12

Question 1

Formuloni me fjalë dhe shënoni ligjin e Vinit:

Answer 1

Ky ligj thotë: gjatësia valore λmax, e cila i korrespodnon (përgjigjet) maksimumit të aftësisë emetuese (maksimumit të lakores) është në përpjestim të zhdrejtë me temperaturën absolute T. Konstantja b e ka vlerën 2.898 10-3 mK. Formula është: λmax = b/T
Pasi T1 > T2 > T3 > T4, atëherë gjatësia përkatëse λmax do të zhvendoset kah ngjyra e kaltër e spektrit të dritës dmth λ_(max1 )< λ_(max2 )< λ_(max3 )< λ_(max4 )

Question 2

Efektet që tregon drita infra e kuqe, me anë të kujt mund të shëndërrohen në efekte përkatëse të drizës së dukshme në bazë të fotoefektit:

Answer 2

Me anë të ikonoskopit

Question 3

Sa lloje të kontrasteve dallojmë, kur përdoren ata, shëno formulën për kontrast:

Answer 3

Dallojmë dy lloje të kontrasteve: i subjektit natyror dhe artificiale të mjedisit. Kur hulumtohen strukturat e ashtit, atëherë ‘’kontrasti i subjektit’’ natyror është i mjaftueshëm për prodhimin e radiografisë dhe lejimin për diagnostifikim e frakturës, dislokimit etj. Materialet e tjera, duke përfshirë muskujt, tumorët dhe enët e gjakut, nuk është lehtë të hulumtohen, prandaj përdoren kontraste artificiale të mjedisit. Konstrati përcaktohet si ndryshim i intensitetit të rrezatimit që kalon nëpër struktura të ndryshme. Kjo është e lidhur me koeficientin e absorbimit të atyre strukturave indore.

Ku I1 dhe I2 janë intensitetet e rrezeve që depërtojnë nëpër struktura të ndryshme. Konstrati do të jetë i theksuar për aq sa do të jetë ndryshimi i intensiteteve I1 dhe I2. Rrjedhimisht, do të jetë i madh, aq sa do të jetë edhe ndryshimi i koeficientit të absorbimit në rrugët e këtyre dy intensiteteve.

Question 4

MRI përdoret si një mjet i hershëm diagnostifikues për sëmundjet neurologjike si:

Answer 4

Alzheimer, Parkinson dhe Huntington

Question 5

Cilin fakt e përdor teknika IRMF, përshkruaje atë

Answer 5

Përdor faktin që hemoglobina e oksigjenuar nuk ka një moment magnetik, kurse ajo e deoksigjenuar po. Në prani të hemoglobinës së deoksigjenuar në momentin e saj magnetik, defazimi i sinjalit të hidrogjenit RMN është më i shpejtë dhe intensiteti i sinjalit është më i dobët sesa me hemoglobinën e oksigjenuar. Prandaj, rajonet me aktivitet më të madh të trurit, të mbushura me më shumë gjak të oksigjenuar, do të prodhojnë sinjale më intensive të RMN të peshuar në T2. Në këtë mënyrë, do të identifikohen qartë rajonet e rritjes së aktivitetit të trurit.

Question 6

Si ndahet rrezatimi UV sipas energjisë kuantike?

Answer 6

Rrezatimet e afërta λ_ = 400-300 nm
Rrezatimet e largëta λ_ = 300 – 190 nm
Rrezatimet ekstreme λ_ = 190 – 1300 nm

Question 7

Ku përdoret FDG (fluorideoksiglukozë)?

Answer 7

Përdoret gjerësisht në skanimin PET , ku një atom radioaktiv aplikohet në glukozë për të krijuar një radionuklid të quajtur fluorodeoksiglukozë apo FDG sepse truri përdor glukozë për metabolizmin e tij

Question 8

Çfarë janë rrezatimet infrakuqe, në çfarë gjatësie valore dhe shtrirje spektrale energjetike shtrihen, emërto dhe shkruaj spektrat e zonave të IK, cili është veprimi kryesor i rrezatimeve IK dhe ku gjenden, çfarë ndodh me valët IK me gjatësi valore 780 nm në organizëm të njeriut?

