H11-H12-H13 Flashcards

1
Q

Waar haalde Vesalius zijn inspiratie

A

Van de Arabieren en Grieken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

wat deed Vesalius met de Griekse en Arabische teksten

A

Ze opnieuw kritisch bestuderen en dan her uitgeven in het Latijn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Aan welke stroming doet Vesalius ons denken

A

Aan de humanisten, zij hadden ook liefde voor de oudheid, kritische taal studie en de heruitgave v.d werken uit die periode

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hoe verschilde de pratijken van het educeren van Vesalius en de andere leerkrachten van die tijd

A

hij sneedt zelf de lijken op om het aan zijn studenten te laten zien , de anderen lazen gwn uit hun boek voor en deden zelf geen dissecties.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wie is Galenus

A

Grieks- Romeinse medisch geleerde uit de KO (2de eeuw)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

wie is Vesalius

A

hij was een v.d grondleggers v.d anatomie uit de 16de eeuw

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

hoe was de houding van Vesalius tov Galenus

A

hij is kritisch en gelooft niet alles van Galenus -> hij gebruikte apenkadaveren en had zelf nog nooit een mens gedissecteerd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hoe geraakte Vesalius aan zijn kennis (synthese)

A

door kennis uit de oudheid en eigen waarnemingen -> zo kritische ingesteldheid en nieuwe inzichten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

wie was er in de 16de eeuw bezig met anatomie en wie met astronomie

A

anatomie: Vesalius
astronomie: Copernicus,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

wie is copernicus + wat vond hij uit

A
  • hij is een geleerde in de astronomie
  • hij vond het heliocentrisme i.p.v het geocentrisme uit
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

wie vervolgd het onderzoek van Copernicus en wat vonden ze uit

A

Kelper (DUI) en Galilei (IT) -> zij wijzen ook op ellipsvorm baan v.d planeten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

welke methode gebruikte Bacon + benaming

A

waarneming en ervaring = inductieve methode -> empirisme

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

welke methode gebruikte Descartes + benaming

A

redeneren en argumentatie = deductieve methode -> rationalisme

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

welke nieuwe methodes zijn er voor wetenschappelijk onderzoek (synthese)

A
  • empirisme
  • rationalisme
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

welk nieuw instrument voor de biologie was er uitgevonden + door wie

A
  • de microscoop
  • Van Hooke (ENG) en Van Leeuwenhoek (NL)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

welk nieuw instrument voor de astronomie was er uitgevonden + door wie

A
  • telescoop
  • Van Huyghens
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

welk nieuw instrument voor gebruik in experimenten van meerdere wetenschappen was er uitgevonden

A
  • tijdmeting
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

kijk WAG op p92

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

welke verandering in het mens- en wereld beeld blijkt onder meer uit de afbeelding van ‘de spierman’ in Vesalius’ werk

A

meer mechanistisch: mens ene wereld werken op zich zelf

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

welk gevolg had een mechaisch mens- en wereldbeeld voor de visie op God

A

externe factoren speelden geen rol in de werking v.h mechanisme zelf, dus god greep niet in.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

hoe was de band tussen Galilei en de kerk

A

ze botsen want: in de tekst laat god de zon en maan stilstaan. Dat is niet in overeenstemming met galilei’s opvatting dat de zon altijd stilstaat.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

wanneer geeft de kerk toe aan galilei’s geloof

A

eind 20ste eeuw

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

welke effecten hadden de wetenschappelijke ontwikkelingen (4)

A
  • nieuw mens- en wereldbeeld: mechanisme
  • relatie met kerk: conflicten
  • nieuwe wetenschappelijke instellingen: academisch
  • verspreiding8 kennis door: boekdrukkunst
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Welke rijk was de dominante macht in de eerste helft v.d 16de eeuw

A

het Habsburgse rijk van Karel V

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

welk rijk voelde zich bedreigt door het Habsburgse rijk + waarom

A

Frankrijk -> ze waren door de geopolitieke positie bedreigt (ingesloten door Habsburgers)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Wat deed Frans I tegen de bedreiging van het Habsburgse rijk + TERM

