesteld aan risicofactor a zonder interventie
P’a: de proportie bevolking blootgesteld aan risicofactor a na de interventie
RRa: relatieve risico van die risicofactor voor een specifieke ziekte