Answer 8

Në pjesën e kuqe të spektrit, duke shkuar ka gjatësitë valore më të mëdha, lidhet pjesa infra e kuqe e spektrit. Kjo pjesë e spektrit ka veprim termik dhe ndërlidhet pjesërisht me spektrin që u takon radiovalëve. Rrezatimi diellor ka 50% të spektrit të vet rreze IK. Gjatësitë valore të rrezatimeve IK më të mëdha të gjetura te rrezatimi i diellit janë 5300 nm, ndërsa në përgjithësi këto shkojnë deri në 3.4 x 106 nm. Spektri i valëve infra të kuqe ndahet në tri zona:
- I afërt 750 – 4000 nm
- I mesëm 4000 – 30000 nm
- I largët 30000 – 3430000 nm
Dallohet me veprimin e vet termik. Kjo pjesë e spektrit rrjedh në pjesën më të madhe nga lëkundjet e rrjetës kristalore dhe nga molekulat e eksituara (spektri molekular), ndërsa në pjesë të vogël rrjedh nga eksitimi i atomeve (spektri atomik). Veprimi termik i këtyre valëve që kanë frekuencë më të vogël se valët që i sheh syri i njeriut rrjedh nga energjia e këtyre valëve, e cila manifestohet si energji termike.

Question 9

Që nga koha e zbulimit të tyre, kush ka qenë burim kryesor i rrezeve UV? Sa %, çfarë energjie maksimale dhe çfarë fluksi ka pjesa e UV që vjen në Tokë? Çka ndodh me pjesën tjetër, pse janë rrezatime abiotike?

Answer 9

Burimi kryesor i rrezatimeve UV, që nga koha e zbulimit të tyre në vitin 1800 ka qenë dielli dhe 16% e energjisë diellore është në trajtën e rrezatimit UV. Në sipërfaqen e Tokës arrin vetëm një pjesë e tyre 9% me energji maksimale 550 nm dhe fluks 1350 W/m2. Pjesa tjetër përthithet nga molekulat e ozonit në shtresat e larta të atmosferës. Këto rrezatime janë abiotike, prandaj pa mburojën prej ozonit, jeta në Tokë do të ishte e pamundur.

Question 10

Çka paraqet termografia mjekësore?

Answer 10

Matja pa kontakt e temperaturës së sipërfaqes së trupit, duke u bazuar në detektimin e saktë të rrezatimit IK quhet termografi mjekësore.

Question 11

Ku vepron rrezatimi UV më së shumti në organizmin e njeriut dhe shtazëve, kur vepron për një kohë të gjatë dhe drejtpërsëdrejti çka shkakton, e çka shkakton kur vepron shpejtë?

Answer 11

Rrezatimi UV vepron në mënyrë intensive në organizmin e njeriut dhe të shtazëve e veçanërisht në shtresën epiderme të lëkurës. Kur drita ultravjollcë vepron për një kohë të gjatë drejtpërsëdrejti në organizmin e njeriut, atëherë vjen deri tek zgjerimi i enëve të gjakut, të cilat mbushen me gjak, prandaj edhe lëkura skuqet. Veprimi i tillë quhet
hipermia. Nëse veprimi është shumë i shpejtë, dmth nuk ështtë gradual atëherë lëkura skuqet dhe kjo skuqje e lëkurës eritem në mënyrë esenciale dallohet prej hipermisë sepse paraqet djegien e lëkurës. Rrezet UV veprojnë me materie sipas gjatësisë valore dhe japin efekte biologjike.

Question 12

Formula për energjinë e kuantit të rrezatimit termik ka kuptim më të gjerë dhe tash lirisht mund të themi se:

Answer 12

Emetimi apo absorbimi i energjisë në dukuritë termike, optike, molekulare e nukleare bëhet vetëm në kuante te energjisë apo në shumëfisha të plotë të tyre

Question 13

Sipas standardeve evropiane, te ne përdoren tri lloje të dozave të rrezatimit:

Answer 13

• Doza e lejuar: 0.88 mGy = 0.00088 Gy në javë për njerëzit që punojnë me rrezatime dhe për popullsinë 10 herë më pak. Gjatë një viti, energjia e rrezatimit e marrë nga organizmi nuk duhet ta kalojë vlerën 44 mGy = 0.044 Gy
• Doza mesatare vdekjeprurëse: i referohet sasisë së energjisë së rrezatimit që vret 50% të organizmave të rrezatuar brenda 30 ditëve. Vlera e saj është rreth 3520 mGy = 3.52 Gy.
• Doza vdekjeprurëse: doza që vret më shumë se 50% të organizmave të rrezatuar brenda 40 ditëve pas rrezatimit dhe për njerëzit është 5280 mGy = 5.28 Gy