A

Katholieke Frans I sloot een alliantie met de islamitische Ottomaanse sultan , zij vonden elkaar in gemeenschappelijke tegenstand tegen karel V en lieten daardoor de gemeenschappelijke vijande primeren boven de religieuze verschillen= MACHIAVELLISME

27
Q

wat betekent machiavellisme

A

de politieke opvatting dat het doel de middelen heiligt

28
Q

wat is geopolitiek

A

geopolitiek onderzoekt de relaties tussen staten en hoe die relaties worden beïnvloed door de geografische omstandigheden (bv: relief, klimaat, …)

29
Q

hoe deed karel V aan catfishing

A

hoewel hij in realiteit een misvormd gelaat had, werd dit 7in de meeste beelden enschilderijen aangepast, om zijn keizerlijke uitsraling niet aan te tasten.

30
Q

waarom werd Karels rijk gezien als het rijk waarin de zon nooit ondergaat

A

omdat hij niet alleen grote delen van Europa had, maar bij Spanje hoorden ook de Amerikaanse kolonies.

31
Q

wie waren de main characters (of grootmachten) en wie waren de side characters

A

Grootmachten:
- Habsburgse rijk
- Frankrijk
Medespelers:
- Duitse vorsten
- Ottomaanse rijk
- Paus 👸

32
Q

Waarom wouden de Habsburgse vorsten in de Nederlanden bestuurseenheid .

A

Het was voor hen niet efficient om alle gewesten afzonderlijk te besturen. Met centrale instellingen konden zij over alle gewesten tegelijk regeren = centralisatiepolitiek

33
Q

wat is centralisatiepolitiek

A

dat je alles wil besturen vanuit één punt, streven naar bestuurseenheid.

34
Q

leg uit hoe de Pragmatieke Sanctie het streven naar bestuurseenheid bezegelde

A

De XVII provincien werden als 1 ondeelbaar geheel verklaard en zouden voortaan 1 en dezelfde opvolger hebben. Karel V benadrukte hiermee de territoriale en bestuurlijke eenheid v.d Nederlanden.

35
Q

Wat is de pragmatieke sanctie

A

hierin werd gezegd dat de Nederlanden een ondeelbaar geheel waren, en zelfs na erving niet uit elkaar mochten gehaald worden (dit werd toch gebroken)

36
Q

wat waren de doelstellingen van Kareltje V

A
  • om unisverseel heersen te worden -> de hele wereld onder één hoeder te verenigen
  • het christendom te verenigen onder leiding ven een enkele leider (iedereen katholiek)
37
Q

slaagt Karel V in zijn doelstellingen

A

Niet helemaal geslaagd, een deel van Eu bleef onder protestant bewind tot zijn grote ergenis

38
Q

Hoe kwamen Karel V en Filips II aan de Nederlanden

A

door de huwelijks politiek en erfenissen.

39
Q

Hoe kwan het dat er een natuurlijke band was tussen Karel V en de nederlanden

A

hij was geboren in Gent + hij kende de taal en mengde zich soms onder de bevolking -> Fillips II niet!

40
Q

Hoe deed Karel V aan centralisatie politiek (synthese) (3)

A
  • één landvoodg = iemand die in dienst v.d koning het mand bestuurd
  • centrale instellingen bv:rechtbanken
  • eenvormige vorstelijke strafwetten= plakkaten
41
Q

geef de reden van verzet + door wie bij: centralisatiepolitiek d.w.z streven naar bestuurseenheid

A

van steden en gewesten -> wegens traditionele autonomie

42
Q

geef de reden van verzet + door wie bij: religieuze politiek
o.a door bloedplakkaat

A

van niet-katholieken: wegens onverdraagzaamheid tegenover het protestantisme

43
Q

geef de reden van verzet + door wie bij: autoritaire politiek d.w.z geen inspraak in het landsbestuur