Question 14

Rrezatimi shkakton efekte biologjike nëpërmjet dy rrugëve:

Answer 14

• Nëpërmjet rrugës direkte, që shkakton modifikimin e molekulave dhe të atomeve si rezultat i ngacmimit dhe jonizimit të tyre
• Nëpërmjet rrugës indirekte që konsiston në krijimin e radikaleve të tyre

Question 14

Veprimi biologjik i rrezatimit, u vrojtua thuajse menjëherë pas zbulimit të rrezatimit X. Pse?

Answer 14

Sepse u deshën vetëm disa muaj që te punonjësitë të cilët i përgatisnin dhe i testonin tubat e rrezeve X, të shfaqeshin dëmtime të lëkurës në formën e dermatiteve, nekrozave e deri në ato malinje.

Question 15

Përdorimi i rrezeve X në mjekësi mbështetet në efektet:

Answer 15

• E aftësisë depërtuese
• Aftësisë së absorbimit
• Të efekteve fluoroshente dhe veprimeve fotokimike

Question 16

Çka paraqet tomografia e kompjuterizuar CT?

Answer 16

Është një metodë moderne e diagnostifikimit e cila lejon për të marrë një imazh shtresë për shtresë të çdo zone të një personi me trashësi fete 0.5 mm deri në 10 mm, për të vlerësuar gjendjen e organeve dhe të indeve nën studim, lokalizimin dhe prevalencën e procesit patologjik.

Question 17

Qelizat e dëmtuara nga rrezatimi u nënshtrohen tri proceseve të mundshme dhe cilat nga ato kanë pasoja në organizëm?

Answer 17

• Riparimit të dëmtimit të shkaktuar në qelizë
• Vdekjes së qelizës apoptosis
• Modifikimit të qelizës
  Ndërkohë që dy rastet e para mund të kalojnë pa ndonjë pasojë për organizmin, rasti i tretë ai i modifikimit të qelizës, i cili shoqërohet me ndryshime molekulare specifike të ADN-së, mund të shënojë lindjen e një qelize të re jonormale që mund të shërbejë si bazë e induktimit, në të ardhmen të një sëmundjeje malinje në organizëm të rritur.

Question 18

Kush shfrytëzohet për detektimin e fotografisë rentgen?

Answer 18

Për detektimin e fotografisë rentgen shfrytëzohet fluoroshenca: sulfati i zinkutm kalciumi, volframi. Shumë organe nuk tregojnë aftësi absorbuese më të madhe se indet rrethuese, atëherë para shqyrtimit organi mbushet me material i cili absorbon më mirë. Zakonisht përdoret kripa e bariumit BaSO4 dhe jodi. Ka mundësi që të hidhen edhe gazrat apo ajri, më mënyrë që një hapsirë e caktuar të bëhet më transparente

Question 19

Interaksionin e rrezeve e shprehim me koeficientin linear të dobësimit, që në këtë rast ka dy komponentë: μ= μ_k+ μ_s , çka paraqesin këta komponentë?

Answer 19

μ_k – koeficienti linear i dobësimit të rrezeve rentegen – shkak i dhënies së energjisë fotoelektronit
μ_s – koeficienti i dobësimit gjatë shëndërrimit të energjisë së rrezeve rentgen në energji të rrezatimeve të fotoneve sekondare.

Question 20

Çka quajmë fotografi radiografike, ku bazohet ajo e diskutoni për nxierjen e filmit:

Answer 20

Përfitimi i shëmbëllimit fotografik të organit me anë të rrezeve X që kanë kaluar nëpër të quhet fotografi radiografike. Bazohet nën veprimim fotonik të rrezeve rëntgen në filmin radiologjik. Nxirja e filmit varion nga madhësia e rrymës anodike, sa më e madhe të jetë rryma anodike mA dhe sa më e gjatë të jetë koha e incizimit të filmit (eksponimi), për një tension konsant kV. Edhe me ndryshimin e tensionit, me intensitet konstant të rrymës mAs, nxirja e filmit ndryshon. Nxirja e filmit nga tensioni varet në mënyrë eksponenciale.

Question 20

Çka paraqet doza HED dhe doza e epilimit EP?

Answer 20

Doza prej HED doza e eritemës së lëkurës, është një dozë rrezesh X, që shkakton skuqje të lehtë të lëkurës dhe paraqitet brenda 8-10 ditësh. Doza e epilimit EP është doza që shkakton rënien e flokëve dhe ndodh 15 ditë pas rrezatimit.

Question 20

Çka ndodh me qelizën nga një dozë e vogël e rrezeve X, një dozë e madhe, një dozë edhe më e madhe?

Answer 20

• Një dozë e vogël e përshpejton zhvillimin e qelizave
• Një dozë më e madhe ngadalëson zhvillimin e qelizave
• Një dozë edhe më e madhe i mbyt qelizat

Question 21

Terapia me rrezatim, në përgjithësi përdoret për të marrë në shenjë dhe për të shkatërruar qelizën malinje (kancerin) në trup pa e dëmtuar indin përreth. Si bëhet trajtimi, dhe tregoni për metodat se si realizohet kjo?
.

Answer 21

Trajtimi bëhet përmes një doze ose për disa ditë në javë. Nëse dëshirojmë ta rrezatojmë indin e sëmurë jonormal për t’i shkaktuar këto procese (vrasja e qelizave të gjalla), është e vështirë të bëhet pa e rrezatuar indin normal . Sidoqoftë, në mënyrë që të arrihet rrezatimi më i fortë në vende të caktuara në trup, pa rrezatim më intensiv përdorin metodën e rrezatimit të kryqëzuar.
Përveç kësaj metode, përdoret edhe e ashtuquajtura metoda e ngopjes, me të cilën vendi ose indi që do të rrezatohet, mbushet me disa përbërës që përmbajnë elemente me numër të madh rendor, dhe pastaj ka një thithje më të lartë të rrezatimit

Question 22

Nga kush emetohen rrezet X dhe si, kush përdoret për t’i përfituar rrezet X, çfarë hipoteze u dha për to, dhe shkruani formulën e gjatësisë valore të rrezeve rentgen, tensionit mes katodës dhe antikatodës dhe për gjatësi valore minimale:

Answer 22

Rrezet X emetohen nga trupat e ngurtë kur ata goditen me një tufë elektronesh të shpejta. Për t’i përfituar rrezet X përdoret balona pa ajër. Në të vendoset katoda K që shërben si burim elektronesh dhe përballë saj – një trup i ngurtë A që e përbën të ashtuquajturën antikatodë në të cilën ndeshen elektronet. Në mënyrë që elektronet të fitojnë energjinë e nevojshme për të prodhuar rreze X, ndërmjet katodës dhe antikatodës vendoset një diferencë potenciali prej disa dhjetëra mijëra voltësh.
Këto rreze i quajti rreze X sepse nuk mund t’i shpjegojë natyrën e tyre, me emër që thirren edhe sot. Pastaj u dha hipoteza që ato përbëjnë një rrezatim elektromagnetik me gjatësi valore shumë më të vogël se ajo e dritës së dukshme. Shpejtësia e përhapjes së këtyre rrezeve është e barbartë me shpejtësinë e përhapjes së dritës. Gjatësia valore e tyre sillet 0.05 – 100 A (Angstrrem = 10-10m dhe kanë sasi të lartë të energjisë > 1 keV
Mardhënia e gjatësisë valore të rrezeve rëntgen, tensionit mes katodës dhe antikatodës shkruhet me barazinë: e ∙U=h ∙f_max , kurse për gjatësi valore minimale vlen ekuacioni λ_min= hc/eU

Question 23

Çka fitohet me anë të aparaturës së CT?

Answer 23

Fitohen figurat e sakta të organeve, pjesëve të tyre, indeve kufitare dhe shtresave kufitare me një trashësi 5 deri 13 mm, si dhe raportet atomike të organeve.

Question 24

Sipas një studimi të vitit 2007 në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ________________ të kancerëve shkaktohen nga skanimi i CT.

Answer 24

1.5-2%

Question 25

Çka paraqet PET skanimi?