A

van de hoge adel en van de lage adel: wegens geen inspraak

44
Q

geef motief en acties bij het verzet van de hoge adel

A

motief: geen inspraak in het bestuur
acties: protest & verzet

45
Q

geef motief en acties bij het verzet van de lage adel (geuze)

A

motief: verzachting van strafwetten tegen protestantisme
acties: eedverbond der edelen

46
Q

geef motief en acties bij het verzet van de stedelijke middengroepen

A

motief: onverdraagzaamheid = slecht voor de handel
acties: /

47
Q

geef motief en acties bij het verzet van de brede bevolkingslagen

A

motief: honger door voedselschaarste
acties BEELDENSTORM

48
Q

hoe kwam het dat er ineens zoveel verzet was

A

er was ook al verzet onderleiding van Karel V van de steden, maar Filips II zijn persoonijkheid wordt dat verzet een stuk groter

49
Q

wat is de aanleiding van de 80-jarige oorlog en beelden storm

A

een explosieve cocktail van factoren:
- figuur Filips II
- economische crisis -> sociale ontevredenheid
(versterkt door Spaanse Furie bv: Spaanse plunderingen (ven soldaten die niet genoeg soldij kregen))

50
Q

wat is de Eerste stap v.d 80-jarige oorlog

A

Beeldenstorm in 1566:
protestanten verielen katholieke kerken uit onvreden met religieuze politiek van Filips II -> maar de rust was snel terug gekreerd

51
Q

wat is de tweede stap in de 80-jarige oorlog

A

slechte reactie van Filipf II met strafexpeditie o.l.v Hertog Alva -> installatie van ‘Bloedraad’ o.a terechtstelling graven van Edmond en Horne (dit is uitznderlijk dat edellieden werden terechtgesteld= vb v. harde reactie)

52
Q

hoe werd alva nog genoemd

A

de ijzeren hertog

53
Q

hoe werd de lage adel nog genoemd

A

geuze

54
Q

synoniem bloedraad

A

Raad van Beroerten

55
Q

wat voerde Alva allemaal in als strafexpiditie

A
  • uitzonderingsrechtbank = bloedraad
  • nieuwe belastingen vb: tiende penning (= 1/10 v.d winst moest je afgeven)
56
Q

dat de uitzonderingsrechtbank van Alva zijn bijnamen kreeg, is een mooi vb van standplaatsgebondenheid, waarom

A

Voor de tegen partij was de benaming Bloedraad geschikt om het schrikbewind van alva in (bloedrode) verf te zetten.

57
Q

Hoe komt het dat het schrikbewind van Alva zorgde voor een escalatie

A

door het harde optreden van A kozen de gematigden de kant v.d opstandelingen. Het kwam tot een brede frontvorming tegen het Spaanse Regime.

58
Q

wat is de derde stap v. 80-jarige Oorlog

A

een oproep tot verzet van Willem van Oranje in 1568: ‘onze rechten zijn geschonden’=> gemeenschappelijke (omdat er bij ons ook protestanten zaten) opstand katholieken en protestanten MAAR snel gesplitst door meningsverschillen.
- Zuidelijke gewesten verzoenen zich
- Noordeleijk gewesten breken officieel met Plakkaat van Verlatinghe in 1581

59
Q

wat is de vierde stap in de 80-jarige Oorlog

A

wederzijdse militaire pogingen tot hereniging: 80-jarige oorlog
- territoriaal resultaat beperkt
- psychologisch grote gevolgenw

60
Q

welke psychologische gevolgen waren er bij de splitsing v.d Nederlanden

A

noord & zuid zijn uit elkaar gegroeid –> de val van antwerpen en de bijhoordende braindrain (= vlucht protestantse geleerden nr Noorden)

61
Q

wat is de vijfde stap van de 80-jarige oorlog (gevolg)

A

Na Vrede van Münster in 1648 definitieve scheiding

62
Q

wat waren de verschillen van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden

A
  • noord: onafhanelijke calvinistische republiek met bloeiende economie = REPUBLIEK V.D VERENIGDE PROVINCIËN
  • zuid: katholieke monarchale deelstaat van het Habsburgse wereldrijk
63
Q
A