Answer 25

Tomografia e emetimit të pozitronit PET është një lloj i procedurës së mjekësisë bërthamore që mat aktivitetin metabolik të qelizave të indeve të trupit. PET, është, në të vërtetë një kombinim i mjekësisë bërthamore dhe analizave biokimike. Përdoret më së shumti në pacientë për ekzaminime të trurit ose zemrës dhe kancerëve, ndihmon në virtualizimin e ndryshimeve biokimike që ndodhin në trup, të tilla si metabolizmi i muskulit të zemrës.

Question 26

Duke pasur parasysh pasojat e rënda të rrezatimit jonizues në botë sot, gjithnjë e më shumë njerëz po përpiqen ta pranojnë rekomandimin që doza totale e rrezatimit për çdo trup njerëzor:

Answer 26

Përveç duarve, nuk duhet të kalojë 0.88 mGy = 0.0088 Gy në javë, ndërsa për durat (nga dora në pjesën e sipërme të krahut) mund të lejohet një dozë rrezatimi prej 8.8 mGy = 0.0088 Gy deri në 13.2 mGy = 0.0132 Gy në javë.

Question 26

Ku është dallimi ndërmjet tomografisë së kompjuterizuar nga ajo transversale konvencionale?

Answer 26

Tomografia e kompjuterizuar dallohet shumë nga tomografia transversale konvencionale ku incizimet e seksioneve të tërthorta fitohen me lëvizje të përbashkët të pacientit dhe filmit në kahe të njejta dhe se rrezet rentgën kalojnë nëpër trup e film nën një kënd prej 20 deri 30 shkallë. Në tomogramet transversale konvencionale paraqiten efektet e superponimit të pjesëve të trupave që gjenden jashtë shtresës së zgjedhur. Për shkak të këytre superponimeve të shtresave kufitare me atë të zgjedhur, imazhet e fituara nuk janë mjaftë kontraste.

Question 27

Ku ndryshon PET skanimi nga ekzaminimet e tjera të mjekësisë bërthamore:

Answer 27

Ndryshon sepse PET zbulon metabolizmin brenda indeve të trupit, ndërsa llojet e tjera të ekzaminimeve të mjekësisë bërthamore zbulojnë sasinë e një lënde radioaktive të mbledhur në indet e trupit në një vend të caktuar për ta ekzaminuar funksionin e indeve.

Question 28

Nga kush varet prodhimi i rrezeve rentgen, dhe spektri i rrezeve rentgen?

Answer 28

Prodhimi i rrezeve rentgen varet nga lloji i materialit me të cilin është punuar antikatoda,sepse gjatësia valore e rrezeve X është proporcionale me numrin rendor të materialit të antikatodës. Antikatoda zakonisht punohet nga metalet të cilat shkrihen vështirë dhe kanë numër të madh rendor (volframi, tantal, molibden). Spektri i rrezeve rëntgen varet nga shpejtësia e elektroneve që e godasin antikatodën dmth nga tensioni në gypin rëntgen dhe nga materiale prej të cilave është i përbërë balli i antikatodës ku godasin elektronet. Me energjinë që kanë elektronet, ato hyjnë në bashkëveprim me atomet e antikatodës dhe në varshmëri nga llojet e atomeve kemi edhe spektrin e rrezeve X

Question 29

Çka quajmë termografi dhe ku bazohet ajo?

Answer 29

Matja e temperaturës dhe regjistrimi i saj, bazuar në rrezatimet IK bëhet me anë të detektorëve specialë (kristal, të lëngët, termistorët, fotodiada). Kjo metodë bazohet në kontakt dhe ‘’ngjyrim’’ të kristaleve. Kristalet holosterine janë të vendosura mes dy folieve polisterol dhe lëshohen mbi trupin e njeriut. Këto kristale e ndërrojnë ngjyrën, në varshmëri prej zonës termale në lëkurë, përkatësisht nën lëkurën e trupit të njeriut. Zonat, nëpër të cilat kalojnë arteriet në kristale, japin indikacionin tjetër të ngjyrimit, si shkak i temperaturës më të lartë dhe sjelljes anizotropike të kristaleve të lëngëta.

Question 30

Çka paraqet efekti i Komptonit?

Answer 30

Dukuria e shpërhapjes së fotonit të rrezes së rëntgenit nga elektroni, gjatë së cilës, fotoni i shpërhapur ka frekuencë më të ulët se sa ai rënës, quhet efekt i Komptonit.

Question 31

Kur krijohet spektri i vazhdueshëm i rrezeve X dhe kur krijohet ai vijor apo karakteristik?

Answer 31

Zakonisht, spektri i vazhdueshëm krjohet kur energjia e elektroneve që frenohen në antikatodë, nuk e tejkalon vlerën e caktuar karaktertistike për materialin e dhënë të antikatodës.
Mirëpo në qoftë se energjia e elektroneve që bien në antikatodë, është më e madhe se kjo vlerë e caktuar që është karakteristike për materialin e antikatodës, atëherë krijohet spektri vijor ose karakteristik. Spektri karakteristik apo vijor shpreh vetitë e materialit të katodës

Question 32

Për herë të parë, varshmërinë ndërmjet gjatësisë valore të vijave karakteristike dhe numrit rendor Z të elementit e konstatoi shkencëtari anglez Mozli që shprehet me formulën:

Answer 32

√(1/λ) = c (Z – a) λ – gjatësia valore e vijës spektrale, Z – numri rendor i elementit, c dhe a janë konstante.

Question 33

Si definohet Rentgeni dhe sa mGy dhe Gy ka një R?

Answer 33

Definohet si sasia e rrezatimit gama ose X, e cila, në kushte normale (0 gradë dhe 101.3 MPa) në 1 cm3 ajër prodhon jone me ngarkesë të përgjithshme prej 3.3 x 10-9 C për secilën shenjë.
1 R = 8.8 mGy = 0.0088 Gy

Question 34

Çka paraqet PET/CT?

Answer 34

Teknologjia më e re kombinon PET dhe CT në një skaner, të njohur si PET/CT që tregon një premtim të veçantë në diagnostifikimin dhe trajtimin e kancerit të mushkërive, epilepsia, alzheimeri dhe sëmundjen e arterieve koronare.

Question 35

Çka thotë ligji i Plankut?

Answer 35

Emetimi dhe absorbimi i rrezatimit termik nuk mund të bëhet në çfarëdo sasie, por vetëm me sasi të caktuar. Këto sasi të caktuar i ka quajtur fotone, energjia e të cilit përcaktohet:
E = hf
E = h h/λ
f – është frekuenca e rrezatimit
c – shpejtësia e dritës në vakum
h – konstantja e Plankut që paraqet momentin e sasisë së lëvizjes më të vogël të mundshme në natyrë λ – gjatësia valore e rrezatimit

Question 36

Cili është efekti më i rëndësishëm i rrezeve UV? Sqaroni përdorimin e këtyre rrezeve:

Answer 36

Njëri nga efektet më të rëndësishme për mjekësinë është ‘’veprimi antirahitik’’ që u takon gjatësive valore 300-360 m të cilat e formojnë vitaminën D prej provitaminave të tij dhe me këtë bën shërimin e rahitisit, që shfaqet në mungesën e vitaminës D. Rrezet ultravjollcë bëjnë zbardhjen e indeve , stomatologët e përdorin për zbardhimin e indeve dhe materialeve të ngjyrosura, oksigjenin e shëndrrojnë në ozon, asimilimi te bimët kryhet nën veprimin fotokimik të këtyre rrezeve

Question 37

Çka paraqet fotoefekti?

Answer 37

Fotoefekti është dukuria e shkëputjes së elektroneve nga një metal, kur mbi të bie një rrezatim me frekuencë të përshtatshme.

Question 38

Për elektronin që në fillim është në qetësi, ligji i ruajtjes së sasisë së përgjithshme të lëvizjës kërkon që:

Answer 38

Sasia e lëvizjes së fotonit rënës, të jetë e barbartë me shumën e sasisë së lëvizjes së fotonit të shpërhapur dhe sasinë e lëvizjes së elektronit të shpërhapur.

Question 39

Çka paraqet filteri dhe cilat efekte i prodhon:

Answer 39

Në qoftë se një fletë e hollë metalike ose ndonjë material tjetër vendoset në rrugën e tufës së rrezeve X, ajo do të shërbejë si filter, do të bëhet absorbimi selektiv i fotoneve me energji të lartë. Prandaj filtrimi i tillë prodhon këto efekte:
- Ndërrimin e formës së spektrit të rrezeve X me madhësinë e energjisë
- Zhvendosja e majës së spektrit bëhet nga energjitë e mëdha
- Nuk ka reduktim total të rrezeve
- Zhvendosja në energjinë minimale të fotoneve Emin kryhet nga energjia e madhe
- Nuk ka ndryshim në energjinë maksimale.

Question 40

Duke u bazuar në formulën e Plankut për energjinë e fotonit, si dhe në formulën e Ajnshatjnit për ekuivalencën e energjisë dhe masës E = mc2 rrjedh ekuacioni për masën e fotonit:

Answer 40

m = hf/c^2 apo m = h/cλ
Duke pasur parasysh se masa e fotonit në qetësi është e barabartë me zero, rrjedh se formula e sipërme paraqet masën e fotonit kur lëviz me shpejtësinë e dritës c.
Impulsi i fotonit është: p = mc
Në formulat zëvendsojmë p = hf/c apo p=h/λ
m – masa e fotonit
f – frekuenca e dritës
λ – gjatësia valore e dritës
c – shpejtësia e dritës në vakuum

Question 40

Shënoni ekuacionin e Ajnshtajnit për fotoefektin, dhe për pragun e fotoefektit. Poashtu në bazë të ligjit të ruajtjes së energjisë, me kë është e barabartë energjia e fotonit?

Answer 40

Energjia e fotonit do të jetë e barabartë me punën e daljes A të elektronit nga metali dhe energjisë kinetike të elektronit të lirë
E = A + Ec
hf = A + ½ mv2
Ky quhet ekuacion i Ajnshtajnit për fotoefektin. Puna e daljes së elektronit A siç dihet është një madhësi karakteristike për një metal të dhënë: elektroni mund të shkëputet nga metali nqs
hf >= A , pra fotoefekti nuk mund të ndodhë në qoftë se frekuenca e dritës është më e vogël se f0 = A/h dhe quhet pragu i fotoefektit.

Question 41

CT sot është metoda standarte kryesore për diagnostifikimin e shumë sëmundjeve:

Answer 41

Të trurit
- Të shpinës dhe palcës kurrizore
- Mushkërive dhe mediastinit
- Mëlçisë
- Veshkave
- Pankreasit
- Gjëndrrave mbiveshkore
- Aortës
- Arteries pulmonare

Question 42

Nga kush varet dobësimi i rrezeve X, shënono formulën dhe tregoni se cilat fenomene fizike shfaqen me kalimin e rrezeve rëntgen nëpër materiale:

Answer 42

Varet nga: trashësia e shtresës së përshkuar të lëndës, nga natyra e saj si dhe nga gjatësia e valës së rrezatimit.
Formula është: I = I0e^(-μd) , ku μ është koeficienti i dobësimit të lëndës së dhënë për gjatësinë e valës λ .
Fenomenet fizike që shfaqen gjatë kalimit të rrezeve rëntgen nëpër materiale është:
Absorbimi i tërësishëm i rrezeve rëntgen (procesi primar fotoefektiv)
Shpërhapja e këtyre rrezeve (procesi i rrezatimeve të fotone sekondare)

Question 43

Shpjegoni dozat rrezatuese gjatë CT:

Answer 43

Doza sipërfaqësore, e pranuar gjatë CT varet nga numri i projeksioneve për një skenim, që për shtresa me trashësi 2-8 mm është prej 5 deri 12 mG, gjatë kushteve të rrezatimit me 100 mAs dhe 125 kV. Intensiteti i rrezatimit (shpejtësia e dozës) në distancë prej 1 m nga qendra e rrotullimit është 2 deri 4 μSv për një skanim dhe varet nga trashësia e trupit.

Question 44

Shkruani relacionin e Komptonit:

Question 45

Koeficienti i masës i përfshin tre anëtarë

Question 46

Ku mbështetet termografia dhe jepni disa shembuj:

Answer 46

Termografia mbështetet në faktin që temperatura e njeriut, kur tek ai ndodhin çregullime të qarkullimit të gjakut, apo në përgjithësi dukuri qelizore jonormale, është e ndryshme në zona të ndryshme të sipërfaqes së tij. Kështu psh në rastin e një tumori tiroid, temperatura e lëkurës pranë tij është 1-2 gradë më e lartë se në pjesën rretheuse. Tomografia shfrytëzohet me shumë sukses në diagnostifikimin e kancerit të gjirit te femrat. Në këtë rast, vëzhgimi i një zone me temperaturë 1 gradë më të lartë, mund të jetë tregues i një procesi kanceroz. Nëse kanceri ka përparuar, temperatura e lëkurës aty pranë mund të jetë në raste të veçanta deri në 5 gradë mbi temperaturën e lëkurës përreth.

Question 47

Duke u mbështetur në cilin botëkuptim , Planku e dha formulën empirike për rrezatimin e trupit të zi në formë:

Answer 47

Kuanti elementar nuk mund të ndahet në gjysmë, në një të tretëm ose në ndonjë pjesë tjetër të tij. Pra, ai është elementi më i vogël dhe i pandashëm i dritës. Duke u mbështetur në një botëkuptim të tillë, Planku e dha formulën empirike për rrezatimin e trupit të zi në formë:

• e është baza e logaritmit naytror
• k është konstantja e Bolcmanit
• hf energjia e fotonit

Question 48

Gjatë regjistrimit me termografi, pacienti është në kushte komoditeti dhe për __________ , regjistrimi kryhet me shpërndarje me rezolucionin e marrë të temperaturës prej __________ me një saktësi prej _________ .

Question 49

Çka thotë ligji i Shtefan-Bolcmanit?

Answer 49

Energjia, të cilën e rrezaton trupi absolut i zi në njësi të kohës prej njësisë së sipërfaqes është proporcionale me shkallën e katërt të temperaturës absolute të trupit
E = σT4 σ – konstantja e proporcionalitetit që njihet si konstantja e Shtefan-Bolcmanit me vlerë
5.7 x 10-8 W/m2K4

Question 50

Çka do të ndodhte me trupin absolut të zi nëse skuqet, shkruani formulat kryesore të koeficientëve përkatës:
Do të emetonte spektër me gjatësi valore prej - ∝në+∝ për spektrin e dukshëm do të emetonte spektër 480 nm deri 760 nm, por vlen edhe e kundërta, ai do të absorbojë çdo rrezatim me gjatësi valore - ∝në+∝. Kur bien në një trup, energjia e rrezatimit pjesërisht do të reflektohet, pjesërisht do të absorbohet dhe pjesërisht do të tejkaloj atë:

Question 51

Çka thotë ligji i Kirkofit për rrezatim?

Answer 51

Raporti i aftësisë së emetimit dhe thithjes nuk varet prej natyrës së trupit por për të gjithë trupat është i njejti funksioni i gjatësisë valore dhe i temperaturës absolute T

Answer 52

Nqs ngacmimi i atomeve shkaktohet nga çdo lloj i veprimit të jashtëm, i ndryshëm nga ngacmimi termik burimi quhet lumishentë dhe rrezatimi i tij luminishencë
- Kur ngacmimi i atomeve shkaktohet nga energjia e reaksioneve kimike, rrezatimi quhet hemiluminishencë psh ndriçimi i fosforit gjatë oksidimit
- Rrezatimet që japin xixëllonja, molusqet quhet bioluminishencë
- Në qoftë se luminishenca e atomeve shkaktohet nga veprimi i një rrezatimi dritë mbi to quhet fotoluminishencë
- Kur fotoluminishenca ndodh menjeherë pas veprimit të dritës mbi atomet e lëndës quhet flourushencë, kurse kur fotoluminishenca vazhdon edhe për një kohë të gjatë mbas ndërprerjes së veprimit të dritës mbi atome quhet fosforoshencë

Question 53

Çka është rrezatimi termik, cila madhësi e karakterizon atë?

Answer 53

Është mënyra e përhapjes së nxehtësisë apo energjisë me ndihmën e valëve elektromagnetike. Madhësia që e karakterizon më së miri rrezatimin e një trupi është energjia e emetuar Eem nga sipërfaqja e caktuar e trupit S brenda një kohe të caktuar t që quhet ndriçim energjetik i trupit dhe shënohet me E pra

Question 54

Kur konsiderohen metalet burime artificiale, si ndryshon ngjyra e burimeve, nga kush varet ajo, sa është temperatura e sipërfaqes së Diellit?

Answer 54

Metalet konsiderohen burime artificiale kur nxehen në temperaturë 800 gradë. Ngjyra e këtyre burimeve ndryshon me rritjen e temperaturës nga e kuqërreme në të verdhë të shëndritshme dhe së fundi, bëhet e bardhë. Temperatura e diellit është 6000 gradë

Answer 55

Ultravjollcë 10-393 nm
- IK 393-800 nm
- Optike 800-4000